གཅིག ཡིག་བསྒྱུར་ལོ་ཙཱའི་བྱུང་བ།

            མི་རིགས་མི་འདྲ་བའི་སྐད་རིགས་བྱུང་བ་ནས་སྒྲ་བསྒྱུར་གྱི་ལས་ཀ་བྱུང་བ་དང་། སྐད་རིགས་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཡིག་རིགས་མི་འདྲ་བ་བྱུང་བ་ནས་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་ཀ་བྱུང་ཡོད་པའི་གོ་རིམ་ནི་སྨོས་མ་དགོས་པ་རེད། དེ་ཡང་འཛམ་གླིང་མི་རིགས་སོ་སོའི་ཡི་གེ་བྱུང་བའི་དུས་རིམ་མི་འདྲ་བ་དང་བསྟུན་ནས་ཡིག་བསྒྱུར་ལོ་ཙཱའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་ཡུན་རིང་ཐུང་ཡང་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད་པ་ལས་ཆེས་སྔ་བའི་ཡིག་བསྒྱུར་ལོ་ཙཱ་ག་དུས་བྱུང་བའི་སྐོར་དེ་ལའང་བཞེད་པ་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད་པ་སྟེ། ཐཱན་ཙེ་ཞེས་ཀྱི་《ནུབ་ཕྱོགས་ཡིག་བསྒྱུར་ལོ་རྒྱུས་རགས་ཙམ་གླེང་།》བའི་ཁྲོད་གཞན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱུ་ཆ་ཁ་ཤས་ལས་བཤུས་པ་དེ་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ་གྲངས་3000དུས་ནས་རྗེས་སུ་ཡོབ་གླིང་རིག་གནས་དང་འབྲེལ་བ་ཧ་ཅང་དམ་པའི་ཤར་ཕྱོགས་གནའ་བོའི་ཨེ་སི་རིན་བཙན་རྒྱལ་(東方古國亞述帝國)སྐབས་སུ་དངོས་སུ་ཡིག་བསྒྱུར་ལོ་ཙཱ་བྱུང་ཡོད་ཟེར་བ་དང་། གཞན་ཡང་། གནའ་བོའི་པ་པི་ལིན་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་ས་པ་པི་ལིན་ནི་ཧན་མའོ་ལ་པི་རྒྱལ་པོས་དབང་བསྒྱུར་གྱི་དུས་ནས་སྐད་རིགས་མང་པོ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཞིག་ཡིན་ལ། རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་དོན་མང་པོ་ལོ་ཙཱ་བར་བརྟེན་ནས་སྒྲུབ་དགོས་པ་སྟེ་ལོ་ཙཱ་བས་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ཁྲིམས་སོ་སོ་དང་དགོངས་དོན་སོགས་རྒྱལ་ཕྲན་སོ་སོའི་ཡི་གེར་བསྒྱུར་ནས་འབངས་མི་སེར་ལ་སྤེལ་གྱི་ཡོད་པར་བཤད།

          རང་རེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཡི་གེ་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་ཡིག་བསྒྱུར་ལོ་ཙཱའི་བྱེད་སྒོ་དེའང་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བ་སྟེ། 《 རྣམ་འབྱེད་འཕྲུལ་ལྡེ།》 ལས། རྗེ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་མན་ཆད་ནས། གནམ་རི་སྲོང་བཙན་ཡན་ཆན་དུ། ཆབ་སྲིད་འཛིན་པའི་རྒྱལ་པོ་རེ།ཐར་ལམ་འདྲེན་པའི་སྐུ་གཤེན་རེ། སྐད་ཡིག་བསྒྱུར་བའི་ལོ་པཎ་རེ། བྱ་ཐབས་གསུང་རབ་རེ་རེ་བཞག་ཅེས་གསུངས་ཡོད་ཅེས་ཆོས་རྒྱལ་དང་། ཐུ་མིའི་གོང་ན་སྒྲ་བསྒྱུར་ཡོད་པ་མ་ཚད་ཡིག་སྒྱུར་ཡང་ཡོད་པར་བཤད་ཡོད།

