བོད་མི་རིགས་ལ་མཚོན་ན་ཇ་ནི་ནམ་རྒྱུན་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་བཏུང་བྱ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་ལ། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་འཚོ་བའི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུའང་གྱུར་ཡོད། དེའི་འབྱུང་ཁུངས་ཐད་ལ《རྒྱ་བོད་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོ》ལས། རྒྱལ་པོ(འདུས་སྲོང་མང་པོ་རྗེ)འདིའི་དུས་སུ། བོད་ན། སྔར་མེད་པའི་ཇ་དང་། དཀར་ཡོལ་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པ། ……ཤིང་དེ་ཡི་སྣེ་མོ་གཅིག་ཞལ་དུ་བཅུག་ནས། བྲོ་བ་མྱངས། ཞལ་སྐྱེམ་པ་སོས། བཏུང་པའི་མཆོག་ཏུ་མངོན་ནས། ་ཞེས་རྒྱལ་པོ་འདུས་སྲོང་མང་པོ་རྗེའི་སྐུ་རིང་ལ་བོད་ལ་ཇ་དར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ངག་རྒྱུན་ཡོད་ལ། ད་དུང་དེའི་སྐོར་ལ་རྒྱ་གཞུང་དུའང《ཇའི་བསྟན་བཅོས》སོགས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡོད་དོ། ཇ་ལ་མཚོན་ན་དགོན་སྡེ་རིག་གནས་གྱི་གྲུབ་ཆ་ཞིག་ཏུའང་གྱུར་ཡོད་དེ། "ཇ་མཆོད་གཙུག་གི་ནོར་བུ་ལས། །བཟའ་བཏུང་བདུད་རྩིའི་བཏུང་བ་ཀུན་གྱི་མཆོག མར་གད་འདབ་ལྡན་རྩ་བ་སྡོང་བུར་བཅས། །འབྲས་བུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་སྨན་ལྟ་བུ། སུམ་རྩེན་བདུད་རྩིའི་རོ་ཡང་ཟིལ་གནོན་པའི། །ཁ་དོག་བཟང་ཞིང་དྲོ་ངད་སྟོང་ཁམས་ཁྱབ། །རོ་དྲུག་ནུས་ལྡན་ཡོན་ཏན་བཅུ་བདུན་རྫོགས། །བཞི་བརྒྱ་རྩབཞིའི་ནད་ཀུན་སེལ་བར་བྱེད། དེ་ལྟར་བཏུང་བའི་མཆོག་གྱུར་ཇ་ཡི་དངོས། །

      ཞེས་ཇ་མཆོད་མཛད་ཡོད་ལ་དེའི་ཇའི་ཡོན་ཏན་དང་ཕན་ནུས་ཀྱང་བརྗོད་ཡོད། ད་དུང"རྒྱ་ནག་གནའ་བོའི་སྨན་པ་མཁས་ཆེན་ཧྭ་ཐུའོ(རཱོདྣུ145-208)ཡིས《ཟས་ཀྱི་རྣམ་བཤད》(《པྭེརྷྱ》)ལས། རྒྱུན་དུ་ཇ་འཐུང་ན་རིག་པ་གསལ་དུ་འགྲོ་བའི་དགེ་མཚན་ལྡན་ཞེས་གསུངས་སོ།

