5Gལག་རྩལ་ནི་དུས་རིམ་ལྔ་པའི་འགུལ་སྐྱོང་དྲ་ལམ(5th generation mobile networks)དང་། ཡང་ན། དུས་རིམ་ལྔ་པའི་སྐུད་མེད་དྲ་ལམ་གྱི་བསྡུས་མིང་ཡིན་ཞིང་། དུས་རིམ་ལྔ་པའི་འགུལ་སྐྱོད་འཕྲིན་གཏོང་མ་ལག་ལ་གོ་ལ། 4Gལག་རྩལ་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་འབྲས་བུའང་ཡིན། སྤྱི་ལོ་2018ལོའི་ཟླ་6པའི་ཚེས་1ཉིན། ཨ་མེ་རི་ཁའི་ཧྲིན་ཏེ་ཡ་ཀོ་གྲོང་ཁྱེར་ནས་བསྡུས་པའི་3GPPཚོགས་འདུའི་སྟེང་། 5Gལག་རྩལ་གྱི་ཚད་གཞི་དང་པོ་གཏན་འཁེལ་བྱས། །

5Gལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་འགུལ་སྐྱོད་དྲ་ལམ་གྱི་ནུས་པ་སྔར་ལས་ཇེ་མཐོར་འགྲོ་སྲིད་པས། མི་དང་མིའི་དྲ་འབྲེལ་འབྲེལ་བ་སྔར་ལས་ཇེ་བདེ་ཇེ་མྱུར་དུ་གཏོང་ཐུབ་པར་མ་ཟད། འཕྲུལ་ཆས་དང་དངོས་རྫས། དྲ་འབྲེལ་གསུམ་པོའི་བར་གྱི་ཕན་ཚུན་དྲ་འབྲེལ་དང་ཕན་ཚུན་ཚོད་འཛིན་ཡང་ཇེ་བདེ་དང་ཇེ་མྱུར་དུ་གཏོང་ཐུབ། 5Gདུས་རབས་སུ་བརྙན་འཕྲིན་བརྡ་གཏོང་དེ་འཕྲིན་གཏོང་ཐབས་ལམ་གཙོ་ཤས་སུ་འགྱུར་སྲིད་པས། བརྙན་འཕྲིན་ཐད་གཏོང་ཡང་མི་ཚང་མས་ལག་ལེན་བྱེད་སྲིད་པའི་འཕྲིན་གཏོང་ཐབས་ལམ་གཙོ་བོར་འགྱུར་སྲིད། 5Gལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་རེའི་འཚོ་བ་དང་བྱ་བ། རོལ་རྩེད་སོགས་སྔར་ལས་སྟབས་བདེ་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གཏོང་ཐུབ།

དང་པོ། 5Gལག་རྩལ་གྱི་དགེ་མཚན་དང་འབྲེལ་བའི་མཚམས་སྦྱོར་མདོར་བསྡུས།

5Gལག་རྩལ་ལ་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་བོ་གསུམ་ཡོད་དེ། (1)5Gལག་རྩལ་གྱི་མགྱོགས་ཚད་མཐོ་བས་སྐར་ཆ་གཅིག་ཙམ་གྱི་དུས་ཡུན་ནང་གློག་བརྙན་30ལྷག་ཕབ་ལེན་བྱེད་ཐུབ་པར་མ་ཟད། VRལག་རྩལ(Virtual Reality)དངོས་ཡོད་བརྙན་སྒྱུར་ལག་རྩལ་དངARལག་རྩལ(Augmented Reality)དངོས་ཡོད་ནུས་སྐྱེད་ལག་རྩལ། སྤྲིན་ཕུང་ལག་རྩལ(Cloud technology)སོགས་ཀྱང་། མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དངོས་དང་བར་སྲུབས་མེད་པར་སྦྲེལ་ཐུབ་པ་ཡིན། (2)5Gལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱང་རིང་ཚོད་འཛིན་གཤགས་བཅོས་དང་ཁ་ལོ་བ་མི་དགོས་པའི་རླངས་འཁོར་སོགས་ཀྱང་མངོན་འགྱུར་བྱེད་ཐུབ་ཅིང་། 5Gལག་རྩལ་གྱི་མཐོ་མྱུར་གྲངས་གཞི་ཚོད་འཛིན་ལས་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས། སྔར་ལས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་བཀག་རྒྱ་མེད་པའི་དྲ་འབྲེལ་མངོན་འགྱུར་བྱེང་ཐུབ་ཅིང་། 5Gལག་རྩལ་གྱི་ཚོར་ཤེས་ནུས་པར་བརྟེན་ནས། ཚོར་ཤེས་ཅན་གྱི་ཁྱིམ་གཞི་དང་ཚོར་ཤེས་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་སོགས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་འདིང་ཐུབ་པ་རེད། །