          ཆོས་ལྡན་རྒྱལ་རབས་(སྤྱི་ལོ་629＿841)སྐབས་སུ། ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐུ་རིང་ལ་དམ་པའི་ཆོས་སྲོལ་བཏོད། ལོ་ཙཱ་བ་ཐུ་མི་སམ་བྷོ་ཊས་མདོ་སྡེ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་དང་།པདྨ་དཀར་པོ་དང་། སྤྱ ན་རས་གཟིགས་ཀྱི་མདོ་རྒྱུད་ཉེར་གཅིག་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར། དེ་རྗེས་ཆོས་རྒྱལ་གྱི་བཀས་རྒྱ་གར་གྱི་སྨན་པ་བྷ་ར་ངྷ་ཛ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་སྨན་པ་ཧན་ཝེན་ཧང་། སྟོད་ཕྱོགས་ཏ་ཟིག་གི་སྨན་པ་ག་ལེ་ནོས་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་སྤྱན་དྲངས་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་སྨན་པས་《འབུ་ཤག་མ་བུ་ཆེ་ཆུང་།》དང་《སྦྱོར་བ་མར་གསར།》རྒྱ་ནག་གི་སྨན་པས་《རྒྱ་དཔྱད་ཐོར་བུ་ཆེ་ཆུང་།》 ཏ་ཟིག་གི་སྨན་པས་《མགོ་སྔོན་བསྡུས།》དང་། དེ་ཕོ་རྨ་བྱ་ནེ་ཙོ་གསུམ་གྱིས་དཔྱད་རྣམས་དོན་འགྱུར་བྱས་ནས། གསུམ་ག་བགྲོས་ཏེ་བསྡོམས་ནས་《 མི་འཇིགས་པའི་མཚོན་ཆ།》ཞེས་བྱ་བ་བམ་པོ་སོ་བདུན་ཡོད་པ་བརྩམས་ནས་ཕུལ། ཞེས་སྐབས་དེར་སྐད་རིགས་མང་པོའི་ཡི་གེ་བསྒྱུར་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པ་རེད། དེ་རྗེས་མེས་ཨག་ཚོམ་ཀྱི་དུས་སུ་ཧྭ་ཤང་མ་ཧའ་ཀྱིན་ད་དང་། རྒྱ་ཕྲུག་གར་མཁན། ཁྱུང་པོ་ཙི་ཙི། ཁྱུང་པོ་དམ་ཚུགས། ཅོག་ལ་སྨོན་འབར་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གསོ་དཔྱད་ཀྱི་དཔེ་ཆ་བསྒྱུར་ཞིང་། སྔར་ནས་བསྒྱུར་བ་དང་གསར་དུ་བསྒྱུར་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྙིང་པོ་བླངས་ནས་གསོ་དཔྱད་《སོ་མ་རཱ་ཛ་སྟེ་ཟླ་བའི་རྒྱལ་པོ།》ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བརྒྱ་དང་བཅོ་ལྔ་པ་བརྩམས་པར་སྣང་། འདི་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྒྱ་གར་ནས་བསྒྱུར་བར་འདོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་ནས་བསྒྱུར་བའི་འདོད་སྲོལ་ཡོད་ཀྱང་། ཀོང་སྤྲུལ་གྱི་ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ལས་གོང་གསལ་གྱི་མཁས་པ་དག་གིས་བརྩམས་པར་འདོད།

          སྐབས་དེར་བྱང་《ཁོག་སྟོད་ཀྱི་དམར་བྱང་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ།》ལེའུ་ཞེ་གཉིས། 《 སྨད་ཀྱི་དམར་བྱང་འཕྲུལ་གྱི་ལྡེ་མིག》ལེའུ་ཉེར་ལྔ་པ། 《 ཡན་ལག་གི་བཅོས།》ལེའུ་ཞེ་གཉིས་པ། 《 རོ་བཀྲ་འཕྲུལ་གྱི་མེ་ལོང་།》ལེའུ་ཉེར་དྲུག་པ། 《 རོ་བཀྲ་ཐག་གུ་དགུ་སྦྱོར།》 《 གསོན་ཐིག་རོ་ཐག་གི་རྣམ་བཞག་དྲང་སྲོང་མིའི་ཁོག་པ།》ལེའུ་བཅུ་པ། 《 རིན་པོ་ཆེའི་དབྱིག་ལེའུ་བདུན་ཅུ་པ།》ལ་སོགས་པ་ཡུལ་སོ་སོའི་སྨན་གཞུང་རྣམས་བསྒྱུར་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཕུལ། ཕྱིས་དེ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཟ་འོག་གི་སྒྲོམ་བུར་བཞུགས་པ་ལ་《 བླ་དཔྱད་ཀྱི་གཞུང་འཚོ་བའི་མདོ།》ཞེས་གྲགས་ཟེར་རོ། ཞེས་སོགས་མེས་ཨོག་ཚོམ་གྱི་སྐབས་སུ་ནང་ཆོས་བོད་དུ་བསྒྱུར་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཆེར་མ་གསལ་ཡང་། གསོ་རིག་གི་བསྟན་བཅོས་མང་པོ་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་སོགས་ལས་འཁོད་པ་ལྟར་རོ། །

            དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་གྱིས་རྒྱལ་སྲིད་ཐོག་མར་འཛིན་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་གར་ནས་སྨན་པ་ངྷརྨ་རཱ་ཛ་དང་། རྒྱ་ནག་ནས་མ་ཧྭ་ཀྱིན་ད་བྱུང་སྟེ། ཙན་པ་ཤི་ལ་ཧ་དང་གསུམ་ལ་སྤྲུལ་པའི་སྲས་གསུམ་དུ་གྲགས་ཏེ། དེ་གསུམ་བགྲོས་ནས་རྒྱལ་ཁམས་གསུམ་པོའི་ལུགས་དང་བསྟུན་པའི་སྨན་དཔྱད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་རིན་ཆེན་སྤུངས་པའི་སྐོར་ཞེས་བྱ་བ་བརྩམས་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཕུལ་དང་། གསོ་དཔྱད་ཀྱི་དཔེ་མང་པོ་རྒྱ་དཀར་ནག་དང་། ཏ་ཟིག ཁ་ཆེ་སོགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ནས་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཞིང་། བླ་སྨན་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའི་སྨན་དཔྱད་ཀྱི་གཞུང་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སེང་ལྡེང་གི་གླེགས་ཤིང་དུ་བཞུགས་པ་ལ་《རྒྱལ་པོའི་བླ་དཔྱད་པོ་ཏི་སྨུག་པོ།》ཞེས་གྲགས། དེ་ལྟར་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་པོ་ཏི་བཞི་ལྔ་ཙམ་ལོངས་པར་འདུག་གོ    ཞེས་འབེ་ལོ་ཚེ་དབང་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱིས་གསུངས་སོ། གོང་གསལ་གནས་ཚུལ་འདི་དག་ནི་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་གྱི་སྐབས་སུ་སྒྲ་བསྒྱུར་གླིང་བཙུགས་ཐུབ་པའི་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་བཟང་པོ་ཞིག་གྲུབ་འདུག །

