༡. ཕོ་མོ་མོས་མཐུན་གྱི་གཉེན་སྒྲིག

  འདི་ནི་གཞོན་ནུ་ཕོ་མོ་རྣམས་དུས་རྒྱུན་ལས་ཀ་མཉམ་པོར་འཛོམས་ནས་ཕན་ཚུན་བརྩེ་བ་ཆགས་ཏེ་རང་མོས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལྷན་དུ་ཁྱིམ་གསར་འཛུགས་པ་ལ་ཟེར། དེ་ཡང་ཞིང་པ་ཡིན་ན་གྲོང་པའི་ཕོ་གསར་དང་མོ་གསར་མང་པོ་ལྷན་དུ་ཞིང་ཁ་ན་ལས་ཀ་བྱེད་སྐབས་ཕན་ཚུན་ངོ་ཤེས་པར་གྱུར་བ་དང༌། འབྲོག་པ་ཡིན་ན་ཉིན་ལྟར་ཕྱུགས་རྫི་ལྷན་དུ་འགྲོ་ནས་ཕན་ཚུན་འདྲིས་འགྲོ་ཞིང་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་ཕོ་མོ་ཕན་ཚུན་སེམས་པ་ཤོར་ན་བརྡ་གཏོང་ཞིང་ཡོད་པ་རེད། ཞིང་འབྲོག་ས་ཁུལ་གྱི་མི་དེ་དག་ཕལ་ཆེ་བ་ཡིག་རྨོངས་ཡིན་སྟབས་ཁོ་ཚོས་ཡི་གེའི་ལམ་ནས་འབྲེལ་བ་བྱེད་མི་ཐུབ་ཀྱང་། གཙོ་བོ་ཁོ་ཚོས་གླུ་གཞས་གཏོང་ནས་ཕན་ཚུན་དགའ་རེས་ཡོད་མེད་བརྡ་ལེན་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བུ་ཞིག་བུ་མོ་ཞིག་ལ་དགའ་ན་ཁོ་རང་གི་གླུ་གཞས་ཀྱི་ལམ་ནས་དགའ་བའི་བརྡ་སྟོན་ཞིང༌། བུ་མོ་དེ་ཚུར་ལ་དགའ་ཞིང་ཡོད་མེད་སྐད་ཆ་འདྲི་ཞིང་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལྟ་བུའི་སྙན་ངག་དེ་དག་བོད་མིའི་ཚོ་ཁ་ལ་རང་བཞིན་དུ་གནས་ཡོད་པ་རེད་མ་གཏོགས་ཁོ་ཚོས་སྙན་ངག་གི་གཞུང་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་རྒྱུ་འདྲ་པོ་རྩ་བ་ནས་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་འདྲ་བྱས་ནས་ཁོ་རང་ཚོ་རང་བཞིན་གྱིས་དགའ་རོགས་བསྒྲིགས་ནས་སོ་སོའི་ཁྱིམ་ཚང་ནས་ཕྱིར་ཐོན་སྟེ་རང་ལ་དབང་བའི་ཁྱིམ་གསར་ཞིག་ཐུན་མོང་དུ་འཛུགས་ཞིང་ཡོད་པ་དེ་ལ་གཞིས་བཟུང་དང༌། ཁམས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡུལ་སྐད་ལ་མྱེ་འབུད་ཅེས་ཟེར་ཞིང་ཡོད་པ་རེད།

