华瑞桑杰，1931年出生，甘肃天祝藏族自治县人，西北民族大学教授，毕业于西北民族学院藏语系。曾任西北民族学院藏语系主任，硕士导师。现任西北民族大学《格萨尔》研究所特邀研究员、《西北民族大学学报》藏文版编委、甘肃省当代少数民族民俗研究会常务理事等职。

མཁས་དབང་ཆེན་མོ་དཔའ་རིས་སངས་རྒྱས་ལགས་ནི་མདོ་སྨད་རྟའི་ཆོལ་ཁ་མཁས་མང་བྱེ་བའི་འབྱུང་གནས་སུ་སྤྱི་ལོ1931པར་ཡབ་རྡོ་རྗེ་ཚེ་རིང་དང་ཡུམ་གདུགས་དཀར་སྐྱིད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་བལྟམས། དགུང་ལོ་ཆུང་དུས་ནོར་ལུག་གི་རྗེས་བསྙེག་པའི་རྫི་བོའིི་རྣམ་ཐར་འཛིན་ཞིང་། སྤྱི་ལོ1943བར་ཕ་ཡུལ་གྱི་ཐག་ཉེ་བའི་རྒྱ་ཡིག་སློབ་ཆུང་སློབ་གྲྭ་ཞིག་ཏུ་ཐོག་མར་ཞུགས་ནས་རིག་པའི་གནས་ལ་འཇུག་པའི་གོམ་པ་དང་པོོ་སྤོས། སྐབས་དེར་དགེ་རྒན་གྱིས་རྒྱ་སྐད་གྱི་ལམ་ནས་ཁྱེད་ཀྱི་རུས་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པར་ཁོང་ལོ་ན་གཞོན་ཞིང་རྒྱའི་སྐད་མ་མཁྱེན་སྟབས་ཐུགས་སུ་ལོ་རྟགས་འདྲི་བ་རེད་སྙམ་ནས་རྟ་ཡིན་གསུངས་པ་ན། དགེ་རྒན་གྱིས་ཀྱང་རུས་རྟ་ཡིན་པར་འཁྲུལ་ནས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྒོ་ནས་མཱ་ཅིན་བུའུ་ཞེས་མཚན་བཏགས། དེ་ནས་བཟུང་ཁོང་གི་མཚན་གཞན་ལ་མཱྰ་ཅིན་བུའུ་ཞེས་ཀྱང་འབོད། སློབ་གྲྭ་དེར་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། སྤྱི་ལོ་1951པར་སྔོན་གྱི་བོད་རིགས་སློབ་གྲྭ་སྟེ་ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གླིང་དུ་ཞུགས་ནས་སྤྱི་ལོ་1954བར་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་སློབ་གྲྭ་དེ་གའི་དགེ་རྒན་དུ་བཞུགས། སྤྱི་ལོ་1955བར་སློབ་གླིང་དེའི་གྲ་སྒྲིག་སློབ་སྐོར་གྱི་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ཁྲིད་དཔྱོད་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་གྱི་འགན་ཁུར། དེའི་ཕྱི་ལོར་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོའི་ལས་འགུལ་གྱིས་ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གླིང་གཏོར་རྗེས་ཁོང་ཀན་ལྷོ་ཁུལ་ཀླུ་ཆུ་རྫོང་ཟམ་ཚ་སློབ་འབྲིང་དུ་ཕེབས་ནས་སྔ་རྗེས་སུ་དགེ་རྒན་དང་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཁུར་བཞེས་ནས། ས་གནས་མང་ཚོགས་ལ་བྱིས་པ་སློབ་གྲྭར་བསྐྱལ་དགོས་པའི་ཁ་ཏ་སློབ་གསོ་དང་ཆེད་དོན་ཚོགས་འདུ་བསྡུས་ནས་མི་རིགས