ཆོས་སྒྲོན། རིག་བསྟན།

མི་ཉག་གི་མཁར་རྩིག་ལག་ཤེས།

        དེ་ཡང་ཁམས་མི་ཉག་གི་ཝ་ཁྲལ་དང་འབོ་གངས་དཀར། བོན་པོ་གཤིས། ས་བདེ། འགག་པ་བཅས་ལ་ཡོད་པའི་མཁར་རྫོང་ནི་ཡོན་རྒྱལ་རབས་ནས་ཆིང་རྒྱལ་རབས་བར་གྱི་ཡིན་ལ་དང་ཐོག་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དགྲ་བོ་འགོག་པའི་ཆེད་དུ་བཞེངས་པ་ཡིན་ཏེ་དགྲ་བོ་ཡོང་དུས་མཁར་རྫོང་གི་ཐོག་ལ་མེ་བསྒྲོན་ཏེ་དུ་བ་ཡིས་ཕན་ཚུན་བརྡ་བསྟན་པ་ཡིན། གླིང་ཆུ་ནི་གྱ་གྱུའི་འགྲོས་ཀྱིས་བཞུར་ལ་རི་བོ་མཐོན་པོས་མིག་བསྒྲིབས་ཏེ་ཐག་རིང་པོ་མཐོང་མི་ཐུབ་ཀྱང་མཁར་རྫོང་རྣམས་མཐོན་པོ་ཕན་ཚུན་མཐོང་ཐུབ་པས་མཁར་རྫོང་གཅིག་གི་ཐོག་ལ་དུ་བ་འཕྱུར་དུས་དེའི་རྗེས་སུ་གནས་པའི་མཁར་རྫོང་ཐོག་མེ་བསྒྲོན་ཏེ་བརྡ་བསྟན་རེས་བྱས། ཆིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མེ་སྒྱོགས་སོགས་བེད་སྤྱོད་པའི་དབང་གིས་མཁར་རྫོང་བཞེངས་པའི་སྲོལ་ཉམས་ཏེ་སྔར་ཡོད་ལས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྗེས་ཤུལ་དུ་ལྷག་པ་རེད། ཁམས་མི་ཉག་གི་མཁར་རྫོང་ནི་ས་དེ་གའི་རྡོ་དང་རྡོ་ལེབ། ས་འདམ་བཅས་ལས་བརྩིགས་པ་ཡིན་ལ་ཕྱི་ནས་བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པ་དང་དབྱིབས་ལ་ཟུར་བཞི་དང་ཟུར་ལྔ། ཟུར་དྲུག ཟུར་བརྒྱད་ཅན་སོགས་མང་པོ་ཞིག་སྨིིག་རྩ་ལ་གྲུ་བཞི་མ་20ནས་30བར་དང་མཐོ་ཚད་ལ་སྨི་10ནས་60ཙམ་ཡོད། ནང་རོལ་དུ་བརྩེགས་4ནས་5ཡོད་ལ་བརྩེགས་རེ་རེའི་ནང་དུ་སོ་རྒྱག་ས་དང་བོའུ་འཇོག་སའི་ཁུང་བུ་ཡོད། མཁར་རྫོང་དང་གྲོང་སྡེ་གཉིས་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཚུལ་དུ་གནས་པས་ལྟ་བས་མི་ངོམ་པའི་ཉམས་ཤིག་འབུར་དུ་ཐོན་འདུག་པ་ནི་བོད་མི་དམངས་རྣམས་ཀྱིས་མཐོ་སྒང་གི་ཁོར་ཡུག་དང་བསྟུན་ནས་གདོད་མའི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་རྒྱུ་ཆ་སྤྱད་དེ་རང་ལ་གོ་ཆོད་ཅིང་གཞན་ལ་ངོམ་ཆོག་པའི་བཟོ་རྩལ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་བསྐྲུན་པའི་རྟགས་རེད་ལ་ཡུན་རིང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནང་ལ་ས་འགུལ་ཆར་འཇིག་གིས་མ་གནོད་པར་བརྟན་བརླིང་ངང་གནས་ཐུབ་པ་ནི་མེས་པོ་རྣམས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ཉིང་བཅུད་དང་ངོ་མཚར་བརྗོད་ལས་འདས་པའི་བཟོ་རྩལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་ཅིག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་འདི་ནི་དཀར་མཛེས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་ཁང་གིས་སྤྱི་ལོ་2014ལོར་ཐེངས་དང་པོ་ཕུད་པའི་དུས་དེབ་《ཁམས་པའི་འཛུམ་རིས།》ཞེས་པའི་ལྡེབ་མ་18པའི་ངོས་ཀྱི་བདེ་ཆེན་དབང་མོའི་རྩོམ་ཡིག་ལས་འཚོལ་སྡུད་བྱས།

