ཁ་བཏགས།

ཁ་བཏགས་ནི་ཕྱེ་མར་ལས་ཀྱང་བེད་སྤྱོད་མང་བའི་དངོས་རྫས་ཤིག་སྟེ་ཕྱེ་མར་དང་ཡང་མི་འདྲ་བའི་བཀྲ་ཤིས་པ་དང་།  བཀྲ་མི་ཤིས་པ་སོགས་ལ་དགོས་པའི་འགྲོ་ཁུངས་རྒྱ་ཆེ་སྟེ།   ཁ་བཏགས་འདི་ཡང་གནའ་དུས་བོན་གྱི་ལུགས་ལས་དར་ཟེར་ཡང་དེ་སྔ་བོད་ཀྱི་དར་གོས་འཐག་པའི་ལག་རྩལ་དར་སྲོག་མེད་པས་དོན་ལ་གནས་མིན་ལ་ངེས་ཀྱང་སྔ་མོ་ཁ་བཏགས་ཀྱི་དོད་ལ་བལ་སྤྱོད་སྲོལ་ཡོད་པར་གྲགས་པ་འདི་ཡང་དཔྱད་གཞིར་འཛིན་འོས་པ་ཤིག་ཡིན་སྙམ་པ་སྟེ། སྔར་རྒྱལ་པོ་སྤུ་དེ་གུང་རྒྱལ་གྱི་དུས།  འཕྲུལ་གཤེན་བལ་ཐོད་ཅན་ཞེས་བོང་བུའི་རྣ་བ་ཅན་གྱི་གཤེན་གྱི་གདུང་རྒྱུད་བྱིས་པ་ཞིག་གི་བོང་རྣ་སྒྲིབ་བྱེད་དུ་བལ་གྱི་ཐོད་བཅིང་པར་གྲགས་ལ་དེང་གི་ཆར་ཡང་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་དུ་ལོ་གསར་གཏོང་བའི་ཚེ་ཆང་སྣོད་དང་།  ཆུ་སྣོད་སོགས་ལ་བལ་གྱི་འཆིང་དཀྲི་བ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་སྔ་དུས་བོན་ལུགས་ཀྱི་བལ་གཡོག་སྲོལ་དེ་རིམ་བཞིན་དར་བ་དང་།  ཁ་བཏགས་བེད་སྤྱོད་སྲོལ་དུ་གྱུར་པ་མིན་ནམ་སྙམ། ཡང་རྒྱ་ནག་དང་སོག་ཡུལ་དུ་གནའ་རབས་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་ལ་དར་གོས་ཡུག་ཆེན་ཕྱག་རྟགས་སུ་འབུལ་བ་དེ་རྗེས་སོར་རིམ་པས་ཁུ་བསྡུས་སུ་སོང་སྟབས་དར་དཀར་ཁ་འཛར་ཡོད་པ་དེར་ཐུག་པ་ཡིན་ཙང་ཁ་བཏགས་ཞེས་མིང་བཏགས་དེ་བོད་དུ་ཡང་ཁ་བཏགས་འབུལ་སྲོལ་དེ་གོམས་སྲོལ་དུ་ཆགས་པ་ཡིན་ཚོད། སྤྱིར་ཁ་བཏགས་ལ།  བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་སོགས་ཚིག་མཛོད་ཁག་ནང་གསལ་ཁ་དར་རམ་མཇལ་དར་དང་།  ལྷ་རེག   ལྷ་རྫས་བཅས་ཐ་སྙད་མི་འདྲ་བ་འབོད་སྲོལ་འདུག   ཁ་བཏགས་ལ་ནང་གསེས་རིགས་མི་འདྲ་བ་བརྒྱད་ཙམ་ཡོད་པ་ལས།  1.ནང་མཛོད།(མཛོད་ནང་མའི་ཁ་བཏགས་)ནང་མཛོད་ལ་མི་འདྲ་བ་ཁ་ཤས་ཡོད་ན་ཡང་ནང་མཛོད་གསར་པ་རྣམས་ཀྱི་རི་མོར་དཀྱིལ་དུ་རྣམ་བཅུ་དབང་ལྡན་དང་ཕྱེད་ཀ་ཕྱེད་ཀར་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད།  མཐའ་གཉིས་ལ།  ཡི་གེ་དབུ་ཆེན་གྱི་ཉི་མོ་བདེ་ལགས།  མཚན་བདེ་ལེགས།  ཉི་མའི་གུང་ཡང་བདེ་ལེགས་ཤིང་།  ཉིན་མཚན་རྟག་ཏུ་བདེ་ལེགས་པ།   དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག་ཅེས་དང་ཁ་འཛར་ཉིས་རྩེགས་ཡོད་པ།  2.