་སློབ་གསོའི་བྱ་བ་ལ་ཤ་ཐང་རུས་ཐང་གིས་འབད་པ་བྱས། སྐབས་དེར་ཀླུ་ཆུ་རྫོང་གི་ཟམ་ཚ་སྡེ་བའི་བོད་ཀྱི་སློབ་མ་རྣམས་ཁོང་དང་དམངས་སྒྲུབ་དགེ་རྒན་རྒྱ་ལོ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་སློབ་ཆུང་གི་བསླབ་བྱ་ཡོངས་རྫོགས་སློབ་ཐབས་བྱས། སྤྱི་ལོ་1970བར་ཀན་ལྷོ་བོད་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཟམ་ཚ་སློབ་འབྲིང་གི་སློབ་གཙོའི་འགན་ཁུར། སྤྱི་ལོ་1974བར་ཀན་ལྷོ་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་འཛུགས་གྲབས་ལ་ཞུགས་པ་དང་བསླབ་དེབ་སྒྲིག་པའི་ཁུར་འཛིན། ཁུལ་སློབ་གསོ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སློབ་ཆུང་དང་སློབ་འབྲིང་གི་བོད་ཡིག་བསླབ་དེབ་སྒྲིག་པའི་འགན་ཡང་ཁུར་ཏེ་སློབ་གྲྭའི་བོད་ཡིག་བསླབ་དེབ་དྲུག་དང་གཞན་སློབ་ཆུང་གི་བསླབ་དེབ་བཅུ་ཐམ་པ་བསྒྲིགས། སྤྱི་ལོ་1978པར་ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གླིང་སླར་སོས་པའི་དབུ་འདྲེན་གྱིས་གདན་འདྲེན་ལྟར་ཕེབས་ནས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་སློབ་ཁྲིད་དང་བསླབ་དེབ་སྒྲིག་པའི་ལས་ཀ་སོགས་ཉིན་མཚན་མེད་པར་འབད་ནས་དགེ་རྒན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་མཚན་སྙན་ཐོབ། དེ་རྗེས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སྡེ་ཁག་གི་མགོ་འདྲེན་དང་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་མཛུབ་སྟོན་པའི་ཁུར་བཞེས། བོད་ཡིག་ཁྲིད་སྟོབས་ཇེ་ཆེར་གཏང་ཆེད། དགེ་རྒན་ཁོང་གིས་སློབ་གྲྭའི་དབུ་མཛད་ལ་རེ་བ་ནན་ཏན་ཞུས་ནས་མཁས་དབང་ཆེན་མོ་རྗེ་ཚེ་ཏན་ཞབས་དྲུང་དང་། ཨ་ལགས་དོར་ཞི་རིན་པོ་ཆེ། ཆུ་སྐྱེས་དགེ་འདུན་བསམ་གཏན་སོགས་གདན་དྲངས་ནས་བོད་རིག་པའི་སློབ་གླིང་གི་དགེ་རྒན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བར་འཁོད། ཁོང་གིས་བརྡ་སྤྲོད་ཁྲིད་ནས་མཁས་དབང་དུ་གྱུར་པ་བཞག་པ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། བློ་བཟང་བསྟན་པ་རྒྱ་མཚོ་རིན་པོ་ཆེ་དང་།ཁོང་གི་སློབ་མ་མིང་གྲགས་ཅན་རྒྱལ་མོ་འབྲུག་པ་དང་ལྕགས་ཐར་རྒྱལ། རྡོར་ཕྲུག ཆ་རིས་བསྐལ་བཟང་ཐོགས་མེད། ཨ་གྲོ་ཟླ་བ་ཕུན་ཚོགས། སྟོད་གཙང་དཔལ་ཆེན་རྒྱལ། ཁ་སྒང་དཔལ་ཆེན་ཐར་སོགས་ཡོད།

