བྱ་རིགས་ཀྱི་གཉན་རིམས་འདི་ནི་བྱ་རིགས་ཀྱི་ལུས་ལ་ལྷན་སྐྱེས་སུ་གནས་པའི་སྲིན་བུ་ཨེ་(A)ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། གཉན་སྲིན་འདི་བྱའི་གཟུགས་པོའི་ནང་རང་སྐྱེས་བྱེད་པ་དང་བྱ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མའི་ནང་དུ་གཉན་སྲིན་འདི་ཉིད་ཞུགས་ཀྱང་ནད་དུ་མི་འགྱུར་ནའང་། བྱ་རིགས་ཀྱི་གཉན་རིམས་འདི་བྱ་རིགས་ནང་ཤིན་ཏུ་འགོས་ཁྱབ་ཆེ་ལ་ལྷག་པར་དུ་བདག་ཡོད་བྱ་རིགས་སམ་ཁྱིམ་བྱའི་རིགས་ལ་གཉན་སྲིན་འདི་ཉིད་འགོས་ཁྱབ་བྱུང་ཚེ་ནད་མནར་འབྱུང་ཞིང་མཐར་འཆི་བའི་རྐྱེན་ཡང་བྱེད། དེ་སྔ་བྱ་རིགས་གཉན་རིམས་ཀྱི་གཉན་སྲིན་འདི་ཉིད་མིའི་གཟུགས་པོའི་ནང་གནས་མི་ཐུབ་པའམ། མིའི་ལུས་ལ་འགོས་མི་ཐུབ་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱི་ལོ་2013 ཟླ་3པར་རྒྱ་ནག་ནང་ H7N9འགོས་ཁྱབ་ཁྲོད་མི་གྲངས་བརྒྱ་ལྷག་འཆི་སྐྱོན་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད།

བྱ་རིགས་ཀྱི་གཉན་རིམས་འདི་ནི་གཙོ་བོ་མིའི་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་བྱ་རིགས་དང་།དམིགས་བསལ་ཆུར་གནས་ངང་པ་དང་བྱ་གག་སོགས་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་པ་དང་།བྱ་རིགས་ཕན་ཚུན་དབར་ལ་འགོས་ཁྱབ་ཧ་ཅང་མགྱོགས་པོ་ཡིན་པ་མ་ཟད།ཕག་པ་དང་རྟ།བོང་བུ་སོགས་སྒོ་ཕྱུགས་གཞན་ལའང་འགོས་ཁྱབ་འགྲོ་ཐུབ་ནའང་། མིའི་ལུས་ལ་འགོས་ཁྱབ་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ཅུང་དཀོན་པའམ་ཉུང་ཤས་ལས་ཐོན་བཞིན་མེད།མི་རིགས་ཕན་ཚུན་དབར་འགོས་ཁྱབ་འགྲོ་སྟངས་ནི་གློ་ལུད་པ་དང་།སྦྲིད་པ་རྒྱག་པ་སོགས་ལས་གཞན་དེའི་སྣ་ལམ་བརྒྱུད་དེ་དབུགས་ཀྱི་འབྱིན་རྔུབ་མ་ལག་ནང་ཆགས་ཏེ་གནོད་པ་དང་སྲོག་འཕྲོག་པར་བྱེད།

གཉན་སྲིན་དེ་ཉིད་མིའི་ལུས་ལ་འགོས་ཁྱབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཅུང་དཀོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི།གཉན་སྲིན་དེ་ཉིད་རྒྱུན་དུ་མིའི་ལུས་ནང་འཚོ་བསྐྱེད་བྱ་མི་ཐུབ་ཚུལ་ཚན་རིག་པས་བརྟག་དཔྱད་ར་སྤྲོད་བྱས་ཡོད།ཡིན་ནའང་གཉན་སྲིན་འདིར་རིགས་མང་པོ་ཡོད་པ་ལས་ཁ་ཤས་མིའི་ལུས་ལ་འགོས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།སྡེབ་གཅིག་ལ་མི་མང་པོའི་སྲོག་འཕྲོག་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོག་མར་1997ལོར་ཐོན་ཡོད།དེ་རིགས་ཀྱི་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་ནད་ཅན་གྱི་བྱ་རིགས་དང་དེའི་བྲུན་སོགས་ལ་མིས་ཐུག་འཕྲད་བྱུང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ནད་ཉིད་འགོས་ཁྱབ་བྱུང་བར་ངོས་འཛིན་བྱས་ནའང་།མི་གཅིག་ནས་གཞན་ལ་འགོས་པའི་གནས་ཚུལ་ཧ་ཅང་ཉུང་ལ་ནུས་པ་དེ་ཙམ་མེད་པའི་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

