ལེའུ་གསུམ་པ། སྤུ་རྒྱལ་གྱི་དུས་རབས།

དེ་ནས་འོག་གི་བཙན་བཞིའམ། །

ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བོད་རྒྱལ་བཞི། །
རྒྱལ་པོ་འབྲོང་གཉན་ལྡེའུའི་སྐབས། །
གསེར་དངུལ་ཆང་གི་བཞེས་ཕོར་ཚབ། །
བོད་དུ་དཀར་ཡོལ་སྣ་ཚོགས་བཟོས། །
རྒྱལ་པོ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་སྐབས། །
ལོང་བའི་མིག་ལ་གཤགས་བཅོས་དང་། །
རིམས་ཀྱི་ནད་ལ་སྔོན་འགོག་སོགས། །
གསོ་བ་རིག་པའི་བསྟན་པ་རྒྱས། །
མཛངས་བློན་གསུམ་པ་མོང་གི་བུས། །
བྲེ་སྲང་བཅོས་ནས་ཚོང་ལས་དང་། །
རོང་འབྲོག་བར་གྱི་འབྲེལ་འདྲིས་འཕེལ། །

   རྒྱལ་པོ་འོག་གི་བཙན་བཞིའི་དུས།

   1. སྤུ་རྒྱལ་ཉེར་དགུ་པ་ཁྲི་གཉན་གཟུང་བཙན་ནི། ཡབ་རྒྱལ་པོ་ལྷ་ཐོ་ཐོ་རི་གཉན་བཙན་དང༌། ཡུམ་རྣོ་བཟའ་མང་དགའ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས། སྐུ་གཤེན་ཞང་ཞུང་ཚ་ལ་ཞེས་པས་མཛད། སྦས་སྣང་གཞེར་ལྷ་བཙན་དང༌། མགར་ཁྲི་འབྲིང་གཉིས་ཀྱིས་བློན་པོ་བྱས། སྤྱི་ལོ་493པ་ཆུ་བྱ་ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་གྱུར། རྒྱལ་པོས་རང་གི་མའི་མིང་པོ་ལ་ཞང་ཞེས་བོས་པས་དེའི་ཕྱིན་ཆད་མ་ཡི་མིང་པོ་ལ་ཞང་དུ་འབོད་པའི་སྲོལ་བྱུང་ཞིང༌། དེའི་ཡན་གྱི་དུས་སུ་ཞང་ལ་ཇོ་བོ་ཞེས་འབོད་སྲོལ་ཡོད། འབྲོ་བཟའ་མོ་དུང་ཡང་གཞེར་ཁབ་ཏུ་བཞེས། སྤྱི་ལོ་516པ་མེ་སྤྲེལ་ལོར་གཤེགས། སྐུ་གཤེགས་རྗེས་བང་སོ་དོན་མཁར་མདའ་རུ་བརྩིགས་ཤིང་དེ་ཡང་ཕུལ་མེད་ས་ཕུང་བརྡལ་བ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་དོ།

