[ནང་དོན་གནད་བསྡུས།］རྩོམ་འདིར་གནའ་དཔྱད་རྟོག་ཞིབ་སྐབས་ཀྱི་གབ་རིས་དང་གབ་སྤར། འདྲ་པར་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་རིང་སེར་ཤུལ་རྫོང་ནས་གསར་དུ་རྙེད་པའི་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་ཁག་མཚམས་སྦྱོར་དང་ཡིག་རྙིང་ངོས་བཤུས་བརྒྱུད། འབྲེལ་ཡོད་ལྷ་སྐུའི་སྒྱུ་རྩལ་དང་ཁྱད་ཆོས་གསལ་བཀྲོལ། དེ་བཞིན་དུས་ཀྱི་སྔ་ཕྱི་དང་སྐབས་དེའི་ལོ་རྒྱུས། ཆོས་ལུགས་དད་མོས་སོགས་ལ་དཔྱད་པ་གཅིག་བསྡུས་སུ་བྱས་ཡོད།
[བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ།] སེར་ཤུལ། བཙན་པོའི་དུས་རབས། བྲག་བརྐོས།
[ཀྲུང་གོའི་དཔེ་དེབ་དབྱེ་རྟགས།] K281
[ཡིག་ཚང་མཚན་བྱང་།] A
[རྩོམ་གྱི་གོ་རིམ་ཨང་སྒྲིག] 1002-9060-2015-03-0155-11
བྲག་བརྐོས་རྙེད་སའི་ས་ཁོངས་དག་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ས་ཁོངས་དབྱེ་ལུགས་ནས་བལྟས་ཚེ་འདན་མའམ་དེའི་སའི་ཉེ་འབྲེལ་དུ་གཏོགས་ཤིང་། བཙན་པོའི་སྐབས་འབངས་ཚོང་བ་ལྔའི་གྲས་སུ་འདན་མ་དར་འཚོང་①དང་སྨད་ཀྱི་ཁྲོམ་ཁ་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ།② དེ་བཞིན་ཀློང་ཐང་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་། བཟོ་སྐྱུ་ར་ལྷ་ཆེན་ལུགས་③སོགས་རིག་གནས་དང་ཚོང་འདུ་རྒྱ་ཆེ་ལ། 《རྒྱལ་པོ་བཀའ་ཐང་》ཟིན་བྲིས་སུ་འདེབས་པ་པོ་འདན་མ་རྩེ་མང་④སོགས་བློན་ཆེན་པོ་དང་ལོ་ཙཱ་བ་⑤ཡང་མང་པོ་བྱོན་མྱོང་། བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་མཇུག་ཏུ་ཡང་ཇོ་བོ་སེ་བཙུན་གྱིས་གཙོས་པའི་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་མང་པོས་ཀྱང་བསྟན་པའི་མེ་རོ་གསོ་བར་བྱས་རྗེས་བླ་མེད་བཞག་ཡོད་ཅིང་། གནས་འདི་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ས་གནད་འགག་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་གོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཕུད། བོད་ལྗོངས། མཚོ་སྔོན། སི་ཁྲོན་བཅས་ཞིང་ཆེན་གསུམ་གྱི་འདུས་གནས་འདིར་བོད་ཁུལ་དུ་གྲངས་འབོར་དང་རྒྱ་ཁྱོན་ཆེས་ཆེ་བའི་བཙན་པོའི་སྐུ་དུས་སུ་བཞེངས་པའི་བྲག་བརྐོས་སྐུ་འདྲ་དང་ཡི་གེ་རྙེད་པས་ཀྱང་ར་སྤྲོད་ཞུ་ནུས།
རྩོམ་འདིར་ངོ་སྤྲོད་གཙོ་བོར་ཞུ་བར་ས་ཁུལ་མི་འདྲ་བ་ཁག་བཞི་ཡོད་ལ། རྩོམ་འབྲིའི་དགོས་མཁོ་དང་བྲག་བརྐོས་རྒྱུ་ཆའི་མང་ཉུང་ལ་གཞིགས་ནས་རྫ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྲོམ་བཟའ་འོག་མ་ཤང་ཤུག་པ་གནས་རིའི་རི་འདབས་ཁག་ཅིག་དང་། འབྲི་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་ལོ་ཕྱུག་གྲོང་བརྡལ་ས་ཆའི་བྲག་བརྐོས་ཁག་གཉིས་སུ་བགོས་ཡོད།
དང་པོ། ཤུག་པ་གནས་རིའི་བྲག་བརྐོས།
ཤུག་པ་གནས་རིའི་བྲག་བརྐོས་ཁག་དང་དགོན་གསར་གྲོང་། དབྱེར་གོ་གྲོང་ཚོའི་བྲག་བརྐོས་ཁག་སྤྱི་ལོ་2012ལོ་ནས་2013ལོར་གསར་དུ་རྙེད་ཅིང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཀྲུང་གོའི་གནའ་དཔྱད་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནུས་པ་དམིགས་བསལ་ཐོན་པས་ན། སྤྱི་ལོ་2013ལོའི་ཀྲུང་གོའི་གནའ་ཤུལ་གསར་རྙེད་ཆེན་པོ་བཅུའི་ནང་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། འདི་ནི་སྤྱི་ལོ་1996ལོར་གཏེར་ལམ་བཙན་པོའི་བང་སོ་ཚུད་པ་ནས་བྱུང་བའི་བོད་འབྲེལ་གནའ་ཤུལ་གལ་ཆེན་གསར་རྙེད་ཨང་གཉིས་པ་ཡིན། སྤྱི་ལོ་2013ལོའི་《སི་ཁྲོན་རིག་དངོས་》དེབ་དྲུག་པར་ཐེངས་འདིའི་བརྟག་དཔྱད་སྙན་ཞུ་བཀོད་ཡོད་ལ། ⑥སྙན་ཞུ་དེར་གནའ་ཡིག་གི་ཁྱད་ཆོས་དོར་བ། ཕབ་ནོར་མང་བ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགག་གནད་མ་ཁྲོལ་བ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཚབས་ཆེ་བས། རྩོམ་པ་པོས་རྟོག་ཞིབ་སྙན་ཞུ་འབྲི་མཁན་དང་བཀའ་མོལ་བརྒྱུད། གཞི་དང་པོའི་འདྲ་པར་དང་གབ་རིས（临摹） གབ་སྤར་（拓片）བཅས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་རྨང་བྱས་བྲག་བརྐོས་རི་མོ་ཁག་མཚམས་སྦྱོར་དང་ཡི་གེ་ངོས་བཤུས་བྱས་ཡོད།
ཤུག་པ་གནས་རིའི་བྲག་བརྐོས་ཁག་གནས་རིའི་རི་འདབས་ཀྱི་བྲག་དང་རྡོ་ངོས་མི་འདྲ་བ་ཆེ་ཆུང་དུ་མའི་ངོས་སུ་བརྐོས་ཡོད་ལ། བྲག་བརྐོས་ཁག་གི་གཡོན་འདབས་སྒོམ་ཁང་དུ་ཚུད་ཡོད་ཅིང་། གནའ་དཔྱད་རྟོག་ཞིབ་སྙན་ཞུ་ལྟར་ན་རི་མོ་དང་ཡི་གེ་ཁག་མི་འདྲ་བ་བཅུ་གསུམ་དུ་བགོས་ཡོད་ཅིང་དེའི་ནང་ཡིག་རྙིང་ཁག་བརྒྱད་ཡོད།
བྲག་བརྐོས་ཁག་དང་པོ་དེ་རྡོ་ལེབ་མོ་དཀྱིལ་བཀས་པ་ཞིག་གི་གཡོན་ཕྱོགས་སུ་བྱང་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་བཞེངས་སྐུ་ཞིག་པད་འདབ་ཉིས་བརྩེགས་ཀྱི་སྟེང་སྐུ་ལ་ཕྱུ་བ་མནབས་ཅིང་སྐ་རགས་བཅངས་པ། དབུ་ལ་དབུ་རྒྱན་རྩེ་གསུམ་དང་ཕྱག་ལ་པདྨ་བསྣམས་པའི་གཡས་འགྲམ་དུ་བོད་ཡིག་ཐིག་ཕྲེང་དྲུག་འཁོད་ཡོད་ཅིང་། ཐིག་ཕྲེང་བཞི་བ་དང་ལྔ་བའི་དབུ་དང་དྲུག་པའི་ཡི་གེར་བྲག་ངོས་ཞིག་པས་མི་གསལ་བ་བྱུང་ཡོད་ལ། ཡི་གེའི་མཇུག་ལ་ཕྱག་ཐམ་ལྟ་བུའི་རི་མོ་ཆུང་བ་ཞིག་བརྐོས་འདུག
མ་ཡིག□□□སངས་རྒྱས་ཀུན་/གྱིས་ཐུགས་རྗེར་དགོང་/ཁཾས་སུཾ་ཐུགས་རྗེ་ཆར་བཞྀན་/འབོབས།།སེཾས་ཅན་ཀུན་གྱྀ་སྡུག་/
□་བསལ།། མ་རྀག་མུན་/□□□ས་བསྩལ།།དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་/□□□（ཕྱག་ཐམ་ལྟ་བུའི་རི་མོ་ཞིག་འདུག）
བྲག་བརྐོས་ཁག་གཉིས་པ་དེ་གནས་ཡུལ་བྲག་བརྐོས་དང་པོའི་གཡོན་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་ཅིང་། རྡོ་ནར་མོ་རིང་བོ་ཞིག་གི་དབུ་སྟོད་དེར་གཟུངས་སྔགས་བོད་ཡིག་ཏུ་ཕབ་པ་དང་འདབས་སུ་བོད་ཡིག་ཡི་གེ་གཉིས་ཀྱི་བར་རྡོ་ངོས་མི་སྙོམས་པས་བར་སྟོང་ཡིན། སཾ་སྐྲི་ཏ་དང་བོད་ཡིག་སོ་སོར་ཐིག་ཕྲེང་བཞི་ཡོད་ལ། བོད་ཡིག་ཐིག་ཕྲེང་ཀུན་གྱི་དབུ་རྡོ་ངོས་ཞིག་པས་མི་གསལ། གོང་འོག་བར་གསུམ་དུ་ཕྱིས་སུ་བརྐོས་པ་དང་རྩི་དཀར་པོ་བྱུགས་པའི་མ་ནྀ་ཡིག་དྲུག་ཀྱང་ཡོད།