གཉན་རིམས་ཅན་གྱི་བྱ་ཡི་ཁ་ཆུ་དང་།བྱ་བྲུན་སོགས་བརྒྱུད་དེ་གཉན་སྲིན་ཉིད་འཛག་ལ་ནད་མེད་ཀྱི་བྱ་རིགས་རྣམས་གཉན་སྲིན་ལྡན་པའི་བྱ་རིགས་དེའི་གཤེར་ཁུ་དང་དྲི་མ་སོགས་དང་འཕྲད་ན་ནད་ཉིད་འགོ་བར་བྱེད།བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་བྱ་རིགས་རྣམས་ནད་ཉིད་ལྡན་པའི་བྱ་ཡི་དྲི་མ་དང་ཚང་སོགས་ལ་རེག་ཐུག་བྱུང་བས་མཐར་ནད་ཉིད་འགོ་བར་བྱེད།

བྱ་རིགས་ཀྱི་གཉན་རིམས་འདི་ཁྱིམ་བྱ་མ་ཡིན་པའི་སྲོག་ཆགས་གཞན་ལའང་འགོས་ཁྱབ་འགྲོ་བཞིན་པ་སྟེ།ནམ་མཁའི་བྱ་རིགས་དང་།སྒོ་ཕྱུགས་རྟ་དང་ཕག་པ།ཆུར་གནས་པའི་ཉ་རིགས་སོགས་དང་དེ་དག་ལས་ནམ་མཁར་འཕུར་བའི་བྱ་རིགས་ལ་གཉན་རིམས་འདིས་ཟིན་པའི་ནད་རྟགས་གསལ་བོ་མངོན་རྒྱུ་མེད་ནའང་དེའི་ཁ་དང་།མཆུ།བཤང་ལམ་བརྒྱུད་གཉན་སྲིན་ཁྱིམ་བྱའི་རིགས་ལ་འགོས་ཁྱབ་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།

དེང་གི་ཆར་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་ལེགས་ཤོས་ནི་ནད་གཞི་དེ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་སྤངས་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་།ནད་གཞི་འདི་འགོས་ཁྱབ་སོང་བའི་ས་ཁུལ་དུ་སྔོན་འགོོག་ཆེད་བྱ་གསོ་ཁང་སོགས་སུ་བྱ་རིགས་ཆེ་ཆུང་ལ་མ་ལྟོས་པར་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་སྡེབ་གསོད་གཏོང་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་འབྱུང་བཞིན་ཡོད།སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་འཛད་སྤྱོད་པའི་དོགས་ཟོན་གྱིས་བྱ་ཤའི་རིགས་དང་སྒོ་ང་སོགས་ཉོ་མཚམས་འཇོག་པ་དང་།བྱ་རིགས་ཀྱི་གཉན་རིམས་འགོས་ཁྱབ་བྱུང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་ཁུལ་གྱི་བཟའ་བཅའི་རིགས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱིས་ཉོ་མཚམས་བཞག་པ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཚོང་ལས་དང་དཔལ་འབྱོར་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་བཞིན་ཡོད།ཡང་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་ནས་རང་གི་ཚོང་ཁེ་གཅིག་པུར་དམིགས་ཏེ་བྱ་རིགས་གཉན་རིམས་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་བཀག་སྡོམ་བྱས་པར་བརྟེན་།མཇུག་ཏུ་ནད་གཞི་འགོས་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེེར་ཕྱིན་ཏེ་སྔོན་འགོག་དང་ཚོན་འཛིན་བྱེད་མ་ཐུབ་པར་མི་རྒྱུ་གཉིས་ལ་ཚབས་ཆེའི་གྱོང་གུན་ཕོག་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་བྱུང་ཡོད་པ་དཔེར་ན། ཕྱི་ལོ་ 2004 ལོར་ཐའེ་ལན་ཌི་ནང་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ལྟ་བུ་རེད།

 ཨ་རི་གཙོས་པའི་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་ཁུལ་མང་པོས་གཉན་རིམས་འདིར་སྔོན་འགོག་གི་སྨན་སོགས་ཞིབ་འཇུག་ཚོད་ལྟ་ཐེངས་མང་བྱས་མྱོང་བ་མ་ཟད། འབྱུང་ཐེངས་མང་ཞིང་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་འགོས་ཁྱབ་ནུས་པ་ལྡན་པའི་H5N1གཉན་སྲིན་ལ་ཐེངས་གཅིག་སྔོན་འགོག་གི་སྨན་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ནའང་།H5གཉན་སྲིན་དེ་རྟག་བརྟན་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་མ་ཡིན་པར་ངེས་མེད་དུ་འགྱུར་བ་འགྲོ་བཞིན་པར་བརྟེན་སྔོན་འགོག་གི་སྨན་ཁབ་དེར་ནུས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་མཚམས་འཇོག་དགོས་བྱུང་ཡོད། དེར་བརྟེན་རྒྱལ་སྤྱིའི་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་འཛུགས་དང་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་འབྲེལ་ཡོད་ཚན་པ་ཁག་ནས་མུ་མཐུད་གཉན་སྲིན་འདི་འགོག་ཐབས་ལ་འབད་པ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། དོན་ཕན་ལྡན་པའི་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་དང་སྨན་རྫས་ཤིག་ད་དུང་རྙེད་སོན་བྱུང་མེད།