མཚོ་སྔོན་དགེ་འོས་སློབ་ཆེན་མི་རིགས་དགེ་འོས་སློབ་གླིང་། གུར་མགོན་སྐྱབས།
འདིར་ད་ལོའི་མཐོ་རྒྱུགས་ལས་རྩོམ་ཡིག་གི་སྐོར་རགས་ཙམ་བཤད་ན། རྩོམ་ཡིག་ལ་རྩོམ་ཆུང་དང་རྩོམ་ཆེན་གཉིས་ཡོད་ཅིང་(རྩོམ་ཆུང་དང་རྩོམ་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་ངའི་སྟབས་བདེའི་བཤད་ལུགས་ཙམ་ཡིན་གྱི་དོན་ལ་རྩོམ་ཐུང་ངུ་དང་རིང་པོ་ཞེས་པ་དེ་ཡིན།)རྩོམ་ཆུང་ལ་བཅད་ལྷུག་གཉིས་ཡོད་དེ་དོན་ཚན་གསུམ་པ་ཚིག་སྦྱོར་སྤེལ་བ་ཞེས་པ་དེ་ཡིན་ལ། སྐར་ཚད15%ཡིན། ཚིགས་བཅད་ཤོ་ལོ་ཀ་དེ་སྙན་ངག་གི་རྒྱན་གྱིས་བཅིངས་ཏེ་བྲིས་ཆོག་ཅིང་། ལྷུག་མ་དེ་རྒྱན་གྱིས་བཅིངས་ཐབས་མེད་པའི་ཉེར་སྤྱོད་རྩོམ་གི་འབྲི་ཐབས་ཀྱི་རིགས་ལ་གཏོགས་པ་ཡིན། དོན་ཚན་འདིའི་ནང་དུ་རྒྱུགས་སྤྲོད་སློབ་མའི་སྙན་རྩོམ་འབྲི་བའི་ནུས་རྩལ་དང་རྒྱུན་སྤྱོད་ཡིག་རིགས་བཀོལ་སྤྱོད་ཐད་ཀྱི་ནུས་པར་བལྟ་བ་ཡིན་པས། རྒྱུགས་བཤེར་དགེ་རྒན་གྱིས་གཙོ་བོར་ཚིག་སྦྱོར་སྤེལ་སྟངས་བཟང་ངན་དང་བྱང་ཆ་ཡོད་མེད་ལ་བརྟགས་ཏེ་སྐར་མ་སྟེར་བ་རེད། འོན་ཀྱང་ཡིད་འཇོག་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་ནི་དྲི་བའི་སྟེང་ན་སོ་སོར་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད་པ་དེ་དང་འགལ་བ་འམ་ཅུང་ཟད་འགལ་བ། ཚབས་ཆེར་འགལ་བ་སོགས་བྱུང་ན་དེ་མཐུན་གྱིས་སྐར་གྲངས་འཕྲི་བཞིན་ཡོད། སྤྱིར་བཏང་དོན་ཚན་འདི་ལ་རྒྱུགས་སྤྲོད་སློབ་མ་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཡིན་ན་མནོ་བསམ་ཆེན་པོ་གཏོང་མི་དགོས་པར་བླང་བྱ་དང་མ་འགལ་བར་བྲིས་པ་ཙམ་གྱིས་ནུས་ཤིང་། རྒྱུགས་འདོན་མཁན་དགེ་རྒན་གྱིས་དཔེ་བལྟ་སའི་ཚིགས་བཅད་དང་རྒྱུ་ཆ་བཀོད་དེ་སློབ་མར་སྟབས་བདེའི་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཡོད་ཅིང་། དེ་ཡང་གཙོ་བོར་དུས་ཚོད་མང་པོ་འཕྲོ་བརླག་ཏུ་མི་འགྲོ་བར་བྱས་ཡོད། དོན་ཚན་བཞི་བ་ནི་རྩོམ་ཆེན་ཏེ། རྩོམ་ཆེན་ཟེར་དོན་ནི་ཁོ་བོས་ལྟོས་ས་ལྟོས་འཇོག་གིས་བཤད་པ་ཡིན་གྱི་རྒྱུགས་ཤོག་སྟེང་ན་རྩོམ་ཆེ་ཆུང་ཞེས་བཀོད་མེད་པར་རྩོམ་ཡིག་ཅེས་བཀོད་ཡོད། འདི་ལ་སྐར་ཚད35%ཡོད། དོན་ཚན་འདི་ལ་རྒྱུ་ཆ་གཅིག་དང་། རེ་འདུན་གསུམ་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཐོག་པར་ཞིབ་ཀློག་བྱེད་དགོས་པ་ཡོད་དེ། རྩོམ་ནི་དེ་ལ་གཞི་བྱས་ཏེ་འབྲི་དགོས་པས་སོ། ། ཐོག་མར་རྒྱུ་ཆའི་ནང་དོན་ཞིབ་ཀློག་གིས་གསལ་བར་ངེས་དགོས་ཏེ། རྒྱུ་ཆའི་ནང་དོན་ནི་“ཡ་རབས་ཚུལ་ལྡན”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་སྙིང་པོར་བྱས་ཏེ་ལྷུག་བརྗོད་བྱས་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལ་གནའ་དེང་གི་འགྱུར་བ་གཞུང་རྟར་བྱས་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཟིན་དགོས་པའི་གནད་ཆེན་པོ་ནི“དེང་གི་དུས་འདིར་སྤྱི་ཚོགས་ཀུན་སྤྱོད་གསོ་བའི་ཐད་ཀྱི་རང་གི་ལྟ་ཚུལ་མཚོན་པ”ཞེས་པ་འདི་ཡིན་ལ། འདི་ཉིད་དྲི་བ་ལྟ་བུར་བྱས་ཏེ་ལན་ལྡོན་དགོས། གནད་འདི་མ་ཟིན་པའི་སློབ་གྲོགས་ཀྱང་ཉུང་ཤས་འདུག་སྟེ། རྒྱུགས་ལན་ལ་རྒན་མོ་གསེར་འཁུར་གྱི་དུས་མང་དུ་བརྗོད་དེ་རྩོམ་ཡིག་རྫོགས་པར་བྱས་པ་ལ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་ནོ། ། དེ་ནས་བློས་བསླངས་ཀྱི་གོ་རིམ་ཁྲོད་དུ་ད་ལྟའི་ཀུན་སྤྱོད་ཉམས་དམས་སུ་ཕྱིན་པའི་གནས་བབས་དང་། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན། མ་འོངས་པའི་མཇུག་འབྲས་སོགས་ལ་བསམ་དགོས་ཤིང་། ཐོག་མར་ཐག་གཅོད་དགོས་པ་ཞིག་ནི་ཁ་བྱང་ཡིན། ཐེངས་འདིའི་རྩོམ་རྒྱུགས་ལས་ཁ་བྱང་ལེགས་པོ་ཡང་མང་དུ་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན། “ཀུན་སྤྱོད་བཟང་པོ་ལམ་གྱི་ཉི་འོད་ཡིན། ”ཞེས་པ་དང་“ཀུན་སྤྱོད་ལེགས་པོས་ནང་གི་མཛེས་སྡུག་མཚོན། ”ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། གལ་སྲིད་ཁ་བྱང་མི་མཛེས་པའམ་ཅུང་ཟད་གཟུར་བ་སོགས་བྱུང་ན་དེ་ལ་དེ་འཚམ་གྱི་སྐར་གྲངས་གཅོག་བཞིན་ཡོད། དེ་ནས་རྩོམ་དངོས་ཀྱི་ཚིག་སྦྱོར་དང་། དག་ཆ། ནང་དོན། སྤྱི་ཁོག་འབུབ་སྟངས། སྒྲིག་གཞི་བཅས་ལ་དམིགས་ཏེ་སྐར་མ་སྟེར་བ་ཡིན་ལ། སྐར་ཚད་ནི་རབ་དང་འབྲིང་། ཐ་མ། ཐ་མའི་ཐ་མ་བཅས་རིགས་བཞི་རུ་བགོས་པ་ཡིན། རབ་སྐར30%ཡན་ཡིན་ལ། འབྲིང25%ཡས་མས། ཐ་མ་སྐར15%ཡས་མས། ཐ་མའི་ཐ་མ་ནི་སྐར5%ཡས་མས་ཡིན། རྩོམ་ཡིག་གཅིག་ལ་དགེ་རྒན་གཉིས་ཀྱིས་རང་རང་སར་བཤེར་ཐེངས་རེ་བགྱིས་ཏེ་སྐར་མ་སྟེར་བ་ཡིན་ལ། བཤེར་ཐེངས་གཉིས་ཀྱི་སྐར་མར་བར་ཁྱད་བྱུང་ན་བཤེར་ཐེངས་གསུམ་པ་བརྒྱུད་དགོས། དགེ་རྒན་དེ་གསུམ་གྱི་སྐར་མར་ད་དུང་བར་ཁྱད་བྱུང་ན་བཤེར་ཐེངས་བཞི་བ་བརྒྱུད་དགོས། དེ་འདྲའི་ནན་ཏན་གྱི་སྐར་མ་འགོད་སྟངས་ཤིག་བརྒྱུད་དེ་བྱུང་བའི་རྩོམ་ཡིག་གི་སྐར་མ་ལ་སྟེར་ཚད་ལ་ནོར་བའི་གནས་གར་ཡང་མེད་དོ། ། ད་ལོའི་མཐོ་རྒྱུགས་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་ལས་བདག་ལ་ཚོར་བ་ཅི་ཞིག་བྱུང་བ་ནི།