● ཉེར་དགུ་པ་ཁྲི་གཉན་གཟུང་བཙན།

   2. སྤུ་རྒྱལ་སུམ་ཅུ་པ་འབྲོང་གཉན་ལྡེའུ་བཙན་ནི། ཡབ་ཁྲི་གཉན་གཟུང་བཙན་དང༌། ཡུམ་འབྲོ་བཟའ་མོ་དུང་ཡང་གཞེར་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས། སྐུ་གཤེན་ཕོན་པོ་མ་རུང་གིས་མཛད། མཆིམས་བཟའ་ཀླུ་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་བཞེས། སྙགས་ཐང་པ་ཡར་རྗེས་བློན་པོ་མཛད། སྤྱི་ལོ་516པ་མེ་སྤྲེལ་ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་གྱུར། སྐུ་གཞོན་པའི་དུས་སུ་སུམ་པའི་ཡུལ་དུ་བྱོན་སྐབས་བོན་པོ་ཞིག་གི་ཆུང་མ་རྒྱ་མོ་ཆ་ལྕམ་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་བ་བྱུང་ནས་སྲས་སུམ་རི་རིང་པོ་ཞེས་པ་ཞིག་འཁྲུངས་ཀྱང་ངོས་མ་བླངས། རྗེས་སུ་རྒྱལ་པོར་མཛེ་ནད་ཕོག་པ་དང༌། བཙུན་མོར་ཡང་སྲས་དམུས་ལོང་ཞིག་འཁྲུངས། དེ་ཅུང་ཟད་ཆེར་ལོངས་པ་ན་ཡབ་ཀྱིས། ཁྱོད་ཀྱིས་འ་ཞའི་ཡུལ་ནས་སྨན་པ་བོས་ཏེ་མིག་ཕྱེས་ལ་རྒྱལ་ས་ཟུངས། གལ་ཏེ་མིག་འབྱེད་མ་ཐུབ་ན་སུམ་པའི་ཡུལ་དུ་བོན་པོའི་ཆུང་མ་རྒྱ་མོ་ཆ་ལྕམ་བྱ་བ་ལ་ངའི་བུ་སུམ་རི་རིང་པོ་ཞེས་པ་ཡོད་པ་དེ་བོས་ནས་ཁྱོད་རང་གཤེགས་རྫུ་གྱིས་ལ་ཁོ་རྒྱལ་སར་ཆུག”ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཡབ་ཡུམ་གཉིས་བློན་པོ་སྙགས་ཐང་པ་ཡར་རྗེ་དང་བཅས་པ་གདུང་རྒྱུད་ལ་འགོས་ནད་མི་ཕོག་པའི་ཆེད་དུ་ཡར་ཀླུང་ཞང་མདར་བང་སོ་བརྩིགས་ནས་གསོན་པོར་དུར་དུ་བཞུགས་པར་གྲགས་ཤིང་། བང་སོའི་མིང་ལ་ཡང་གསོན་མཆད་ཟླུམ་པོ་ཞེས་ཟེར་རོ།
   སྤུ་རྒྱལ་སུམ་ཅུ་པ་འབྲོང་གཉན་ལྡེའུའི་རིང་ལ་བོད་དུ་དཀར་ཡོལ་བཟོ་རྒྱུའི་ལག་རྩལ་དར་བའི་སྐོར《རྒྱ་བོད་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོ》ལས།
དེའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བའི་དཀར་ཡོལ་གཉིས། །
འབྲོ་བརྙན་ལྡེའུ་གུའི་རིང་ལ་བོད་དུ་དར། །
རྒྱལ་པོའི་གསོལ་ཞལ་དབང་པོའི་གཏེར་དུ་སྦས། །
དེ་ཡི་རྟིང་ལ་རླུང་ནམ་འཕྲུལ་རྒྱལ་དུས། །
མཁས་པའི་བཟོ་བོས་སོ་ནག་ཐང་པོ་ཆེར། །
འཆིང་བུའི་རྒྱུ་ལ་རྣ་ཐོས་དཔེ་བྱས་ནས། །
སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཆེ་ཆུང་འབྲིང་གསུམ་སྟོན། །
རབ་དང་འབྲིང་དཀར་ཐ་མ་སྔོ་ཤས་ཆེ། །
བོད་ཡུལ་དབུས་གཙང་མཐིལ་ན་ནོར་བུ་ལས། །
གྲུབ་པའི་འབྲུག་བརྒྱབ་གྲགས་པ་དེ་རྩལ་ལོ། །
འདི་ལ་ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་ལྡན། །
སྐལ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ཟུངས་ཤིག །
དེ་ལ་ཟླ་བོ་གསུམ་ཡོད་དར་རྩེ་དང༌། །
འདོལ་ལ་བྱང་སྐྱ་གསུམ་དུ་གྲགས་པ་ཡིན། །
དེ་རྣམས་བོད་དུ་བྱུང་བའི་དཀར་ཡོལ་ཡིན། །

ཞེས་སོགས་བོད་དུ་དཀར་ཡོལ་བྱུང་བའི་དུས་ཚོད་དང༌། དཀར་ཡོལ་བཟང་ངན་བརྟག་ཐབས་སོག་གསལ་པོར་གསུངས་ཡོད།

● སུམ་ཅུ་པ་འབྲོང་གཉན་ལྡེའུ་བཙན།

ཡབ་མེས་བཀའ་ལས་འདའ་བའི་ཁོངས། །
བན་པོ་རྗེ་དང་འ་ཞ་རྗེ། །
དྲང་གར་རྗེ་དང་ཟིང་པོ་རྗེ། །
མངའ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ལས་འགོ་ཚུགས། །
ཟིང་རྗེའི་བློན་པོ་དབའ་དང་མྱང་། །
ཆེས་པོ་ནགས་སེང་གྲོགས་བཀུག་ནས། །
སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་ཞབས་ལ་གཏུགས། །
ཟིང་རྗེའི་དགྲ་ལན་མ་འཕྲོད་གོང་། །

སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་དགུང་དུ་གཤེགས། །

● དཀར་ཡོལ་བཟོ་བ།

   3. སྤུ་རྒྱལ་སོ་གཅིག་པ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་ནི། ཡབ་འབྲོང་གཉན་ལྡེའུ་བཙན་དང༌། ཡུམ་མཆིམས་བཟའ་ཀླུ་རྒྱལ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་འཁྲུངས། འདི་ཉིད་བལྟམས་པའི་དུས་སུ་དམུས་ལོང་དུ་བྱུང་བ་ལ། འ་ཞའི་ཡུལ་ནས་སྨན་པ་བོས་ཏེ་མིག་ཕྱེས་པས་སྟག་མོ་རི་ལ་རི་དྭགས་གཉན་འགྲོ་བ་གཟིགས་ཐུབ་པ་བྱུང་བས་མཚན་ལ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་སུ་གསོལ་བར་གྲགས། སྤྱི་ལོ་556པ་ཤིང་ཕག་ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་གྱུར། སྐབས་དེར་རྒྱལ་ཕྲན་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་དུས་སུ་བཀའ་ཡི་མངའ་ཁོངས་ལས་འདས་པའི་རྒྱལ་ཕྲན་རྣམས་ཀྱི་སུམ་གཉིས་མངའ་འོག་ཏུ་འདུས། བན་པོ་རྗེ། འ་ཞ་རྗེ། དྲང་གར་རྗེ། ཟིང་པོ་རྗེ། ཞང་ཞུང་རྗེ་རྣམས་འདུལ་བའི་འགོ་ཚུགས། ཉང་སྦས་གནོན་གསུམ་འབངས་སུ་ཆུད། བྲེ་དང་ཕུལ་སྲང་བཅོས། འབྲུ་མར་རྣམས་ཚད་ལ་བཅལ་བ་སོགས་ཚོང་ལས་ཡར་རྒྱས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བྱུང་བའི་དུས་རབས་ཤིག་ཡིན། སྐུ་གཤེན་ར་སངས་ཁྲི་ནེ་ཁོད་ཀྱིས་མཛད། སྟོང་བཙུན་འབྲོ་དཀར་ཁབ་ཏུ་བཞེས། སྣ་ནམ་མང་གཉའ་དང༌། སྦྲ་ཁྲི་ཟུང་ལན་པ་གཉིས་ཀྱིས་བློན་པོ་མཛད།