མི་ཉག་གི་རྡོ་རྩིག་ལག་ཤེས།

        དེ་ཡང་དམངས་ཁྲོད་བཟོ་རྩལ་ལས་མི་ཉག་ཕྱོགས་སུ་དར་བའི་（གཙོ་བོ་དར་མདོ་ས་ཁུལ།）རྡོ་རྩིག་ཁང་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལག་རྩལ་སྐོར་ཅུང་ཟད་གླེང་ན། ཐོག་མར་ཁང་པ་ཆེ་ཆུང་ཅི་འདྲ་ཞིག་འདོད་པ་དེ་ལུགས་ཀྱིས་ཐིག་གདབ་དགོས། ཁང་པ་ཆེ་ཆུང་དེ་ཡང་གཙོ་བོ་གྲངས་ཀ་མང་ཉུང་ལ་རག་ལས་ཏེ། ཀ་བ་གསུམ་ཅན་ནས་བཞི་ཅན། དྲུག་ཅན། བརྒྱད་ཅན། བཅུ་ཅན། བཅུ་གཉིས་ཅན་སོགས་ཡོད། མ་ཁང་ཀ་བ་བཅུ་གཉིས་ཅན་ནི་དེང་སང་ཁང་པ་ཆེ་བའི་གྲས་སུ་གཏོགས་ལ། མང་ཆེ་བ་ནི་ཀ་བ་དྲུག་ཅན་དང་དགུ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེང་སང་ནི་ཀ་བ་གསུམ་ཅན་ཡིན། མཐོ་ཚད་ནི་བརྩེགས་གསུམ་རེའི་སྟེང་པད་བརྩེགས་དང་དེའི་སྟེང་གྱོ་ལེབ་བམ་རྡོ་ལེབ་བཀབ་པས་ཐོག་བརྩེགས་ལྔ་རེ་ཡོད་དོ། །ས་ཐིག་བཏབ་རྗེས་རྩིག་རྨང་བརྐོ་དགོས་ཤིང་། གཏིང་ཟབ་ཚད་ནི་ས་འཕྲོའམ་རྨང་ས་ཞེས་པའི་ས་བྱེ་མ་ཅན་ལ་ཐུག་དགོས། དེ་ཡང་རེ་འགར་ཁྲི་ཙེ་གང་རེ་ཙམ་བརྐོས་ན་ཆོག་ལ། རེ་འགར་ནི་ཁྲི་ཙེ་དོ་ཙམ་དང་རེ་འགར་ནི་ཁྲི་ཙེེ་ལྔ་རེ་ཙམ་ཡང་བརྐོ་དགོས་ཐུག་པ་སོགས་ནི་ཁ་སའི་མཐུག་སྲབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ཐུག་ཡོད། གནའ་སྔ་མོར། ས་འཕྲོས་ལ་ཐུག་རྗེས་རྩིག་རྨང་གི་ས་བརྡུང་ནས་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་བའི་སྲོལ་ཡང་ཡོད་པར་གྲགས། རྩིག་རྨང་ལེགས་པར་བརྐོས་གྲུབ་རྗེས། དེའི་ནང་རྡོ་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་བརྫངས་དགོས། ཡུལ་སྐད་དུ་རྩིག་རྨང་སྒྲིག་ཟེར། དེ་རྗེས་འདམ་རྩིག་གི་མགོ་འཛུགས་དགོས། འདམ་རྩིག་བྱེད་ཚུལ་ལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་མཆིས་ཏེ། （1）རྡོ་ཆེན་གཅིག་ལ་རྡོ་ཆུང་བརྒྱ་ཡིས་བསྐོར་བའི་རྩིག་ཚུལ། （2） གཡུང་དྲུང་ལག་སྦྲེལ་གྱི་རྩིག་ཚུལ། （3） རྡོ་རྗེ་བྱ་རྩིག（4） འཇང་རྩིག（གནའ་སྔ་མོ་འཇང་གིས་མི་ཉག་ས་ཁུལ་དབང་སྒྱུར་སྐབས་ནས་དར་བའི་རྩིག་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གྲགས། གནའ་སྔ་མོར་བརྩིགས་པའི་མཁར་རྫོང་མང་པོ་ཞིག་དེང་སང་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་ཚོའི་རྩིག་ཚུལ་ནི་འཇང་རྩིག་ཅེས་གྲགས་སོ། །
སྔོན་ཚེ་རྡོ་རྗེ་བྱ་རྩིགས་སམ་རིན་ཆེན་བྱ་རྩིག་དང་འཇང་རྩིག་གི་རྩིག་ཚུལ་སོགས་ཀྱང་། དེང་སང་ཆེས་དར་བ་ནི་རྡོ་ཆེན་གཅིག་ལ་རྡོ་ཆུང་བརྒྱ་ཡིས་བསྐོར་བ་དང་། དེ་རྗེས་གཡུང་དྲུང་ལག་སྦྲེལ་གྱི་རྩིག་ཚུལ་སོགས་ཡིན་ཞིང་། དེ་མིན་རྡོ་ཡིས་འབྱོར་ན། དཀར་པོ་གྲལ་རེ། སེར་པོ་གྲལ་རེ། སྔོན་པོ་གྲལ་རེ་བྱེད་པའི་རྩིག་ཚུལ་ཡང་ཡོད་དོ། །

