----རྔ་བ་ཁུལ་གྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་འཛུགས་སྐྲུན་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་བསྐྲུན་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་།

      རང་ཁུལ་ནི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ནུབ་རྒྱུད་ས་ཁུལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་སྒྲིབ་ཡོལ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ཏེ། འབྲི་ཆུ་དང་རྨ་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་ཀྱི་ཆུ་ཁུངས་གསོ་སྐྱོངས་ཁུལ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་དབྱེ་འབྱེད་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་སྐྱེ་ཁམས་ནུས་ཁུལ་གཙོ་གནད་ཅིག་རེད། སྐྱེ་ཁམས་ནི་རྔ་བ་ས་ཁུལ་ལ་མཚོན་ན་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་བར་སྨྲོས་ཅི་དགོས། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རྔ་བ་ཁུལ་གྱིས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་བའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་འཛིན་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཤིང་། ཕྱོགས་ཡོངས་དང་། བརྒྱུད་རིམ་ཆ་ཚང་བར་སྐྱེ་ཁམས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་སི་ཁྲོན་ནུབ་བྱང་རྒྱུད་ཀྱི་རྔ་བའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔེ་སྟོན་ས་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་སྟབས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་བཏང་། ཧུར་ཐག་གིས་སྐྱེ་ཁམས་ཉམས་ཞན་ས་ཁུལ་ལ་ཕྱོགས་བསྡུས་ཉམས་གསོ་བཅོས་སྐྱོང་གི་དཔེ་གཞི་དང་། སི་ཁྲོན་ནུབ་བྱང་རྒྱུད་ཀྱི་མཐོ་སྒང་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་སྲུང་སྐྱོང་དང་རིམ་སྤོར་གྱི་དཔེ་གཞི། འཛམ་གླིང་གི་རང་བྱུང་ཤུལ་བཞག་ས་ཁུལ་གྱི་གནོད་རྗེས་བསྐྱར་གསོ་དར་སྤེལ་གྱི་དཔེ་གཞི་བཅས་གསར་བསྐྲུན་བྱས་ནས། སྐྱེ་ཁམས་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཤུགས་ཆེར་གཏོང་བ་དང་། ཁོར་ཡུག་རྒྱུན་མཐུད་ཀྱིས་ལེགས་བསྒྱུར། དཔལ་འབྱོར་སྐྱོན་བྲལ་ངང་འཕེལ་བའི་བགྲོད་ལམ་གསར་བ་ཞིག་འཚོལ་ཞིབ་བྱས། 

 སྤྱི་ཚོགས་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོག་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་རྩོད་སྒྲུབ་གཅིག་གྱུར།

      ནམ་མཁའ་གཡའ་དག་ཅིང་ས་གཞིར་སྔོ་ལྗང་གི་གོས་ཆེན་བཀླུབས་པ། དྭངས་བསིལ་ཆུ་བོ་འབབ་ཅིང་མཁའ་དབུགས་དྭངས་ཤིང་གཙང་བའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གནས་མཆོག་རྔ་བའི་ཉམས་དགའ་བའི་གནས་བབ་ཅིག་བསྐྲུན་རྒྱུ་དེ་ནི། རྔ་བའི་མི་དམངས་ཡོངས་ཀྱི་མ་བགྲོས་གཅིག་མཐུན་གྱི་རེ་འདུན་དང་ཕུགས་བསམ་ཡིན་ལ། སྐབས་རིམ་བྱུང་གི་ཁུལ་ཨུ་དང་ཁུལ་སྲིད་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚན་ཁག་གི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་ཕྱུག་པའི་དམ་བཅའ་ཡང་ཡིན། ཕུགས་བསམ་དེས་རྔ་བ་ཁུལ་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་གསར་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་འཚོ་བའི་སྤུས་ཚད་མངོན་ཡོད། དམ་བཅའ་དེས་རྔ་བ་ཁུལ་གྱིས་སྔོན་ལ་སྣོད་བཅུད་དང་ལྗང་མདོག་གི་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་མཚོན་ཡོད།