● སོ་གཅིག་པ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས།

   རྒྱལ་པོ་འདིའི་དུས་བོད་ཀྱི་མཛངས་བློན་བདུན་གྱི་གསུམ་པ། ཁྲི་ངོར་སྣང་བཙན་མང་གིས་བྲེ་དང་། ཕུལ་དང་། སྲང་རྣམས་ལེགས་བཅོས་བྱས་ཤིང་། ཞིང་པའི་ས་ཁུལ་ནས་ཐོན་པའི་འབྲུ་རིགས་རྣམས་བྲེ་ལ་འཇལ་ནས་སྤྲོད་ལེན་བྱེད་པ་དང་། འབྲོག་པའི་ས་ཁུལ་ནས་ཐོན་པའི་མར་སོགས་སྲང་ལ་འཇལ་ནས་སྤྲོད་ལེན་བྱ་དགོས་པའི་གཏན་འབེབས་བཟོས།
   འཕྱོངས་རྒྱས་ཕྱིང་བ་སྟག་རྩེ་ན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་བཞུགས་པ་དང༌། ཉེན་ཀར་རྟིང་པ་ཞེས་པ་དེང་དུས་མལ་གྲོ་གོང་དཀར་གྱི་ཡུལ་འདིར་ཟིང་པོ་རྗེ་སྟག་སྐྱ་བོ་བཞུགས། ཟིང་པོ་རྗེ་ལ་ས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་སྡེ་འབངས་མང་པོ་ཡོད་པ་སྟེ། སྤུར་བའི་ཡུ་སྣ་ན་ཞེས་པ་ཀོང་པོ་ཡན་ཆད་དང་། སྟག་སྐྱ་བོའི་ཡུལ། ཡུལ་ཡེ་རབ་སྡེ་བཞི། ཀླུམ་ཡ་གསུམ་རྣམས་ཟིང་པོ་རྗེའི་ས་ཆ་ཡིན་ཞིང༌། ཡུལ་གྲུ་དེ་དག་གི་ནང་དུ་ཁོ་ལ་དབང་བའི་སྡེ་འབངས་ཁྲི་གསུམ་ལྷག་ཙམ་ཡོད། སྐབས་ཤིག་ན་ཟིང་པོ་རྗེས་བྱ་བ་ཅི་ལ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཤ་སྟག་བྱེད་ཅིང༌། ལེགས་པར་ཉེས་པར་བཅུག ཁོ་རང་ལ་བློ་སེམས་དཀར་ཞིང་གྲོས་བཏོན་པའི་མི་རྣམས་ལ་མི་ཉན་ཞིང༌། གཅམ་བུ་①དང་ངོ་དགའ་བྱེད་ཅིང་སྐད་ཆ་སྙན་པོ་ཤོད་མཁན་རྣམས་ལ་རྩི་མཐོང་བྱེད། སྐབས་དེར་ཟིང་པོ་རྗེས་ཆོས་དང་སྲིད་ཀྱི་ལས་ཀ་ལོག་པ་ཁོ་ན་བྱས་ཀྱང༌། མི་སུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་གྲོས་བཏོན་མ་ཕོད། དེ་ལྟར་གོང་གི་རྒྱལ་པོ་སྨྱོས། འོག་གི་འབངས་མི་ཐོར། མི་རྣམས་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་མི་ཕོད་པར་འབྲེལ་བ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན། ཡུལ་གྱི་བདེ་འཇགས་དང་འབངས་མིའི་འཚོ་བ་ཉིན་རེ་ལས་ཉིན་རེ་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་པས། མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟིང་པོ་རྗེ་ལ་ལྐོག་བཤད་ཤ་སྟག་བྱེད་པའི་སྐབས་དེར། ཟིང་པོ་རྗེའི་བློན་པོ་གཉན་འཛི་ཟུང་ནག་པོས། ཟིང་པོ་རྗེ་ལ་གསོལ་བར། “རྗེ་བོས་ལས་དང་བྱ་བ་ཅི་ལའང་ལོག་པ་ཤ་སྟག་མཛད་པས། རང་རེའི་སྲིད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཕྱིན་སྟབས། གོང་གི་སྲིད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཉམས། འོག་གི་འབངས་མི་རྣམས་དབུལ་པོར་འགྱུར། འདི་ལྟར་ཡུན་རིང་ན་རང་རེའི་ཡུལ་ཁམས་འདི་ཕལ་ཆེར་མི་རིང་བར་འཐོར་བརླག་ཏུ་འགྲོ་ཉེན་འདུག”ཅེས་ཞུས་པར། ཟིང་པོ་རྗེས་གྲོས་གཞིར་མི་མཉན་པ་མ་ཟད། དེ་ལྟར་བཤད་པ་ཧ་ཅང་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་གྱི་སྐད་ཆ་ཡིན་ཟེར་ནས། གཉན་འཛི་ཟུང་ལ་ཆད་པ་བཅད་པ་རེད། དེར་གཉན་འཛི་ཟུང་ཡིད་མ་རངས་ཏེ། ཁོ་པས་ཀྱང་ཟིང་པོ་རྗེ་དང་མཉམ་དུ་སྤྱོད་པ་ངན་པ་ཤ་སྟག་བྱས་ཏེ་ཟིང་པོ་རྗེ་ལ་གང་དགའ་བཤད་པས། ཟིང་པོ་རྗེ་ཤིན་ཏུ་མགུ་ནས། གཉན་འཛི་ཟུང་ལ་བྱ་དགར་ཀླུམ་ཡ་གསུམ་གྱི་སྨད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྡེ་འབངས་ཐམས་ཅད་བྱིན་པས་ཁོ་ཡུལ་སྡེ་དེའི་དཔོན་པོར་གྱུར། ཡུལ་དེའི་ནང་དུ་ཟིང་པོ་རྗེའི་བློན་པོ་མྱང་ཙེང་སྐུ་ཡང་འདུས་ཡོད་པས། སྐབས་དེར་གཉན་འཛི་ཟུང་གི་ཆུང་མ་པ་ཚབ་བཟས་མྱང་ཙེང་སྐུ་ལ་ཁེངས་དྲེགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བརྙས་བཅོས་མང་པོ་བྱས་པར། མྱང་ཙེང་སྐུ་ཡིད་མ་རངས་ཏེ་ཟིང་པོ་རྗེ་ལ་སྙན་གསན་ཞུས་པར། ཟིང་པོ་རྗེ་ན་རེ། ང་ལ་བློན་པོ་གཉན་འཛི་ཟུང་འདྲ་བ་བློ་དཀར་སེམས་དཀར་ཅན་མེད། དེས་ན་ཁོས་ཁྱོད་བྲན་དུ་བཀོལ་བར་མ་རུང་བ་ཅི་ཡོད། ཁོའི་ཆུང་མས་ཁྱོད་ལ་བརྙས་བཅོས་བྱས་པ་དེ་མོ་རང་ལ་བརྙས་བཅོས་བྱ་རྒྱུའི་དབང་ཆ་དང༌ཐོབ་ཐང་ཡོད་པས་མོ་རང་ལ་ཉེས་པ་མེད་ཅེས་དེ་ལྟར་སྨྲས་པས་མྱང་ཙེང་སྐུ་ནི་ཟིང་པོ་རྗེ་ལ་ཡིད་ཆད་དོ།
   དེ་ཙ་ན། དབའ་ཏོ་རེ་ཁྲུ་གུ་དང༌། གཤེན་ཁྲི་གཞེར་འདོན་ཀོང་གཉིས་འཕྲེན་པའི་རྫིང་ཁར་འཐབས་ནས། གཤེན་གྱིས་དབའ་བསད་པ་ལ། དབའ་ཡི་ཕུ་བོ་ཕངས་ཏོ་རེ་དབྱི་ཚབ་ཀྱིས། ནུ་བོ་གཤེན་གྱིས་བསད་པ་ལ་སྟོང་གནང་བར་འཚལ་ཞེས་ཟིང་པོ་རྗེ་ལ་གསོལ་བར། ཟིང་པོ་རྗེས། གཤེན་ཁྲི་གཞེར་ནི་ངའི་ནང་བློན་གལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན། མི་ཡག་པོས་མི་སྡུག་པོ་བསད་ན་ནག་ཉེས་མེད། ཅེས་བཀའ་ལན་གནང་བར། དབའ་དབྱི་ཚབ་ཀྱང་མ་རངས་ཏེ་ཡིད་ཆད་དོ།
   དེ་ནས་མྱང་ཙེང་སྐུ་དང༌། དབའ་དབྱི་ཚབ་གཉིས་ཀ་ཡིད་ཆད་དེ་མཉམ་དུ་འགྲོགས་ནས་ཕྱིར་ཁྱིམ་དུ་ལོག དེར་ཁོང་གཉིས་ལམ་དུ་དབྱི་ཚབ་སྔོན་དང་ཙེང་སྐུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་ལ། མྱང་ཙེང་སྐུའི་སེམས་ནང་དུ་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་ཕ་འགྲམ་ན་འབངས་ལ་བྱམས་ཤིང་དྲང་བདེན་ཅན་གྱི་དཔོན་པོ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་བཞུགས་པ་དེ་ལ་མགོ་བཏགས་ན་དགའ་ས་རེད། ཅེས་དྲན་པ་དེ་ངག་ནས་ཁེར་ལབ་ཤོར་བར།
ཆུ་བོ་འདི་ཡི་ཕ་རོལ་ན། །
ཡ་ཆབ་གཙང་པོའི་ཕ་རོལ་ན། །
མི་ནི་མི་ཡི་བུ་ཡིན་ཡང༌། །
དོན་ལ་ལྷ་ཡི་སྲས་པོ་བཞུགས། །
བདེན་པའི་རྒྱལ་པོས་གཡོག་ཏུ་བཀོལ་ན་དགའ། །