རིག་པའི་ཟེའུ་ཕྲེང་འཐོར་བའི་ཟེགས་མ་ལས།།གསུང་རབ་དགོངས་གཏེར་གདུལ་བྱའི་གསོས་སུ་སྨིན།

མཁས་དབང་འདི་ཉིད་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་གཙོ་བོ་ནི་《བརྡ་སྤྲོད་གསལ་བྱེད་ངག་སྒྲོན།》《མངོན་བརྗོད་ཁུངས་བཙུན་རྒྱ་མཚོ།》《སྡེབ་སྦྱོར་རིག་པའི་སྲོལ་འབྱེད།》《བོད་ཡིག་འབྲི་ཚུལ་མཐོང་བ་ཀུན་སྨོན།》《བརྡ་སྤྲོད་སྦྱོར་བ་རྣམ་བཞི་རབ་གསལ།》 《དག་ཡིག་རིག་པ་གབ་པ་མངོན་ཕྱུང་།》《དཔེ་ཆོས་རྣ་བའི་བདུད་རྩི།》《དཔེ་ཆོས་ཚིག་མཛོད།》（རྒྱ་བོད་ཤན་སྦྱར）《རྒྱ་བོད་སྒྲ་རིག་པའི་དཔྱད་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས།》སོགས་ཡོད་ལ། 《ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ།》《བོད་ལྗོངས་ཞིབ་འཇུག》《མཚོ་སྔོན་སློབ་གསོ།》《བོད་ལྗོངས་སྒྱུ་རྩལ་ཞིབ་འཇུག》《མཚོ་སྔོན་བོད་ཡིག་ཚགས་པར།》《ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་རིག་གཞུང་དུས་དེབ།》《གཙོས་དགེ་འོས་ཆེད་སྦྱོང་སློབ་གྲྭའི་རིག་གཞུང་དུས་དེབ།》སོགས་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་རེ་འདོད་ལྟར་དུ་ནང་དོན་དང་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བའི་བརྩམས་ཆོས་མང་དུ་བཀོད། ཁག་ཅིག་ལ་འཛམ་གླིང་རིམ་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་བྱ་དགའ་ཡང་ཐོབ། བསྒྱུར་རྩོམ་ལ《ཚན་རིག་རྒྱུན་ཤེས་མ།》དང་། ཞུ་དག་བྱས་ནས་པར་ཏུ་སྐྲུན་པ་ལ《དཔའ་རིས་རབ་གསལ་ཚང་གི་གསུང་འབུམ།》《བླ་མ་དཀར་པོའི་རྣམ་ཐར།》འཛམ་གླིང་གེ་སར་རྒྱལ་པོའི་སྒྲུང་ལས་《གྲུ་གུ་གོ་རྫོང་།》སོགས་ཡོད། དཔྱད་རྩོམ་ལ་སྐད་ཆ་དང་ཡི་གེ་ནི་རིག་གནས་ཀྱི་གཏེར་མཛོད་ཆེ་ཤོས་ཡིན། བྱ་བའི་མིང་གི་རིག་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ངེས་སྲོལ་རྣམ་པར་བཤད་པ། བོད་ཡིག་གི་བྱུང་རབས་དང་རྩོད་གཞིའི་མཐའ་དཔྱད། བོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་རྩོམ་པའི་ཁོག་འབུབ། མངོན་བརྗོད་ཀྱི་བྱུང་རབས་དང་ཕན་ཡོན། ངག་གི་སྒྱུ་རྩལ་བང་མཛོད་གེ་སར་སྒྲུང་ཟུར་ཙམ་གླེང་བ། བོད་འགྱུར་བྱ་བའི་མིང་གི་སྦྱོར་བ་ཉོག་ཚུལ་དག་པར་བྱ་བར་རེམ་རེམ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་པའི་དབང་བོ་དག་གི་ཡིད་ཀྱི་བརྟན་པ་འཕྲོག་པའི་རྩོམ་མང་དུ་མཆིས།