      སྐྱེ་ཁམས་འཛུགས་སྐྲུན་ནི། རྩྭ་འདེབས་ཤིང་འཛུགས་དང་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་སླར་གསོ་ཙམ་ཞིག་མིན་ཏེ། ངེས་པར་དུ་སྐྱེ་ཁམས་འབྲེལ་ཐག་དང་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་སྟངས། འཚོ་བ་རོལ་སྟངས། ཐོན་ལས་གྲུབ་ཆའི་ཁྱབ་ཚུལ་སོགས་ཕྱོགས་མང་པོ་ནས་བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་བསམ་གཞིག་དང་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་བྱེད་དགོས་ཞེས་ཁུལ་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ལིའུ་ཕིང་གིས་2018ལོར་ཁུལ་ཨུའི་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་བར་ནན་གྱིས་བསྟན་ཏེ། སི་ཁྲོན་ནུབ་བྱང་རྒྱུད་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔེ་སྟོན་ས་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དབུ་ཁྱུད་བསླངས།
      མཛོད་དགེའི་བརླན་ས་དང་། གཟི་རྩ་སྡེ་དགུ། གསེར་མཚོ། དར་ཁོག་འཁྱགས་རོམ། དོམ་ཁྲ་ཆེན་མོ། ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པས་སྐྱེ་ཁམས་སྣོད་བཅུད་ཀྱིས་ཕྱུག་པའི་རྔ་བ་ཁུལ་གྱིས་མི་རྣམས་ལ་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་མཛེས་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞིག་མིག་གི་ལོངས་སྤྱོད་དུ་ཕུལ་ཡོད།
      གནས་འདི་རུ་འཛམ་གླིང་རིམ་པའི་རང་བྱུང་ལྗོངས་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་ཤིན་ཏུ་མང་ན་ཡང་། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་གི་ཚད་ཐིག་ལ་གཞིགས་ཏེ། རང་ཁུལ་གྱིས་ལྗོངས་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་གསར་སྤེལ་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་། ལུགས་མཐུན་འོས་མཐུན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་རབ་ཏུ་བསྒྲིམས། དེ་ལྟར། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་གི་ཚད་ཐིག་མི་འདའ་བའི་དུས་མཚུངས་སུ། རང་སྟེང་གི་ལྗང་མདོག་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་འབྱོར་ཤུགས་ཀྱིས་སྤེལ་ཅིང་། སྐྱེ་ཁམས་ཞིང་ལས་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ལྗོངས་སྐོར། ནུས་ཁུངས་གཙང་སེལ། སྐྱེ་ཁམས་བཟོ་ལས་སོགས་ཐོན་ལས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། མི་དམངས་མང་ཚོགས་དབུལ་བྲལ་ཕྱུག་འགྱུར་གྱི་ལམ་བུར་ཁྲིད།