གཉིས། སྒྲ་བསྒྱུར་གླིང་ངམ་ལོ་ཙཱ་བའི་སློབ་གྲྭ་བཙུགས་པ། 

             སྤྱིར་བོད་དུ་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་དུས་ནས་ཐུ་མི་སམ་བྷོ་ཊ་རྒྱ་གར་དུ་བྱོན་ནས་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་དང་ཡི་གེ་ལ་མཁས་པར་གྱུར། ཕྱིས་སུ་བོད་དུ་ཕེབས་ཏེ་རྒྱ་གཞུང་མང་པོ་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར། ལོ་ཙཱ་བ་གསར་པ་གསོ་སྐྱོང་གནང་བ་ནས་བཟུང༌། རྒྱལ་རབས་རིམ་བྱུང་གི་དུས་སུ་ལོ་ཙཱ་བ་འགའ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་གོང་གསལ་ལྟར་རོ། རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་དགུང་ལོ་བཅུ་བདུན་སོན་པ་དང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཐུན་མིན་གྱི་དད་པ་སྐྱེས་ནས་བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་ཡུལ་འདིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་ཐུགས་འདུན་དྲག་པོ་འཁྲུངས་ནས་སྤྱི་ལོ་761པའི་ལྕགས་གླང་ལོར་ཟ་ཧོར་གྱི་མཁན་པོ་བོ་དྷྭི་ས་ཏྭ་གདན་དྲངས་ནས་བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་རྨང་བཏིང༌། བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་བཀོད་པ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རྟེན་རྣམས་ཡོངས་སུ་བཞེངས་པ་དང་། དམ་པའི་དར་སྤེལ་གཏོང་བ་ལ་ལོ་ཙཱ་བ་མཁས་པ་མང་པོ་ཞིག་མེད་ན་ཐབས་མེད་པར་གཟིགས་ཏེ། བོད་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ལོ་ཙཱ་བསླབས་པས་རྒྱ་གར་སྐད་ཀྱི་སྒྲ་གདངས་གསལ་པོ་སྨྲ་མ་ནུས་པར་རྒྱལ་པོ་ཐུགས་ཡིད་ཆད་པ་དང་། གུ་རུ་པདྨ་འབྱུང་གནས་ཀྱིས་ཐུགས་གསོས་གནང་སྟེ་རིག་སྟོབས་རྒྱས་ཤིང་། ཁ་ལྕེ་བདེ་བའི་སློབ་མ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་ཀ་ཅོག་ཞང་གསུམ་བྱུང་བ་དང་། བསམ་ཡས་སྒྲ་བསྒྱུར་གླིང་བཙུགས་པའི་སྐོར་པདྨ་བཀའ་ཐང་ལས། དེ་ནས་དམངས་ཀྱི་ཕྲུག་གུ་རིག་པ་ཅན༔ ཁ་སྤྲོ་གསང་ཞིང་སྐྱེ་མཆེད་དྭངས་པ་དང་༔ ཤེས་རབ་ཆེ་ཞིང་ཁ་ལྕེ་བདེ་བ་རྣམས༔ རྒྱ་གར་ཡུལ་དུ་སྒྲ་བསྒྱུར་སློབ་ཏུ་གཏོང་༔ འཕྲལ་སྐད་ཆོས་སྐད་ཐམས་ཅད་སློབ་པ་ལ༔ མཁན་པོས་སྒྲ་བསླབས་བསྒྱུར་དུ་བཅུག་པ་ནི༔ ན་མོ་བུདྡྷ་ཡཿ ན་མོ་དྷརྨྨཱ་ཡཿ ན་མཿསངྒྷ་ཡཿ བོད་སྤྲུག་ཁ་ལྕེམ་བདེ་ཡེ་མ་ཤེས༔ མ་མོ་སྤུད་པ་ཡཿ མ་མོ་སྤང་མ་ཡཿ མ་མོ་ཕ་བ་ཡཿ སྒྲ་དེ་བོད་ཀྱི་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བསླབས་པ༔ སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ༔ ཆོས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ༔ དགེ་འདུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ༔ བོད་སྤྲུག་ལྕེ་ཡིས་མ་འགྱུར་འདི་སྐད་ཟེར༔ ཕར་འགེལ་ཐག་ཐམ་མོ་སྦབས་ཧུ་ཧིཿ ཆོས་ཡ་ཐག་ཐམ་མོ་སྦབས་ཧུ་ཧིཿ འེ་འུན་ལ་ཐག་ཐམ་མོ་སྦབས་ཧུ་ཧིཿསློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་པདྨས་སྒྲ་བསྒྱུར་བསླབས༔ ན་མོ་གྷུ་རུ་བེཿ ན་མོ་དེ་ཝཱ་ཡཿ ན་མོ་ཌཱ་ཀཱི་ནྱཻཿ བོད་སྤྲུག་ཇི་ཙམ་བསླབས་ཀྱང་མ་ཤེས་ཏེཿ མ་མོ་སྦུ་འུ་ཡཿ མ་མོ་འདྲེ་བྷ་ཡཿ མ་མོ་བྷ་ཁྱི་ཡཿ རྒྱ་སྐད་དེ་དག་བོད་སྐད་བསྒྱུར་ནས་བསླབས༔ བླ་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ༔ ཡི་དམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ༔ མཁའ་འགྲོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ༔ བོད་སྤྲུག་བྱི ས་པས་དེ་ཡང་མ་ཤེས་ཏེཿ མནའ་མ་ཡ་ཐག་ཐམ་མོ་སྦབས་ཧུ་ཧིཿ བྱི ་བ་མ་ཡ་ཐག་ཐམ་མོ་སྦབས་ཧུ་ཧིཿ ཤ་འབོ་ཐང་ཐག་ཐམ་མོ་སྦབས་ཧུ་ཧིཿ སློབ་དཔོན་རྣམ་གཉིས་བཞད་ཅིང་ཕྱག་རྡབ་མཛད༔རྒྱལ་པོ་ཐུགས་མུག་མང་དུ་བཤུམས་པ་ཡིས༔ ཞེས་དང་། དེ་ནས་གུ་རུ་ལུང་བསྟན་གནང་བར། གཙང་གི་སྙེ་མོ་བྱེ་མཁར་བྱ་བ་ཡིཿ གནས་གཞི་ཞིག་གི་བྲང་ཁང་དམིག་གུ་ན༔ ཕ་མིང་པ་གོར་ཧེ་འདོད་བྱ་བ་ལ༔ མ་མིང་བྲན་ཀ་བཟའ་སྒྲོན་སྐྱིད་ཀྱི་བུཿ གན་ཇག་ཐང་ཏ་ཞེས་པ་ལོ་བརྒྱད་པ༔ ཕ་མ་གཉིས་ལ་བསླངས་ན་སྟེར་བར་མཆི༔ སྤྲུལ་པའི་ལོ་ཙཱ་རྩོད་མེད་གྲགས་པ་འབྱུང་༔ དབུ་རུ་འཕན་ཡུལ་སྐབས་ཞེས་བྱར༔ ཡབ་མིང་སྐ་བ་བློ་ལྡན་ཞེས་བྱ་དང་༔ ཡུམ་མིང་འབྲོ་བཟའ་རྡོ་རྗེ་ལྕམ་གྱི་བུཿཤཱཀྱ་ཐུབ་ཉེར་གནས་ཙུནྡ་ཚེ་འཕོས་པ༔ སྐྱེས་མཆོག་སྐ་བ་དཔལ་བརྩེགས་ཞེས་བྱ་བ༔ ཕ་མ་གཉིས་ལ་བསླངས་ན་སྟེར་བར་མཆི༔རུ་ལག་ཤངས་ཀྱི་དར་མ་སྒང་བྱ་བར༔ ཡབ་མིང་ཅོག་རོ་ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་འབྱུང་དང་༔ ཡུམ་ནི་འབྲང་བཟའ་མཛེས་མ་གཉིས་ཀྱི་བུཿ དགེ་བསྙེན་ལིཙྪ་བྱི་ནི་ཚེ་འཕོས་པ༔ ཅོག་རོ་ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ༔ ཕ་མ་གཉིས་ལ་བསླངས་ན་སྟེར་བར་མཆི༔ བློ ་རིག་བཀྲ་ཤིང་ཁ་ལྕེ་བདེ་བའི་ཕྲུ་གུ་གསུམ་འོས་སྦྱོར་གནང་བའི་གསུང་ཡོད་འདུག སྤྱི་ལོ་766པའི་མེ་རྟ་ལོར་བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། བསམ་ཡས་སྒྲ་བསྒྱུར་གླིང་ཞེས་པའི་ལོ་ཙཱ་བའི་སློབ་གྲྭ་ཞིག་བཙུགས་ནས་སྒྲ་བསྒྱུར་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་མང་པོ་གསོ་སྐྱོང་གནང ། རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་སྐུ་དངོས་ཀྱིས་སློབ་གྲྭའི་དབུ་འཛིན་གནང་ཞིང་སློབ་གྲྭ་བ་རྣམས་ལ་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་གོང་གི་སྲིད་གཞུང་ནས་སྦྱར། རྒྱ་གར་ནས་གདན་དྲངས་བའི་པཎྜི་ཏ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་སློབ་ཁྲིད་གནང་བ་དང༌། བཻ་རོ་ཙ་ན་དང༌། སྐ་བ་དཔལ་བརྩེགས། ཅོག་རོ་ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་མཚན་གསུམ་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་བོད་ཡུལ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་ནས་སྙིང་རུས་ཆེ་ཞིང་བློ་རིག་བཀྲ་བའི་གཞོན་ནུ་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་སློབ་མ་དངོས་སུ་བསྡུ་ལེན་བྱས་ནས་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་ཡིག་བསླབས། སློབ་མ་སྡུད་ལེན་གྱི་སྒྲིག་ཁྲིམས་སྐོར་ལ། སློབ་མ་བསྡུ་བའི་ཡུལ་ནི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ས་ཆ་གང་རུང་ལས་སྡུད་ལེན་བྱེད་ཆོག་པ་དང༌། སློབ་མའི་ཆ་རྐྱེན་ལ་རང་ལོ་བརྒྱད་ཡན་ཆོད་དང༌། བཅོ་བརྒྱད་མན་ཆོད་ཡིན་པའི་གཞོན་ནུ་ལུས་ལ་ནད་དང་དབང་པོ་སོགས་ལ་སྐྱོན་མེད་པ། བསམ་པ་བཟང་ཞིང་ཡོན་ཏན་ལ་དགའ་ཞེན་ཡོད་པ། བློ་རིག་གསལ་ཞིང་ཤེས་རབ་ཆེ་བ་བཅས་ཀྱི་སློབ་མ་སྡུད་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་གཏན་འབེབས་གནང༌། སྐབས་དེར་སློབ་མ་དངོས་སུ་བསྡུས་པའི་མིང་ཐོ་ཁག་གཅིག་《པད་མ་བཀའ་ཐང་།》ལས།

