བོད་ཀྱི་རིག་མཛོད་ཆེན་མོ་སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་།

མི་གསལ། རྩོམ་སྒྲིག་པ། དབང་ཆེན།ཡོང་ཁུངས།ངེད་དྲ་བ། སྤེལ་དུས། 06-21


         མདོ་སྨད་གསེར་ལྡན་ཡངས་པའི་ཁྱོན་ལ་སྟོབས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་ས་སྐྱོང་ཆེན་པོ་སྡེ་དགེ་རྒྱལ་པོའི་གདུང་རབས་དང་པོ་མགར་དམ་པ་ནས་དབང་ཆེན་མགོན་པོའི་བར་གདུང་ཕྲེང་ཞེ་བཞི་བྱོན་ལ།གདུང་ཕྲེང་ཞེ་བཞི་པ་དབང་ཆེན་མགོན་པོ་དང་ཡུམ་ཨོ་རྒྱན་མཚོ་ལ་སྲས་གཉིས་ཡོད་པ་ལས།སྲས་ཕྱི་མ་སྟེ་གདུང་རབས་ཞེ་ལྔ་པ་ས་ལ་སྤྱོད་པའི་སྤྲུལ་པའི་ཆོས་རྒྱལ་ཆེན་པོ་མི་དབང་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་ནི་རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་ས་རྟ་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ་1678ལོར་མཚན་དཔེའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐོག་མར་ཤར།  འདི་ཡན་ཆད་སྡེ་དགེའི་ཁྲི་རབས་རྣམས་བླ་མས་འཛིན་པ་ལས་ཁྱིམ་པས་འཛིན་པའི་སྲོལ་མེད།སྐུ་ཆུང་ངུའི་དུས་ནས་གཞན་ཕན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཐུགས་རྒྱུད་གཏམས་ཤིང་བླ་མ་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ཁུ་དབོན་གྱི་སྐུ་དྲུང་དུ་ཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་ནས་རིག་གནས་སྤྱི་དབང་ཁྱད་པར་གསོ་རིག་ལ་སྦྱོང་བརྩོན་གནང་ཞིང་།མཁས་གྲུབ་སངས་རྒྱས་ཕུན་ཚོགས་དང་།བཀྲ་ཤིས་དཔལ་ལྡན།མཁན་ཆེན་བཟང་པོ་རྒྱལ་མཚན།ཀུན་དགའ་ཆོས་འཕེལ།བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུགསི་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས།གྲུབ་དབང་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་སོགས་གཙུག་ཏུ་བསྟེན་ནས་དབང་ཁྲིད་མདོ་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་བཤད་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་བསླབས།ཉིན་ཞིག་ལ་ཁོང་གི་ཐུགས་སུ་སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་བཞེངས་པའི་དགོངས་བློ་འཆར།སྒང་གཤོང་འོག་གི་སྤང་ཐོག་ཏུ་ཆབ་གསང་ལ་བྱོན།སྤང་འདིའི་དཀྱིལ་དུ་ས་འབུར་ཞིག་ཡོད་པ་ལས་ཉིན་ཞིག་ཆོས་རྒྱལ་ཆབ་གསང་གཏོང་གྲབས་སྐབས།གློ་བུར་ས་འབུར་དེའི་རྒྱབ་ནས་བྱིས་པ་ཞིག་གིས་དཔེ་ཆ་ཀློག་བཞིན་པའི་སྒྲ་ཞིག་ཐོས།ཁོང་གིས་ས་འབུར་སྐོར་བ་བརྒྱབ་ནས་ཕར་ཉུལ་ཚུལ་ཉུལ་བྱས་ཀྱང་དཔེ་ཆ་ཀློག་པའི་བྱིས་པ་དེ་གཏན་ནས