མ་ཡིག ཨོཾ་ཏར་རྱ་ཐ་ཨོམ་ཨ་ན་ལེ་ཨ་/ན་ལེ་བཱྀ་ཤ་དེབཱིཤདེབཱེརབཱེརབཛངྷོ/བཱན་ངྷ་བཱན་ངྷ་ནྀ་བཱཛྲ་བཱ་ནྀ་ཕཊ་སྭ་ཧ：། ཧུཾ་ཧུཾ：བཱན་ངྷ：ཕཊ/སྭ་ཧའ།། སྲུང་ཤྀག་སྲུང་ཤྀག། ཿཿ།□□□ཡོན་གིས། བཚན་ཕོ་ཁྲྀ་སྲོང་ལྡེ་བརྩན་ཡབ་/□□□རྨོག་མཐོ་བར་སྨོན་ཏོ།།（གཡུང་དྲུང་རྟགས）།།མཐའ་ཡས：མུ་/□□□ྱལ་བའྀ：འཇྀག་རྟེན：ན་སེམས་ཅན་ཐཾས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་/ལས་བསྒྲལད་ཏེ་བླ་ན་མྱེད་པའི་ཆོས་དང་ནམ་□□□
བྲག་བརྐོས་ཁག་གསུམ་པ་དེ་བྲག་བརྐོས་ཁག་གཉིས་པའི་གཡོན་ངོས་སུ་རྡོ་ལེབ་མོ་གཅིག་གི་དཀྱིལ་དུ་ནང་ཟེར་མ་མེ་སྟག་ཙམ་མཆེད་པའི་རྒྱབ་ཡོལ་དང་འོད་གོར་གྱི་དཀྱིལ་དུ་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་སྐུ་པད་འདབ་ཉིས་བརྩེགས་ལ་དཀྱིལ་དྲུང་གིས་བཞུགས་ཤིང་། དབུ་ཐོར་ཚུགས་དང་ཕྱག་མཉམ་བཞག་བྱས་པ་དཔུང་རྒྱན་དང་ལྡན་ལ། སྐུ་སྟོད་ལ་དར་གྱི་ལན་བུ་ཞིག་ཕྲག་པ་གཡོན་ནས་མཆན་འོག་ལ་འཁྱིལ་བ། སྐུ་སྨད་ལ་དར་གྱི་སྨད་གཡོག་མནབས་པ། སྐུ་འདྲའི་སྤྱིའི་མཐོ་ཚད་ལ་རྨིད་0.85ཡོད། སྐུ་གཡོན་སྟོད་དང་གཡོན་ཞབས་སུ་བོད་ཡིག་འཁོད་ཡོད་ལ། རྡོ་ངོས་ཕལ་ཆེ་བ་ཞིག་པས་ད་ལྟ་ང་ཚོས་མཇལ་ལམ་དུ་ཡོད་པའི་ཡི་གེ་ཐིག་ཕྲེང་དྲུག་ཙམ་ལྷག་ཡོད།
མ་ཡིག□□□སྐུ་ནྀ་རིན་ཅེན་ཤེལ་དག་བཞྀན་/□□□དར་དཀར་བབ་པ་འདྲ།།འཁོར། /□□□་བུ་ས་བཅང་།།/□□□་བ་དྔ་བཻ་/
□□□སྐྱེས་/□□□་།།/□□□ཐོང་ཅོག་ནི་གྲོལ་ཐྼ་ཏེ།།དེ་ཕྱིར་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།བྲག་
བརྐོས་ཁག་བཞི་པ་དེ་བྲག་བརྐོས་ཁག་གསུམ་པའི་གཡོན་ངོས་རྡོ་ཟུར་གསུམ་དབྱིབས་བྱས་པའི་སྟོད་ལ་ཕྱི་མེ་ལྕེ་མཆེད་པའི་རྒྱབ་ཡོལ་དང་འོད་གོར་གྱི་ནང་དུ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་སྐུ་པད་འདབ་ཉིས་བརྩེགས་ལ་དཀྱིལ་དྲུང་གིས་བཞུགས་ཤིང་། དབུ་ཐོར་ཚུགས་མཐོན་པོར་དབུ་རྒྱན་རྩེ་གསུམ་མ་ལྡན་པ། ཕྱག་གཉིས་མཉམ་བཞག་དང་དཔུང་རྒྱན་ཡོད་པ། སྐུ་སྟོད་ལ་དར་གྱི་ལན་བུ་ཞིག་ཕྲག་པ་གཡོན་ནས་མཆན་འོག་ལ་འཁྱིལ་ཡོད་ཅིང་། སྐུ་སྨད་ལ་དར་གྱི་སྨད་གཡོག་བནབས་ཡོད། སྐུ་འདྲའི་སྤྱིའི་མཐོ་ཚད་ལ་རྨིད་0.64དང་། སྐུ་འདྲའི་གཡོན་འདབས་སུ་བོད་ཡིག་ཐིག་ཕྲེང་བརྒྱད་བརྐོས་ཡོད་ལ། སྐུའི་གཡོན་དང་ཡི་གེ་གོང་དུ་རྒྱ་ཡིག་“王”ཞེས་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད།
མ་ཡིག༄།།⑦བསོད：ནཾས：/ལྷུན་གྱྀས་གྲུབ：སོ：སྐུ། བསྒྲིབས：/ཆོས：རྣཾས：ཡོངསུ：བསྩལྡ།།བྱང་ཆུབ：མཆོག་རྙེད་ཀུན/ཁབ།།ལྷུན：ཀྱིས：གྲུབ：པ：ཡེ་ཤེས：བཞིན། དམྱིགས：མྱེད：མཉཾ：པ：རྣམས：ཡེ་མ་བྱེད།།/མཱ་ར་རྟག：པ：གཡུང་དྲུང་སྟེ།།རྣཾ：པར：སྣང：མཛད：ཡང་དག་པས།།བདག་གྀས：གསོལ་/ཅིང་མཆོད་ཕྱག་འཚལ།།ཿ།།གཅུང：ཀྱྀ：སློབ：མ：□་སྨན་ལེགས་གུས：པའྀ：སེམས：ཀྱིས：□□/འགྲོ：བའྀ：སེམས：ཅན：སུ：ཞིག：གིས།།མཐོང་སྟེ：ཕྱག་འཚལ་□ས་ནསུ།།ཀླགས：ཤྀང་མཉན：ཏེ：བསྟན་པ：དང་།།/ས：མ：ལུས：སེམས：ཆན：ཀུན།།བླ་མྱེད་བྱང：ཆུབ：གྲུབ：པར：སྨོན（གཡོན་འཁོར་གཡུང་དྲུང་རྟགས）
བྲག་བརྐོས་ཁག་ལྔ་པའི་གནས་ཡུལ་ནི་བྲག་བརྐོས་ཁག་བཞི་པ་གནས་སའི་རྡོའི་རྒྱབ་ཟུར་ངོས་སུ་བརྐོས་ཡོད་ལ།སྤྱིའི་ཐིག་ཕྲེང་བདུན་ཡོད། ལོ་ཟླའི་ཆར་ཆུས་ཅུང་མི་གསལ་བ་ཆགས་ཡོད།
མ་ཡིག ༄།།ཕྱོགས་འདིའི་དཀོན་མཆོག་ཐཾ་/ཅད་ལ།།རྗེསུ་ཡྀ་རང་སྨོན་པ་ནི།། བཙན་པོ་ཡབ་སྲས་སེམས་ཅན་ཀུན།།སྡྀག་/པ་གྲངས་མྱེད་ཞུ་བ་སྟེ།།བླ་མྱེད་བྱང་ཆུབ་གྲུབ་/པར་སྨོན།།
བདག་ཉིད་ཚེ་རབས་གར་/སྐྱེས་ཀྱང་།།བླ་མྱེད་ལམ་དྔ་ཡོང་མྱྀ་འདའ། /བསམ་པ་ལྷུན་ཀྱིས་གྲུབ་པར་སྨོན།།བྲག་བརྐོས་ཁག་དྲུག་པ་དེ་བྲག་བརྐོས་ལྔ་པའི་སྟེང་གི་རྡོ་ལེབ་མོའི་སྟེང་དབུས་སུ་པད་འདབ་ཉིས་བརྩེགས་ལ་རྒྱལ་ཡོལ་དང་འོད་ཀོར་གྱི་ནང་དུ་རྒྱལ་བ་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་དབུ་རྡོ་ལེབ་མོའི་སྟེང་དབུས་སུ་པད་འདབ་ཉིས་བརྩེགས་ལ་རྒྱལ་ཡོལ་དང་འོད་ཀོར་གྱི་ནང་དུ་རྒྱལ་བ་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་དབུ་ཐོར་ཚུགས་མཐོན་པོར་དབུ་རྒྱན་རྩེ་གསུམ་མ་ལྡན་པ། ཕྱག་གཡས་མཉམ་བཞག་དང་ཕྱག་གཡོན་ཆོས་འཆད། སྐུ་སྟོད་ལ་དར་གྱི་ལན་བུ་ཞིག་ཕྲག་པ་གཡོན་ནས་མཆན་འོག་ལ་འཁྱིལ་ཞིང་། སྐུ་སྨད་ལ་དར་གྱི་སྨད་གཡོག་མནབས་པ། སྐུ་འདྲའི་སྤྱིའི་མཐོ་ཚད་ལ་རྨིད་0.47ཡོད། སྐུ་འདྲའི་གཤམ་དུ་བོད་ཡིག་ཡོད་ཅིང་། སྤྱིའི་ཐིག་ཕྲེང་དྲུག་ཡོད་ལ། ཆ་ཚང་ལ་གསལ་པོར་གནས་ཡོད།
མ་ཡིག ༄།།རྣཾ་པར་དག་པའྀ་སྐུ་མཆོག་མཛེས་པའྀ་གཟུགས།།ཡེ་ཤེས་རྒྱ་/མཚོ་གསེར་གྱྀ་རི་རབ་འདྲ།།གྲགས་པས་འཇྀག་རྟེན་ཁྱབ་པར་རབ་ཏུ་སྣང་།།/རབ་དུལཾ་སྟོན་རྣཾ་པྼ་མྱྀག་བཙུམསྤ།།འགྲོ་ལ་ཁྱོད་ནྀ་ཉི་མ་བཞྣྀ་དུ་སྣང་།།/ནཾ་ཀའྀ་རང་བཞིན་ཤིན་དུ་གྲོལ་བཻ་སེམས།།སྙྀང་རྗེ་གྲགསྤ་ཡྡི་འྔོ་འཇྨ་པཻ་ཚིག། /ཐབས་དྔ་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པས་སེམས་ཅན་སྒྲོལ།།དེ་བས་/ཕྱག་འཚལ་མཆོད་ཅིང་སྐྱབསུ་མཆི།།
བྲག་བརྐོས་ཁག་བདུན་པའི་གནས་ཡུལ་བྲག་བརྐོས་ཁག་དྲུག་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་སྒོམ་ཁང་གི་བར་ཏུ་འཁེལ་ཡོད་ལ།གཟུངས་སྔགས་དང་སྨོན་ལམ་བཅས་ཐིག་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ཡོད།
མ་ཡིག ༄། ཨོཾ་བཛྲྀ་ཀྲོ་ངྷ་མ་ཧ་བྷ་ལ། /ཧུམ་པཏ་སྭ་ཧ།།གསང་བཻ་མཚན་ནྀ་/ཕུན་སུམ་ཆོགས།། ཤེས་རབ་ཡོད་པ་སྟོབས་/པོ་ཆེ། སྤྱྀ་བོར་དབང་སྐུར་ཡིད་ཀྱང་རྣོ།།མཚྣ་/དང་ཡང་དག་ལྡན་པ□།།□སྤྱར་ཚུལ་ཁྲིམས་/ཤེས་རབ་ཆེ།།རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བ་སྟོབས་པོ་/ཆེ།།བསོད་ནམས་ཆེ་བ་མཐུ་ཡང་ཆེ།ཡོན་/ཏན་ཆེན་མོ་སྟོབས་པོ་ཆེ།།རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་/པོ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།སྔགས་དྔ་
ཚིག་འཆད་འདྀ་བྲིས་པ་ཡོན་གྱིས་བཙད་པོ་ཡབ་སྲས་/ཚེ་རིང་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཆད་བླ་ན་མྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དུ་གྲུབ་པར་སྨོན་ཏོ།།□་མ་ལེགས་གོང་གིས་བྲིས་སོ།།
བྲག་བརྐོས་ཁག་བརྒྱད་པའི་གནས་ཡུལ་སྒོམ་ཁང་གི་ཕྱི་ལོགས་སུ་ཡོད་ལ། སྤྱིའི་ཐིག་ཕྲེང་གཉིས་ཡོད།
མ་ཡིག༄།།གཅུང་ཀྱྀ་སློབ་་་/ཡུལ་ཟིགས་ཀྱྀ་སྨོན་ལཾ་གསོལ་བ།
གཉིས་པ། ལོ་ཕྱུག་གྲོང་བརྡལ་དུ་གནས་པའི་བྲག་བརྐོས།