ཡར་ཀླུང་སྦ་མི་ཁྲི་གཞེར་ས་ཤི་ཏ། །

འཁོན་རྗེ་ཀླུ་དབང་སྲུང་བ་ཞང་སེ་བཙན། །

ཤུད་བུ་ཁོང་སླེབ་སྦ་ལོ་རཏྣ་དང༌། །

རྨ་བན་རིན་ཆེན་མཆོག་དང་ཡར་ལྷ་བུ། །

ཞེས་སོགས་མིང་ཐོ་རྒྱས་པ་པདྨ་བཀའ་ཐང་ལས་གསལ་བར་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་ལོ་ཙཱ་བ་རྣམས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་སླར་ཡང་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་ཏེ་སྐད་ཡིག་ལ་སྦྱོང་བརྡར་དང་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་འཚོལ་བ་ལ་གསེར་གྱི་པ་ཏྲ་བདུན་རེ་དང༌། གསེར་ཕྱེ་བྲེ་དགུ་རེ་བསྐུར་ནས་རྒྱ་གར་དུ་བཏང༌། རྒྱ་གར་ཤར་ནུབ་ཀུན་ཏུ་ཉུལ་ཅིང་དམ་ཆོས་ཀྱི་དཔེ་ཆ་མང་པོ་བསྣམས་ཏེ་ཕྱིར་བོད་དུ་ལྡོག རྒྱ་གར་གྱི་པཎྜི་ཏ་བི་མ་མི་ཏྲ་དང་ལ་སོགས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་པཎྜི་ཏ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་གདན་དྲངས། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྔོན་རྗེས་སུ་བོད་དུ་བསྒྱུར་པ་ལ། 《 གསང་སྔགས་ཕྱི་པ་ཡོ་ག་སྡེ་གསུམ་རྒྱུད།》 《 གསང་སྔགས་ནང་པ་ཡོ་ག་རྣམ་གསུམ་རྒྱུད།》 《 ཤེས་རབ་སྙིང་པོ་ཟབ་མོ་ལྟ་བའི་མདོ།》 《 འདའ་ཀ་ཡེ་ཤེས་ངེས་དོན་སྒོམ་པའི་མདོ།》 《 བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་རྒྱ་ཆེན་སྨོན་ལམ་མདོ།》 《 རྡོ་རྗེ་རྣམ་པར་འཇོམས་པའི་མདོ།》 《 འཇམ་དཔལ་གསང་བདག་གི་རྒྱུད།》 《 སྤྱོད་འཇུག》 《 དབུ་མའི་ཚོགས་གསུམ་དགོངས་འགྲེལ།》 《 བྱམས་ཆོས་སྡེ་ལྔ།》ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །

 གསུམ། ལོ་ཙཱ་གཙོ་བོ་འགའ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད།

        1. ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་བཻ་རོ་ཙ་ན། ཁོང་ནི་བོད་ལྗོངས་སྙེ་མོ་རྫོང་ཁོངས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས། འཁྲུངས་དུས་སྤྱི་ལོ་754པའི་ཤིང་རྟ་ལོ་ཡིན་ཞེས་《བོད་ཡིག་ཚིག་གཏེར་རྒྱ་མཚོ།》ལས་གསལ། བོད་ཀྱི་རབ་བྱུང་ཐོག་མར་སྒྲུབ་མཁན་སད་མི་བདུན་གྱི་ཡ་གྱལ་ཞིག་ཡིན་ལ། སྤྱི་ལོ་766ལོར་བསམ་ཡས་སྒྲ་བསྒྱུར་གླིང་དུ་སློབ་ལོ་ཙཱ་བསླབས། དེ་རྗེས་རྒྱ་གར་དུ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པར་སོང་ནས་ལེགས་སྦྱར་གྱི་ཡི་གེ་བྱང་ཆུད་པར་སྦྱངས་པ་མ་ཟད་སྐད་རིགས་གཞན་དག་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་སྦྱངས། སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་ཕྱིར་བོད་ལྗོངས་སུ་ལོག་སྟེ་བསམ་ཡས་སྒྲ་བསྒྱུར་ལོ་ཙཱའི་སློབ་གླིང་དུ་བཀའ་བསྟན་རྣམས་བསྒྱུར་ཞུས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་། འདི་ལོ་ཙཱ་བ་སྐ་ཅོག་ཞང་གསུམ་དུ་གྲགས་པའི་ཡ་གྱལ་ཞང་ཡེ་ཤེས་སྡེ་དང་མི་གཅིག་ཡིན་པ་པདྨ་བཀའ་ཐང་ལས། བཻ་རོ་ཙ་ནས་མདོ་སྔགས་འདྲེས་མར་བསྒྱུར༔ མདོ་བསྒྱུར་ནང་དུ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ཞེས་བྲིས༔ སྔགས་བསྒྱུར་ནང་དུ་བཻ་རོ་ཙ་ན་བྲིས༔ བོན་བསྒྱུར་ནང་དུ་གན་ཇག་ཐང་ཏ་བྲིས༔ རྩི ས་བསྒྱུར་ནང་དུ་ཨིནྡྲ་བཻ་རོ་བྲིས༔ སྨན་བསྒྱུར་ནང་དུ་ཆོས་འབར་བྱ་བ་བཅུག༔ མདོ་ཆོས་དགོངས་འགྲེལ་དང་བཅས་ཕལ་ཆེར་བསྒྱུར༔ ཞེས་པ་ལྟར་ན་བཀའ་བསྟན་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་མདོ་སྔགས་གང་བསྒྱུར་བ་དེ་དག་གི་མཇུག་བྱང་དུ་མཚན་སོ་སོར་བཀོད་པ་ཡིན་འདུག འོན་ཀྱང་བཀའ་ཐང་ཟངས་གླིང་མའི་ནང་དུ་བེེ་རོ་ཙཱ་དང་ཞང་ཡེ་ཤེས་སྡེ་གཉིས་གང་ཟག་སོ་སོར་ཡིན་པའང་བཤད་འདུག །