་མ་རྙེད།དེའི་ཕྱི་ཉིན་དང་།ཡང་ཉིན་སོགས་ཉིན་འགའ་མཚམས་ནས་ཁོང་ཆབ་གསང་ལ་ཕེབས་སྐབས་ཡང་སྔོན་མ་ཇི་བཞིན་བྱིས་པས་དཔེ་ཆ་ཀློག་པའི་སྒྲ་དེ་ཐོས་པས།ཅི་འདྲ་བྱས་ནས་བཙལ་ནའང་དཔེ་ཆ་ཀློག་པའི་བྱིས་པས་དཔེ་ཆ་ཀློག་པའི་སྒྲ་དེ་ཐོས་པས།ཅི་འདྲ་བྱས་ནས་བཙལ་ནའང་དཔེ་ཆ་ཀློག་པའི་བྱིས་པ་དེ་མ་རྙེད།དོན་འདི་ཡ་མཚན་ཅན་ཞིག་རེད།དཔེ་ཆ་ཀློག་པའི་སྒྲ་གསལ་པོ་ཐོས་ནའང་ཀློག་པ་པོ་མི་རྙེད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཅི་ཡིན་སྙམ་ནས་ཐུགས་དགོངས་ཞིབ་ཞིབ་བཏང་སྟེ།དཔེ་ཆ་ཀློག་བསམ་པའི་བྱིས་པ་དེས་དཀོན་མཆོག་གསུལ་ལ་གསོལ་འདེབས་བྱས་ནས་མཆོག་གསུམ་རིན་པོ་ཆེས་བདག་ཅག་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན་པ་མ་རེད་དམ།བྱ་བ་ཅི་འདྲ་ཞིག་བསྒྲུབས་ན་ལེགས་སྙམ་ནས་ཁོང་གིས་ཐུགས་དགོངས་ཡང་ཡང་བཏང་མཐར།ཐོག་མར་པར་འབར་ཞིག་བསྐོས་ནས་པར་རྒྱག་རྒྱུ་བྱས་ན་ལེགས་སྙམ་སྟེ་དེར་ཐུགས་ཐག་བཅད།ཡང་ཉིན་ཞིག་ཁོང་གིས་སྡེ་དགེ་རྒྱལ་པོའི་གདན་གནས་ཉིན་དགོན་ཕོ་བྲང་ནས་མདུན་ཞོལ་ཉེ་འདབས་ཀྱི་དཔེ་ཀློག་གི་སྒྲ་ཐོན་པའི་ས་འབུར་སྟེང་གཟིགས་སྐབས།ཁྱེའུ་རིག་ལྡན་འགས་རྟ་ལུད་དུ་མ་བརྩེགས་ནས་པར་ཁང་བཞེངས་ཞེས་ཡ་མཚན་གྱི་རྩེད་མོ་བགྱིས་པ་དེས་ཁོང་གི་ཐུགས་སུ་བསྟན་འགྲོའི་དོན་དུ་པར་ཁང་ཞིག་བཞེངས་དགོས་པའི་སྐུལ་རྐྱེན་བྱས།ཡིན་ནའང་ཤིང་གི་ཆ་རྐྱེན་མི་ལེགས་སྙམ་པའི་སྐབས་སུ་ཨ་ལོ་དཔལ་འབྱོར་དགོན་དུ་གནས་ལྔ་རིག་པའི་པཎྜི་ཏ་ཆེན་མོ་སི་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་གཞན་སེམས་ཐུགས་སུ་མཁྱེན་ཅིང་།ཆོས་རྒྱལ་གྱི་དྲུང་དུ་ཕོ་ཉ་བ་མངགས་ནས་ཁྱེད་ཀྱི་ཐུགས་བཞེད་ལྟར་སྒྲུབས་དང་།ཤིང་ཆའི་ཆ་རྐྱེན་སོགས་ཁོང་གིས་བསྒྲིག་ཆོག་ཅེས་གསུང་འགྲིག་གང་ལ་བརྟགས་ན་པར་ཁང་ཆེན་མོ་སྲིད་ན་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བ་ཞིག་བཞེང་དགོས་པར་གཟིགས་སོ།
ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གི་རིགས་སྲས་གསུམ་པ་ཁྲི་ཆེན་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་ནི་རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་ཆུ་ཡོས་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ་1723ལོར་སྐུ་འཁྲུངས།མཁན་ཆེན་དཔལ་ལྡན་ཆོས་སྐྱོང་དང་།སི་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས།ཞུ་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་རིན་ཆེན།རྫོགས་ཆེན་པ་འགྱུར་མེད་ཐེག་མཆོག་བསྟན་འཛིན་སོགས་དབུ་བླར