གཅིག ཡི་ག་འབྱེད་ཅིང་ཟ་མ་འཇུ་བ་དང་མཚེར་བ་ལ་ཕན་པ།

        ཧྲང་ཧའེ་འགྲིམ་འགྲུལ་སློབ་ཆེན་གྱི་ཁོངས་གཏོགས་མི་དམངས་སྨན་ཁང་དྲུག་པའི་འཚོ་བཅུད་ཚན་ཁག་གི་བཅུད་སྦྱོར་བྱེད་མཁན་ཞུས་ཧུའེ་ཡིས་མཚམས་སྦྱོར་བྱས་ན། 《སྔོ་འབུམ་ཐེབས་དོན(本草备要)》ཞེས་པ་རུ། “སྐྱུར་ཁུ་ནི་དྲོན་མོའི་རིགས་ལ་གཏོགས་ཤིང་། དེ་ཡིས་ཁྲག་འགག་པ་ཞི་ཞིང་དུག་ཚད་འཇོམས་པ་དང་། མ་ཞུ་བ་འཇུ་ཞིང་ཕོ་བ་བདེ་བ། རླངས་དུག་མེད་པར་གཏོང་བར་མ་ཟད། ད་དུང་སྙིང་ཁོང་ཁྲག་རླུང་གིས་ན་བ་དང་ཕྲུ་གུ་སྐྱེས་རྗེས་ཁྲག་ཤོར་ནས་བརྒྱལ་བ། མཁྲིས་པ་སེར་གྲམ(黄疸)གྱི་ཕོལ་སྐྲངས(痈肿)བྱུང་བ། ཁ་ནང་ལ་རྨ་ཐོན་པ། རྨས་སྐྱོན་ཕོག་ནས་ཁྲག་བསགས་པ། ལོ་ཏོག་དང་ཤ་རིགས། སྔོ་ཚལ་གྱི་ནང་དུ་ཕྲ་སྲིན་འབྱུང་བ་བཅས་ལའང་ཕན”ཞེས་བསྟན་ཡོད་པས། སྐྱུར་ཁུ་འཐུངས་ན་ཡི་ག་འབྱེད་ཅིང་ཟ་མ་འཇུ་བ་དང་མཚེར་བ་ལ་ཕན་པ་རེད།

གཉིས། མཁལ་མའི་རྡེའུ་སྐྲན་ཡང་བསྐྱར་འབྱུང་བ་ལ་ཚོད་འཛིན་ཐུབ་པ།

        ཀོང་ཀྲོའུ་གསོ་རིག་སློབ་ཆེན་གྱི་ཁོངས་གཏོགས་སྨན་ཁང་དང་པོའི་གཅིན་ཟགས་ཕྱི་ནད་ཚན་ཁག་གི་ཙེང་ཀུའོ་ཧྭའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པ་ཡིས《ལྕང་ལོའི་རྣོ་གྲི་ཡི་སྒོ་འབྱེད་ཚན་རིག(柳叶刀-开放科学)》ཞེས་པའི་དུས་དེབ་ཐོག་སྤེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་ཏུ། སྐྱུར་ཁུ་ཡིས་མཁལ་མའི་རྡེའུ་སྐྲན་ཡང་བསྐྱར་འབྱུང་བའི་ཆ་རྡུལ་རྐྱེན་སྲོལ་ལ་ཚོད་འཛིན་ཐུབ་པ་ཞིབ་འཇུག་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད། དགེ་རྒན་ཆེ་མོ་ཙེང་ཀུའོ་ཧྭའི་དངོས་བཅོས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་འབྲས་སུ་གསལ་བ་ལྟར་ན། ཉིན་ལྟར་སྐྱུར་ཁུ་འཐུང་བའི་ནད་པ་ཡི་གཤགས་བཅོས་བྱས་རྗེས་ཀྱི་ལོ་གཅིག་གི་ནང་ལ་མཁལ་མའི་རྡེའུ་སྐྲན་ཡང་བསྐྱར་འབྱུང་བའི་ཚད་ནི་དེ་ལས་ལྡོག་པའི་ནད་པ་དང་བསྡུར་ན་མངོན་གསལ་གྱིས་དམའ་བ་རེད།

