བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་གི་གྲོང་མིའི་གཟའ་མཇུག་གི་སྤྲོ་གསེང་ངལ་གསོ་བྱེད་སའི་“མེ་ཏོག་གི་ལྡུམ་ར་”རུ་འབོད་པའི་གྲོང་རྡལ་ཆུང་ཆུང་འདི་ནི། ཀྲུང་གོའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་གྲོང་རྡལ་ཞིག་ཡིན་ལ། སྔོན་ཆད་ཧ་ཅང་ཐབས་སྡུག་གི་རྣམ་པ་མངོན་རུང་། དུས་དེ་རིང་སྔོ་ལྗང་རི་ཆུས་མཐའ་ནས་བསྐོར་ཞིང་། གྲ་འགྲིག་པའི་དག་གཙང་གི་སྡོད་ཁང་བསྟར་དུ་བསྒྲིགས་ནས་མཛེས་ཉམས་སྤྲོ་སྐྱིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཀུན་ནས་མངོན་འདུག །

        ཧ་ཁྱུང་གྲོང་ཚོར་ཁྱོན་དུད་ཚང་511དང་མི་གྲངས་1786ཡོད་ལ། གཙོ་བོ་བོད་རིགས་དང་རྒྱ་རིགས། དབྱི་རིགས་བཅས་ཀྱི་མི་རིགས་མང་པོ་འདུས་སྡོད་བྱས་པའི་གྲོང་ཚོ་ཞིག་རེད། ཧ་ཁྱུང་གྲོང་ཚོས་རང་བྱུང་ཁམས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་མཉམ་འདྲེས་བྱེད་པའི་འཆར་གཞི་དེར་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་བརྒྱུད་ས་མཐོའི་ཉི་འོད་འོག་གྲ་འགྲིག་པའི་ཞིང་ཐང་གི་དམིགས་བསལ་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ་དང་། ས་ཆ་གཞན་གྱི་ཉམས་འགྱུར་ལྡན་པའི་བཟོ་བཀོད་མིག་ལམ་དུ་འཆར་དུས་ས་མཐོའི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཉམས་འགྱུར་ཟབ་མོ་ཞིག་མངོན་ཡོང་།

        ཧ་ཁྱུང་གྲོང་ཚོའི་དུས་བཞིའི་མཛེས་ལྗོངས་ལྟ་ན་སྡུག་ལ། རྫོང་གྲོང་དང་བར་ཐག་སྤྱི་ལེ་5ལས་མེད་པ་དང་“ལྷ་ཡི་ཞིང་ཁམས་”ཞེས་པའི་མཚན་སྙན་ཡང་ཡོད། 2016ལོར་གྲོང་ཚོ་དེར་རྒྱལ་ཡོངས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་གྲོང་ཚོ་དང་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་དཔལ་ཡོན་གྲོང་ཚོའི་མཚན་སྙན་ཐོབ་ལ། 2017ལོར་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི“ཡག་པོ་བཞི”དང་2019ལོར་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་གྲོང་ཚོ་མཛེས་ཤོས། 2021ལོར་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་གྲོང་གསེབ་རིག་གནས་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་དཔེ་སྟོན་གྲོང་ཚོར་བདམས།

        ཞིང་ལས་དང་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་སྐུལ་ཁྲིད་འོག་ཁམས་གསོའི་འཕྲོད་སྦྱོར་ཐོན་ལས་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་ལྟར་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་པ་དང་། དུད་ཚང་ཚང་མས་ས་གནས་དེ་གའི་ཐོན་ཁུངས་གང་ལེགས་སྤྱད་དེ་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྡོད་ཁང་སོགས་གཙང་སྦྲ་ཡག་པོ་བྱས་ནས། ཡུལ་སྐོར་བར་ཁོ་ཧྥེ་དང་ཇ། དེ་བཞིན་ས་གནས་དེ་གའི་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་རྫས་བཅས་གྲ་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་དམངས་འཚོའི་སྡོད་ཁང་སོགས་ཀྱི་ཚོང་ལས་ལ་འབད་བཞིན་ཡོད། ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གི་སྣེ་ཁྲིད་འོག་ས་གནས་དེ་གའི་གྲོང་མིས་ཁྲེང་ཏུའུ་གྲོང་ཁྱེར་ཆིན་པའེ་ཅང་ཁུལ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་རོགས་སྐྱོར་འོག་སྔོན་ནས་ཇུས་འགོད་བྱས་ཏེ་སྤྲོ་གསེང་ཞིང་ལས་དང་ཡུལ་སྐོར་ལས་རིགས། ཁམས་གསོའི་འཕྲོད་སྦྱོར་སོགས་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་འཐབ་ཇུས་དང་ཟུང་འབྲེལ་དམ་ཟབ་བྱ་རྒྱུ་རེད།

        དམིགས་བསལ་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་གནམ་གཤིས་ཀྱི་དགེ་མཚན་དང་ཁོར་ཡུག་དགེ་མཚན། ས་བབ་ཀྱི་དགེ་མཚན། ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་དགེ་མཚན་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས། ཧ་ཁྱུང་གྲོང་ཚོས་ཁེ་ལས་ཀྱི་དཔེ་སྟོན་སྣེ་ཁྲིད་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ། ཚན་རྩལ་ཁྲིད་སྟོན་རྣམ་པའི་ཀྲུང་ལུགས་དང་བོད་སྨན་ཐོན་ལས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཏོད། ད་ལོ་ཧ་ཁྱུང་གྲོང་ཚོས་ཐུན་མོང་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་སྟངས་ལ་བརྟེན་ནས། གྲོང་ཚོ་ནས་པའེ་ཧྲའུ་མུའུ་200བཏབ་པ་དང་། 2022ལོ་དང་2023ལོར་ད་དུང་ལོ་ལྟར་མུའུ་300ཡི་གཞི་ཁྱོན་ལ་བརྟེན་ནས་འདེབས་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་སྔོན་དཔག་བྱས་ན་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་76གཏོང་རྒྱུ། མིག་སྔར་ཀྲུང་ལུགས་དང་བོད་སྨན་རྟེན་གཞིའི་ད་ཡོད་ཀྱི་མཛེས་ལྗོངས་བསྐྲུན་ཟིན་པ་དང་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་2000ལྷག་ཙམ་བཏང་།