་བསྟེན་ནས་གསར་རྙིང་རིས་མེད་ཀྱི་བཀའ་ཆོས་མང་དུ་གསན།ཁྱད་པར་དུ་གསོ་བ་རིག་པར་ཤིན་ཏུ་མཁས།དབུས་གཙང་དུ་ཕེབས་ཏེ་རྒྱལ་དབང་བདུན་པ་དང་ས་ངོར་གྱི་བསྟན་འཛིན་དུ་མ་དང་།ཁྱད་པར་དུ་ཤར་ཆེན་ཀླུ་ལྡིང་མི་འགྱུར་རྒྱལ་མཚན་ལས་བསྙེན་རྫོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང་།གསུང་ངག་ལམ་འབྲས་སོགས་ཟབ་ཆོས་མང་དུ་གསན།གཅེན་པོ་གཤེགས་རྗེས་ཁྲི་རབས་བརྒྱད་པའི་ཁུར་བཞེས།རྗེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྔོན་རྗེས་སུ་མཛོད་བདུན་དང་།ཞུ་ཆེན་པའི་གསུང་འབུམ་པོ་ཏི་བཅུ་དྲུགསྨན་ཡིག་གཡུ་ཐོག་ཆ་ལག་བཅོ་བརྒྱད།གསོ་རིག་པར་མན་ངག་གཅེས་བསྡུས།བྱེ་བ་རིང་བསྲེས།དར་མོ་བཀའ་བརྒྱ་མ་སོགས་པོ་ཏི་ལྔ་བཅུ་ཙམ་པར་དུ་བརྐོས།ས་དབང་བདེ་དགའ་བཟང་པོ་ཞིང་དུ་གཤེགས་པའི་སྐབས་སུ།ལྷ་སྲས་ཚེ་དབང་རྡོ་རྗེ་རིག་འཛིན་སྐུ་ན་ཕྲ་བས།བཙུན་མོ་སྒ་རྗེ་ཚེ་དབང་ལྷ་མོ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་སྲིད་བསྐྱངས་ནས།རྙིང་མ་རྒྱུད་འབུམ་པོད་ཉེར་དྲུག་དང་།ཀུན་མཁྱེན་རིག་འཛིན་འཇིགས་གླིང་བཀའ་འབུམ་པོད་དགུ།ངོར་ཆེན་ཀུན་དགའ་བཟང་པོ་དང་དཀོན་མཆོག་ལྷུན་གྲུབ་གཉིས་ཀྱི་བཀའ་འབུམ་སོགས་པུསྟི་ལྔ་བཅུ་ཉེ་བ་པར་དུ་བརྐོས།རྫོགས་ཆེན་སྙིང་ཐིག་ཡ་བཞི་མཐིང་ཤོག་ལ་གསེར་གྱིས་བྲིས།གཡུ་འབྲུག་ལྷ་ཁང་དང་།དེའི་ནང་བཞུགས་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་སློབ་དཔོན་པདྨ་གཙོ་འཁོར་གསུམ་གྱི་སྐུ་ལེགས་པར་བཞེངས།རྫ་སྟོད་ལུང་དགོན་སོགས་ཀྱི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་བཅས་གསར་བཞེངས་མཛད།དེའི་སྲས་ཚེ་དབང་རྡོ་རྗེ་རིག་འཛིན་གྱིས་སྙན་རྒྱུད་སྐོར་དང་།གདུང་རབས་རིམ་བྱོན་གྱི་རྣམ་ཐར་སོགས་བསྟན་བཅོས་མང་དུ་མཛད་པ་སོགས་རྣམ་དཀར་གྱི་འཕྲིན་ལས་སྤེལ།
དཔལ་ལྡན་འཆི་མེད་རྟག་པའི་རྡོ་རྗེ་དང་རྡོ་རྗེ་སེང་གེའམ་ཨ་ཇ་ཡབ་སྲས་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་རིང་ལ་གསང་བདག་བློ་གཏེར་དབང་པོས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་གནང་བའི་རྒྱུད་སྡེ་ཀུན་བཏུས་དང་།ཀུན་མཁྱེན་གོ་རམས་པའི་བཀའ་འབུམ།རོང་སྟོན་ཤྰཀྱ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་གསུང་སྐོར།གཡག་སྟོན་སངས་རྒྱས་དཔལ་གྱི་གསུང་འབུམ།རྗེ་བློ་བཟང་གྲགས་པའི་གསུང་འབུམ།དྭགས་པོའི་བཀའ་འབུམ།ཐོགས་མེད་བཀའ་འབུམ།ལམ་འབྲས་རྣམ་འགྲེལ་དང་བཅས་པ་པར་དུ་བརྐོས།དེ་དག་ལས་རྒྱུད་སྡེ་ཀུན་བཏུས་ནི།སྨན་ཤོད་རྫོང་སར་ཆོས་གྲུ་ཆེན་མོ་རུ་སྤྱི་ལོ་1882ལོ་ནས་གསང་བའི་མཛོད་བསྡུས་ཤིང་གཏན་ལ་ཕབ།མེ་ཕག་ལོ་ནས་པར་དབུ་བཙུགས་ཏེ་སྡེ་སྣོད་རབ་འབྱམས་པ་ཐུབ་བསྟན་ལེགས་བཤད་བཟང་པོ་དང་།སྐྱོ་མདའ་གྲུ་བླ་ངག་དབང་ཆོས་འཛིན།ནང་ཆེན་གཙང་མའི་སློབ་དཔོན་མཁའ་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་སོགས་ཀྱིས་པར་གཞི་བྲིས།གནས་ལྔ་རིག་པའི་ཞུ་ཆེན་ལྷག་བསམ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན།རྗེ་མཁྱེན་བརྩེའི་དྲུང་ཆེན་འཇམ་དབྱངས་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས།དཀོན་མཆོག་རྒྱལ་མཚན།ཕུན་ཚོགས་རྒྱལ་མཚན།འཇམ་མགོན་བློ་གཏེར་དབང་པོ་དང་།གདོང་ཀ་ཁྲི་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་ཀྱིས་ཞུ་དག་མཐར་ཕྱིན་པ་མཛད་ཅིང་།གདོང་ཀ་ཁྲི་རིན་པོ་ཆེ་ངག་དབང་དམ་ཆོས་རྒྱ་མཚོས་དཀར་ཆག་བསྒྲིགས་ནས་ཆུ་འབྲུག་ལོར་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་དེ་དག་པར་ཁང་ཆོས་མཛོད་ཆེན་མོར་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་ཡིན་ནོ།།  ལྷ་སྲས་ཚེ་དབང་བདུད་འདུལ་གྱི་སྐུ་རིང་ལ་འཇུ་མི་ཕམ་གྱི་གསུམ་འབུམ་དང་།མི་ཉག་ཀུན་བཟང་བསོད་ནམས་ཀྱི་བཀའ་འབུམ་སོགས་པར་དུ་བརྐོས།སྔ་ཕྱིར་རྒྱལ་རབས་རིམ་བྱོན་གྱིས་བརྐོས་པའི་པར་ལྡེབས་རིང་ཐུང་ཁྱོམ་བསྡོམས་ཁྲི་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་དང་བདུན་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་ཐམ་པ།དེ་ལས་ལྷག་པར་སུམ་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་བཅས་ཞུགས་སོ།།སྔོན་ཆད་འདི་ན་དཔེ་ཆ་བླུ་མཁན་བོད་ལྗོངས་དང་མཚོ་སྔོན།ཀན་སུའུ།ཡུན་ནན།སི་ཁྲོན།པེ་ཅིན།ནན་ཅིན་སོགས་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་གི་དགོན་པ་དང་།ལས་ཁུངས།མི་སྒེར་བཅས་ཡོད་པ་མ་ཟད།ད་རུང་རྒྱ་གར་དང་བལ་པོ།འབྲུག་ཡུལ།འབྲས་ལྗོངས།འཇར་པན།གཞན་ཡང་ཨེ་ཤ་ཡའི་གླིང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཡོ་རོབ་གླིང་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་རིག་གནས་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་བྱེད་པར་ནུས་པ་གང་ལེགས་འདོན་སྤེལ་ཐུབ་ཡོད།

 


རྩོམ་ཡིག་སྔོན་མ།
དཔལ་དགེ་མ་ཎི་རྡོ་འབུམ།
རྩོམ་ཡིག་རྗེས་མ།
ཡུམ་བུ་བླ་སྒང་།

དྲ་ཚིགས་འདིའི་པར་དབང་གངས་ལྗོངས་ཉི་གཞོན་དྲ་བར་དབང་བས་ཕན་ཚུན་ལ་དབང་བཅོལ་མ་བྱས་གོང་རང་དགར་མི་སྤྱོད་པར་མཁྱེན།
དྲ་ཚིགས་དཔང་རྟགས། 蜀ICP备14009601号-1