གསུམ། སྐྱུར་ཁུ་བླུགས་ན་ཚྭ་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པར་ཕན་པ།

        མི་མང་པོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཚྭ་ཟ་ཚད་མང་བ་ཤེས་ཀྱང་། “ཚྭ་ཡི་བྲོ་བ”མེད་ན། ཟ་མ་ཟ་མི་ཐུབ་པར་གྱུར་ཡོད། སྐབས་དེར་སྐྱུར་ཁུ་འོས་འཚམ་ཞིག་ཁ་སྣོན་བྱ་རྒྱུ་ནི་གནད་དོན་དེ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་བཟང་བོ་ཞིག་ཡིན། སྐྱུར་ཁུས་ཚྭ་ཡི་བྲོ་བ་ཇེ་ཆེར་གཏོང་ཐུབ་པས། ཟ་མ་ཟ་དུས་བྲོ་བ་མེད་པའི་ཚོར་བ་མི་སྟེར། གཞན་ད་དུང་ཚལ་རྔོ་དུས། སྐྱུར་ཁུ་མང་ཙམ་བླུགས་ན། ཚྭ་ཡི་སྤྱོད་ཚད་ཇེ་ཉུང་ལ་གཏོང་ཐུབ།

བཞི། ཕྲ་སྲིན་ལ་ཚོད་འཛིན་དང་དེ་ཉིད་མེད་པར་གཏོང་ཐུབ་པ།

        བཟའ་བཏུང་ནང་དུ་སྐྱུར་ཁུ་བླུགས་ན། ཕྲ་སྲིན་འཚར་ལོངས་འབྱུང་བ་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་པར་མ་ཟད། ད་དུང་ཟས་རིགས་ཀྱི་བྲོ་བ་ཡང་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་ཐུབ། ལྷག་པར་དུ་དབྱར་དུས་སུ། གྲང་ཚལ་ཟ་སྐབས། དེའི་ནང་དུ་སྐྱུར་ཁུ་བླུགས་ན། ཕྲ་སྲིན་མེད་པར་གཏོང་བ་ཡིན།

ལྔ། དྲི་མ་མི་འདྲ་བ་དང་དྲི་ངན་བྲོ་བ་སོགས་མེད་པར་གཏོང་ཐུབ་པ།

        སྐྱུར་ཁུ་ཡིས་དྲི་མ་མི་འདྲ་བ་དང་དྲི་ངན་བྲོ་བ་སོགས་མེད་པར་ཡང་གཏོང་ཐུབ། སྐྱུར་ཁུ་ལ་ངར་སྐྱེད་རང་བཞིན་གྱི་བྲོ་བ་ཡོད་པས། སྙིགས་སྒམ་མམ་ཡང་ན་འཁྱགས་སྒམ་སོགས་སུ་དྲི་མ་ངན་པ་བྲོ་དུས། མེན་པའོ་ལེབ་མོ་ཞིག་གི་ཐོག་ལ་སྐྱུར་ཁུ་བླུགས་ཏེ་བཞག་ན། དྲི་ངན་ཚང་མ་མེད་པར་གཏོང་བ་ཡིན།

དྲུག ངལ་དུབ་སེལ་ཞིང་རྙིང་ཚབ་གསར་བྱེད་ལ་ཕན་པ།

        དབྱར་དུས་སུ་ལུས་ནས་རྔུལ་ཆུ་མང་པོ་བཞུར་བས། སྐྱུར་ཁུ་འོས་འཚམ་ཞིག་འཐུངས་ན། ངལ་དུབ་སེལ་བ་ལ་ཕན་པ་ཡིན། གཞན་ད་དུང་སྐྱུར་ཁུ་ལ་རྙིང་ཚབ་གསར་བྱེད་ཀྱི་ནུས་པ་ཡོད་སྟབས། ལུས་སྟོབས་སླར་གསོ་བྱེད་པ་ལའང་ཕན་པ་ཡིན།