བདེ་བའི་སྒ་ནི་རྒྱབ་ཏུ་བསྟད་ན་དགའ། །

● སྨན་པས་རྒྱལ་པོའི་མིག་གཤགས་བཅོས་བྱེད་པ།

ཞེས་སེམས་ནང་དྲན་པ་ཁ་ནས་ཤོར་སོང་བ་དེ། དབའ་དབྱི་ཚབ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པའི་རྣ་བར་ཐོས་པ་དང༌། ཁོས་དེའི་དོན་གང་ཡིན་ཡིད་ལ་ལྷང་ངེར་གསལ་ནས། ཙེང་སྐུ། ཁྱོད་རང་གི་གཏམ་དེ་དངོས་གནས་བདེན་པ་རེད་ཡ། ང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ཡང་ཁྱོད་དང་འདྲ་རེ་ཞེས་མནའ་བོར་རོ།
   དེར་མྱང་དང་དབའ་གཉིས་ཀ་ཟིང་པོ་རྗེ་ལ་སེམས་ལོག་སྟེ། མཁར་ཕྱིང་བ་སྟག་རྩེར་བཙན་པོ་སྤུ་རྒྱལ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་ལ་བློ་སེམས་གཏད་དེ། དེ་ལ་མགོ་འདོགས་ཞུ་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་དང་ཁས་ལེན་བྱས་སོ།
   དེ་བས་དབའ་དབྱི་ཚབ་ཀྱིས་རང་གི་ཞང་པོ་མནོན་བཟང་ཏོ་རེ་སྲོན་ཟིང་པོ་རྗེའི་བློན་པོ་བྱས་པ་དེར་བློ་ཕུགས་གཏད་དེ་ཟིང་རྒྱལ་ལ་ངོ་ལོག་རྒྱུའི་དམ་བཅས། འོན་ཀྱང་མི་རིང་བར་བཟང་ཏོ་རེ་ཤི་ནས་དེའི་བུ་པང་གསུམ་འགྲོན་པོས་ཟིང་པོ་རྗེའི་ནང་འཁོར་བྱེད་པ་ལས་བློ་ལ་བཏགས་ཏེ་མནའ་བོར་རོ།
   མྱང་ཙེང་སྐུའམ་མྱང་སྨོན་ཏོ་རེས་ཟིང་རྗེའི་བློན་ཆེས་པོ་ནགས་སེང་ལ་བློ་ཕུགས་བཅོལ་ནས་ཟིང་རྗེ་ལ་ངོ་ལོག་རྒྱུའི་དམ་བཅས། དེ་ནས་ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་ཆེས་པོ་ནགས་སེང་བརྒྱུད་ནས་སྤུ་རྒྱལ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་ལ་འགོ་འདོགས་ཞུ་རྒྱུའི་འཕྲིན་ཕུལ་བར། སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་ཀྱི་ཞལ་ནས། ངའི་སྲིང་མོ་ཞིག་ཟིང་པོ་རྗེའི་ཁབ་ཏུ་ཡོད་ཀྱང༌། ད་འོ་ན་ཁྱོད་རང་གིས་ཟེར་བ་བཞིན་ངས་མགོ་ལེན་ཆོག་གསུངས། དེ་ནས་པང་གསུམ་འགྲོན་པོ་དང༌། མྱང་ཙེང་སྐུ། དབའ་དབྱི་ཚབ་གསུམ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་ཀྱི་མདུན་དུ་མགོ་འདོགས་ཞུ་བར་མཁར་ཕྱིང་བ་སྟག་རྩེར་འགྲོ་སྐབས། མི་གཞན་དག་གིས་མཐོང་བར་དོགས་ནས་ཉིན་མོ་ཕག་ཚལ་གྱི་ཤིང་ནགས་ནང་དུ་གབ་ནས་བསྡད་པ་དང༌། མཚན་མོ་ཕྱིང་བ་སྟག་རྩེར་རྒྱལ་པོའི་མདུན་དུ་བསྐྱོད་དེ་མགོ་འདོགས་ཞུས་ཤིང་ཕྱིན་ཆད་བློ་དཀར་བྱེད་པའི་དམ་བཅའ་རྣམས་རེ་རེ་བཞིན་ལབ་གླེང་ཞུས་ནས་ཉིན་འགའ་ཤས་འགོར། སྐབས་དེར་འབངས་རྣམས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་དེ་མཐོང་བ་དང༌། ཁོ་ཚོས་གླུ་རུ་བླངས་ཏེ་གོང་དུ་སྙན་གསན་ཞུས་པར།
མི་མཛེས་ལ་རྟ་ཡང་བཟང་བ་ཞིག །
ཉིན་རེ་བཞིན་ཕག་ཚལ་ནགས་ན་སྡོད། །
མཚན་རེ་བཞིན་ཕྱིང་བའི་མཁར་དུ་འགྲོ། །