 རི་སྔོ་ཆུ་དྭངས་ནི་གསེར་རི་དངུལ་རིའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་དུས་རབས་ཀྱི་བླང་བྱ་ལག་བསྟར་བྱས་པ། 
     དགུན་མགོ་མར། རྔ་བ་རྫོང་གི་མནྜལ་ཐང་རླན་ས་རུ། ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་ཁྱུ་གཅིག་གིས་གཤོག་འགྱུར་གྱི་གར་སྟབས་སྒྱུར་བཞིན་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་རྩྭ་ཐང་ལ་སྔར་མེད་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་གསར་བ་ཞིག་བསྩལ། འདི་ལྟ་བུའི་མཛེས་པ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ་པ་ནི་རྔ་བ་རྫོང་གིས་མནྜལ་ཐང་རླན་ས་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་དང་སླར་གསོ་བྱས་པའི་གྲུབ་འབྲས་ལས་བྱུང་བ་རེད་ལ། དེར་ཚན་རྩལ་སློབ་གསོ་ཁྱབ་སྤེལ་དང་། ཨ་བྲའི་གནོད་འཚེས་བྱེ་འགྱུར་གནད་དོན་ལ་བཅོས་སྐྱོང་། རྩྭ་ས་སླར་གསོ་སོགས་ཀྱང་འདུ།
     གཞི་གྲངས་ལས་མཚོན་པ་ལྟར་ན། མནྜལ་ཐང་གི་རྩྭ་སའི་ཕྱོགས་བསྡུས་སྔོ་ཁེབས་ཁྱབ་ཚད་དེ་2016ལོའི་བརྒྱ་ཆ་76.9ནས་2020ལོའི་བརྒྱ་ཆ་83.5ལ་ཡར་འཕགས་པ་དང་། ཨ་བྲ་དང་བྱི་ལོང་འདུས་ཚད་ཆེས་ཆེ་བ་རིམ་བཞིན་དུ་2003ལོར་སྤྱི་ཆིང་རེར་739དང་56ནས་2021ལོར་སྤྱི་ཆིང་རེར་323དང་30རུ་མར་ཆགས།

     སི་ཁྲོན་ནུབ་རྒྱུད་ཀྱི་མཐོ་སྒང་སྐྱེ་ཁམས་སླབ་གསོའི་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། མཛོད་དགེ་རྫོང་གིས་སྔོན་ཆད་སྒོ་ཕྱུགས་ཀྱི་གྲངས་ཀ་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་དང་ཕྱུགས་རིགས་ཚད་བརྒལ་གྱིས་རྩྭ་ས་བྱེ་འགྱུར་བྱས་པ་ནས། རིམ་བཞིན་དུ་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་བྱེ་འགྱུར་འགོག་བཅོས་དང་། སི་ཁྲོན་ནུབ་རྒྱུད་ཀྱི་བོད་འབྲེལ་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་དང་བྱེ་འགྱུར་བཅོས་སྐྱོང་། སྔོ་ཁེབས་སླར་གསོ་སོགས་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་གི་མ་འཇོག་འཛུགས་སྐྲུན་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་པས། དེ་ལས་ཐོབ་པའི་གྲུབ་འབྲས་ནི་སྔོ་ཁེབས་ཀྱི་ཁྱབ་ཚད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གྱུར་བ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།  བྱེ་འགྱུར་བཅོས་སྐྱོང་དང་དབུལ་བྲལ་གནད་སྒྲོལ་གྱི་རྒྱལ་ཁ་ཉིས་བརྩེགས་ཤིག་ཀྱང་རེད།
     ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་རིམ་པ་སོ་སོའི་འབད་འབུངས་ལྷོད་མེད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་སུ། མིག་སྔར། ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་སྔོ་ཁེབས་ཁྱབ་ཚད་བརྒྱ་ཆ83ཡན་ཟིན་པ་དང་། འབྲི་ཆུ་དང་རྨ་ཆུར་རིམ་བཞིན་བྱེ་མ་འདྲེན་ཚད་ལོ་རེར་ཆ་སྙོམས་ཏུན་ཁྲི་15.2དང་1.2ཇེ་ཉུང་དུ་གྱུར་ཡོད། ཁོར་ཡུག་དང་མཁའ་རླུང་གི་སྤུས་ཚད་ཞིང་ཆེན་དང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མདུན་གྲས་སུ་སླེབས་ཡོད།