སོག་དར་ཞེས་པ་མིང་དུ་ཆགས་པའི་དར་སྔོན་པོ་ཐུང་ངུ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་དཔོན་རིགས་མཐོ་གྲས་ལ་ལྗགས་མདུད་དུད་སྩལ་བ་ལས་རྣམ་ཀུན་བེད་སྤྱོད་མི་བྱེད།  3.བར་མཛོད།  (མཛོད་པར་མའི་ཁ་བཏགས་)4.ཨ་ཤེ།  ཨ་ཡུ་ཤེ་ཞེས་པ་སོག་སྐད་ཡིན་ཅིང་།  དེ་ལ་ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་རི་མོར་རྒྱབ་ཡོད་པས་དེ་ལྟར་མིང་དུ་ཆགས་པ་རེད་ཟེར།  5.ཟུབ་ཕྱི།   6.ཕྱི་མཛོད། (མཛོད་ཕྱི་མའི་ཁ་བཏགས་)འདི་མན་ཆད་སྤུས་ཞན།  7.ཁ་བསོད་དམ་བསོད་བཏགས།  8.ཁ་ཕྱིའམ་དྲིན་ཕྱི་དུས་ཕྱིས་ཐོན་པ་ཨ་འདྲའམ་ཟུབ་ཕྱི་ཆུ་རིས་ཅན་ཞེས་པ་དེ།  ཨ་ཤེ་ལས་ཞན་པ།   ཟུབ་ཕྱི་ལས་ལེགས་པར་རྩིའོ།  ཁ་བཏགས་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་བཤད་སྲོལ་ལ།  བླ་དཔོན་སོགས་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་བའི་ཐོག་མར་སྐྱབས་འཇུག་ཞུ་བའི་གཏམ་གྱི་སྔོན་འགྲོར་ཁ་ནས་གླེང་དགོས་པའི་དོན་དེ་ནག་ནོག་དྲི་མས་མ་གོས་པའི་དར་དཀར་ལྟར་ལྷད་མེད་ཡིན་པ་མཚོན་དོན་དུ་བཏགས་ཏེ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་ཡིན་པས་ཁ་བཏགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ལ།  སྔ་རབས་ཀྱི་འབོད་སྲོལ་ནི་དར་ཚོན་སྣ་སྔའམ་དར་དཀར་རམ།   དར་དམར་སོགས་དར་གོས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་པའི་ཐ་སྙད་ལས་བཏགས་ཟེར།  ཁ་བཏགས་འདི་རྟེན་འབྲེལ་དགའ་སྟོན་གྱི་སྐབས་སུ་དགོས་པ་མ་ཟད།  ལྷ་ཁང་ཁག་ལ་མཆོད་མཇལ་ཞུ་སྐབས་ལྷ་སྐུར་སྒྲོན་རྒྱུའི་ཁ་བཏགས་ལ་སྙན་དར་རམ་སྙན་ཤལ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་།  བླ་མ་མཇལ་སྐབས་དང་།  དཔོན་པོར་བདེ་སྡུག་ཞུ་སྐབས།   ཕ་མ་ཕྲུ་གུའི་བར་སྤུན་ཉེ་ལྟོས་བཅས་བར།   དགའ་ཉེ་བློ་དཀར་ཕན་ཚུན་བར།  མདོར་ན།  འགྲུལ་པ་ཐོན་རྗེས་གདན་ཐོག་ཁ་བཏགས་བཞག་པར་གདན་དར་ཞེས་པ་སོགས་ཁ་བཏགས་འགྲོ་ཁུངས་ཧ་ཅང་མང་ངོ་།   