 ༢.མག་པ་བསུ་བ།

   མི་ཚང་ཞིག་གི་ནང་དུ་བུ་མོ་མ་གཏོགས་བུ་མེད་ན། བུ་མོ་དེ་ལ་ཕ་མའི་བློ་དང་མཐུན་པའི་ཁྱོ་ཀ་ཞིག་བཙལ་ནས་ནང་དུ་བསུ་ཞིང་ཡོད་པ་དེ་ལ་མག་པ་བསུ་ཟེར། དེ་ལ་དང་པོ་མག་པ་སློང་དུས་བུ་མོའི་ཕ་མའི་བློ་ལ་བབས་པའི་བུ་གང་ཞིག་གི་ཁྱིམ་ཚང་ལ་འབྲེལ་བ་བྱེད་ནས། དར་དཀར་ཞིག་གིས་སྣེ་དྲངས་ཏེ་སློང་རྟེན་གྱི་ནོར་རྫས་གང་འཚམས་ཞིག་ཁྱེར་སྟེ་ཕ་རོལ་པོའི་ཁྱིམ་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་བློ་བབས་བྱུང་ཚེ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་བློ་བབས་ཡོད་པའི་གཟའ་སྐར་བཟང་པོའི་དུས་ཚོད་ཞིག་གཏན་འཁེལ་བྱ་ཞིང༌། དུས་ཐོག་ཏུ་བུ་མོའི་ཁྱིམ་དུ་མག་པ་དེ་བསུ་འགྲོ་ཞིང་ཡོད་པ་རེད། མག་པ་བསུ་བའི་ཉིན་དེར་བུ་མོའི་ཉེ་བའི་ཕྱོགས་ནས་རྐྱ་མི་ཁ་ཤས་ཞིག་བཟའ་ཆས་ལེགས་པར་སྤྲད་ནས་ལམ་བར་བསུ་སར་འགྲོ་དགོས་ཞིང་ཡོད་པ་དང༌། ཁྱོ་ཀ་རང་གི་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་གཉེན་ཉེ་དང་སྤུན་སོགས་ཀྱིས་བཟའ་ཆས་ལེགས་པར་སྤྲད་དེ། གྲི་བོག་རྟ་གསུམ་སྟེ་ཕ་ཆས་སྣེ་གསུམ་གྱི་ཐོག་དྲངས་པའི་རང་ནོར་གང་འཚམས་ཞིག་དང་བཅས་ཏེ་སྐྱེལ་དགོས་ཞིང་ཡོད་པ་རེད། ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་བུད་མེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྱིམ་བདག་ཆགས་ཚར་པ་རེད། 

 ༣.མནའ་མ་བསུ་བ།

 གོང་གསལ་ལྟར་བུ་མང་པོ་ཡོད་པའི་མི་ཚང་དེས་རང་གི་བློ་ཁ་དང་མཐུན་པའི་མི་ཚང་ཞིག་གི་བུ་མོ་མནའ་མ་སློང་སར་འགྲོ་ཞིང་ཡོད་པ་རེད། མནའ་མ་སློང་ཚུལ་དང་བསུ་ཚུལ་གོང་གི་མག་པའི་སྐབས་དང་མཚུངས་ལ།      ནོར་སྐལ་གཟི་བྱུར་སྤོས་གསུམ་དང་གསེར་དངུལ་གྱི་རྒྱན་ཆ་རང་ལ་གང་ཡོད་པའི་ནོར་རུ་རྣམས་དང༌།      རྟ་ནོར་ལུག་གསུམ་སོགས་རང་ལ་གང་འཚམས་ཀྱི་ནོར་སྐལ་དང་བཅས་མནའ་མ་བརྫངས་ཤིང་ཡོད་པ་རེད།     བུ་མོ་ནོར་དང་བརྗེ་བ་རྒྱ་ནག་གི་ལུགས་སྲོལ་དང༌། བག་མ་ནོར་དང་ལྷན་དུ་བསུ་བ་རྒྱ་གར་གྱི་ལུགས་སྲོལ་ལྟར་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྷུང་བ་མ་ཡིན་པ།       ཕོ་མོ་སུ་ཡིན་ཀྱང་རང་གི་ནོར་སྐལ་དང་ལྷན་ཏུ་ཁྱིམ་གྱི་ཁབ་ཏུ་བསུ་བ་ནི་བོད་གངས་ཅན་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཡིན་ནོ། །