ལོ་ཕྱུག་གྲོང་བརྡལ་ས་ཆར་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་ཁག་བཞི་ཡོད་ལ། དེ་དག་ནི་བྲག་ལྷ་མོ་དང་ལོ་ཕྱུག་གྲོང་། དགོན་གསར་གྲོང་། དབྱེར་གོ་གྲོང་ཚོ་བཅས་ཡིན།བྲག་ལྷ་མོའི་ཡི་གེ་འདི་དུས་རབས་སྔ་མའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་བར་འཇར་མན་དུ་བཞུགས་པའི་དགེ་བཤེས་པདྨ་ཚེ་རིང་དང་དབྱིན་ཇིའི་རས་ཆར་རྡི་སིང་ནས་ཕྱི་ལོགས་སུ་རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་ཡོད་པ་ནས་བྲག་བརྐོས་ཡི་གེ་དང་རི་མོའི་སྐོར་ལ་རྩོམ་མང་པོ་ཡོད།⑧ ཡིན་ཡང་རྩོམ་ཡིག་དེ་དག་ལ་ཡི་གེ་ཀ་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བ་ལས་ཡི་གེ་ཁ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཏུ་བྱུང་མེད། ཁག་གཞན་པ་གཉིས་སྤྱི་ལོ་2012ནས་སྤྱི་ལོ་2013ལོར་གསར་དུ་རྙེད་པའི་གྲས་ཡིན།
བྲག་ལྷ་མོའི་བྲག་བརྐོས་འདི་བྲག་ངོས་སྙོམས་པོ་ཞིག་གི་དཀྱིལ་དུ་སེང་ཁྲི་པད་གདན་སྟེང་ཕྱི་ཟེར་མ་འཕྲོ་བའི་རྒྱབ་ཡོལ་དང་འོད་གོར་གྱི་ནང་དུ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཞབས་གཉིས་དཀྱིལ་དྲུང་དང་ཕྱག་གཉིས་མཉམ་བཞགདབུ་རྒྱན་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་ལ་དཔུང་རྒྱན། ལག་གདུབ། སྐེ་རྒྱན་དཀྲིས་པ། དར་ཕྲ་མོ་གཅིག་གིས་ཕྲག་གཡས་པ་ནས་མཆན་འོག་གཡོན་མར་གཡོག་ཡོད་ཅིང་། སྐུ་སྨད་ལ་དར་གྱི་སྨད་གཡོག་མནབས་ཡོད་ལ། སྐུའི་མཐོ་ཚད་ལ་རྨིད་3.6ཡོད། གཡས་གཡོན་གཉིས་སུ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་དང་སྤྱན་རས་གཟིགས་གཉིས་པད་འདབ་ཉིས་བརྩེགས་སྟེང་ཀེར་བཞེངས་སྐུར་ཕྱག་ནང་མ་གཉིས་སྐྱབས་སྦྱིན་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལ་ཕྱག་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་རེ་བསྣམས་ཡོད་ཅིང་། དབུ་རྒྱན་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་ལ་དཔུང་རྒྱན། ལག་གདུབ། སྐེ་རྒྱན་ལྡན་པ། དར་ཕྲ་མོ་གཅིག་གིས་ཕྲག་གཡས་པ་ནས་མཆན་འོག་གཡོན་མར་གཡོག་ཡོད་ལ། སྐུ་སྨད་ལ་དར་གྱི་སྨད་གཡོག་མནབས་པ་དང་དབུར་འོད་གོར་ཡོད་ཅིང་། སྐུ་འདྲ་གཉིས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་ལ་རྨིད་3.2དང་3.3ཡོད། སྐུ་འདྲའི་གཡོན་ཕྱོགས་སུ་མཆིས་པའི་ཡི་གེ་ཀ་བ་ལ་སྤྱིའི་ཐིག་ཕྲེང་བདུན་དང་དེའི་གཤམ་དུ་རྒྱ་ཡིག་ཡི་གེ་杨□杨二造仏也 ཡོད་ལ། སྐུ་འདྲའི་གཤམ་གྱི་ཡི་གེ་ཁ་བ་ལ་སྤྱིའི་ཐིག་ཕྲེང་བཞི་ཡོད།
མ་ཡིག་ཀ་པ། ༄།།བཙན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔྰ་ཁྲྀ་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱྀ་སྐུའྀ་རིང་ལ་/བསོད་ནམས་ཆེ། དབུ་རྨོག་བརྩན་ཏེ།
ཕྱོགས་བཅུར་མཐུ་སྐྱེས་ན ས་ / □ □ □ ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདཱོ་སྡེ་མྔ་མོ་ཞིག་གཏན་ལ་བབ་པར་བསྒྱུར་ཏོ/□□□ཁྲི་རྒྱལ་ལ་སྩོགསྤ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་ཞྀག་ཐྼ་པྼ་ཞུགསོ/□□□གཙུག་ལག་ཁང་རྒྱས་པར་བརྩྀགསྟེ། རྐྱེན་འབངས་དུ་རྗེ་ཞྀང་ལ་/པ་ལྡན་པར་ཕུལ། དམ་པའྀ་ཆོས་ནམ་དུ་ཡྔ་མྱྀ་ིག་པར་/ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བཞི་སྟེ་བརྟན་པར་བཞུགས་སོ།།
མ་ཡིག་ཁ་པ། ༄།།སེམས་ཅན་གཅིག་གི་□། ཐོགྨ་མྱེད་པའྀ་དུས་ཙམ་གྱྀ་། སྐྱེ་ཤྀའི་རྣམ་གྲངས་སྙེད་ཀྱྀསུ། མྱྀ་སྐྱེ་བོ་སེམས་ཀྱྀས་དོན་□བྱ། དེ་ལྟར་དེ་བཞྀན་མ་ལུས་པཻ།/□□□མྱྀ་བུ་མ་སྐྱིད་ལུས་ཀྱང་སྐྱིད་པྼ་སེཾས་ཅན□མྱ་ངན་བཟླ་བར་སེམས་བསྐྱེདོ། ཆོས་ནི་སྟོང་སྟེ་མྱི་བམྱྀགས་བ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་གསལ་རྟོགས་ཏེ། ཐྦས་མཁྶ་ལྡན་པ་ཎྀ་དོན་ལྡན་པར། /དགེའ་བའྀ་རྣམ་གྲངས་ཀུན་རྫོགྶ་སྥྱད། དཾ་པཻ་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་འདྀ་དག་□□ཐོས་ནས་རྟོགསྟེ་ཡི་རང་བ། /བླ་ན་མྱེད་པཻ་བྱང་ཆུབ་གྱི་ཕྱིར་བགྱི་པ་ཡིན་ཏེ་□
ལོ་ཕྱུག་གྲོང་དང་དགོན་གསར་གྲོང་ནི་ཕན་ཚུན་ཐག་ཉེ་ལ་དེར་རི་མོ་ཁག་གསུམ་དང་ཡིག་རྙིང་ཁག་གཅིག་ཡོད། ཡིག་རྙིང་ཡོད་སའི་བྲག་བརྐོས་ཀྱི་སྟེང་ལ་རྒྱབ་ཡོལ་དང་འོད་གོར་ལྡན་པའི་པད་འདབ་ཉིས་བརྩེགས་སྟེང་སྤྱན་རས་གཟིགས་སེམས་ཉིད་ངལ་གསོའི་སྐུ་དང་འདྲ་བ་དཀྱིལ་ཀྲུང་ཕྱེད་ཀ་ཅན། ཕྱག་གཡས་པ་བྲང་ཁར་བཀྱགས་པ། དར་ཕྲ་མོ་གཅིག་གིས་ཕྲག་གཡས་པ་ནས་མཆན་འོག་གཡོན་མར་གཡོག་ཡོད་ཅིང་། སྐུ་སྨད་ལ་དར་གྱི་སྨད་གཡོག་མནབས་ཡོད། སྐུའི་མཐོ་ཚད་ལ་རྨིད་0.4ཡོད་ཅིང་། སྐུའི་གཡས་གཤམ་དུ་ཡིག་རྙིང་ཐིག་ཕྲེང་གཉིས་ཙམ་བརྐོས་ཡོད།
མ་ཡིག ༄།།དགེ་སློང་དཔལ་/□□□ལོའ་སྤྱར་བའི་ཡོན་དུ། □□□
དབྱེར་གོ་གྲོང་ཚོའི་སྐུ་འདྲ་ནི་ལོ་ཕྱུག་གྲོང་བརྡལ་འབའ་དགའ་ཞང་དབྱེར་གོའམ་དབེན་གུག་གྲོང་ཚོར་ཡོད་ལ། བྲག་ངོས་སྙོམས་པོ་ཞིག་གི་དཀྱིལ་དུ་ཕྱི་རྒྱབ་ཡོལ་དང་འོད་གོར་ལྡན་པའི་པད་འདབས་ཉིས་བརྩེགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཞབས་གཉིས་དཀྱིལ་དྲུང་དང་ཕྱག་གཉིས་མཉམ་བཞག དབུ་ཐོར་ཚུགས་མཐོན་པའི་མཐའ་ལ་དབུ་རྒྱན་རྩེ་གསུམ་ལྡན་པ་དང་ཟུར་གཉིས་ལ་དར་སྣེ་ཡོད་པ། དཔུང་རྒྱན། ལག་གདུབ། སྐེ་རྒྱན་དཀྲིས་པ། དར་ཕྲ་མོ་གཅིག་གིས་ཕྲག་གཡས་པ་ནས་མཆན་འོག་གཡོན་མར་གཡོག་ཡོད་ཅིང་།སྐུ་སྨད་ལ་དར་གྱི་སྨད་གཡོག་མནབས་ཡོད་ལ། སྐུའི་མཐོ་ཚད་ལ་རྨིད་3དང་། སྐུའི་གཡོན་ངོས་སུ་སྐུའི་མཚན་འཁོད་ཡོད། མ་ཡིག ན་མོ་རྣཾ་པར་སྣང་མཛད།
གསུམ་པ། བྲག་བརྐོས་སྐུ་འདྲ་དང་ཡིག་རྙིང་ཁག་གི་ཁྱད་ཆོས་དང་དུས་རབས།
