དེ་ཡང་ཞོ་སྟོན་ཞེས་པའི་གོ་དོན་དང་། ཞོ་སྟོན་གྱི་དུས་ཚོད་དང་བྱེད་སྒོ་ཁག ཞོ་སྟོན་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་ཚུགས་ཚུལ། ལྷ་མོའི་འཁྲབ་གཞུང་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་དོན་རགས་བསྡུས་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཞུ་གི་ཡིན།
ཞོ་སྟོན་ཞེས་པའི་དོན།
གནའ་སྔ་མོ་རྒྱ་གར་ལ་དགེ་འདུན་རྣམས་དབྱར་གནས་ལ་བཞུགས་པའི་ཚེ་བསོད་སྙོམས་ལ་ཕེབས་མི་དགོས་པར་བརྟེན་སྦྱིན་བདག་ལ་སོགས་པས་ཞོ་དང་འོ་མ་ལ་སོགས་པའི་བསྙེན་བཀུར་ཞུ་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། གདན་ས་ཆེན་པོ་སེ་འབྲས་དགའ་གསུམ་སོགས་སུ་དབྱར་གནས་ཚུགས་པའི་སྐབས་སུ་ཞོ་ཡི་སྟོན་མོ་སྟེ་ཞོ་ཡི་ཞལ་ལག་སོགས་འབུལ་བས་ན་ཞོ་སྟོན་ཞེས་ཐོགས་པ་ཡིན།
ཞོ་སྟོན་གྱི་དུས་ཚོད།
《དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད》སོགས་ལས་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པ་སྟེ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པའི་སྐབས་ནས་དར་བ་དང་བོད་ཟླ་དྲུག་པའི་གནམ་གང་སྟེ་ཞོ་སྟོན་གྱི་ཉིན་དེ་ལ་བོད་ཀྱི་བཀྲ་ཤིས་ཞོལ་པ་དང་། བྲོ་པ། ཤེལ་རོང་འབྲོང་རྩེད་པ་བཅས་འབྲས་སྤུངས་སུ་ཡོང་ནས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་མདུན་ངོས་སུ་ཟློས་གར་དང་ལྷ་མོའི་འཁྲབ་སྟོན་གཟིགས་མོ་འབུལ་གྱི་ཡོད།
དེ་ནི་དེ་ཉིན་འབྲས་སྤུངས་ཀྱི་གོས་སྐུ་ཆེན་མོ་བཀྲམ་པའི་མདུན་དུ་ཞལ་ངོ་གསར་རྙིང་བརྗེ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ལ་བསུ་བ་ཞུ་ཆེད་སོགས་ཀྱི་དོན་སྙིང་ཡོད། དེ་བཞིན་སེ་ར་དགོན་དུ་ཡང་གནའ་སྔ་མོ་ནས་གོས་སྐུ་བཤམས་སྲོལ་ཡོད་པ་དང་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ལ་ཞོ་ཡི་སྟོན་མོ་ཡང་ཕུལ་གྱི་ཡོད། རིག་གསར་གོང་སེ་རའི་གོས་སྐུ་གླིང་གསུམ་མ་འདི་ནི་ལོ་ལྟར་བོད་ཟླ་ 6པའི་གནམ་གང་ཉིན་ཚོགས་ཆེན་འདུ་ཁང་གི་སྒོ་འཕྱོར་ནུབ་ངོས་སུ་འགྲེམ་སྟོན་བྱས་ནས་ཁྲུས་གསོལ་རབ་གནས་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་ཀརྨ་ཤར་གྱི་འཆམ་རྒྱག་སྲོལ་ཡང་ཡོད།
བོད་ཟླ་ 6པའི་ཚེས་ 29ཉིན་དགུ་གཏོར་བརྒྱབ་ནས་གནམ་གང་ཉིན་ཚོགས་ཆེན་མགོན་ཁང་ནང་ནས་ལྷ་ཆེན་ཀརྨ་ཤར་སྤྱན་འདྲེན་ཞུ་བ་དང་རྡོ་གཅལ་སྟེང་དུ་ཕེབས་ནས་ལྷ་ཆེན་ཀརྨ་ཤར་གྱིས་གོས་སྐུར་མཇལ་དར་བསྒྲོན་ནས་ལུང་བསྟན་གནང་སྲོལ་ཡོད། དེ་ནས་སེར་སྨད་གྲྭ་ཚང་གི་མགོན་ཁང་དུ་སྐུ་ཡལ་གྱི་ཡོད་ཞེས་གསུངས། ལུང་ཡིག་རྣམས་ཚོགས་ཆེན་འདུ་ཁང་གི་སྒོ་འཕྱོར་ཤར་ངོས་དེར་གཅིག་དང་ཀརྨ་ཤར་གྱི་འདུ་ཁང་མདུན་དུ་གཅིག གཞུང་ལ་འབུལ་རྒྱུའི་ལུང་ཡིག་གཅིག་བཅས་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དགོང་དྲོ་ལྷ་སར་ལོག་ཡོང་སྐབས་ལུང་བསྟན་གནང་བའི་རྟགས་གཞི་རྣམས་ཕྱག་ཏུ་བསྣམས་ནས་ཚང་མར་བསྟན་གྱི་ཡོད། ལུང་བསྟན་གྱི་ནང་དོན་ནི་ལོ་རྗེས་མ་བཟང་ངན་གང་ཡོང་གསུངས་པ་ཡིན།
《དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད》སོགས་ལས་རྒྱལ་བ་མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་དགུང་ལོ་བཅུ་གཅིག་ལ་ཕེབས་པ་སྤྱི་ལོ་ 1849ལོར་ནོར་བུ་གླིང་ཁའི་བསྐལ་བཟང་ཕོ་བྲང་གི་རྒྱབ་ངོས་སུ་དབུ་གཡབ་ཕོ་བྲང་གསར་རྒྱག་བྱས་པ་ནས་བཟུང་དབྱར་ཁའི་རིང་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་བཞུགས་པའི་སྲོལ་བྱུང་། ཞོ་སྟོན་དང་ཆབས་ཅིག་བསྐལ་བཟང་ཕོ་བྲང་ཤར་ངོས་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་དུ་སྐབས་དེར་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་སྐད་གྲགས་ཆེ་བ་རྣམས་ཡོང་ནས་འཁྲབ་སྟོན་གཟིགས་འབུལ་གྱི་སྲོལ་བྱུང།
དུས་རབས 20པའི་དུས་འགོ་སྟེ་རྒྱལ་བ་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོས་སྲིད་དབང་དངོས་སུ་བཞེས་པའི་རྗེས་སུ། བོད་ཀྱི་རྒྱུན་སྲོལ་ལྷ་མོ་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་ཡོང་ཆེད་། དབུས་གཙང་ལྷོ་ཁ་བཅས་སུ་ཡོད་པའི་ལྷ་མོའི་ཚོགས་པ་དང་། བྲོ་པ། གཞས་མ། ཤེལ་རོང་འབྲོང་རྩེད་པ་སོགས་ཡོད་ཚད་བསྐོང་འགུགས་གནང་སྟེ་ལོ་ལྟར་ཞོ་སྟོན་རིང་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་འཁྲབ་སྟོན་གཟིགས་འབུལ་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་བཀའ་གནང་བ་མ་ཟད་སྐུ་ངོ་མས་གཟིགས་རྟོག་གནང་གི་ཡོད། དེ་ནས་བཟུང་ཞོ་སྟོན་ནི་བོད་ཀྱི་རིག་རྩལ་དུས་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར།
འཁྲབ་གཞུང་གི་སྐོར།
བོད་ཀྱི་ལྷ་མོའི་འཁྲབ་གཞུང་ནི་དུས་རབས་བཅུ་བཞི་པའི་མི་སྣ་གྲགས་ཅན་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོས་དབུ་འཁྲིད་ནས་ལྷ་མོའི་གཞུང་འཁྲབ་སྟེ་ལྕགས་ཟམ་དང་གྲུ་སོགས་སྐྲུན་བྱེད་ཀྱི་ཞལ་འདེབས་བསྡུ་རྒྱུ་དམིགས་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། བོད་ལ་ལྷ་མོའི་འཁྲབ་གཞུང་བརྒྱད་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དོན་ནི་གཏམ་རྒྱུད་དང་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་གྲགས་ཅན་མི་སྣའི་རྣམ་ཐར་གྱིས་མི་སེམས་ལ་གཡོ་འགུལ་དང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུའི་ཐོག་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཆེད་དུ་འཁྲབ་གཞུང་ལ་བཀོད་པ་ཞིག་ཡིན།།