སྦྲ་ནག་དྲུབ་ལུགས་ཀྱི་ལག་ཤེས།

        དེ་ཡང་འབྲོག་པའི་འཚོ་གཞིས་ཀྱི་སྦྲ་ནག་ནི། རྒྱའི་ཐང་ཡིག་ཏུ་སྔོན་ཆད་བོད་ཀྱི་དམག་རྣམས་སྦྲ་ནག་ཕུབ་ནས་འགྲོ་ཞེས་པ་ལྟར་སྦྲ་ནག་གིས་བོད་མི་རིགས་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྲུབས་ཀ་རེ་ནས་བྱེད་ནུས་མི་དམན་པ་རེ་ཐོན་ཡོད་ལ། བོད་རང་གི་འཚོ་སྟངས་ལ་རོང་འབྲོག་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ལ་སྦྲ་རོག་རོག་ཅན་དང་ཁང་སྐྱ་སྐྱ་ཅན་ཞེས་འབྲོག་པ་སྦྲ་ནང་དུ་འཚོ་བ་ནི་ཁོ་ཚོའི་འཚོ་སྟངས་དང་མཐུན་ཞིང་འཚོ་བའི་གོམས་གཤིས་དང་འགྲོགས་པའི་བཟོ་སྐྲུན་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་སྟེ། འབྲོག་པའི་རིག་གནས་ཡོད་ཚད་ཀྱི་དྭངས་མར་གྱུར་པའང་སྦྲ་ནག་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོ་གང་གིས་ཀྱང་ཚབ་བྱེད་དཀའ་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། སྦྲ་ནག་ནི་འབྲོག་མི་རང་ཉིད་ཀྱི་ལག་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་འཁེལ་འཐག་བྱས་པའི་རྩིད་པའི་རེ་བ་ནག་པོ་འབའ་ཞིག་གིས་བཟོས་པ་ཡིན་ལ། དབྱིབས་ནི་ཡབ་མེས་ཀྱི་ཁ་རྒྱུན་ལ་སྦྲ་ནག་གི་དབྱིབས་ནི་སྦལ་གཟུགས་ཁ་སྦུབ་དང་འདྲ་བ་དེས་རང་བྱུང་གི་གནོད་པས་མི་ཚུགས་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་། སྦྲའི་ཁ་ཚུབ་ཀྱི་མཚམས་སུ་ཟུང་ང་ཕོ་ལོང་མོ་ལོང་གིས་སྒྲོག་པའི་ཕོ་ཡིས་ཐབས་དང་མོ་ཡིས་ཤེས་རབ་མཚོན་པས་ཐབས་ཤེས་ཟུང་འཇུག་གི་མགོ་སྦྲ་འདི་གྲུབ་པ་ཡིན། སྦྲ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན་ཀླད་ཀྱི་རེ་བ་ཞེང་མ་ལྔའི་མཚམས་སུ་ཆོན་ཆེན་གྱི་ཐག་པ་ལྔས་འཐེན་དགོས། དེའི་འོག་གི་རེ་བ་ཞེང་མ་བཞིའི་མཚམས་སུ་ཆོན་ཆུང་6ལ་ཐག་པ་དྲུག་གིས་འཐེན་དགོས།