དང་པོ། རྩོམ་ཡིག་འབྲི་དུས་འགན་མི་འཁུར་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱུགས་ཤོག་ངོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་གང་རུང་ཞིག་ལེབ་བཤུས་བྱེད་པ་ལྟ་བུ། ཡང་ན་འབྲེལ་མེད་དོན་གཞན་གྱི་སྐད་ཆ་མང་པོ་སྨྲས་ནས་རྩོམ་ཡིག་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན།
གཉིས་པ། གྲ་སྒྲིག་བྱས་པའི་རྩོམ་ཡིག་མི་འབྱོར་བཞིན་དུ་བཙན་སྦྱོར་བྱེད་པ། འདི་ནི་མཐོ་རྒྱུགས་ལ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ཚེ་ན་རྩོམ་ཡིག་གང་རུང་ཞིག་བློར་བཟུང་སྟེ་རྒྱུགས་སྤྲོད་པའི་ཚེ་ན་རྩོམ་རྒྱུགས་ཀྱི་ཁ་བྱང་དང་མི་མཛའ་ཡང་བཙན་གྱིས་སྦྱོར་བ་དང་། ཡང་ནང་དོན་གང་སྦྱར་བ་དེ་ཡང་རྟ་སུག་ལུག་ལ་མི་འབྱོར་བའི་དཔེར་སོང་བ་ལྟ་བུ་དག་ཡིན།
གསུམ་པ། གྲ་སྒྲིག་མེད་ཅིང་རྩོམ་ལ་དོ་སྣང་མི་བྱེད་པའི་སྐོར། སྐར་ཚད་ཀྱི་དབང་དུ་བཏང་ན་སྐར་མ་ཅུང་མང་པོ་ཟིན་པའི་རྩོམ་ཡིག་ནི་ཅི་ནུས་གང་ལྕོགས་ཀྱིས་འབྲི་དགོས་པ་ཞིག་ལས་དེ་ལ་སྣང་མེད་བྱ་མི་རུང་མོད། སློབ་གྲོགས་ལ་ལས་ཐིག་ཕྲེང་རེ་གཉིས་ལས་མ་བྲིས་པ་དང་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་ལས་མ་བྲིས་པ། དེ་བཞིན་སྟོང་བར་བཞག་པ་སོགས་སྣང་སྟེ། དེ་རྣམས་གྲ་སྒྲིག་མེད་པ་དང་མཐོ་རྒྱུགས་ལ་ཅི་ཡིན་འདི་ཡིན་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་འཛིན་མཁན་ཡིན།
བཞི་བ། ཆ་རྐྱེན་མ་ལོངས་པའི་རིགས་ཏེ། དཔེར་ན་ཡིག་གྲངས་སུམ་བརྒྱ་ལས་མེད་པ། རྩོམ་སྟངས་དུངས་བརྗོད་ལྷུག་རྩོམ་གྱིས་བྲིས་པ། ཁ་བྱང་མེད་པ་ལ་སོགས་ཡིན་ཏེ། དོན་ལ་འདི་ནི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་དུས་ནན་ཏན་མི་བྱེད་པའི་རིགས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཅིག་གིས་རྩོམ་བྲིས་ཚར་རྗེས་ཁ་བྱང་འདོགས་སྙམ་གྱིས་རེ་ཞིག་བཞག་ཅིང་། རྩོམ་ཡིག་གི་དངོས་གཞི་རྫོགས་པ་ན་ཁ་བྱང་བརྗེད་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་ཡང་འདུག
ལྔ་བ། ཚིག་རྒྱན་མང་དྲགས་པའི་རིགས་ཏེ། རང་ཅག་གིས་རྩོམ་ཡིག་ཐོག་མར་སྦྱོང་བ་འམ་འབྲི་བའི་ཚེ་སྤྱིར་བཏང་དུ་ཚིག་རྒྱན་གྱི་སྦྱངས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་དབང་གིས་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་བའི་ཚེ་ན་ཡང་ཚིག་རྒྱན་མང་དྲགས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་ནམ་རྒྱུན་རྩོམ་འབྲི་བའི་ཚེ་ན་ཚིག་རྒྱན་མང་པོ་འཇོག་སྲོལ་ཡོད་པ་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནམ་སྙམ།