 དེ་ཡང་བུ་རེ་ལ་མནའ་མ་རེ་བསུ་རྒྱུ་དང༌། བུ་སྤུན་གཉིས་གསུམ་རེ་ལ་མནའ་མ་གཅིག་བསུ་རྒྱུའི་ལུགས་སྲོལ་ཡང་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་བུ་མོ་སྤུན་གཉིས་གསུམ་རེ་ལ་མག་པ་རེ་ལེན་རྒྱུའི་ལུགས་སྲོལ་རྩ་བ་ནས་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བུད་མེད་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཕྲག་དོག་དང་མིག་སེར་ཆུང་ཞིང་། བུ་སྤུན་བར་གྱི་བརྩེ་དུང་དེ་ལས་ཟབ་ཞིང་ཡོད་པ་དང༌། བུད་མེད་རྣམས་སྤུན་མཆེད་བར་ལ་བརྩེ་དུང་ཟབ་ནའང་མིག་སེར་གྱི་ནུས་སྟོབས་དེ་སྐྱེས་པ་ལས་ཆེ་བ་ཡིན་པ་འདྲ་བར་སེམས། གཞན་ཡང་བླ་མས་བག་ཆོག་འདོན་ཞིང་གཡང་ལེན་བྱེད་པའི་ཚུལ་དང༌། ཁ་ལྕེ་བདེ་པོས་བག་བཤད་བྱ་ཚུལ། ནང་དུ་བག་སྟོན་གྱི་བཟའ་ཆས་བཤམས་ཚུལ་སོགས་ལག་ལེན་རྒྱས་པ་ཡོད་པ་རེད།

 འབྲོག་མི་དག་གི་ཉེ་ཚན་ནི་མི་རབས་བདུན་བརྒྱུད་ཀྱི་བར་དུ་བརྩི་ཞིང༌། ཕན་ཚུན་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་འོས་པའང་མི་རབས་བདུན་བརྒྱུད་ཀྱི་ཉེ་ཚན་མ་ཡིན་པ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། གལ་ཏེ་ཉེ་ཚན་འགའ་ཞིག་མི་རབས་བདུན་བརྒྱད་མ་བརྒལ་བའི་གོང་དུ་གཉེན་གསར་བྱས་པ་ཡིན་ན། དེ་ནི་ཐན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ངོ་ཚ་ཧ་ཅང་ཆེ་བར་བརྩི་ཞིང༌། འབྲོག་མི་དག་གི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བསམ་པ་སྤྱོད་ཚུལ་དེས་ནི་ཡུལ་ཁམས་དེར་བཀྲ་མི་ཤིས་པར་བྱེད་དེ། མི་ཕྱུགས་ལ་ནད་ཡམས་དང་གོད་ཁ་འབྱུང་བ་དང༌། ངོ་ཚ་བསྲེས་པ་ལས་ཆད་པའི་མི་བརྒྱུད་དེ་ནི་ནལ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་མིའི་རིགས་སྡུག་པོ་དང་མི་གཙང་བ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པ་རེད། འབྲོག་མི་དག་གིས་ལྷ་གསོལ་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་ནལ་གྱི་རིགས་ཅན་དག་གིས་བསངས་ཤིང་དང་བསངས་རྫས་འབུལ་མི་ཆོག་ཅིང༌། གལ་ཏེ་ཕུལ་བ་ཡིན་ན་ཡུལ་ལྷ་ལ་མནོལ་གྲིབ་ཕོག་ནས་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འབྲོག་མིའི་ཕྲུ་གུ་བཙལ་བའི་ཚེ་ནལ་གྱི་རིགས་ཅན་དག་མདུན་ན་འགྲོ་མི་ཆོག་པ་དང་ཕྲུ་གུ་ལ་ལག་པས་རེག་མི་ཆོག་ཅིང༌། གལ་ཏེ་ཕྲུ་གུར་རེག་པ་ཡིན་ན། ཕྲུ་གུ་ལ་ནལ་གྲིབ་ཕོག་ནས་འཚོ་དཀའ་བའམ། ཡང་ན་ཕྲུ་གུའི་ངག་ལྐུགས་པའམ། རིག་པ་མི་གསལ་བ་སོགས་འགྱུར་བར་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པ་རེད། མདོར་ན་ནལ་ཞེས་པ་དེ་མཚན་མ་ཧ་ཅང་ངན་པར་བརྩི་ཞིང་འབྲོག་མི་ཀུན་གྱི་སྤང་བྱའི་གཞི་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། འབྲོག་ཡུལ་དེ་དག་ཏུ་ནལ་གྱི་མི་རྒྱུད་ནི་སྲིད་མཐའ་ཙམ་ལས་མེད་པའམ་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པ་ཡིན་ནོ། །