གོང་ནས་ས་ཁུལ་ཁག་མི་འདྲ་བ་ཆེ་བ་བཞི་ཙམ་གྱི་སྐུ་འདྲ་གཙོ་བོའི་ཁྱད་ཆོས་དམིགས་སུ་ཡི་གེའི་ལམ་ལ་ཕབ་ཡོད་ལ། ཡི་གེའི་ལམ་ནས་ང་ཚོས་སྐུ་འདྲ་ཀུན་གྱི་ཐུན་མོང་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཁག་ཅིག་མཐོང་བ་ནི་གཤམ་གསལ་ལྟར་ཏེ།ས་ཆ་ཕལ་ཆེ་བར་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་སྐུ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་སྐུ་འདྲའི་བཞུགས་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ནས་རྣམ་སྣང་མངོན་བྱང་གི་སྐུ་ཡིན་པ། སྐུ་འདྲ་རྣམས་བྲག་ལ་བརྐོས་པའི་ལག་རྩལ་འདྲ་བ། པད་གདན་ཞེང་གི་ཆེ་ཆུང་མི་འདྲ་བ་ཉིས་བརྩེགས་ཀྱི་སྟེང་ལ་བཞུགས་པ་དང་དབུ་ལ་དབུ་རྒྱན། སྐུ་འདྲ་ཀུན་གྱི་ལུས་སྟོད་ལ་དར་ཕྲ་མོ་གཅིག་གིས་ཕྲག་གཡས་ནས་མཆན་འོག་གཡོན་མར་གཡོག་ཡོད་པ་དང་སྐུ་སྨད་ལ་དར་གྱི་སྨད་གཡོག་མནབས་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་བཞུགས་སྐུ་ཀུན་ལ་མེ་སྟག་མཆེད་པའི་རྒྱབ་ཡོལ་དང་འོད་གོར་ལྡན་པ།ཐིག་རྩ་གཉིས་མཉམ་གཤིབ་དང་རྩེ་མོ་འབིགས་སུ་བཏོད་ཡོད་པ་བཅས་ཡིན་ལ། ཁྱད་ཆོས་འདི་དག་གིས་གོང་གི་སྐུ་འདྲ་ཀུན་རིག་གནས་ཀྱི་རྒྱུན་གཅིག་པ་དང་། དུས་ཚོད་ཀྱི་ཆ་ནས་ཀྱང་ཧ་ལམ་ཕན་ཚུན་བར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཏན་ཏན་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཁྱད་ཆོས་འདི་དག་བཙན་པོ་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་རིང་བརྐོས་པའི་ལྡན་མ་བྲག་བརྐོས་དང་ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་ཅིང་ད་ལྟ་དབྱིན་ཇིའི་རྟེན་རྫས་ཁང་དུ་ཉར་བའི་ཞལ་ཐང་⑨བར་ཆ་ཡོངས་སུ་མཚུངས་པ་མ་ཟད། ལེབ་ཁོག་གི་རྣམ་སྣང་དང་ཉེ་སྲས་བརྒྱད་བྲག་བརྐོས་མའི་⑩བར་ཡང་ཁྱད་ཆོས་ཐུན་མོང་བ་ཡོད་ཅིང་། བྲག་བརྐོས་ཁག་བཞི་པར་གཡོན་འཁོར་གཡུང་དྲུང་ཡོད་པ་ཡང་བཙན་པོ་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་རིང་གི་ལྷོ་བྲག་ལྡེའུ་ཅུང་དང་སྨན་ཐང་གི་བྲག་བརྐོས་སུ་ཡོད།⑾ དེ་བཞིན་འདིར་བྱུང་བའི་ཡིག་རྙིང་ཁག་ལ་ཡང་གུ་གེ་ཕྱིར་ལོག་དང་མ་ལ་ཡ་བཏགས་སྦྱར་བ། ཏིང་ཀྱོག་ཐིག་རྐྱང་བ་བཀོལ་བ།⑿ སྐུང་ཡིག་མང་བ། ཡི་གེའི་ཚེག་དཀྱིས་སུ་བཅུག་པ།⒀ གཟུངས་སྔགས་བོད་ཡིག་ཏུ་ཕབ་ཚུལ་དང་བཙན་པོ་ལ་བཚན་ཕོ། རིན་ཆེན་ལ་རིན་ཅེན་གྱི་ཐ་སྙད་སྤྱོད་སྟངས། ནའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་སྒྲའི་གི་དང་ཀྱྀ། ལ་མཇུག་ད་དྲག་སྦྱར་བ། རྣམ་བཅད་ཀྱི་ཚེག་ཡོད་པ། དམིགས་བསལ་གྱི་སྐུང་ཡིག་པའི་དང་བའི་ཚབ་ཏུ་པཻ་དང་བཻ་བྱུང་ཡོད་པ། བཙན་པོའི་མཚན་དང་སྐབས་དེར་རྒྱུགས་ཆེ་བའི་མིའི་མཚན་བྱུང་བ་བཅས་ཀྱི་ཆ་ནས་གོང་གི་རི་མོའི་དུས་ཚིགས་དང་འདྲ་བར་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་འཁེལ་བ་མཚོན་ཡོད་ཅིང་། ད་དུང་མུ་མཐུད་ནས་བཟོ་དང་ཡིག་རྙིང་གི་དུས་ཚོད་ཀྱི་སྔ་ཕྱི་དགར་དགོས་ཚེ་སྐུ་འདྲ་དག་གི་ཐུན་མོང་བའི་ཆ་ལས་ཞིབ་ཕྲའི་ཆོས་མི་འདྲ་བར་འཇུག་དགོས།
དེ་ཡང་ཤུག་པ་གནས་རིའི་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དང་འོད་དཔག་མེད། དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་གསུམ་སྐུ་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་རང་གི་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཆོས་སྐུ་ལོངས་སྐུའི་ཆ་བྱད་ཟུར་དུ་བཞག་ན། ཆས་འདྲ་བའི་ཁྲོད་ནས་སྐུའི་མཐའ་འཁོར་དུ་མེ་སྟག་འདྲ་བའི་ཟེར་མ་འཇོག་སྟངས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དམིགས་བསལ་བ་མངོན་པ་ནི། འོད་དཔག་མེད་ལ་ཟེར་མ་འོད་གོར་དང་རྒྱབ་ཡོལ་གྱི་ནང་དུ་བཞག་ཡོད་པ་དང་། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་ཟེར་མ་འོད་གོར་དང་རྒྱབ་ཡོལ་གྱི་ཕྱི་རུ་བྲིས་ཡོད་པ། དོན་ཡོད་གྲུབ་པར་རྩ་བ་ནས་ཟེར་མ་བྲིས་མེད། དེ་བཞིན་ལོ་ཕྱུག་གྲོང་བརྡལ་རྒྱུད་དུ་གནས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་མཚོན་ན། བྲག་ལྷ་མོའི་རྣམ་སྣང་ལ་འོད་གོར་ཐིག་རྩ་གཅིག་གི་མཐའ་ལ་མེ་སྟག་གི་ཟེར་མ་བཞག་ཡོད་པ་དང་། སྐུ་སྟོད་ཀྱི་དར་སྣེ་རྒྱབ་ཏུ་སྣེ་རིང་མོ་ཞིག་འཕྱང་ཡོད་པ་དེ་རྣམ་སྣང་གི་བྲག་བརྐོས་གཞན་གང་ལ་ཡང་མེད་ཅིང་། དཔུང་རྒྱན་དང་དབུ་རྒྱན་རི་མོ་འཁྱིལ་མ་ཞིག་བཞག་པ་བཅས་ཀྱི་ཆ་ནས་ཤུག་པ་གནས་རིའི་རྣམ་སྣང་མ་ཟད། དབྱེར་གོ་གྲོང་ཚོ་དང་ཡང་ཁྱད་པར་ཕྱེ་ཡོད་ལ། ཕྱི་མ་དེར་སྙན་དར་དང་དཔུང་རྒྱན། འོད་གོར་སྒོར་མོ་དང་མེ་སྟག་གི་ཟེར་མ་མེད་པ་བཅས་ཁྱད་ཆོས་དམིགས་བསལ་བ་ཆགས་ཡོད། གནའ་དཔྱད་རྟོག་ཞིབ་རིག་པའི་ལམ་ནས་དཔྱད་པ་བཏང་ཚེ་སྤྱིའི་ཆ་ནས་ཐུན་མོང་གི་ཁྱད་མངའ་བ། བྱེ་བྲག་གི་ཆ་ནས་སྐུ་འདྲའི་ཆ་ལུགས་མི་འདྲ་བ་དང་ཡང་ན་སྐུ་འདྲ་གཅིག་ལ་ཆ་ལུགས་མི་འདྲ་བ་བྱུང་བ་འདི་ས་མི་འདྲ་བར་ལུགས་དང་བཟོ་བོའི་ཁྱད་པར་བྱུང་བའམ་ཡང་ན་དུས་ཚོད་ཀྱི་སྔ་ཕྱི་ལ་འཇོག་དགོས། འོན་ཀྱང་རྩོམ་འདིར་བཀོད་པའི་སྐུ་འདྲ་དག་ས་ཁོངས་ནས་བལྟས་ན། ཡུལ་ཁུངས་གཅིག་ལ་གཏོགས་པ་དང་བཟོ་བོའི་སྟེང་ནས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་བར་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཐུན་མོང་གི་ཁྱད་ཆོས་ལས་མཐོང་ནུས་ཤིང་། རྒྱུན་སྲོལ་གྱི་ནང་བསྟན་ལྷ་སྐུ་ལ་དེ་ལས་ཀྱང་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡོད་པ་ནི་སྐུ་འདྲ་གང་ཞིག་ཁོང་དང་འབྲེལ་བའི་གཞུང་ངམ་མ་ཡིག་ཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་འབྲི་བ་ལས་རི་མོ་བ་སྒེར་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཤན་ཤུགས་ཞུགས་མི་ཆོག་ཅིང་། དེས་ན་ས་ཆ་གཅིག་ལ་སྐུའི་ཕྱི་ཚུལ་མི་འདྲ་བའམ་སྐུ་འདྲ་གཅིག་ལ་འབྲི་ལུགས་མི་འདྲ་བ་བྱུང་བ་ངེས་པར་དུས་ཀྱི་སྔ་ཕྱིར་འཇོག་དགོས། རི་མོ་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཞོར་ནས་དེའི་གཡས་གཡོན་གྱི་ཡིག་རྙིང་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་སྟེ། དང་པོ་ཤུག་པ་རིའི་ཡིག་རྙིང་ཁག་གཉིས་པ་དང་ཁག་བཞི་པ་གཉིས་ཡིན། ཡིག་རྙིང་འདི་གཉིས་ལ་ཡིག་རྙིང་གཞན་ལ་མི་ལྡན་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་མངའ་བ་ནི་བྱེད་འབྲེལ་འཁྲུག་པ་དང་རྣམ་བཅད་ཀྱི་ཚེག་བྱུང་བས་ཡིན་ལ། བོད་ཁུལ་དུ་རྣམ་བཅད་ཀྱི་ཚེག་མངའ་བ་ངན་ལམ་སྟག་སྒྲ་ཀླུ་གོང་གི་རྡོ་རིང་དང་བསམ་ཡས་བཀའ་གཙིགས་རྡོ་རིང་། གུ་ཙིའི་རྡོ་རིང་གསུམ་ཡིན་ལ། ཡིག་རྙིང་ཁག་འདི་གསུམ་བཙན་པོ་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་རིང་བསླངས་པ་ཡིན་པ་མ་ཟད། དེ་དང་མཚུངས་པར་ཡིག་རྙིང་ཁག་གཉིས་པ་འདིར་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་ཡབ་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་བྱུང་ཡོད།⒁ གཞན་གཟུངས་སྔགས་འདི་ལོ་ཚིགས་གཏན་འཁེལ་བྱེད་པར་གནད་དུ་ཆེ་ལ། སྔགས་ཡིག་འདི་དང་ཆ་མཐུན་པ་སྤྱི་ལོ་781ལོ་ནས་བོད་ཀྱིས་བཟུང་བའི་ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་དུ་མང་དུ་བྱུང་ཡོད་མོད། རྣམ་བཅད་ཀྱི་ཚེག་མ་ཟད་འགྱུར་ཁྱད་ཀྱང་བྱུང་ཡོད། (ཞིབ་ཏུ་འོག་ལ་གཟིགས)གོང་གི་ཡིག་རྙིང་དེ་གཉིས་ཕུད་གཞན་རྣམས་བཙན་པོ་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་ནས་བཙན་པོ་ཁྲི་རལ་སྲིད་ཁྲིར་བཞུགས་པ་དང་སྤྱི་ལོ་822ལོར་བསླངས་པའི་ལྷ་སའི་རྡོ་རིང་གི་གོང་ལ་འཇོག་དགོས་བསམ་ཤིང་། ལྷ་སའི་རྡོ་རིང་འདིར་བོད་ཀྱི་ཡི་གེ་འབྲི་སྟངས་ཁྱད་པར་ཅུང་བྱུང་ཡོད་པ་ནི་ཚེག་འཇོག་ས་ཡི་གེའི་དབུ་དང་དོ་ཉམས་པ་ཡིན་ལ། ཚེག་ཡི་གེའི་དཀྱིལ་དུ་འཇུག་པའི་ཁྱད་ཆོས་འདི་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་མཇུག་དང་ཁྲི་རལ་བའི་སྐུ་ཚེའི་སྟོད་བར་གྱི་རྡོ་བརྐོས་ཁག་གི་ཐུན་མོང་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་རེད།
ཡིག་རྙིང་གི་སྔ་གཞུག་ཕྱེ་བ་ལས་སྐུ་འདྲའི་ལོའི་སྔ་གཞུག་ལ་ཡང་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཆོག་ལ། གོང་ལྷ་སྐུ་གཙོ་བོ་དག་ལས་ཤུག་པ་རིའི་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དེ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་རིང་འཇོག་དགོས་པ་དང་། སྐུ་འདྲ་གཞན་དག་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་ནམ་ཁྲི་རལ་བའི་དུས་སུ་འཇོག་དགོས་ལ། ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་རིང་གི་སྐུ་འདྲ་དང་ཐུན་མོང་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་གོང་དུ་ཡང་བསྟན་ཡོད། དེ་བཞིན་སྐབས་འདིར་དོགས་སློང་ཞུ་དགོས་པ་ཞིག་ལ་དེ་སྔའི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཀུན་གྱིས་བྲག་ལྷ་མོའི་ཡི་གེ་འདི་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་མཚན་ལ་གཞིགས་ཏེ་སྐབས་དེར་འཇོག་ཀྱིན་ཡོད་མོད། ཤུག་པ་གནས་རིའི་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་སྐབས་ཀྱི་རྣམ་སྣང་དང་དཔུང་རྒྱན། དབུ་རྒྱན་རི་མོ་འཁྱིལ་མ་ཞིག་བཞག་པ། དར་སྣེ་རྒྱབ་ཏུ་སྣར་བའི་ཆ་ནས་ཁྱད་ཆེ་ལ། ཡིག་རྙིང་གི་འགྲོ་སྟངས་ཀྱང་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་རིང་དང་མི་འཚམ་ལ། ནང་དོན་ལ་གཞིགས་ཀྱང་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་རིང་ཆོས་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་སྤེལ་བ་བཤད་པ་ཙམ་ལས་ཡི་གེ་འདི་སྐབས་དེ་དུས་བརྐོས་པ་མི་གསལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བཞི་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་སྐབས་སུ་འཚམ་མིན་སོགས་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ལྷག་ཡོད།
བཞི་པ། འབྲེལ་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཁག་ཅིག་ལ་དཔྱད་པ།
ཤུག་པ་གནས་རིའི་གཟུངས་སྔགས་ཡིག་དེ་གདུགས་དཀར་མོ་ཆེའི་གཟུངས་སྔགས་ཡིན་ལ།⒂ གཟུངས་སྔགས་འདི་ཏུན་ཧོང་ནས་བྱུང་བའི་གདུགས་དཀར་མོ་ཆེའི་གཟུངས་སྔགས་⒃དང་རྣམ་བཅད་ཚེག་གི་སྟེང་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་པར་མའི་⒄བར་དང་ཕབ་འབྲི་བྱེད་སྟངས་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ནི་གཤམ་གསལ་རེའུ་མིག་ལྟར་དེ།
གོང་གི་རེའུ་མིག་གཤིབ་བསྡུར་ལས་མཐོང་བ་ནི། ཤུག་པ་རིའི་གཟུངས་སྔགས་འདི་ཏུན་ཧོང་གི་འགྱུར་དང་མཇུག་གི་ཚིག་ཧཱུྃ་ཧཱུྃ་ཕཊ་ཕཊ་སྭཱ་ཧཱ་ཞེས་པ་མ་གཏོགས་གཞན་རྣམས་ཕལ་ཆེར་ཆ་འདྲ་ཞིང་གོ་རིམ་འཕྲོད་ལ། ཡིན་ཡང་ད་ལྟ་རྒྱུགས་ཆེ་བའི་པར་མའི་བར་མཇུག་གི་ཚིག་ཙམ་མ་ཟད་ཁ་ས་མེ་ཁ་ས་མེ། བཻ་རེ་བཻ་རེ། སཽ་མེ་སཽ་མེ། ཤཱནྟེ་ཤནྟེ། དཱནྟེ་དཱནྟེ་ཞེས་པའི་རྐང་པ་མང་པོ་ཞིག་ཆད་པས་ན་བསྟན་པ་སྔ་དར་ཕྱི་དར་བར་གྱི་ཕྱི་མོའི་ཁྱད་མིན་ནམ་བསམ་ཞིང་། གཞན་ཤུག་པ་རིའི་གཟུངས་སྔགས་འདི་ད་ལྟའི་ཏུན་ཧོང་གི་འགྱུར་ལས་ཀྱང་སྔ་བ་གོང་གི་ལེའུ་ལས་བསྟན་པའི་ཚེག་གི་ཁྱད་པར་དང་འགྱུར་ཁྱད་ཕུད། ཏུན་ཧོང་ས་ཆ་སྤྱི་ལོ་781ལོར་བཟུང་བ་དང་།དེ་འདྲ་ཡིན་ཚེ་བོད་ཡིག་གི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཡིག་བསྒྱུར་བྱ་བ་རྣམས་ས་དེར་སྲིད་ཁྲིམས་བརྟན་བསླངས་དང་རང་གི་རིག་གནས་ཤན་ཅུང་ཟད་ཆགས་མ་ཆགས་ཀྱི་ལོ་བཅུའི་ནང་ཡོང་མི་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། རིག་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་བལྟས་ཚེ་ཤུག་པ་རིའི་གདུགས་དཀར་མོ་ཆེའི་གཟུངས་འདི་ཏུན་ཧོང་གི་འགྱུར་ཀུན་གྱི་ཕྱི་མོ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་ཡང་རུང་ལ། བོད་དང་ཏུན་ཧོང་ས་ཆའི་ཆོས་ལུགས་རིག་གནས་འགྲོ་འོང་ཐད་རྒྱུ་ཆ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་གསར་སྣོན་བྱས་ཡོད།
ཤུག་པ་རིའི་ཡིག་རྙིང་དང་པོའི་མདུན་དུ་ཕྱུ་བ་མནབས་པའི་བྱང་སེམས་དེ་དང་དེའི་གཡོན་ཕྱོགས་སུ་དབུའི་ཐོར་ཚུགས་མཐོན་པོའི་མཐའ་ལ་དབུ་རྒྱན་གསུམ་པ་བཀྲིས་ཤིང་སྐྲ་གཉིས་མདུན་དུ་ཕྱིང་བ། ཕྱག་ལ་པདྨ་བསྣམས་ཤིང་བྱང་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་བཞེངས་པའི་འདྲ་སྐུ་ཞིག་ཡོད་ལ། སྐུ་འདྲ་འདི་བོད་བཙན་པོའི་སྐུ་འདྲའི་ཁྱད་ཆོས་རྣལ་མེད་དུ་འཁུམས་པ་མ་ཟད། བོད་པའི་བཤད་སྲོལ་གྱི་རྒྱལ་ལུགས་སྐུ་འདྲའི་བཞེངས་སྟངས་ཡིན་ལ།⒅ རི་མོ་དེ་དང་བོད་བཙན་པོའི་རིང་བཞེངས་ཤིང་ང་ཚོའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་དུ་བཞུགས་པའི་ཧུན་ཧོང་གི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་བློན་རྣམས་ཀྱི་ལྭ་བ་དང་ཆ་ཡོངས་སུ་མཚུངས། འདྲ་སྐུ་ཀུན་གྱི་སྐུ་སྟོད་ལ་དར་གྱི་ལན་བུ་འཕྲེད་དུ་དཀྲིས་པ་འདི་སེར་ཤུལ་ས་ཆ་མ་གཏོགས་ལྡན་མ་བྲག དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་དུས་རབས་ལ་གཏོགས་པའི་ཡུས་ལིན་ཕུག་པ་ཨང་ཉེར་ལྔ་བའི་ཉེ་བའི་སྲས་ཆེན་བརྒྱད། དེ་བཞིན་ལོན་ཏོན་བཤམས་མཛོད་ཁང་དུ་བཞུགས་པའི་ཏུན་ཧོང་གོས་ཐང་སོགས་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ཡོད་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡིན་ལ། བོད་ཀྱི་དུས་རབས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་ཏུ་བཞག་ཀྱང་མི་ཆོག་པ་མེད།