        དེའི་འོག་གི་རེ་བ་ཞེང་མ་གསུམ་སྦྲ་མཐའི་ཕྱོགས་རེ་རེའི་མཚམས་སུ་ས་འཇུའི་ཐག་པ་8རེ་8རེ་གཡས་གཡོན་གཉིས་ལ་ཁྱོན་བསྡོམས་ས་འཇུ་བཅུ་དྲུག་གི་ཐག་པས་འཐེན་དགོས། ས་འཇུའི་འོག་གི་ས་རྒྱག་རེ་བ་ཞེང་མ་གཉིས་སམ་གསུམ་དགོས། ཕུགས་ཚང་ལ་ས་འཇུ་7ཡོད་དགོས། སྒོ་ཚང་ལ་ས་འཇུ་7འཐེན་དགོས། ཕུགས་ཚང་དང་སྒོ་ཚང་གཉིས་ཀ་ལས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ཁུལ་ཡིན་ཞིང་རྒྱ་ཅུང་ཟད་ཆེན་པོ་བཏགས་སྲོལ་ཡོད་པ་ཡིན། སྦྲའི་ཕུགས་ལ་ཆོན་ཆེན་དང་ཆོན་ཆུང་2དང་སྒོ་ལའང་ཆོན་ཆེན་དང་ཆོན་ཆུང་2རེ་འཐེན་དགོས་ཤིང་། ཁ་ཚུབ་འཐེན་བྱེད་ཀྱི་མཐོངས་ཐིག་ཞེས་པ་ཐ་གུ་རིང་པོ་གསུམ་ཡོད་དགོས། ནང་གི་ཐ་གུ་ནི་ཟུང་ཐག་ལྔ་ལ་ཀ་ར་5དགོས། ད་དུང་ནང་ཐིའུ་མང་པོ་བཏགས་དགོས། སྦྲའི་རིང་ཐུང་ལ་འདོམ་པ་5ཕྱེད་ཙམ་ཡོད། གོང་བཤད་ཀྱི་སྦྲ་ནི་སྦྲ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ཚད་གཞི་བཤད་པ་ཡིན་ལ། སྤྱིར་སྦྲ་ལ་ཀ་ར་དང་ཆ་རུ། ཕུར་པ་མང་པོ་ཞིག་དགོས་པ་ཡིན་ལ། གཡས་གཡོན་གཉིས་ལ་ཆོན་ཆེན་ལྔ་ལ་ཀ་ར་5གཉིས་10དང་ཆོན་ཆུང་ལ་ཀ་ར་6ཁྱོན་ཕྱོགས་གཉིས་ལ་ཀ་ར་12ཡོད་དགོས། ནང་ལ་ཀ་ར་5རེ་དང་ཁྱོན་བསྡོམས་ཕྱི་ནང་གཉིས་ལ་ཀ་ར་12ཙམ་ཡོད་དགོས། ཁྱོན་བསྡོམས་ཕུར་པ་60ལྷག་ཡོད་ཅིང་། སྦྲའི་རེ་ཞེང་ལ་དཀྱིལ་མཐོ་དོ་ཡོད། རིང་ཐུང་ལ་འདོམ་པ་5ཕྱེད་ཡོད། དེ་ཡང་སྦྲ་ལ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོད་པའང་ཤེས་པར་བྱ་དགོས། སྤྱིར་སྦྲ་ལ་ཕོ་སྦྲ་དང་མོ་སྦྲའི་དབྱེ་བ་ཕྱེས་ཡོད་ཀྱང་འདིར་བཤད་རྒྱུ་མིན། བཤད་སྲོལ་ལ་གོང་ཞུས་ལྟར་མི་ཉག་གི་སྦྲ་ནི་རུས་སྦལ་གྱི་དབྱིབས་དང་འདྲ་བས་ས་ཆ་གང་དང་གང་ལ་ཕུབ་ན་ས་དགྲ་དང་ཆུ་དགྲ་སོགས་འགོག་ཐུབ་ཅེས་བཤད་སྲོལ་ཡོད་པ་ཡིན། མི་ཉག་གི་སྦྲ་ནི་བོད་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་སྦྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མ་རྒན་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་གནའ་མི་རྒན་པོ་ཚོས་ནམ་རྒྱུན་བཤད་སྲོལ་ཡོད། གང་ལྟར་ཡིན་ཡང་སྦྲའི་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་ཡོད། འདིར་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས་ཙམ་མ་གཏོགས་བྲིས་མེད། འདིའི་སྐོར་རྒྱས་པར་ཤེས་འདོད་ན་འབྲི་རུ་དཀོན་མཆོག་ཐུབ་བསྟན་གྱིས་བརྩམས་པའི་དམངས་ཁྲོད་རིས་འགྲེལ་སྲོལ་རྒྱུན་གསལ་བའི་མེ་ལོང་གི་ལྡེབ་མ་179ནས་202བར་དང་། ཡང་ན་སྤྱི་ལོ་2013ལོའི་ཟླ་12པར་སི་ཁྲོན་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོས་ཕུད་པའི་ཁམས་བོད་ཞིབ་འཇུག་གི་ཤོག་གུ་ལྡེབ་མ་213ངོས་ཀྱི་ཟླ་བ་སྒྲོལ་མའི་སྦྲའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་གཟིགས་དང་མཁྱེན་པར་འགྱུར་རོ། །