        2. ཅོག་རོ་ཀླུའི་རྒྱལ་མཚན། ཤིང་ལུག་སྤྱི་ལོ་755ལོ་གཙང་རུ་ལག་ཤངས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་སྐུ་འཁྲུངས་པ་《བོད་ཡིག་ཚིག་གཏེར་རྒྱ་མཚོ།》ལས་གསལ། པདྨ་བཀའ་ཐང་ལས། རུ་ལག་ཤངས་ཀྱི་དར་མ་སྒང་བྱ་བར༔ ཡབ་མིང་ཅོག་རོ་ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་འབྱུང་དང་༔ ཡུམ་ནི་འབྲང་བཟའ་མཛེས་མ་གཉིས་ཀྱི་བུཿ དགེ་བསྙེན་ལིཙྪ་བྱི་ནི་ཚེ་འཕོས་པ༔ ཅོག་རོ་ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ༔ ཕ་མ་གཉིས་ལ་བསླངས་ན་སྟེར་བར་མཆི༔ ཞེས་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་སུ་བྱོན་པའི་ལོ་ཙཱ་བ་སྐ་ཅོག་ཞང་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་དང་། ལོ་ཙཱ་བ་རབ་དགུའི་ནང་གསེས་གཞོན་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་ཡང་ཡིན། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྱུར་ལ། འཁོར་ལོ་དང་པོར་གཏོགས་པ།དགེ་སློང་ཕའི་ཁྲིམས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གསུམ་མདོར་བསྡུས་ནས་སྟོན་པ་ཕའི་སོ་ཐར་གྱི་མདོ་ཤློ་ཀ་བདུན་བརྒྱ། བམ་པོ་གཉིས་པ། དེའི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ཕའི་རྣམ་འབྱེད་ཤློ་ཀ་ཉིས་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་བམ་པོ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ། དགེ་སློང་མའི་ཁྲིམས་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་བཅུ་རྩ་བཞི་བསྡུས་ནས་སྟོན་པ་མའི་སོ་ཐར་གྱི་མདོ་ཤློ་ཀ་བརྒྱད་བརྒྱ་བམ་པོ་གཉིས་པ། དེ་དག་གི་དཀའ་བའི་གནས་རྣམས་ཞུ་ལེན་གྱི་སྒོ་ནས་་གཏན་ལ་ཕབ་པ་འདུལ་གཞུང་ཕྱི་མའམ། གཞུང་བླ་མའམ་གཞུང་དམ་པར་གྲགས་པ་ཞུ་བ་མ་རྫོགས་པ་ཤློ་ཀ་སུམ་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་དང་བམ་པོ་བཅུ་གཉིས་པ། ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་ཀླུའི་རྒྱལ་མཚན་ལ་སོགས་པའི་དུས་སུ་བསྒྱུར་པ་སོགས་སོ། །

            3. སྐ་བ་དཔལ་བརྩེགས། སྤྱི་ལོ་757པའི་མེ་བྱ་ལོར་འཁྲུངས་པ་《བོད་ཡིག་ཚིག་གཏེར་རྒྱ་མཚོ།》ལས་གསལ། འཁྲུངས་ཡུལ་པདྨ་བཀའ་ཐང་ལས། དབུ་རུ་འཕན་ཡུལ་སྐབས་ཞེས་བྱར༔ཡབ་མིང་སྐ་བ་བློ་ལྡན་ཞེས་བྱ་དང་༔ ཡུམ་མིང་འབྲོ་བཟའ་རྡོ་རྗེ་ལྕམ་གྱི་བུཿ ཤཱཀྱ་ཐུབ་ཉེར་གནས་ཙུནྡ་ཚེ་འཕོས་པ༔ སྐྱེས་མཆོག་སྐ་བ་དཔལ་བརྩེགས་ཞེས་བྱ་བ༔ ཕ་མ་གཉིས་ལ་བསླངས་ན་སྟེར་བར་མཆི༔ ཞེས་འཕན་པོའི་ཡུལ་དུ་ཡིན་པར་གསུངས། བསྟན་པ་སྔ་དར་སྐབས་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་སྐ་ཅོག་ཞང་གསུམ་དུ་གྲགས་པའི་ཡ་གྱལ་ཡིན་ལ། ལོ་ཙཱ་བ་རབ་དགུའི་ནང་གསེས་ཆུང་བ་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་དང་རྗེ་འབངས་ཉེར་ལྔའི་ནང་གསེས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྱུར་ལ། འཁོར་ལོ་དང་པོར་གཏོགས་པ་འདུལ་བ་ལུང་གི་སྐོར་ལས། རབ་བྱུང་གི་གཞི་སོགས་འདུལ་བའི་སྐོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བམ་པོ་བརྒྱ་དང་དགུ་བ། དགེ་སློང་མའི་རྣམ་འབྱེད་ཤོ་ལོ་ཀ་བརྒྱད་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་དང་བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པ། ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་དཔལ་གྱི་ལྷུན་པོའི་འགྱུར་ལ། སླ ར་ཡང་ལོ་ཙཱ་བ་ནྡེ་དཔལ་བརྩེགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་པ་སོགས། །