        མིག་སྔར་ཧ་ཁྱུང་གྲོང་ཚོའི་ཀྲུང་ལུགས་སྨན་རྩྭའི་རྟེན་གཞིར་མ་དངུལ་ཐོབ་ཟིན་པ་དང་། གཞུང་ལས་ཐོག་ཁང་བསྐྲུན་རྒྱུ་དང་རྣམ་གྲངས་ཚང་མ་རིགས་གཅིག་མཁས་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་རིམ་བཞིན་བསྒྲུབས་ཚར་ལ། གཞི་གྲངས་ཅན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་གསར་སྤེལ་དང་སྤུས་ལེགས་འདེབས་འཛུགས་བྱ་རྒྱུ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས། མ་ཟད་རྫོང་གིས་ཀྱང་ཀྲུང་ལུགས་དང་བོད་སྨན་ཐོན་ལས་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་ཧ་ཁྱུང་གྲོང་ཚོའི་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་གཅིག་སྡུད་སྐུལ་སྤེལ་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ནས། 2022ལོ་དང་2023ལོའི་གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས（ཐོན་ལས་རིམ་སྤོར་ཀྱི་རིགས་དང་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ཀྱི་རིགས། རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་གྱི་རིགས། གཞི་རིམ་བཅོས་སྐྱོང་གི་རིགས）25ཁྱོན་ཡོངས་ནས་འཆར་འགོད་བྱས།

        རྣམ་གྲངས་རེ་རེ་རིམ་བཞིན་དོན་འཁྱོལ་བྱུང་བ་དང་ཀྲུང་ལུགས་དང་བོད་སྨན་ཐོན་ལས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་རྒྱ་ཆེ་ནས་འཕེལ་རྒྱས་སོང་ནས་ཐོན་ལས་གཞན་སྒྱུར་བྱས་པ་རྒྱུད་ཡོང་འབབ་འཕར་སྣོན་དང་ཕྱུག་འགྱུར་བྱུང་བའི་གྲོང་མི་མང་ལ། ཡུལ་སྐོར་བ་ཚོས་མཛེས་ལྗོངས་ལ་ལྟ་སྐོར་དང་རང་གིས་དངོས་སུ་སྨན་རྩྭ་འཐུ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཐུབ་པ་དང་མ་ཟད་ཕ་ཡུལ་གཅིག་པའི་ཡུལ་མི་ཚོས་རང་གི་སྒོ་འགྲམ་ནས་ལས་ཀ་ཡང་བྱེད་ཐུབ། ད་དུང་ས་གནས་དེ་གའི་གྲོང་མིས་ཚོང་ལས་ཞོར་ལ་བཟའ་བཏུང་དང་ཞག་སྡོད་སོགས་ཀྱི་སྒྲིག་ཆས་ཡང་འཐུས་སྒོ་ཇེ་ཚང་ཇེ་ལེགས་སུ་བཏང་ཆོག །

        གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་སྣེ་ཁྲིད་འོག །སྔོན་ཆད་རི་མཐོ་ལུང་ཟབ་ཁུལ་ཏུ་གཉིད་ལ་གཡུར་བའི་ཞིང་གྲོང་དེ་གཉིད་ལས་བསླངས་ཏེ། ནུས་པ་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་འབངས་མི་སེར་གྱི་ཕྱུག་འགྱུར་ཐབས་ལམ་རྒྱ་ཆེར་བཟོས། 2024ལོར་སླེབས་སྐབས་ཧ་ཁྱུང་གྲོང་ཚོས་སྤྱིའི་ཆ་ནས་“ཡོད་པ་ལྔའི”རྣམ་པ་གཏོད་རྒྱུ་སྟེ།  “ལྟ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་ཡོང་འབབ་ཡོད་པ། བཟའ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་རྩེད་རྒྱུ་ཡོད་པ། སྡོད་གནས་ཡོད་པ”བཅས་ཀྱི་ཐོན་ལས་དར་རྒྱས་དང་སྐྱེ་ཁམས་གནས་འཕྲོད། ཡུལ་སྲོལ་ཡ་རབས། བཅོས་སྐྱོང་ནུས་ལྡན་བཅས་ཀྱི་སྤྱིའི་བླང་བྱ་མངོན་འགྱུར་བྱ་རྒྱུ་རེད། ད་དུང་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་ཤུགས་ཆེན་སྤེལ་ནས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་བྱེད་སྒོ་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་ཇུས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་གཏོད་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་གཏིང་ཟབ་བྱ་རྒྱུ་རེད། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་མཛེས་ཆས་ཡུལ་སྐོར་དར་རྒྱས་དང་སྤྲོ་གསེང་ཞིང་ལས། ཁམས་གསོ་འཕྲོད་སྦྱོར་སོགས་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་ནས་གྲོང་གསེབ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བར་མཐོངས་གསར་པ་ཟམ་མི་ཆད་པར་བཏོད་དེ་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཡོང་རྒྱུར་སྒུལ་ནུས་གསར་པ་བསྣན་ཡོད། །