          གང་ལྟར་ཇ་འཐུང་བ་ནི་བཀྲེས་སྐོམ་སེལ་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ལུས་ཀྱི་ཤ་དྲོད་རྒྱས་ལ་ཁ་ཟས་ཀྱི་ཞི་སྟོབས་གསོ་བ། ཆམ་རིམས་དང་གྲུམ་བུ་རུས་གཟེར་གྱི་ནད་སོགས་སྣ་ཚོགས་སྔོན་འགོག་བྱེད་པའི་ཁྱད་ནུས་མང་པོ་ལྡན་ནོ། སྤྱིར་ཇ་བཤད་ནི་རྟགས་སྟོན་མོའི་དུས་རྒྱག་སྲོལ་ཡོད་ལ་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཇ་སྣོད་དང་འོ་ཇ་སོགས་ལ་ཡང་བཤད་པ་རྒྱག་སྲོལ་ཡོད། ཇ་བཤད་ལ་ཇ་བཤད་ཡོངས་འཛིན་མེ་ཏོག་དང་ཇ་བཤད་སྐྲ་རྩེའི་ཆུ་ཐིགས། ཇ་བསྟོད་སོགས་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ལ་རྗོད་བྱེད་ཚིག་ལ་ཁྱད་པར་ཅུང་ཙམ་རེ་ཡོད་ཀྱང་བརྗོད་བྱའི་དོན་ཕལ་ཆེར་འདྲ་བར་སྣང་། ཇ་བཤད་དེ་དག་ཏུ་ཐོག་མར་ཇའི་སྐྱེ་ཡུལ་དང་རིགས་བཤད་ཡོད་དེ"……ཇ་འདེབས་བཞིན་འདེབས་བཞིན་ནགས་ལ་སོང་། །ནགས་རླན་གཤེར་ཆེ་བས་ནགས་ནས་སྐྱེས། །……ཉིན་ལ་བཏབ་པའི་ཤིང་དཀར་ཇ། །སྲིབ་ལ་བཏབ་པའི་ཤིང་ནག་ཇ། །ཉིན་སྲིབ་བར་ནས་སྤང་ཇ་བཏབ། །"ཞེས་པ་དང་། ཇ་འཐོག་ཚུལ་ལ"……རྒྱ་ཕྲུག་ཅ་ལ་ཅན་གྱི་འཐོག་སྲོལ་ཡག །རྒྱ་མོ་ཐོར་ལྕོག་ཅན་གྱི་གཞར་སྲོལ་སྲོལ་ཡག"ཞེས་ཇ་གཞལ་ཚུལ་བསྟན་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཇ་ནག་གི་འབྱུང་ཁུངས་ཡང་རྒྱ་ནག་ཡིན་པ་ཟུར་ནས་རྟོགས་ཐུབ། དེ་རྗེས་ལ་ཇ་བསྙལ་ཚུལ་དང་དཔར་ཚུལ། བཏུམ་ཚུལ། ཉོ་འཚོང་རྒྱག་སྐབས་གྱི་གོང་གཏམ་ཚུལ་ལ་སོགས་རེ་རེ་བཞིན་བསྟན་ཡོད་པ་ནི"……ཇ་བཙོ་རྒྱུ་བཙོ་རྒྱུ་ཟེར་བའི་དུས། །འབྲོངཤ་བུབས་གཅིག་བཙོ་བཙོ་བྱས། །ཇ་དཔར་རྒྱུ་དཔར་རྒྱུ་ཟེར་བའི་དུས། །ཇ་སྒམ་གྲུ་བཞི་ནང་ནས་དཔར་སྲོལ་ཡག །ཇ་ཐུམ་རྒྱག་རྒྱུ་རྒྱག་རྒྱུ་ཟེར་བའི་དུས། །ཇ་ཤོག་ཡ་མ་ཡངས་ཀྱིས་བཏུམ་སྲོལ་ཡག །……ཇ་བཙོང་རྒྱུ་བཙོང་རྒྱུ་ཟེར་བའི་དུས། །འཚོང་མི་མི་ཆུང་འཚོང་མི་ཆེ། །ཇ་ཉོ་རྒྱུ་ཉོ་རྒྱུ་ཟེར་བའི་དུས། །ཉོ་མི་མི་ཆུང་ཉོ་མི་ཆེ། །ཇ་ཡི་ཇ་གོང་གཏམ་པའི་དུས། །རྟ་འདོ་བ་བརྒྱ་དད་ཆ་རེ་གཏམ། །……སིང་དི་རིར་དོང་ཙེ་ཕར་ལ་བྱིན། །ཧྲོག་དི་སེ་ཇ་ཐུམ་ཚུར་ལ་བླངས། །"ཞེས་གསལ་བོར་བསྟན་ཡོད། དེར་མཐུད་ནས་ཇ་བསྐོལ་བའི་ཆུ་བཙལ་ཚུལ་དང་རྫ་ཆུའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ། ལྷག་པར་དུ་ཇ་བསྐོལ་སྐབས་གྱི་བུད་ཤིང་དང་དེ་འབུད་སྟངས་ལ"……ཤུག་པ་ལྷ་ཤིང་ཡིན་པས་གཤགས་ན་འབར། ཚེར་མ་དགྲ་བོ་ཡིན་པས་མནན་ན་འབར། །ཨོང་བ་སྒོ་ལེབ་ཡིན་པས་བཅག་ན་འབར། །"ཞེས་འཚོ་བའི་ཤེས་བྱ་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་བསྡོམས་བྱས་ཡོད་པ་དང། མཇུག་མཐར་ཇ་ཁོལ་བའི་དུས་ཇ་ལ་ཚྭ་དང་འོ་མ་རྒྱག་སྲོལ་དད་ཇ་ཕྱར་སྲོལ། ཇ་བཅུ་སྲོལ་དང་མཆོད་ཚུལ་འདྲེན་ཚུལ་སོགས་བཀོད་ཡོད་པ་ནི"……ཇ་ཞིམ་ཁ་སྒྱུར་བྱེད་པའི་ཚྭ་སྔོན་དགོས། །ཇ་ཁ་མདོག་སྒྱུར་པའི་འོ་མ་དགོས། །……མ་སྲུ་དུང་འདོགས་ཅན་གྱིས་ཕྱར་སྲོལ་ཡག །མ་སྲུ་དཔུང་རྩལ་ཅན་གྱིས་བཅུ་སྲོལ་ཡག །……ཇ་མགོ་མ་བཅུས་ནས་ཕུག་ལ་མཆོད། །ཕུག་གི་སྲུང་མར་མཆོད་སྲོལ་ཡག །ཇ་བར་མ་གྲལ་མགོའི་མགྲོན་པོར་བཅུ། །ཇ་འདྲེན་རྒྱུ་ཟེར་བའི་དུས། །བུ་བདེ་ལག་ཅན་གྱི་འདྲེན་སྲོལ་ཡག །

       ཅེས་ཇའི་མགོ་འཇུག་བར་གསུམ་གྱི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་རྣམས་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་ངང་ངག་གི་སྒྱུ་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྟན་ཡོད་དོ། བཏུང་བྱ་ཇའི་རིགས་ལ་གཙོ་བོ་ཇ་ནག་ཁུ། འོ་ཇ། རྒྱ་ཇ། བོད་ཇ། སྟོད་ཇ། མེ་ཏོག་ཡོངས་འཛིན་གྱི་ཇ། དཀྲུགས་ཇ་སོགས་མང་པོ་ཡོད་དེ། དེ་དག་ལས་འོ་ཇ་ནི་ནམ་རྒྱུན་འཚོ་བ་དད་བྲལ་ཐབས་མེད་ལ་འཚོ་བའི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་ཡོད། དེ་བས་འོ་ཇའི་བཤད་པ་ཡང་ཧ་ཅང་དར་ཁྱབ་ཆེ། དེ་ཇ་བཤད་དང་བསྡུར་ན་ཇ་བསྐོལ་བའི་ཆུ་བཙལ་ཚུལ་དང་ཇ་བསྐོལ་ཚུལ། ཇ་ལ་འོ་མ་རྒྱག་སྲོལ། ཇ་འདྲེན་ཚུལ་སོགས་རྩ་བའི་ཆ་ནས་འདྲ་བར་སྣང་བས་འདིར་རྒྱས་བཤད་བྱེད་པར་མི་སྤྲོ།