            4. རྨ་རིན་ཆེན་མཆོག ལོའི་དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་དུས་དཀྱིལ་དུ་དབུ་རུ་འཕན་ཡུལ་གྱི་རྨ་གཙོ་ཞེས་པར་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་།བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་སུ་བྱུང་བའི་སད་མི་བདུན་གྱི་ཡ་གྱལ་ཞིག་ཡིན་ལ། ལོ་ཙཱ་བ་རབ་དགུའི་ནང་གསེས་བར་པ་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་དང་རྗེས་འབངས་ཉེར་ལྔའི་ནང་གི་གྲུབ་ཐོབ་ཅིག་ཀྱང་ཡིན། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྱུར་ལ། མདོ་མང་སྐོར་ལས།ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་ཚོམས་བམ་པོ་བཞི་དང་ཚོམས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་མཆོག་གིས་བསྒྱུར་ཅིང་དཔལ་བརྩེགས་ཀྱིས་ཞུས་པ། འདི་མདོ་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་སུ་འདོད་ཀྱང་།བྱེ་སྨྲས་བཀའ་ཡིན་པར་འདོད། ། བསྟན་འགྱུར་ལས། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་མཐོ་བཙུན་གྲུབ་རྗེས་མཛད་པ། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་མཆོག་གི་འགྱུར། སླ ད་ཀྱིས་ལོ་ཙཱ་བ་དཔལ་བརྩེགས་རཀྵི་ཏས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་སོགས་ཡོད། །

              5. གཉགས་ལོ་ཛྙཱ་ན་ཀུ་མཱ་ར། (མཚན་གཞན་ལ་གཉགས་ལོ་ཡེ་ཤེས་གཞོན་ནུ་ཡང་ཞུ།)སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་དུས་དཀྱིལ་ཙམ་དུ་ཡར་ཀླུང་འཕྱོང་རྒྱས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་། གཉགས་ཀྱི་རུས་རྒྱུད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཞིག་སྟེ་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་སུ་བྱུང་བའི་ལོ་ཙཱ་བ་རབ་དགུའི་ནང་གསེས་བར་པ་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་དང་གྲུབ་ཐོབ་རྗེས་འབངས་ཉེར་ལྔའི་ནང་གི་ཡ་གྱལ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྱུར་ལ། བསྟན་འགྱུར་ལས། མཚན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པའི་འགྲེལ་བ་མཚན་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་བི་མ་ལ་མི་ཏྲས་མཛད་ནས་ཐུགས་ཀྱི་སྲས་ཉང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཞུས་པ་སོགས་སོ། །

              6. ངན་ལམ་རྒྱལ་བ་མཆོག་དབྱངས། རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་ཆོས་བློན་དང་རྗེ་འབངས་ཉེར་ལྔའི་ཡ་གྱལ་ཞིག་སྟེ་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་དུས་དཀྱིལ་ཙམ་དུ་དབུ་རུ་འཕན་ཡུལ་དུ་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་གདུང་རུས་ངན་ལམ་ཡིན། མཁན་པོ་བོ་དྷི་ས་ཏྭ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་བོད་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་སད་མི་མི་བདུན་གྱི་ཡ་གྱལ་ཞིག་ཡིན། རྗེ་འདི་ཉིད་སྐུ་ཤིན་ཏུ་བཙུན་པར་གྲགས་ཏེ་《རྦ་བཞེད།》ལས་བཙུན་པའི་རབ་ནི་ངན་ལམ་ལྷ་ལུང་གཉིས་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། ཡི་དམ་རྟ་མགྲིན་ལ་བཅོལ་ནས་དབེན་རྩར་སྒྲུབ་པ་མཛད་པས་ཡུལ་གསུམ་གྱད་དུ་གྱུར་ཏེ་དབུ་གཙུག་ནས་རྟ་མགོ་ཐོན་ཞིང་རྟ་སྐད་འཚེར་བ་བྱུང་སྟེ་ཚེ་ཡི་རིག་འཛིན་བརྙེས་པར་གྲགས། 《 གྲུབ་མཐའ་ཤེལ་གྱི་མེ་ལོང་།》ལས་རྒྱལ་བ་མཆོག་དབྱངས་རྟ་སྐད་ཐེངས་གསུམ་ཐོན་ཞེས་གསུངས་སོ། བསྒྱུར་རྩོམ་གཙོ་གྲས་ནི《 བསྟན་འགྱུར།》 ལས་《 འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་ཡི་གེ་དྲུག་པའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ།》 སོགས་བཞུགས་སོ། །