དགྲ་དང་གྲོགས་གང་ཡིན་ཆ་མ་འཚལ། ། ཞེས་སོ།

● བྲེ་དང་། སྲང་།

   འོན་ཀྱང་ཁོ་ཚོ་མགོ་འདོགས་ཞུས་ནས་མི་རིང་བ་ཞིག་ན། ཟིང་པོ་རྗེ་ལ་དགྲ་ལན་མ་ཀླན་པའི་②གོང་དུ་སྤྱི་ལོ་608པ་ས་འབྲུག་ལོར་སྤུ་རྒྱལ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་སྐུ་གཤེགས། བང་སོ་དོན་མཁར་མདའ་རུ་བརྩིགས། གྲལ་ནི་ཁྲི་གཉན་གཟུང་བཙན་གྱི་བང་སོའི་གཡོན་ན་ཡོད། དེ་ཡང་ཕུལ་མེད་ས་ཕུང་བརྡལ་བ་འདྲ་ཞེས་སོ།

● དབའ་དབྱི་ཚབ་དང་། མྱང་ཙེང་སྐུ།

རྒྱལ་པོ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་སྐབས། །

གྱིམ་བཏང་རྨང་བུས་འཕྲིན་བགྱིས་ཀྱང་། །
ཡུན་རིང་མ་འགོར་དུས་ལས་ཡོལ། །
དེ་ནས་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱིས། །
མྱང་དབའ་མནོན་དང་ཆེས་པོ་བཅས། །
ལྷན་ཅིག་ཟིང་རྗེ་དབང་དུ་བསྡུས། །
བློན་ཆེན་དྲུག་ལ་སྡེ་འབངས་བསྩལ། །

ངས་ཡུལ་མིང་དུ་འཕན་ཡུལ་བསྒྱུར། །

● མྱོང་ཙེང་སྐུ་སོགས་ཕག་ཚལ་ནགས་ཁྲོད་དུ་གབ་ཡོད་པ།

   4. སྤུ་རྒྱལ་སོ་གཉིས་པ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་ནི། ཡབ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་དང༌། ཡུམ་སྟོང་བཙུན་འབྲོ་དཀར་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྤྱི་ལོ་592པ་ཆུ་བྱི་ལོར་སྐུ་འཁྲུངས། ཆུང་ངུའི་དུས་སུ་ཁྲི་སློན་བཙན་ཞེས་མཚན་གསོལ། གཅུང་ལ་སློན་ཀོལ་ཞེས་པ་བྱུང༌། སྤྱི་ལོ་608པ་ས་འབྲུག་ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་གྱུར། སྐུ་གཤེན་ཟ་ལྷ་དབང་ཕྱུག་གིས་མཛད། འབྲི་བཟའ་ཐོད་དཀར་ཁབ་ཏུ་བཞེས། སྲས་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་གུང་རི་གུང་བཙན། སྲས་མོ་སད་མ་ཀར་བཅས་མིང་སྲིང་གསུམ་འཁྲུངས། སྤྱི་ལོ་629པ་ས་གླང་ལོར་ནང་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་ངོ་ལོག་བྱས་ཏེ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་ལ་དུག་དྲངས་ནས་བཀྲོངས།

