སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ་ནི། མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་འཕེལ་རྒྱས་དང་། སྤྱི་ཚོགས་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་དགོས་ངེས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ཡིན་ལ། རང་ཁུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་རྒྱུད་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བའི་འགག་རྩ་ཡང་ཡིན།
        ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་ནས་བཟུང་། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱས། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་ལས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་ནི། དམངས་ཀྱི་སྐྱིད་སྡུག་དང་མི་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འགག་རྩར་རག་ལས་ཡོད། རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། ཁོར་ཡུག་སྦག་བཙོག་ཚབས་ཆེན་བཟོས་པ། སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་ཞན་དུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པས། ང་ཚོས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རང་བྱུང་ཁམས་ལ་བརྩི་མཐོང་དང་། རང་བྱུང་ཁམས་དང་བསྟུན་ཤེས། རང་བྱུང་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་འདུ་ཤེས་དམ་དུ་བཟུང་ནས། སྐྱེ་ཁམས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་དེ་དཔལ་འབྱོར་དང་ཆབ་སྲིད། སྤྱི་ཚོགས་དང་ཤེས་རིག་འཛུགས་སྐྲུན་བཅས་དང་སྦྲགས་ནས། མཛེས་སྡུག་གི་ཀྲུང་གོ་སྐྲུན་པར་འབད་པ་བྱས་ཏེ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་རྒྱུད་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བ་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བ་བྱ་དགོས། ཁུལ་ཨུའི་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་བ་ལས། ཁུལ་གཅིག་གླིང་གཉིས་ཁྱིམ་གཞིས་གསུམ་གྱི་དགོངས་པ་དམིགས་ཀྱིས་བསྟན་པས། རྔ་བ་ཁུལ་ཨུ་དང་ཁུལ་སྲིད་གཞུང་གིས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

        མཛོད་དགེ་རྫོང་ནི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ནུབ་རྒྱུད་དུ་གནས་ཤིང་། གནས་འདིར། ཀྲུང་གོའི་ཆེས་མཛེས་པའི་མཐོ་སྒང་གི་ན་འདམ་ཁུལ་དང་། འཛམ་གླིང་ན་དཀོན་པའི་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་གི་ཕ་ས་ཡང་ཡོད། དེ་མིན།  གནས་འདི་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཚྭ་མེད་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། རྨ་ཆུའི་བརྒྱ་ཆ་30ཡི་ཆུ་ནི་གནས་འདི་ནས་མཁོ་འདོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། མཛོད་དགེའི་རྫོང་གི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་དོ་དམ་མི་སྣས་བཤད་རྒྱུར། དུས་རབས་སྔོན་མའི་དྲུག་ཅུ་དང་བདུན་ཅུ་བར། མཛོད་དགེ་མི་དམངས་ཀྱིས་ཕྱུགས་ཟོག་འཚོ་བར་སྟབས་བདེ་བཟོ་བ་དང་། ན་འདམ་རྩྭ་ཐང་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བ་སོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་སྤེལ་ནས། ན་འདམ་ཁུལ་གྱི་ཆུ་འབོར་ཆེན་ཕྱིར་བཏང་བས་རྩྭ་ཐང་གི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་བཟོས་ཏེ། རྩྭ་ས་ཐང་རྒོད་ཅན་དང་བྱེ་ཐང་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་བྱས་ཟེར། 

        དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བར་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་གིས་ནུས་པ་གལ་ཆེན་འདོན། ང་ཚོས་རང་གི་མིག་ལ་གཅེས་པ་ལྟར་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་དགོས། རྨ་ཆུ་དང་འབྲི་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་ཕྱིར། ཉེ་བའི་ལོ་འདི་དག་ཏུ། རང་ཁུལ་གྱིས་ཐན་སྐམ་དང་ཐན་སྐམ་ཕྱེད་པའི་གཙང་ཁུལ་ལེགས་བཅོས་དང་། ལྗང་མདོག་གི་རྔ་ཁུལ་བསྐྲུན་པ། རྨིན་ཅང་གཙང་བོ་འབབ་ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཁུངས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ལེགས་བཅོས་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་བྱ་འགུལ་རབ་དང་རིམ་པ་སྤེལ།
        1993ལོ་ནས་བཟུང་མཛོད་དགེ་རྫོང་གིས་བྱེ་འགོག་ལས་ཀ་སྤེལ་ཏེ། རྩྭ་ས་ལེགས་བཅོས་ཀྱི་ལམ་དུ་ཞུགས། གཞི་གྲངས་ལས་མངོན་པར། མིག་སྔར། མཛོད་དགེའི་རྩྭ་ས་བྱེ་འགྱུར་གྱི་ཚད་དེ། 2009ལོའི་བརྒྱ་ཆའི་10.39ནས་5.32སུ་མར་བཅག་ཡོད་པ་དང་། རྩྭ་ས་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་3.1ལྷག་སླར་གསོ་བྱུང་ཡོད། འདི་ལས་རང་ཁུལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་ལེགས་སུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་ཐུབ་ལ།  རང་ཁུལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་བྱ་གཞག་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཡང་མངོན་ཡོད་དོ། །