སྐྱེ་དངོས་གནས་ལུགས་ཁོར་ཡུག་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཛིན་ལྟ་སྐུལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་བྱས་ཡོད། བསྡོམས་རྩིས་བྱས་པ་ལས་ར་སྤྲོད་བྱུང་བར། སྤྱི་ལོ་1996ལོ་ནས་བཟུང་། ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ལྗོངས་སྐྱེ་དངོས་གནས་ལུགས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་རྣམ་གྲངས་གཅིག་པུའི་ཐད་ལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་3.68བཏང་ཡོད་པ་རེད། དེ་དང་མཉམ་དུ་རང་བྱུང་ནགས་ཚལ་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་གྲྭ་དང་། ཞིང་དོར་ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་ར་སྐྱོང་བའི་ལས་གྲྭ། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཉེ་འགྲམ་ས་ཁུལ་གྱི་ནགས་འཛུགས་སྔོ་ལྗང་ཅན་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུའི་ལས་གྲྭ། རི་སྐྱེས་སྐྱེ་དངོས་སྲོག་ཆགས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་དེ་བཞིན་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གྲྭ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་དངོས་གནས་ལུགས་ཀྱི་ལས་གྲྭའི་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་ཞིག་སྔ་ཕྱིར་ལག་སྟར་བྱས་པ་དང་། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་སྐྱེ་དངོས་གནས་ལུགས་ཁོར་ཡུག་ལ་ནུས་ལྡན་གྱིས་ལེགས་བཅོས་བྱུང་ཡོད། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་སྤྱི་ལོ་2000ལོར་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་སྐྱེ་དངོས་གནས་ལུགས་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་ཚུལ་སྤྱི་བསྒྲགས་ལྟར་ན། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྦུས་ཚད་དེ་ཅུང་ལེགས་པའི་རྣམ་པ་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་ཡོད་པ་དང་། མང་ཆེ་བ་གདོན་སྐྱེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་གནས་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་འཛམ་གླིང་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལེགས་ཤོས་ཀྱི་ས་ཁུལ་གྲས་ཤིག་ཡིན། དུས་རབས་ཕྱེད་ལྷག་ཙམ་གྱི་རིང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱིས་སྐྱེ་དངོས་གནས་ལུགས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་སྣ་མང་རང་བཞིན་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་ཐད་ལ་འབད་བརྩོན་གང་ལེགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། མངོན་གསལ་དོད་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་ཡོད། བོད་ལྗོངས་ནི་ཀྲུང་གོའི་འབྲོག་ར་ཆེན་པོ་ལྔའི་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། རང་བྱུང་གི་རྩྭ་ར་སྤྱི་ཆིངས་ཁྲི་8207ཡོད་པ་དེས་ཧ་ལམ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རང་བྱུང་རྩྭ་རའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་21%བཟུང་ཡོང་པ་དང་། བོད་ལྗོངས་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་བརྒྱ་ཆ་68.11%བཟུང་ཡོད། རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ཐོག་མར་རྩྭ་རའི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱིས་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་6000ལྷག་ཙམ་བཏང་ནས་ས་ཆུ་སྲུང་འཛིན་གྱི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དྲ་བ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པ་དང་། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ས་ཆུ་ཤོར་བར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱས་ཡོད། སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་གྱི་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད། བོད་ལྗོངས་ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་ཆེས་དཔེ་མཚོན་ཅན་གྱིས་ཁུལ་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་ནི་སའི་གོ་ལའི་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་གྱི་གལ་ཆེའི་གཞི་རྒྱུའི་ཁང་ཞིག་ཡིན། མིག་སྔར་བོད་ལྗོངས་ལ་རི་སྐྱེས་རྩི་ཤིང་9600ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་ལས་<ཉེན་ཁར་བཅར་བའི་རི་སྐྱེས་རྩི་ཤིང་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉོ་ཚོང་སྤྱི་ཆིངས་> (CITES)དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཙོ་གནད་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་རི་སྐྱེས་རྩ་ཆེ་དང་། ཉེན་ཁར་བཅར་བའི་རྩི་ཤིང་ནང་ཚུད་པ་རིགས་39ཡོད། བོད་ལྗོངས་ལ་ད་ཆ་སྒལ་རུས་ཡོད་པའི་སྲོག་ཆགས་798དང་། སྲིན་འབུའི་རིགས་4000རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཙོ་གནད་སྲུང་སྐྱོབ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་125ཡོད་པ་དེས་རྒྱལ་ཡོངས་གཙོ་གནད་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་རྩ་ཆེའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་སུམ་ཆ་གཅིག་ཡན་ཟིན་གྱི་ཡོད། ཧ་ལམ་རིགས་600ལྷག་ཙམ་གྱི་མཐོ་རིམ་རྩི་ཤིང་དང་། སྐམ་སར་གོག་བགྲོད་བྱེད་པའི་སྒལ་ཚིགས་ཡོད་པའི་སྲོག་ཆགས་200ལྷག་ཙམ་ནི་མཚོ་བོད་ས་མཐོར་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་ཞེ་ཅིག་ཡིན། ལོ་ངོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཙམ་རིང་། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་དངོས་རིགས་གང་འདྲ་ཞིག་ཀྱང་རྩ་མེད་དུ་ཕྱིན་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་སྣ་མང་རང་བཞིན་ལ་ནུས་ལྡན་གྱི་སྲུང་སྐྱོབ་ཐོབ་ཡོད་ཅིང་། སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་རིགས་ཀྱང་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་ཕྱིན་ཡོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲོག་ཆགས་ཞིབ་འཇུག་ལས་རིགས་ཀྱིས་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་རྒྱུད་རབས་ཆད་པར་ངོས་འཛིན་པའི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཤྭ་བ་སེར་ཆེན་དེ་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་དུས་མཇུག་ཏུ་སླར་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་བྱུང་བ་མ་ཟད། མུ་མཐུད་ནས་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྒོ་དབྱེ་བྱེད་ཤུགས་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་བསྟུན་ནས་སྔོན་མེད་པའི་དངོས་རིག་ཏེ། དཔེར་ན་ཉས་གཙོས་པའི་ཆུར་གནས་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་དང་། མཐོ་རིམ་གྱི་ཐོན་རྫས་དང་།

123456