རྗེས་སོར་མཐོ་རྒྱུགས་ལ་ཞུགས་མཁན་དང་དེར་འབྲེལ་ཡོད་དགེ་སློབ་དག་གིས་ཡིད་འཇོག་བྱ་དགོས་པ་ཡང་གོང་གི་དོན་ཚན་དེ་དག་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་རྩོམ་ཡིག་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ཆ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁ་བྱང་རང་གིས་སྦྱར་ཏེ་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་རྒྱུའང་སྦྱོང་དགོས། དོན་དུ་ཁ་བྱང་རང་གིས་བདམས་ཏེ་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་བ་ནི་ཅུང་རང་དབང་གི་རྩོམ་ཐབས་ཤིག་ཡིན་མོད། ཁ་བྱང་དང་རྒྱུ་ཆ་གཉིས་གོ་མི་འགྲིག་པ་བྱུང་ན་དེ་ཡང་སྐར་ཚད་མི་ལོན་པའི་གནད་དོན་གྱི་འབྱུང་རྐྱེན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན། གཞན་ཡང་ཡིག་གཟུགས་མཛེས་དང་མི་མཛེས། ནག་གསུབ་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱང་དེའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན། སྤྱིར་ན། རྩོམ་ཡིག་བློར་བཟུང་ནས་མཐོ་རྒྱུགས་ལ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་པ་དེ་ཐབས་ལེགས་པོ་ཞིག་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་བློར་བཟུང་བ་གང་དེ་རྩོམ་རྒྱུགས་ཀྱི་དྲི་བ་དང་འགལ་བར་སོང་ན་དུས་ཚོད་ཆུད་ཟོས་པ་ཡིན་ལ། ཁྱོད་རང་གི་ཆུ་ཚད་ངོ་མ་དེ་རྒྱུགས་ཤོག་ངོས་ནས་མངོན་པར་བྱེད་པ་ལ་གེགས་རྒྱ་བཟོས་པའང་ཡིན་ནོ། ། དེ་བས། རྩོམ་ཡིག་རང་གི་ལག་པས་འབྲི་བ་དང་། རང་གི་ཀླད་པས་འབྲི་བ། རང་གི་སེམས་འདུན་མཚོན་པ་ཞེས་པའི་རྩ་དོན་གྱི་སྟེང་ནས་རྒྱུན་དུ་སྦྱོང་བརྡར་བྱས་ན་གབ་ཚིག་ལྟ་བུའི་མཐོ་རྒྱུགས་ཀྱི་རྩོམ་བྱང་ཨེ་ཁེད་ལ་བལྟ་བའི་ངལ་བ་ལྷུར་ལེན་མི་དགོས་ཤིང་། རྒྱུགས་ཤོག་ངོས་ལ་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་དུས་ཀྱང་རང་ལ་སྤོབས་པ་དང་རང་ལ་ཡིད་ཆེས་རྙེད་སྲིད་ཅིང་། འབད་པ་ཆེན་པོས་རང་སྟོབས་ཀྱིས་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་སྐར་མ་ལོན་དང་མ་ལོན་ཅི་འདྲ་ནའང་རྗེས་སོར་ནམ་ཡང་འགྱོད་པར་མི་འགྱུར་སྙམ་མོ། །
(མཚོ་སྔོན་བོད་ཡིག་ཁྲིམས་ལུགས་ཚགས་པར་ཁང་གི་འཕྲིན་སྟེགས་ལས་བཤུས།)