 ཐོན་སྐྱེད་འཕེལ་རྒྱས་དང་འཚོ་བ་ཕྱུག་འགྱུར། སྐྱེ་ཁམས་ལེགས་འགྱུར་གྱི་དཔལ་ཡོན་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བགྲོད་ལམ་དུ་བསྐྱོད་པ། 
      ཞོགས་པར་ཕྱི་ལ་སོང་སྟེ་རི་ལ་སྐོར་ཞིབ་བྱས་ཤིང་། ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་5པར་ཕྱིར་ཁྱིམ་དུ་ལོག་པ་འདི་ནི། ལོ་ན56ལ་སླེབས་པའི་རོང་ཀང་གི་ཉིན་གཅིག་གི་ལས་ཀ་རེད། རོང་ཀང་ནི་ཟུང་ཆུ་རྫོང་རྒྱལ་གཉེར་ནགས་ཚལ་སྲུང་སྐྱོང་ཅུས་ཀྱི་ལས་བཟོ་བ་ཡིན་ལ། ཞོ་ཞིན་ཡུལ་ཚོའི་སྐྱེ་ཁམས་ནགས་སྲུང་བ་རེད།

      ཁོ་ནི་1984ལོར་ཨ་ཕའི་ལས་ཀའི་རྒྱུན་བཟུང་སྟེ། ཟུང་ཆུ་རྫོང་གི་ཤིང་མཁན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་ནས། ས་ཆ་འདིའི་ནགས་ཀླུང་དུ་ལོ་37ལ་འཚོ་བ་རོལ་བ་རེད། ཁོའི་ལས་ཀ་ཡང་ཐོག་མའི་སྡོང་བོ་གཅོད་མཁན་ནས་ད་ལྟའི་ནགས་ཚལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་དུ་གྱུར་བ་རེད།  རོང་ཀང་གིས་བཤད་རྒྱུར། སྔོན་ཆད་ཉིན་རེའི་ལས་ཀ་ནི་སྡོང་བོ་གཅོད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། བཅད་ཚར་རྗེས་སྡོང་ཕྲུག་བཙུགས་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་ནགས་ཁྲོད་ན་སྐྱ་ཐེར་ཐེར་དུ་གྱུར་བའི་ས་རྒོད་མང་དུ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད། ད་སྐབས་ཀྱང་ནགས་ཚལ་དུ་ལས་ཀ་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ངོ་བོ་མི་འདྲ་བ་རེད། སྡོང་ཕྲུག་རེ་རེ་དལ་བ་དལ་བུས་སྐྱེ་འཚར་བྱུང་སྟེ། ནགས་ཚལ་སྟུག་པོ་འདི་གྲུབ་དུས། ངའི་སེམས་ལ་དགའ་སྤྲོའི་ཡོ་ལང་རྒྱས་བྱུང་ཞེས་བཤད།

      ལྗང་མདོག་བྱེད་ཐབས་ཀྱིས་ཕན་བདེ་གང་མང་བསྩལ་བ་སྟེ། ད་ལོའི་ཟླ་5པའི་ཟླ་མཇུག་བར་དུ། ཁུལ་ཡོངས་སུ་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་རྟེན་གཞི་མུའུ་ཁྲི་167.2བསྐྲུན་ཡོད་ཅིང་། ཐོན་རྫས་གསུམ་དང་མཚོན་རྟགས་གཅིག་གི་ཁས་ལེན་ཐོབ་པའི་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་200ཡོད། ཐོན་སྐྱེད་ཁེ་ལས་90ལ་དག་ཞིང་རྔ་བའི་སྤུས་རྟགས་ཀྱི་བདག་དབང་གནང་ཞིང་ཐོན་རྫས་137བྱུང་། 2018ལོ་ནས་2020ལོའི་བར་ཁུལ་རིམ་པའི་མ་དངུལ་དུང་ཕྱིར་6.09ལྷག་གཅིག་གྱུར་བསྡུ་སྒྲིལ་བྱས་ཏེ། སྐྱེ་ཁམས་སྤྱི་ཕན་རང་བཞིན་གྱི་ལས་གནས་74429གསར་སྤེལ་བྱས་པ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་རེའི་ལོ་རེའི་ཆ་སྙོམས་ཡོང་འབབ་འཕར་ཚད་རིམ་བཞིན་སྒོར་6600དང་། སྒོར་8150། སྒོར་10000བཅས་སུ་འཕར།