ཁ་བཏགས་འདི་བཞིན་བཀྲ་ཤིས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རིགས་ལ་བེད་སྤྱོད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།  བཀྲ་མི་ཤིས་པའི་རྐྱེན་ངན་བྱུང་བར་ཡང་བེད་སྤྱོད་པའི་ཐོག་མའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་།  སྔོན་དུས་ཕན་ཚུན་གཅིག་སེམས་གཅིག་ལ་དཀར་བའི་གྲོགས་པོ་དབུལ་ཕྱུག་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་དུས་ནམ་ཞིག་གི་ཚེ་གྲོགས་པོ་ཕྱུག་པ་དེ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་སྐབས་གྲོགས་པོ་དབུལ་བ་དེ་བློ་ཕམ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བྱུང་སྟེ་གཞན་གྱི་བྱ་ཐབས་ཟད་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་བ་ཕྱུགས་འདོག་བྱེད་ཀྱི་བལ་དཀར་པོ་ལས་བཟོས་པའི་ཐག་པ་དེ་གྲོགས་པོ་ཤི་བ་དེའི་སྐེ་ལ་གཡོགས་ཏེ་སེམས་པ་དཀར་པའི་ལྷག་བསམ་མཚོན་པར་བྱས།  དེ་ནས་བཟུང་རྐྱེན་ངན་འབྱུང་སྐབས་བལ་སྣལ་མའམ།  ཁ་བཏགས་ཐོན་རྗེས་སུ་མི་ཤི་བའི་རོ་ལ་ཁ་བཏགས་གཡོགས་པར་སྤུ་དར་ཞེས་བརྗོད་སྲོལ་ཆགས་པ་ཡིན་སྐད།  ཁ་བཏགས་འབུལ་བའམ་ཕན་ཚུན་སྤྲོད་རེས་བྱེད་པའི་མཚོན་དོན་སྤྱིར་དར་ལ་ཚོན་སྣ་ལྔ་སོགས་ཡོད་ན་ཡང་།  ཁ་མདོག་དཀར་པོ་ཞིག་ངེས་པར་དུ་དགོས་པ་ནི་སེམས་པ་དཀར་བའི་ལྷག་བསམ་མཚོན་པར་བྱེད་ཆེད་ཡིན་པར་བསམ། ལྷ་དང་བླ་མ་སོགས་ལ་ཁ་བཏགས་འབུལ་བ་ནི་དད་གུས་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དཀར་བ་མཚོན་བྱེད་དང་།  སྨོན་པའི་དོན་རྣམས་གྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་རེད།  དཔོན་པོར་ཁ་བཏགས་འབུལ་བ་དེ་བདེ་སྡུག་གི་ཞུ་བྱའི་དོན་དེ་རྫུན་གཡོ་སྒྱུ་སོགས་ཀྱི་བསྲེས་ལྷད་མེད་པའི་ལྷག་བསམ་དཀར་བའི་བདེན་གཏམ་མཚོན་བྱེད་ཡིན་པ་མ་ཟད།  མི་སེར་གྱི་གཏམ་དཔེར་ཡང་།   རིང་ཁ་བཏགས་དང་ཐུང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་ཞུས་པ་ཡིན་ཟེར་སྲོལ་ཡོད།  ཕ་མ་ཕྲུ་གུ་སྤུན་མཆེད།  དགའ་ཉེ་བློ་དཀར་བཅས་ཕན་ཚུན་ཁ་བཏགས་སྤྲོད་པ་དེ་ཡང་།   ཕན་ཚུན་གྱི་མཛའ་བརྩེའི་ལྷག་བསམ་དཀར་པོ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན།  