● ཆུ་ལ་ལྡེ་བརྒྱད་ཀྱི་བཞུགས་གནས།

   སྔར་རྒྱལ་པོ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་དབའ་དབྱི་ཚབ་སོགས་ཀྱིས་སྤུ་རྒྱལ་ལ་མགོ་འདོགས་ཞུ་རྒྱུའི་འབྲེལ་བ་དེ་ཆེས་པོ་ནགས་སེང་གིས་བྱེད་ཅིང་། སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་སྐུ་གཤེགས་པ་དང་ནགས་སེང་གི་ཞབས་ཕྱི་སྦུག་གྱིམ་བཏང་རྨང་བུས་ལས་ཀ་དེའི་འགན་ཁུར། གྱིམ་བཏང་རྨང་བུས་དོན་དེར་ཧ་ཅང་གིས་དོགས་ཟོན་བྱས། ཁོང་ཚོའི་གྲོས་གཏམ་རྣམས་གཉིད་གཏམ་དུ་བརྡོལ་དོགས་ནས་མཚན་མོ་ཁོ་རང་ཁྱོ་མོ་③དང་མཉམ་དུ་ཉལ་མ་ཕོད་པར་རི་ལ་ཉལ་ཞིང་དེ་ཡང་ནུབ་རེ་ལ་ཉལ་ས་རེ་འཕོས། གྱིམ་བཏང་རྨང་བུས་ཁོ་རང་གི་ཁྱོ་མོ་ལ། ང་ལ་གདོན་འདྲེ་འདྲ་པོ་ཞིག་ཞུགས་ཡོད་པ་འདྲ། མི་གཞན་སུ་ལའང་མ་ཟེར་ཞིག་ཅེས་མངགས། ཉིན་ཞིག་ཁྱོ་མོས་ཁོའི་གནས་ཚུལ་ཅུང་ཙམ་ཚོད་ཐིག་པས་ཁོང་གཉིས་འཁྲུག་པ་ཤོར། ཁྱོ་མོས། “ཁྱོད་རང་གཡོ་སྒྱུ་འཁྲབ་ཅིང་འདུག ཁྱོད་ལ་གདོན་འདྲེ་ཞུགས་མི་འདུག ཁྱོད་ཚོས་སྲིད་བསྒྱུར་གྱི་གཡོ་སྒྱུ་གཤམ་ཞིང་ཡོད་པ་འདྲ་ཞེས་བཤད། དེ་ལ་ཁོ་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་ཀྱང་དེའི་ནུབ་མོ་མོ་རང་དང་མཛའ་བར་བྱས་ཏེ། ཞག་གཉིས་གསུམ་ཙམ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཉལ། དེ་ནས་ཁྱོ་མོའི་ལྕེ་ལ་སོ་བཏབ་སྟེ་ལྕེ་བཅད་པས་ཁོའི་ཁྱོ་མོ་གྲོངས། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་ད་དུང་ཟིང་པོ་རྗེ་ལ་དགྲ་ལན་བྱས་ཐུབ་མེད་པའི་སྐབས་དེར། གྱིམ་བཏང་རྨང་བུ་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ནས་གྲོངས། ཁོ་ལ་བུ་རྒྱུད་མེད་པས་གདུང་རབས་ཆད།

   དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱིས་ཟིང་པོ་རྗེའི་འབངས་བློན་རྣམས་ཀྱི་མགོ་བླངས་ཤིང༌། མྱང་ཙེང་སྐུ་དང༌། དབའ་དབྱི་ཚབ། དབའ་མྱེས་སྣང༌། དབའ་བུ་ཚབ། མནོན་འགྲོན་པོ། ཆེས་པོ་ནགས་སེང་དྲུག་གིས་མགོ་བཏགས་ཞུས་པའི་དམ་བཅའི་བྲོ་ཚིག་ནི། དེང་ཕན་ཆད་ཟིང་པོ་རྗེ་རྒྱབ་ཏུ་མི་འདོར་རེ།④སྤུ་རྒྱལ་པང་དུ་མི་ལེན་རེ། ཐེ་ཚོམ་བྱེད་རེ། བློ་ཐག་རྦད་གཅོད་མི་བྱེད་རེ། སྲོག་སྤོངས་མི་འཚལ་རེ། བཙན་པོ་སློན་བཙན་གྱིས་བཀའ་ཇི་བསྩལ་བ་བཞིན་མི་མཉན་རེ། གཞན་སུས་བསླུས་ཀྱང་མཉན་རེ་ཞེས་དམ་བཅའི་ཚིག་རྣམས་ཡི་གེར་བཏབ་སྟེ་ཁས་བླངས། དེ་ནས་བཟུང་མྱང་ཙེང་སྐུ་སོགས་མི་དྲུག་པོ་དེ་སྤུ་རྒྱལ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱི་བློན་པོར་བསྐོས་སོ།

● རྒྱལ་པོ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་དང་བློན་པོ་དྲུག་སྟེ། ༡ དབའ་དབྱི་ཚབ། ༢ མྱང་ཙེང་སྐུ། ༣ ཆེས་པོ་ནགས་སེང་། ༤ མནོན་འགྲོན་པོ། ༥ དབའ་མྱེས་སྣང་། ༦ དབའ་བུ་ཚབ།

