༄༅།།ཚ་ཁོ་ཟངས་དཀར་གྱི་མི་རྒྱུད་སྐོར།

རྩོམ་པ་པོ། བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན། རྩོམ་སྒྲིག་པ།དབང་ཆེན།ཡོང་ཁུངས།ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ། སྤེལ་དུས། 05-27


དབྱི་ཐ་ལིའི་བོད་རིག་པ་བ་Luciano Petechཡི་《ལ་དྭགས་རྒྱལ་རབས་》སུ་ལ་དྭགས་རྒྱལ་རབས་མ་ཚུགས་པའི་གོང་སྟེ་དུས་རབས་བཅུ་པའི་གོང་རོལ་ན་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་གྱི་ནང་གསེས་ལ་དྭགས་དང་ཟངས་དཀར་འདིར་Dardisཞེས་པའི་མི་རིགས་ཤིག་གནས་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། དེང་སང་ཡང་ས་དེར་མི་རྒྱུད་དེའི་ལྷག་འཕྲོ་ཡོད་པ་ནི་མི་རྒྱུད་རིག་པ་(Ethnical subtratum)དང་ས་མིང་ཞིབ་འཇུག་རིག་པ་(Toponimy)གཉིས་ཀྱིས་ར་སྤྲོད་ཐུབ་པ་ཡིན། ཞིབ་ཕྲ་ནི་Frankཡི་《ལ་དྭགས་རྒྱལ་རབས་》ཀྱི་འོག་མཆན་བཅུ་དགུ་པ་ན་བཀོད་པ་ལྟར་དེང་ཀྱི་ལ་དྭགས་ཀྱི་མདའ་ཞེས་པའི་སར་མི་སྡེ་ཁག་ཅིག་གིས་དེང་སང་ཡང་ཁོ་ཚོ་རང་ཉིད་ལ་Maknopaཞེས་སུ་འབོད་ཅེས་比亚苏提ཡི་དཔེ་ཆ་ན་གསལ། དེ་བས་Dardisསྐོར་གྱི་སྔ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བཀོད་པའི་ཡིག་ཆ་དག་ལ་རྩད་བཅད་ན།  ཞར་ལ་ལ་དྭགས་དང་ཟངས་དཀར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡང་མངོན་ལ་འབུད་ཐུབ་པར་སྙམ།     Herodesཡིས་ཐེངས་གཉིས་ལ་Dadikaiཞེས་པའི་མི་རིགས་ཤིག་གླེངས་ཡོད་དེ། ཐེངས་དང་པོར་པར་སིག་གི་མངའ་སྡེ་ཁག་གི་མིང་ཐོ་དང་མཉམ་དུ་གླེངས་ཡོད་པ་དང་།  གཅིག་ཤོས་ནི་གྷེ་རི་སིར་བཙན་འཛུལ་བྱེད་བཞིན་པའི་རྒྱལ་པོ་Xerxcsཡི་དམག་རུའི་ཐོ་ཡིག་ཏུ་གསལ་བ་དེ་ཡིན། ཡིན་ཡང་སྐབས་འདིའི་Dadikaiནི་གངྒའི་སྟོད་རྒྱུད་ཀྱི་Dadikhaiཡིན་ཞེས་སྨྲས་ན་དཔྱད་མི་གྲུབ་བཟོད་པ་ལྟར་དུ་སྣང་།  ཐེངས་རྗེས་མར་Dardisགླེང་མཁན་གྱི་མི་ནི་རྗེ་བོ་Alexanderཡི་མཚོ་དམག་དམག་དཔོན་Nearchusཡིན། ལོ་ཉི་ཤུའི་རྗེས་སུ་Megasthenesཀྱིས་Derdaiམི་དང་གསེར་བརྐོ་བ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་བར་བྱས་ཡོད།  སྤྱི་ལོ་དུས་རབས་དང་པོར།    Plinyཡིས་བརྣན་པའི་ཚུལ་དུ་Dardlsནི་རླབས་ཆེན་གྱི་གསེར་བརྐོ་བ་ཡིན་པར་འཆད།     Herrmannཞེས་པས་བཤད་པའི་གཏམ་རྒྱུད་འདིའི་མགོ་ཁུངས་ནི་ལ་དྭགས་དང་སྦལ་ཏི།  ཁྱད་པར་དུ་དཀར་དཀྱིལ་གྱི་གསེར་བརྐོ་བ་ལ་ངེས་ཤེས་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ཞེས་སྨྲས་ཡོད། དེ་བས་དཀར་དཀྱིལ་ནི་ཟངས་དཀར་གྱི་མངའ་ཁོངས་འཁྲུལ་མེད་དུ་ངེས་པས། ང་ཚོའི་དེང་གི་ཚ་ཁོའི་ཟངས་དཀར་གྱི་ཡོང་ཁུངས་ནི་མངའ་རིས་ཟངས་དཀར་ཡིན་པའི་འདོད་ཚུལ་ཚུགས་ཐུབ་པའི་སྟེང་། མངའ་རིས་ཟངས་དཀར་གྱི་མི་ནི་གནའ་བོའི་Dardisམི་རིགས་ཀྱི་རྒྱུད་པ་ཡིན་པར་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་པ་ཙམ་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་དང་པོ་ནི་དེང་སང་མི་ཕུང་བརྟག་དཔྱད་(anthropometrical measurcments)ལྟར་ན་ལ་དྭགས་དང་ཟངས་དཀར་གྱི་མི་ནི་བོད་(སོག་པོའི་མི་རྒྱུད། Mongloid)དང་Dardis(རྒྱ་གར་དབྱི་རག་གི་མི་རྒྱུད། Indo-Iranian)གཉིས་འཕེལ་བའི་མི་རྒྱུད་འདྲེས་མ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གྱིན་ཡོད།  དེ་བས་མི་རྒྱུད་མཉམ་འདྲེས་དེ་དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་སྔ་རོལ་ནས་སོང་ཟིན་པ་ཞིག་ལ་ངོས་བཟུང་ན་གོང་གི་རྟགས་གྲུབ་པར་འདོད། རྒྱུ་མཚན་གཉིས་པ་ནི་སྤྱི་ལོ་727ཙམ་ལ་རྒྱ་ནག་གི་མཁས་པ་ཧུའེ་ཁྲའོ་(慧超)ཡི་ཟིན་ཐོ་རུ་བྲིས་པ་ལྟར་ན་“བྲུ་ཤ་ཆེ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་། ཞང་ཞུང་།  སེ་རིབ་རྒྱལ་ཁབ་བཅས་ནི་བཙན་པོའི་མངའ་ཞབས་སུ་ཡོད་ཅིང་།  ལྤགས་དང་བལ་གྱི་གོས་གྱོན། རི་གཟར་ཆུ་བྲུག  དགོན་ལ་བཙུན་པ་ཡོད།  དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ།  གལ་ཏེ་ཤར་ཕྱོགས་བོད་ལ་སོང་ན་ནི། ཆོས་ནི་ཕར་ཞོག དགོན་གྱི་མིང་ཡང་མེད་ཏེ། ས་འདི་ཧོ་ཡིན་པས་ཆོས་ནི་རྗེས་སུ་འཛིན་” ⑳ ཞེས་གསལ། ཀུན་གྱིས་ཤེས་གསལ་ལྟར་ཧོ་“胡”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ཐང་གི་སྐབས་སུ་དབྱི་རག་ལ་བཀོལ་བས་ད་གཟོད་ཟངས་དཀར་དང་ལ་དྭགས་སོགས་Dardisམི་རྒྱུད་ཡིན་པ་ཏག་ཏག་མཚོན་ནུས་པར་འདོད། འོན་ཀྱང་ཞང་ཞུང་སོགས་ལ་ཚིག་དེ་མི་འོས་སོ། ། རྒྱུ་མཚན་གསུམ་པ་སྟེ་ཟངས་དཀར་ཞེས་པ་ནི་གསེར་ལས་འཕྲོས་པའི་རྗེས་གྲུབ་ཀྱི་མིང་ཞིག་ཡིན་ན་ཏག་ཏག་Dardisམི་རིགས་ཀྱིས་གསེར་བརྐོ་བའི་གཏམ་རྒྱུད་དང་འབྱོར་ཆེ་ན་ཡང་ཁུངས་དང་རིགས་པས་ཀུན་ལ་ཅུང་ཟད་གནོད་དམ་སྙམ་པས་རྒྱུ་མཚན་འདི་རེ་ཞིག་བཏང་སྙོམས་སུ་ཞོག  ཟངས་ཀར་ཞེས་པ་སྤྱི་ལོ་621ནས་761ལོའི་བར་སྟོད་མངའ་རིས་ནས་ཤར་རྒྱལ་རོང་དུ་ཡོང་བའི་དུས་ལ། ཟངས་ཀར་དམག་རུའི་ཕོ་རྣམས་ས་གནས་ཀྱི་མི་དང་བསྡེབས་ནས་ད་གཟོད་དེང་གི་སོ་མང་རྒྱལ་པོའི་མངའ་ཞབས་ཀྱི་ཟངས་དཀར་ཞེས་པ་འདི་བྱུང་ལ།  རྩྭ་ས་འཚོལ་བའི་འབྲོག་པ་ཡིན་རྐྱེན་རྗེས་སོར་ཡང་རྨ་ཆུའི་ལྷོ་འགྲམ་མདོ་སྨད་ཀྱི་འབྲོག་སྡེ་གཞན་དང་འདུས་ཡོད་ལ། ངག་རྒྱུན་ལ་ཡང་མཛོད་དགེ་བཞག་སྡོམ་གྱི་ཁྱིམ་དུད་བདུན་སོགས་ཆད་པའི་བཤད་སྲོལ་ཡོད།  སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པར་ཁྲོ་ཆུའི་མདའ་མཁན་རྒྱལ་པོ་རྡོ་རྗེ་དཔལ་བཟང་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཟངས་དཀར་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ཡོད་པར་གསལ། དེང་སང་སི་ཁྲོན་རྔ་བ་ཁུལ་ཁྱུང་མཆུ་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་ཞང་གཉིས་ཡིན།


དྲ་ཚིགས་འདིའི་པར་དབང་གངས་ལྗོངས་ཉི་གཞོན་དྲ་བར་དབང་བས་ཕན་ཚུན་ལ་དབང་བཅོལ་མ་བྱས་གོང་རང་དགར་མི་སྤྱོད་པར་མཁྱེན།
དྲ་ཚིགས་དཔང་རྟགས། 蜀ICP备14009601号-1