ཁ་བཏགས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་སྟངས་ཐད།  དཔེར་ན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་།  པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་གཙོས་བླ་མ་ཆེ་ཁག་ནས་མཇལ་མང་གཏོང་སྐབས་ཁ་བཏགས་དེ་མགྲོན་གཉེར་གྱི་ལག་ཏུ་སྤྲོད་པ་དང་།  སྙན་ཞུ་རིམ་པ་ཁག་ལ་ཡིག་རྒྱའི་ནང་ཁ་བཏགས་མཚམས་ལྟབ་བརྒྱབ་སྟེ་བླུག་པར་ཞུ་རྟེན་ལྷ་གོས་དང་།  ལྷ་རེག   སྙན་དར་ཞེས་འབྲི་སྲོལ་དང་།  དགོན་པར་འབུལ་རྒྱུའི་སྐྱབས་ཐོར་སྐྱབས་སྒྲིལ་ཞེས་སྐྱབས་ཐོའི་ཡི་གེ་ཁ་བཏགས་ལ་སྒྲིལ་དགོས་པ།   དེ་མིན་བླ་སྤྲུལ་ཁག་དང་།   སེར་སྐྱ་དཔོན་རིགས་ཁག་ལ་ཁ་བཏགས་ལྕོག་རྩེའི་ཐོག་ནར་གཏོང་བྱེད་པ།  བླ་དཔོན་གོ་ས་མཐོ་དམའ་འདྲ་བ་རྣམས་ཕན་ཚུན་སྣེ་སྤྲོད་ཞེས་ལག་སྤྲོད་བྱེད་པ།   འདི་ཡན་གྱི་ཁ་བཏགས་འབུལ་ལྟེབས་རྒྱག་སྲོལ་འདུག   རང་ལས་དམའ་བ་རྣམས་ལ་ཁ་བཏགས་སྤྲོད་སྐབས་མཚམས་ལྟེབ་ཅེས་ཁ་བཏགས་ཆེ་ཆུང་ག་འདྲ་ཡིན་རུང་ལྟེབ་བཞི་ལྟབ་ཀྱི་ཤོག་ཆག་གི་འོག་དང་དངོས་པོའི་སྟེང་བཞག་ནས་སྤྲོད་ཀྱི་རེད།  གྲོལ་སྟོན་དང་།   མང་ཚོགས་ཁག་ལ་ཁ་བཏགས་གཡོགས་སྐབས་ཁ་བཏགས་རྣམས་ཉིས་ལྟབ་ཀྱི་ཚང་མ་ནར་མོར་མི་ཞིག་གི་ལག་གཡོན་པའི་ལག་ངར་སྟེང་བཞག་ནས་མི་གཞན་ཞིག་གིས་སྐེ་ལ་གཡོགས་པ།  ཆང་ས་རྒྱག་སྐབས་གྲལ་རིམ་མཐོ་ས་ཡིན་ན་ཕྱི་ནང་རྟེན་འབྲེལ་བྱེད་པོས་ཕ་མ་དང་བུ་མནའ་མ་བཅས་ལ་ཁ་བཏགས་ལྕོག་རྩེའི་སྟེང་ནར་གཏོང་བྱེད་པ་དང་།  འབུལ་བའི་ཐོག་མར་གྲོ་དོ་པོ།  རྩམ་པ་དོ་པོ།  ཤིང་འབྲས་དོ་པོ།  ཇ་སྒམ།  མར་ལྟང་སོགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཚན་གྲངས་ཞེས་ཁ་གཏགས་ཚོས་སྣ་ལྔ་ཚར་ནར་གཏོང་བྱེད་པ། དམའ་རིམ་ཁག་ཆང་ས་རྒྱག་སྐབས་ཁ་བཏགས་ཚང་མ་སྐེ་ལ་གཡོགས་པ། འབུལ་པའི་སྟེང་ཁ་དཀར་མཚོན་བྱེད་ཁ་བཏགས་རེ་འཇོག་པ།  ཆང་ས་དང་།  ཁང་པ་སྤོ་སྐབས་སོགས་ལ་ལྕི་བ།  ཆུ་ཕུད་སོགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཁ་བཏགས་རེ་ནར་མོར་འཇོག་པ།  གྲོང་གསེབ་ཀྱི་འོང་སྐོར་སོགས་ལ་རྟ་རྒྱུགས་ཀྱི་རྟ་པ་རྣམས་ལ་ཚ་དར་ཞེས་འབེན་ལ་མདའ་དང་མེ་མདའ་འཕོགས་པར་ཁ་བཏགས་གཡོགས་སྐབས་ཚ་གྲངས་ཀ་བརྩི་རྒྱུ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ཁ་བཏགས་སྐེ་ལ་གཡོགས་པ་དང་།  