འདིར་བྱུང་བའི་བྲག་བརྐོས་རི་མོ་ཁག་ལས་གཙོ་བོ་རྣམ་སྣང་ཡིན་ཞིང་། དུས་རབས་དྲུག་པ་དང་བདུན་པར་བྱུང་བའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་དུ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་གསང་སྔགས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་དུ་བརྟེན་⒆པའམ་རྣམ་སྣང་མངོན་བྱང་གི་གཞུང་ལྟར་ན་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་རྣམ་སྣང་སྐུར་བཞེངས་ནས་ཆོས་སྟོན་པའི་⒇ལུགས་བྱུང་བས་ཡིན་ལ།བོད་ལ་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་རིང་ནས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་དད་པ་དར་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད་ཚུལ་བསམ་ཡས་དགོན་པ་གཙོ་བྱས་མཐའ་འདུལ་ཡང་འདུལ་གྱི་དགོན་པ་ཁག་གི་གཙོ་སྐུ་ཁག་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་། དེ་བཞིན་ལྷོ་བྲག་རྣམ་སྣང་།མཁོ་མཐིང་རྣམ་སྣང་། འབོ་ཡུལ་རྣམ་སྣང་（21）སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པ་དང་། ཁམས་སྐྱེ་དགུ་མདོའི་རྒྱུད་དང་བྲག་གཡབ། སྨར་ཁམས་རྒྱུད་དུ་རྣམ་སྣང་དང་ཉེ་སྲས་བརྒྱད། རྣམ་སྣང་དང་སྤྱན་རས་གཟིགས། ཕྱག་རྡོར་བཅས་ཀྱི་སྐུ་འདྲ་བཅུ་ཕྲག་རྙེད་ཡོད།（22）ལོ་འདིར་ཆ་བཞག་ཀྱང་རྒན་ཚེ་རིང་རྒྱལ་བོ་མཆོག་ནས་སྨར་ཁམས་ལྷ་འབབ་ཐང་ནས་བཙན་པོའི་སྐུ་བརྙན་ཕྱིས་ཀྱི་ཕྱག་བཟོའི་ལྷད་མ་འདྲེས་པ་རྩ་ཆེན་པོ་ཞིག་རྙེད་པས་མཚོན་ཞིང་།（23） རས་ཆར་རྡི་སིང་གིས་དུས་རབས་སྔོན་མའི་ལོ་རབས་དགུ་བཅུ་བའི་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་ནས་བོད་ལ་རྣམ་སྣང་གི་དད་མོས་རྒྱུགས་ཆེ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིབ་བརྗོད་གནང་ཡོད་ལ།（24） དེ་དང་མཐུན་པར་ཇོ་སྲས་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་མཆོག་ནས་ལྷ་འདུས་རྣམ་སྣང་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་ཀྱི་གནའ་རབས་ཡིག་ཚང་དང་སྐྱེས་རབས་རྣམ་ཐར་དུ་བཀོད་པའི་ཁམས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་བསྡུ་རུབ་གནང་ཡོད།（25） ཡིན་ཡང་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་པའི་ངོས་ཐད་ནས་ད་ལྟའི་རྣམ་སྣང་གཙོ་བྱས་པའི་རི་མོ་ཁག་ལ་བལ་ཡུལ་དང་ཏུན་ཧོང་རི་མོའི་ལུགས་ཀྱིས་ཤན་གཙོ་བོ་ཞུགས་ཡོད་པར་མཁས་པ་ཀུན་དགོངས་གཞི་མཐུན་མོད། རྣམ་སྣང་མངོན་བྱང་གི་རྒྱུད་འདི་ཇི་ལྟར་བོད་ལ་དར་བའི་སྐོར་ལ་རྒྱའི་མཁས་པ་ཁ་ཤས་ནས་ཕྱིས་བྱུང་ཡིག་ཆ་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཡིག་ཆ་གཞིར་བཞག་གིས་ལི་ཡུལ་ས་ཆ་ནས་བོད་ལ་དར་བ་（26）དང་རྒྱ་ནག་སི་ཁྲོན་ས་ཆའི་ཤུགས་ཀྱང་ཡོད་པ་（27）སོགས་བཤད་མོད། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ལ་མངའ་རྙེས་པའི་མཁས་དབང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐལ་བཟང་མཆོག་གི་ཉམས་ཞིབ་ལ་གཞིགས་ན། རྣམ་སྣང་མངོན་བྱང་འདི་སྤྱོད་རྒྱུད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་། རྒྱ་གར་དུ་ཐོག་མར་བྱུང་བའི་ལོ་ཚོད་དུས་རབས་བདུན་པའི་བར་དཀྱིལ་ལ་འཁེལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཐོག་མར་དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་སྟོད་ཆར་བསྒྱུར། དུས་རབས་དགུ་པའི་སྟོད་དུ་བོད་ལ་ཡང་རྒྱུད་འདི་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་འགྱུར་དུ་རྒྱ་ནག་གི་འགྱུར་དུ་མ་བཞུགས་པའི་ཞི་བའི་སྦྱིན་སྲེག་གི་ཆོ་ག་བཅས་ལེའུ་དྲུག་བཞུགས་པར་གསལ་ན།（28）བོད་རང་ལ་ཡང་ལེགས་སྦྱར་ནས་བརྒྱུད་པའི་ལུགས་ཡོད་པར་མཐོང་ཞིང་། དེ་བཞིན་《སྦ་བཞེད་》དུ་བཀོད་པའི་བསམ་ཡས་དགོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྐབས་སུ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་ལུགས་ལ་རྣམ་སྣང་གཙོ་སྐུར་བྱེད་པའི་ལུགས་ཡོད་པ་དེ་རེད།（29） ཡིན་ཡང་བོད་དུ་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་རིང་བླ་མེད་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་པའི་བོད་ཀྱི་གསང་སྔགས་པའི་གལ་ཆེན་པོར་མ་བརྩིས་ཏེ། སྤྱོད་རྒྱུད་ཅེས་རིམ་པ་འོག་མར་བཞག་པའི་དབང་གིས་བོད་འགྲེལ་སོགས་ཤིན་ཏུ་ཉུང་（30）བའམ་དེ་སྔ་རྒྱ་དང་ཉི་ཧོང་སོགས་སུ་དད་པ་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པ་ནས་བོད་དུ་ཉམས་རྒུད་དུ་ཕྱིན་ཡོད།（31）
ཤུག་པ་གནས་རིའི་བྲག་བརྐོས་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ། ལྔ་པ་གསུམ་ལ་འོད་དཔག་མེད་དང་རྣམ་པར་སྣང་མཛད། དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་གསུམ་རིམ་པར་བྱུང་ཡོད་ལ། དེ་ལས་བལྟས་ཚེ་ས་འདིར་དང་པོ་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔའི་སྐུ་འདྲ་བཞེངས་མེད་དམ་བསམ་ལ། དེ་སྔའི་གསར་རྙེད་ཁག་ཏུ་རྣམ་སྣང་དང་ཉེ་བའི་སྲས་ཆེན་བརྒྱད་དང་། ཡང་ན་རྣམ་སྣང་དང་སྤྱན་རས་གཟིགས། ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་བཅས་ཀྱི་མཉམ་བཞུགས་སྐུ་འདྲ་ལས་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔའི་མཉམ་བཞུགས་ཀྱི་སྐུ་བྱུང་མེད་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་དོན་ཡོད་གྲུབ་པའི་སྐུ་འདིར་དུས་རབས་སྔ་མོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ་སྟེ། དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པའི་ཕྱིས་ཀྱི་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔའི་དོན་ཡོད་གྲུབ་པའི་སྐུ་འདྲའི་ཕྱག་གཡོན་མཉམ་བཞག་དང་ཕྱག་གཡས་ས་གནོན་མཛད་ཡོད་མོད། དེ་ལས་སྔ་བའི་དུས་རབས་ཀྱི་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔའི་སྐུ་འདྲ་དང་ལྷག་པར་སྟོད་མངའ་རིས་ཕྱོགས་ནས་རྙེད་པའི་སྐུ་འདྲར་ཤུག་པ་རིའི་སྐུ་འདྲ་དང་འདྲ་བར་ཕྱག་གཡས་ཆོས་འཆད་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་མཛད་ཡོད།（32） གཞན་བྲག་བརྐོས་བདུན་པར་གཟུངས་སྔགས་བཛྲྀ་ཀྲོ་ངྷ་མ་ཧ་བྷ་ལ་ཞེས་པ་རྡོ་རྗེ་ཁྲོ་བོ་སྟོབས་པོ་ཆེ་ཡིན་ལ།（33） ཁོང་ལ་གསོལ་འདེབས་ཀྱི་ཆ་ནས་བཙན་པོ་ཡབ་སྲས་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་སྨོན་ལམ་བརྒྱབ་ཡོད་ཅིང་། ཏུན་ཧོང་ས་ཆར་ཁྲོ་བོ་སྟོབས་པོ་ཆེའི་སྐོར་གྱི་ཆོས་སྤྱོད་རྒྱ་ཆེར་དར་ཡོད།（34）