གང་གིས་མཛད་རྗེས་གནམ་ས་བཀྲ་བ་ལས། །ངོ་མཚར་རྟགས་མའི་མཆོད་སྤྲིན་ཕྱོགས་མཐར་འཁྲིགས།

སྤྱི་ལོ་1989བར་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་སློབ་གསོའི་དགའ་ཚལ་སྐྱོང་མཁན་གྱི་བྱ་དགའ་དང་། སྤྱི་ལོ་1997པར་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་རིག་གནས་པུའུ་དང་རྒྱལ་ཁབ་མི་རིགས་དོན་གཅོད་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་། ཀྲུང་གོའི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་ལྷན་ཚོགས། ཀྲུང་གོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་གླིང་བཅས་ཀྱིས་དཔའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་སྙན་རྩོམ་གེ་སར་སྒྲུང་མྱུར་སྐྱོབ་དང་ཞིབ་འཇུག་ཏུ་བྱས་རྗེས་ཁྱད་འཕགས་བཞག་པས་སྔོན་ཐོན་མི་སྣའི་བྱ་དགའ་ཐོབ། སྤྱི་ལོ1999བར་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་སློབ་ཁྲིད་གྲུབ་འབྲས་བྱ་དགའ་ཨང་དང་པོ་ཐོབ། སྤྱི་ལོ་2001པར་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་སློབ་ཁྲིད་གྲུབ་འབྲས་བྱ་དགའ་ཨང་གཉིས་པ་ཐོབ། སྤྱི་ལོ་2004པར་རྒྱལ་ཁབ་མི་རིགས་དོན་གཅོད་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་དགེ་བཤེས་རྒན་པ་སྔོན་ཐོན་ཅན་གྱི་བྱ་དགའ་ཐོབ། ཡང་ལོ་དེར་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་རྒན་པ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་སྔོན་ཐོན་མི་སྣའི་བྱ་དགའ་ཐོབ། སྤྱི་ལོ་2007པར་རིག་གཞུང་ཆེད་རྩོམ་《སྐད་ཆ་དང་ཡི་གེ་ནི་རིག་གནས་ཀྱི་གཏེར་མཛོད་ཆེ་ཤོས་ཡིན།》ཅེས་པ་དེར་འཛམ་གླིང་དོ་དམ་རིག་ཚན་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པའི་བྱ་དགའ་དང་པོ་ཐོབ། གཞན་ཡང་ཀྲུང་གོའི་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གཞུང་ལུགས་གསར་གཏོད་གནད་ཆེའི་བྱ་དགའ་ཐོབ། སྤྱི་ལོ་1999ལོ་ནས་2008ལོའི་བར་ལོ་བཅུའི་འཛམ་གླིང་དུས་རབས་ལས་བརྒལ་བའི་སྐྱེས་མཆོག་མི་སྣའི་མཚན་སྙན་ཐོབ། སྤྱི་ལོ་2009ལོའི་བར་ཀྲུང་གོའི་དེང་རབས་སྒྱུ་རྩལ་འདུན་མའི་སྐུ་ཚེ་གང་པོའི་མཚན་འཛིན་གཙོ་བོའི་འཇའ་ས་བཞེས། 2010ལོའི་བར་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་དང་ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་རིག་གནས་སྲུང་སྤེལ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་《བརྡ་སྤྲོད་སྦྱོར་བ་རྣམ་བཞི་རབ་གསལ།》ལ་ཇོ་མོ་གླང་མའི་བྱ་དགའ་ཨང་གཉིས་པ་ཐོབ། སྐབས་དང་པོའི་ཀྲུང་གོའི་རིག་རྩལ་ཁུང་ཙིའི་བྱ་དགའ་ཆེས་མཐོ་ཐོབ། སྤྱི་ལོ་2014པར་འཛམ་གླིང་ཧྭ་རན་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་པ་མཉམ་འབྲེལ་ལྷན་ཚོགས་དང་ཀྲུང་གོའི་སྐྱེས་མཆོག་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་པ་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པས་སྐབས་དང་པོའི་འཛམ་གླིང་ཧྭ་རན་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་དབུ་འཛིན་གྱི་བྱ་དགའ་གནང་།

བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་སྐོར་གྱི་འཆད་ཁྲིད་གནང་བཞིན་པ།
开展“藏语语法重要性”专题讲座

ལྷག་བསམ་པད་དཀར་འདབ་བརྒྱ་གྲོལ་བ་ལས། །གཞན་དོན་བསྙེལ་བ་མེད་པའི་མཛད་འཕྲིན་རྒྱས།

ད་ལྟ་དགེ་རྒན་ཁོང་ཉིད། འཛམ་གླིང་སློབ་གསོ་ཚན་རིག་རིག་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་དང་། ཞང་ཀང་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ། 《གསར་རྙེད།》དུས་དེབ་ཀྱི་ཞུས་ཆེན་པའི་ཁུར་བཞེས། ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་རྒན་པ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི། ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་རྒན་པ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ། གེ་སར་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་གདན་ཞུའི་ཞིབ་འཇུག་པ། ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ། ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་རྒན་པ་ན་གཞོན་སྐྱོང་མཁས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ། ཀྲུང་དབྱིན་ཀན་སུའུ་གཞི་རྩའི་སློབ་གསོ་རྣམ་གྲངས་གཙོ་འཛིན་ཚོགས་ཆུང་གི་《སློབ་འབྲིང་བོད་རྒྱ་སྐད་གཉིས་དགེ་རྒན་གསོ་སྦྱོང་བསླབ་དེབ།》གསར་སྤེལ་གྱི་ཆེད་མཁས་པ། 《མདོ་སྨད་ཞིབ་འཇུག》དུས་དེབ་ཀྱི་བློ་གནས་བཅས་ཀྱི་འགན་བཞེས་ཡོད།

དགུང་གྲངས་གྱ་ལྔ་བཞེས་པའི་བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་འདི་ཉིད་ད་ལྟ་ནངས་སྔ་བཞེངས་དང་དགུང་ཕྱི་ཉལ་བྱས་ནས་ཉེར་མཁོ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་《བོད་ཡིག་ཀུན་ཁྱབ་མིང་མཛོད》（ཐ་སྙད་རྒྱ་བོད་ཤན་སྦྱར）ཅེས་བྱ་བ་སྒྲིག་བཞིན་མཆིས་པས་སྐབས་ལགས་སོ།། 

རིག་གཞུང་བགྲོ་གླེང་དུ་ཞུགས་ཏེ་གསུང་བཤད་གནང་བཞིན་པ། ཚེ་བརྟན་སྒྲོལ་མས་པར་མཁོ་འདོན་བྱས།
参加学术活动 图 / 泽旦卓玛提供