ཚ་གྲངས་བརྩི་རྒྱུ་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཚ་མེད་དཔའ་དར་ཞེས་དཔུང་པ་གཡས་ལ་གཡོགས་པ།  སྟབས་བདེའི་མགྲོན་འབོད་དང་།  ཕྱོགས་ཐོན་སོགས་ལ་ཁ་བཏགས་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་གྲོང་གསེབ་ཁག་ཕོ་ལ་དཔུང་པ་གཡས་པ་དང་།  མོ་ལ་དཔུང་པ་གཡོན་པ།  དཔོན་རིགས་ལ་པུས་མོ་དང་རྟ་སྒའི་ཡོབ་ལ་རྩམ་པའི་ཡས་བཟེད་རྒྱག་སྲོལ་སྣང་། 
བཀྲ་མ་ཤིས་པ་བྱུང་སྐབས་ཕུང་པོ་ཐོན་དུས་ལམ་སྣེ་འདྲེན་པ་ཞེས་རྒྱུན་པར་དྲག་པ་ཞིག་གམ།  སོ་སོའི་ནང་མི་ཞིག་གིས་ཁ་བཏགས་ཀྱི་སྣེ་ཅིག་ཕུང་པོར་བཏགས།  སྣེ་ཅིག་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ལག་ཏུ་འཛིན་ནས་འཁྲིད་འགྲོ་བ་དེ་འདས་པོ་ལམ་དཀར་པོར་འགྲོ་བའི་ལམ་སྟོན་ཡིན་པར་ཟེར་སྲོལ་འདུག   སྤྱིར་ཁ་བཏགས་ནི་རྒྱ་སོག་ཡུལ་གྲུ་གཞན་ནས་ཐོན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་བོད་ནས་ཐོན་པ་ཞིག་ཀྱང་མིན་པར་བརྟེན་བོད་ལ་རིམ་བཞིན་དར་བ་ཡིན་པ་ནི་གོར་མ་ཆག   འོན་ཀྱང་རིམ་བཞིན་བོད་རང་ཉིད་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་།  སྐུ་གསུངས་ཐུགས་རྟེན་དང་སྐུ་རིམས་ཀྱི་གདོས་གླུད་ཆང་སྣོད་དང་།  ཀ་བ།  སྒོ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཁ་བཏགས་གཡོགས་པ་ནི་ཁ་ཚོན་གཅོད་ཐུབ་པ་ཞིག་འདུག   དེར་བརྟེན་དུས་དེ་ཙམ་ནས་ཁ་བཏགས་བོད་དུ་དར་བའི་་ཚད་ནི་ཤིན་ཏུ་འཇོག་དཀའ་བ་དང་ཁ་བཏགས་ཀྱི་མཚོན་དོན་ཡང་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཡུལ་དང་འཚམ་པའི་གོང་དུ་བརྗོད་པ་ལྟར་ལས་ཐོག་མ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བའི་ཉིན་མོ་དེ་རང་དོན་དེའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ཞེས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡི་གེ་བྲིས་པའང་མ་མཐོང་བས་གཏན་འཁེལ་བ་ཞིག་བརྗོད་དཀའ་བས་གསན་རྒྱ་ཆེ་བའི་མཁས་པ་ཚོས་གཟིགས་ཞིབ་ཀྱིས་ཁུངས་ལྡན་ཞིག་འབྲི་བ་གནང་བའི་རེ་བ་ཞུ་བཞིན་ལགས།