ཤུག་པ་གནས་རིའི་ཡིག་རྙིང་ཁག་བཞི་བར་སྐུ་འདྲ་བཞེངས་མཁན་དང་ཡི་གེ་བརྐོ་མཁན་གཅུང：ཀྱྀ：སློབ：མ：□་སྨན་ལེགས་བྱ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་བསྟན་ཡོད་ཅིང་། གཅུང་འདི་བཙན་པོའི་སྐབས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གོ་ས་ཞིག་ལ་གོ་ཞིང་། སྤྱི་ལོ་752ལོར་བཙན་པོ་ཁྲི་ལྡེ་གཙུག་བཙན་གྱིས་འཇང་དབང་འོག་ཏུ་བཅུག་ནས་འཇང་རྒྱལ་པོར་བཙན་པོའི་གཅུང་གི་གོ་ས་བསྩལ་བ་མ་ཟད། ལོ་རྟགས་ཀྱང་བཙན་པོའི་གཅུང་གི་ལོ་རྟགས་སུ་ཕབ་ཡོད་པ་དང་།（35） གཞན་ཞིག་ནས་གཙང་ངམ་རིང་ཁུལ་གྱི་ས་མིང་ངམ་རུས་མིང་ཞིག་ལ་གཏོགས་པ་གཅུང་རི་བོ་ཆེ་དགོན་དང་། བསྟན་པ་སྔ་དར་ཕྱི་དར་གྱི་མཚམས་སུ་ས་འདིར་མཁས་པ་གཅུང་པ་འཁར་སྟོངས་བཟུང་བ་ལས་ཚོ་མོ་ཆེ་བྱུང་བ་《སྦ་བཞེད་》དང་《ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་》དུ་གསལ།（36）གཞན་སྨན་ལེགས་ཅེས་པ་མིང་འདོགས་སྟངས་ནས་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་མོད། ཡང་སྙིང་མི་སྣ་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་མིན་དཔྱད་གཞི་ལེགས་སོན་བྱུང་མ་ཐུབ་ལ། དེ་བཞིན་སྐུ་འདྲའི་གཡོན་དང་ཡི་གེའི་གོང་དུ་རྒྱ་ཡིག་“王”ཞེས་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་ལྡན་མའི་བྲག་བརྐོས་（37）དང་བྲག་ལྷ་མོར་杨□杨二造仏也ཞེས་པའི་རྒྱ་ཡིག་བྱུང་བ་དང་ཆ་མཚུངས་པར་བྲག་བརྐོས་བཟོ་རིམ་ཁྲོད་རྒྱའི་མི་སྣ་ཡང་མེད་པར་བསམ། གཞན་ཡི་གེ་བརྐོ་མཁན་པ་ལེགས་ཀོང་གི་གནས་ཚུལ་ལ་ལྡན་མ་བྲག་གི་ཡི་གེར་རྡོ་མཁན་ཤོད་ལེགས་ཀོང་（38）ཞེས་པ་ཞིག་དང་། བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བྲན་ཀ་ལེགས་ཀོང་（39）བྱ་བ་ཞིག་ཡོད། བྲག་བརྐོས་ཁག་བརྒྱད་པའི་གཅུང་གི་སློབ་མ་ཡུལ་ཟིགས་ཅེས་པར་ཡང་གནད་དུ་འཁེལ་བའི་དཔྱད་གཞི་ལག་སོན་མ་བྱུང་མོད། སླེབས་རིའི་བང་སོ་ལས་བྱུང་བའི་རུས་ཐམ་ལ་ཁའུ་ཞང་ཟིག་ཅེས་པ་དང་སྐུ་ཞབས་ཙིག་ཞིས་ཁྲིན་ནས་ཉར་ཚགས་གནང་བའི་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ཐམ་ཀའི་སྟེང་མང་ཟིགས་རྒྱ་ཞེས་བྱུང་ཡོད།（40） ལོ་ཕྱུག་དགོན་གསར་གྲོང་གི་ཡིག་རྙིང་ལ་དང་པོ་དགེ་སློང་གི་མཚན་དང་བྲག་ཏུ་བརྐོས་པའི་ལོ་ཚིགས་ཡོད་པར་མཐོང་མོད། ད་ལྟ་སུབ་ནས་མཚན་གྱི་ཐོག་མ་དཔལ་ཞེས་པ་ཞིག་གིས་བསྔོ་སྨོན་ཞུ་བ་ཙམ་མ་གཏོགས་མི་མཐོང་ལ། བཙན་པོའི་དུས་སྨད་ལ་དགེ་སློང་དཔལ་དབྱངས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལུགས་མི་སྣ་ཅུང་མང་། དེ་བཞིན་དབྱེར་གོ་གྲོང་ཚོར་ན་མོ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཅེས་ད་ལྟ་ཚིག་གི་སྦྱོར་སྟངས་དང་མི་འདྲ་བར་བརྡ་རྙིང་བའི་ཤུལ་མ་ཉམས་པར་གནས་ཡོད།
མདོར་ན། སེར་ཤུལ་ས་ཆའི་བྲག་བརྐོས་ཁག་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་པ་བརྒྱུད་དུས་ཚོད་ཀྱི་ཆ་ནས་སྔ་ཕྱི་ཁག་གཉིས་ཏེ།བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་སྲིད་ཁྲིར་བཞུགས་པའི་རིང་སྟེ་སྤྱི་ལོ་755ནས་796སྐབས་སུ་བརྐོས་པ་ཁག་ཅིག་དང་། དུས་ཕྱིས་ཀྱི་བཙན་པོ་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་དང་ཁྲི་རལ་སྲིད་ཁྲིར་བཞུགས་པའི་རིང་སྟེ། སྤྱི་ལོ800ནས་840ཡས་མས་སུ་བརྐོས་པ་ཁག་གཉིས་དབྱེ་ཆོག་པར་འདོད་ཅིང་། དུས་རབས་སྔ་མའི་ཚབ་མཚོན་བྲག་བརྐོས་ཁག་གཉིས་པ་དང་ཁག་བཞི་པ་ཡིན་ལ། གཞན་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་ནས་བཟུང་སྟེ་ས་འདིར་རྣམ་སྣང་མངོན་བྱང་གི་རྒྱུད་ཙམ་མ་ཟད། རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ། གདུགས་དཀར་མོ་ཆེ། ཁྲོ་བོ། སྤྱན་རས་གཟིགས་བཅས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྤྱོད་དར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་དངོས་དཔང་གིས་ར་སྤྲོད་བྱུང་བ་ནི་བྲག་བརྐོས་གསར་རྙེད་ཁག་གི་ནུས་པ་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་རེད
མཆན་འགྲེལ།
①ལྡེའུ་ཇོ་སྲས། 《ཆོས་འབྱུང་ཆེན་མོ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན》[M] བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1987:p113. མཁས་པ་ལྡེའུ། 《རྒྱ་བོད་ཆོས་འབྱུང་རྒྱས་པ》 བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2010:p259
②མཁས་པ་ལྡེའུ། 《རྒྱ་བོད་ཆོས་འབྱུང་རྒྱས་པ》[M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2010:p250
③དེའུ་དམར་དགེ་བཤེས། 《ཀུན་གསལ་ཚོན་གྱི་ལས་རམ་དང་ཡེ་ཤེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་རིག་པ་བཟོ་ཡི་འབྱུང་བ་ཐིག་རིས་དཔེ་དང་བཅས་པ་ལི་ཁྲིའི་ཐིགས་པ》ཅེས་པར་གསལ།
④《བཀའ་ཐང་སྡེ་ལྔ》[M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1986:p88
⑤《དབའ་བཞེད》[M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2010:p290
⑥四川省文物考古研究所、石渠县文化局：《四川石渠县新发现吐蕃石刻群调查简报》[J]，四川文物，2013年第6期，第3—15页。
⑦ གསལ་བྱེད། མ་ཡིག་སྟེང་ཐིག་རྐྱང་བའི་ཏིང་ཀྱོག་ཅིག་ཡིན་མོད། འདིར་གློག་ཀླད་ལ་ཕབ་འཇུག་མ་ཐུབ་པས་ཐིག་རྐྱང་མའི་ཞབས་སུ་བརྩེགས་མ་ཞིག་བྱུང་ཡོད།
⑧a，H.E.Rechardson,Early Tibetan Inscriptions Some Rescent Discoveries,Tibet Journal,12,2(1987):3-15.b,Heller,A.,Eighth- and Ninth-Century Temples & Rock Carvings of Eastern Tibet.”In Tibetan Art: Towards a Definition of Style. Jane Casey Singer and Philip Denwood, eds. London: Laurence King Publishing, (1997)86-103, 296-297.