    དེ་ནས་དུས་ཆད་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་པོ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱིས་གཅུང་སློན་ཀོལ་དང༌། ཡུམ་སྟོང་བཙུན་གཉིས་ལ་ཡུལ་གྱི་གཉེར་ཁ་བཅོལ་ནས། བཙན་པོ་རང་ཉིད་དམག་དཔོན་མཛད་དེ་དམག་ཁྲི་དང་བཅས་ཏེ་ཟིང་པོ་རྗེ་བཅོམ་པར་ཆས་སོ། མྱང་ཙེང་སྐུ་དང༌། མནོན་འགྲོན་པོ་གཉིས་སྔོན་ལ་ཕྱིན་ཏེ་སྟག་པ་ཤ་རུ་ལ་ཚུན་ཆད་ལ་སོ་དང་བྱ་ར་བྱས། དབྱི་ཚབ་དང་ནགས་སེང་གཉིས་ཀྱིས་བཙན་པོའི་དམག་སྣ་དྲངས་ཏེ། ཆུ་བོ་རབ་ཏུ་བཅད། ས་མཚམས་ཀྱི་རྒྱ་གཏོར་ཏེ་མཁར་ཡུ་སྣ་ནི་ཕབ། ཟིང་པོ་རྗེ་ནི་བསད། དུས་དེར་མང་པོ་རྗེ་སུམ་བུ་ནི་གྲུ་གུའི་ཡུལ་དུ་བྲོས། ཕག་གི་ཡུང་བ་མན་ཆད། རྒོད་བྲོ་སྣ་ཡན་ཆད་སྤུ་རྒྱལ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱི་ཕྱག་ཏུ་སོན། དེ་ནས་བཙན་པོ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱིས་བཀའ་བསྩལ་ཏེ། ཡུལ་ངས་པོ་བྱ་བ་ལ་འཕན་ཡུལ་ཞེས་མིང་སྤོས། འཕན་ཡུལ་གྱི་འབངས་དབའ་དབྱི་ཚབ་ལ་སོགས་པས་བཙན་པོ་ལ་བསྟོད་བསྔགས་དང་བཅས་ཏེ་མཚན་གསོལ་བ། ཆབ་སྲིད་ནི་གནམ་ལས་མཐོ། དབུ་རྨོག་ནི་རི་བས་བཙན། མཚན་ལ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་ཞེས་གསོལ་ལོ། དེ་ལྟར་མྱང་དང༌། དབའ། མནོན་གསུམ་གྱིས་ཟིང་པོ་རྗེའི་སྲིད་སྤུ་རྒྱལ་བཙན་པོའི་ཕྱག་ཏུ་ཕུལ་ཏོ།

   དེ་ནས་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱིས། དབའ་དབྱི་ཚབ་ཀྱི་བྱ་དགར། ཟ་གང་གཤེན་གྱི་ཡུལ་དང༌། མལ་དྲོ་ཕྱོགས་ནས་བྲན་ཁྱིམ་སྟོང་དང་ལྔ་བརྒྱ་གནང༌། མྱང་ཙེང་སྐུའི་བྱ་དགར། གཉན་འཛི་ཟུང་གི་མཁར་སྦུ་བ་དང༌། བྲན་ཁྱིམ་སྟོང་དང་ལྔ་བརྒྱ་བསྩལ། ཆེས་པོ་ནགས་སེང་གི་བྱ་དགར། འོན་གྱི་སྨོན་མཁར་གྱི་བྲན་ཁྱིམ་གསུམ་བརྒྱ་ཐམ་པ་གནང༌། མནོན་འགྲོན་པོའི་བྱ་དགར། སྔར་ཁོ་རང་གི་ཕུ་ནུས་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་ཡུལ་མཁར་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་བྲན་ཁྱིམ་སྟོང་དང་ལྔ་བརྒྱ་བསྩལ། དེ་ལྟར་མྱང༌། དབའ། མནོན། ཆེས་པོ་བཅས་རུས་ཁྱིམ་བཞི་པོ་བཙན་པོའི་བློན་པོར་བསྐོས་ཏེ། བྲན་ཁྱིམ་མང་པོ་དང༌། ཡུལ་གྲུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་གནང་ངོ་།།

● བཙན་པོའི་དམག་དཔུང་དགྲ་ལ་ཆས་པ།

① གཅམ་བུ། བཅོས་མའམ། རྫུན་མ། ཟོལ་སྦྱོར་ལ་ཟེར།
② ཀླན་པ། ལན་སློག་པའམ་ལན་རྒྱག་པའི་དོན།
③ ཁྱོ་མོ། ཆུང་མ།
④ རེ། དགག་ཚིག་དང་ལྷན་དུ་ཞུགས་ན་སྒྲུབ་པའི་དོན་དང་། རེ་ཚིག་རྐྱང་པས་དགག་པའི་དོན་སྟོན།