C,罗文华：四川甘孜地区民族与考古综合考察综述[J]，故宫学刊,第二辑, 2005;d,故宫博物院、四川省文物考古研究院，四川石渠县洛须“照阿拉姆”摩崖石刻，四川文物[J]，2006(3);e,谢继胜:川青藏交界地区藏传摩崖石刻造像与题记分析[J],中国藏学,2009(1);f,霍巍:青藏高原东麓吐蕃时期佛教摩崖造像的发现与研究[J],考古学报，2011(3)；g，པ་སངས་དབང་འདུས། 《སྤུ་རྒྱལ་བོད་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་ཡི་གེ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཀྱི་མ་ཡིག་དག་བཤེར་དང་དེའི་ཚིགས་འགྲེལ་དྭངས་སང་གངས་ཆུ》 [M]བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2011:p37
⑨Heller,A.,Eighth- and Ninth-Century Temples & Rock Carvings of Eastern Tibet.”In Tibetan Art: Towards a Definition of Style. Jane Casey Singer and Philip Denwood, eds. London: Laurence King Publishing, (1997)p86-103, p296-297.
⑩霍巍：《青藏高原东麓吐蕃时期佛教摩崖造像的发现与研究》[J]，考古学报，2011年第3期。
⑾霍巍：《新巴达瓦扎西.西藏洛扎吐蕃摩崖石刻与吐蕃墓地的调查与研究》[J]，文物,2010年第7期。
⑿ཡི་གེ་ཁག་ཁ་ཤས་ལ་ཏིང་ཀྱོག་ཐིག་རྐྱང་མ་ཅན་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ལ། ཏིང་ཀྱོག་འདི་ད་ལྟ་སྒོར་དབྱིབས་ཕྱེད་ཀ་མ་གཅིག་གམ་གཉིས་ལ་བརྩེགས་མའི་ཁྱད་ཆོས་དེ་མེད་ལ། འདི་ཡང་ཡིག་རྙིང་གི་ཁྱད་ཆོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཏུ་བཞག་ཆོག
⒀བོད་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་ནས་བཟུང་སྟེ་ཡིག་ཚང་རྙིང་བ་དག་གུང་བསྒྲིགས་ན་འདི་འདྲའི་ཁྱད་ཆོས་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་འདུག་པ་སྟེ། ལྷ་སའི་རྡོ་རིང་མ་རྩིས་པའི་རྡོ་རིང་དང་བྲག་བརྐོས་ཡི་གེ་ཀུན་ལ་ཚེག་ཡི་གེ་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་དཀྱིལ་དུ་བཞག་ཡོད་པ་དང་། ཡིན་ཡང་ལྷ་སའི་རྡོ་རིང་（སྤྱི་ལོ་822ལོར་བཙུགས）སྟེང་ཚེག་ཐིག་མགོ་དང་མཉམ་ལ། དེ་བཞིན་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཚང་ཕལ་ཆེ་བར་ཚེག་ཐིག་མགོ་དང་མཉམ་པར་ཐོན་ཡོད།
⒁ཁྲི་རིའི་བང་སོའི་རྡོ་རིང་ཡང་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་སྐུ་ཚེའི་སྨད་ལ་བརྐོས་མོད། ད་ལྟ་ཡི་གེ་མི་གསལ་བས་ཚེག་གང་འདྲ་བཞག་མིན་བཤད་དཀའ།
⒂དབྱིན་ཇི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་བཤམས་མཛོད་ཁང་གི་བོད་རིག་པའི་ཆེད་མཁས་སམ•བན་ཆ་ཁུ་ནས་གཟུངས་སྔགས་འདི་ཐོག་མར་ངོས་འཛིན་བྱས་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ།
⒃西北民族大学海外文献研究所主编：《法国国家图书馆藏敦煌藏文文献》[M]，第一、二册，上海古籍出版社，2006年。
⒄《a,《མདོ་སྔགས་གསུང་རབ་རྒྱ་མཚོའི་སྙིང་བོ་མཚན་གཟུངས་མང་བསྡུས་ཀྱི་དཀར་ཆག་ཀུན་གསལ་མེ་ལོང་བཞུགས་སོ》[M] གཡོ་རུ་ལྷུན་གྲུབ་ལྷ་རྩེ་པར་མ། ཤོག་ངོས་52; b,《སྟོད་སྨོན་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》[M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2003:p200.
⒅བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ། 《བྱ་བ་དཔྱད་དོན་བཞུགས་སོ》[M] བོད་ལྗོངས་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་ཉར་བའི་དཔེ་རྙིང་བྲིས་མ། དགེ་སློང་པདྨ་དཀར་པོ། 《རྟེན་བརྟག་པའི་རབ་བྱེད་ཉུང་ངུ་སྨྲ་མཁས་འདོད་པའི་ཁ་རྒྱན་བཞུགས་སོ》 (བཟོ་རིག་ཉེར་མཁོ་བདམས་བསྒྲིགས)[M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1990:p272-273.
⒆OSTO, Douglas.2009 “Proto–Tantric” Elements in The Gaṇḍavyūha sūtra” in Journal of Religious History, vol.33, No. 2, June, pp.167-177.
⒇ཁང་དཀར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐལ་བཟང་། 《རྒྱ་གར་ནང་བའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང》 སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། p220.
（21）Samdan G.Karmey.Inscriptions Dating from the Reign of btsan po Khri lde srong btsan’, Edited by Helmut Krasser, Michael Torsten Much, Ernst Steinkellner, Helmut Tauscher, Tibetan Studies,Volume i, Verlag der Osterreichischen Akademie der Wissenschaften. Wien, 1997:p477-486.
（22）（27）霍巍：《青藏高原东麓吐蕃时期佛教摩崖造像的发现与研究》[J]，考古学报，2011年第3期。
（23）གུ་གེ་ཚེ་རིང་རྒྱལ་པོ། 《གསར་དུ་རྙེད་པའི་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་བཞེངས་པའི་སྨར་ཁམས་རྫོང་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་སྐོར་རགས་ཙམ་བརྗོད་པ》[J] བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་རིག་དེབ། 2014(3).
（24）H.E.Rechardson,The Cult of Virocana in Early Tibet,Tadeusz Skorupski(ed.),Indo-Tibetan Studies:Papers in Honour of Professor David L.Snellgrove’s Contribution to
Indo-Tibetan Studies,Buddhica Britannica,Series Continua ii:Institute of Buddhist Studies,Tring,1990:p271-274.
（25）ཇོ་སྲས་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་། 《སྨར་ཁམས་འབོམ་རྣམ་སྣང་ངམ། ལྷ་འདུས་རྣམ་སྣང་གི་སྐོར་ཅུང་ཟད་གླེང་བ》 Tibetan Studies in Honor of Samten Karmay,Edited by Francoise Pommaret and Jean-Luc Achard,Amnye Machen Institute,Dharamsala,2009.
（26）谢继胜：《川青藏交界地区藏传摩崖石刻造像与题记分析》[J]，中国藏学,2009年第1页。
（28）（30）ཁང་དཀར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐལ་བཟང་། 《རྒྱ་གར་ནང་བའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང》[M] སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། P:220-229. P:223.
（29）《དབའ་བཞེད་བཞུགས་སོ》 [M] བོད་ལྗོངས་ཡིག་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2010: p110-113;p199-201.
（31）Samdan G.Karmey.Inscriptions Dating from the Reign of btsan po Khri lde srong btsan’, Edited by Helmut Krasser, Michael Torsten Much, Ernst Steinkellner, Helmut Tauscher, Tibetan Studies,Volume i, Verlag der Osterreichischen Akademie der Wissenschaften. Wien, 1997:p477-486.
（32）西藏布达拉宫管理处编：《西藏珍贵文物造像源流》[M]，中国旅游出版社，2006：43.དགེ་གྲོགས་སྙིང་ལྕགས་རྒྱལ་ལགས་ནས་ཁྱད་ཆོས་འདི་གསལ་སྟོན་བྱས་པ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ།
（33）སི་ཝེ་སིའི་བོད་རིག་པའི་མཁས་པ་ཨེ་མེས•ཧེ་ལི་ནས་ངོས་འཛིན་ཞུས་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ།
（34）Jacob Dalton &Sam van Schik.Tibetan Tantric Manuscripts From Dunhuang:A Descriptive Catalogue of the Stein Collection at the British Library,Brill Leiden•Boston,2006.
（35）《南诏德化碑》载：屬贊普仁明，重酬我勳効。遂命宰相倚祥葉樂持金冠、錦袍、金寶帶、金帳（狀）[牀]、安扛傘、鞍銀獸及器皿、珂貝、珠毬、衣服、駞馬、牛縷等，賜為兄弟之國。天寶十一載正月一日，於鄧川册詔為贊普鍾南國大詔，授長男鳳迦異大瑟瑟告身、都知兵馬大將。凡在官僚，寵幸咸被。山河約誓，永固維城。改年為贊普鍾元〔年〕。
（36）《རྦ་བཞེད་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ལས་རྦ་བཞེད་ཞབས་བཏགས་མ》[M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2010:p297.གཞན་《ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་》དུ་གཅོང་ཞེས་བྲིས་ཡོད། མཁས་པ་ལྡེའུ། 《རྒྱ་བོད་ཆོས་འབྱུང་རྒྱས་པ》[M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2010:p247.
（37）谢继胜:《川青藏交界地区藏传摩崖石刻造像与题记分析》[J]，中国藏学,2009年第1期。
（38）པ་སངས་དབང་འདུས། 《སྤུ་རྒྱལ་བོད་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་ཡི་གེ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཀྱི་མ་ཡིག་དག་བཤེར་དང་དེའི་ཚིག་འགྲེལ་དྭངས་སང་གངས་ཆུ》[M] བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2011:p95.
（39）《རྦ་བཞེད་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ལས་རྦ་བཞེད་ཞབས་བཏགས་མ》 [M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2010:p216
（40）陈庆英、邹西成：《吐蕃王朝飞马使印章考》[C]，西部西藏的文化历史.中国藏学出版社，2008年。མང་ཟིགས་རྒྱ་ཅེས་པ་ལི་ཡུལ་རྒྱུད་ཀྱི་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་བྱང་བུའི་ཡི་གེར་བློན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པར་ཨེ་མིས་ནས་བསྟན་ཡོད།