གཉིས་པ། 5Gལག་རྩལ་གྱིས་འཕྲིན་གཏོང་སྨྱན་སྦྱོར་ལ་གསར་བརྗེ་རང་བཞིན་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་བཟོ་སྲིད།

5Gལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་དུས་དང་གནས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་འབྱུང་དུ་འཇུག་སྲིད་པས། མི་དང་མིའི་བར་དང་མི་དང་དངོས་རྫས་ཀྱི་བར་ཐག་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་སྲིད་ཅིང་། བརྙན་འཕྲིན་དང་ལྟད་མོ་བའི་བར་ཐག་ཀྱང་མེད་པར་གཏོང་ཐུབ་པས། 5Gདུས་རབས་ནང་བརྡ་འཕྲིན་ནང་དོན་དང་བརྡ་འཕྲིན་རྒྱུད་ལམ། བརྡ་འཕྲིན་གཏོང་ཡུལ་དང་འཕྲིན་གཏོང་དགོས་མཁོ་དང་བཅས་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་འབྱུང་སྲིད། (1)5Gདུས་རབས་སུ་མངོན་འགྱུར་སྲིད་པའི་ཚོར་ཤེས་དྲ་འབྲེལ་སྣ་ཚོགས།

4Gལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བར་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་ཞིང་། སྤྱི་ཚོགས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་འབྱུང་སྲིད་པ་མ་ཟད། 5Gལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚོར་ཤེས་ཅན་གྱི་དུས་རབས་གསར་བ་ཞིག་གི་འགོ་རྩོམ་སྲིད། 5Gལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁ་ལོ་བ་མི་དགོས་པའི་འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་དང་དངོས་རྫས་དྲ་འབྲེལ། རླངས་འཁོར་དྲ་འབྲེལ། བཟོ་ལས་ཕན་ཚུན་དྲ་འབྲེལ་བཅས་མངོན་འགྱུར་བྱེད་ཐུབ་པས། གྲངས་ཚད་དུང་ཕྱུར་ཅན་གྱི་ཚོང་འབྲེལ་མ་ལག་འབྱུང་བར་སྐུལ་འདེད་བྱེད་སྲིད། མདོར་ན། 3Gལག་རྩལ་དང4Gལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་དང་མིའི་བར་གྱི་འབྲེལ་འདྲིས་སྟབས་བདེར་བཏང་ཞིང་། 5Gལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་དང་དངོས་རྫས་བར་དང་དངོས་རྫས་དང་དངོས་རྫས་བར་གྱི་དྲ་འབྲེལ་དང་ཚོད་འཛིན་མངོན་འགྱུར་བྱེད་ཐུབ་པ་རེད། །(2)5Gདུས་རབས་ནང་འབྱུང་སྲིད་པའི་འགྱུར་ལྡོག་སྣ་ཚོགས། 5Gལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་མིའི་རིགས་དུས་རྒྱུན་འཚོ་བ་དང་རོལ་རྩེད་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་འབྱུང་སྲིད། མིའི་རིགས་ཀྱི་དུས་རྒྱུན་འཚོ་བར་འགྱུར་ལྡོག་འབྱུང་པའི་ཕྱོགས་ནས། དཔེར་ན། ཞོགས་པར་ཡར་ལངས་དུས། ཉལ་ཁང་གི་གློག་སྒྲོན་དང་དྲོ་གྲང་སྙོམས་སྒྲིག་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་གློག་སྒོ་རང་ཤུགས་སྒོས་ཕྱེ་སྲིད་ཅིང་། གཙང་བཀྲུ་ཁང་དུ་ཐོན་དུས། ཁ་ངོ་བཀྲུ་བྱེད་ཀྱི་ཆུ་སོགས་རང་འགུལ་སྒོས་དྲོད་གྲང་རན་པར་གཏོང་སྲིད་པར་མ་ཟད། གཞི་གྲངས་ཅན་གྱི་སོ་འཁྲུད་ཀྱིས་དུས་ཐོག་ཏུ་ཁྱེད་ཀྱི་སོ་དང་ཁ་ནང་གི་གནས་ཚུལ་དྲ་ལམ་རྒྱུད་ནས་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་སྲིད། ནངས་ཇ་འཐུང་རྗེས། གཞི་གྲངས་ཅན་གྱི་མིག་ཤེལ་ལས་མིག་སྡེབ་ཙམ་བྱས་པར་བརྟེན་ནས། རླངས་འཁོར་གྱིས་ཁྱེད་རང་གཞུང་ལས་ཁང་སོགས་སུ་སྐྱེལ་སྲིད་པར་མ་ཟད། རླངས་འཁོར་གྱི་གློག་ཀླད་སྟེ་རང་འགུལ་སྒོས་གྲོགས་ཚོགས་སོགས་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་ནང་ཤར་སྲིད་པ་རེད། །

(3)5Gདུས་རབས་སུ་འཕྲིན་གཏོང་ནང་དོན་དང་རྣམ་པ་བཅས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འགྱུར་ལྡོག་འབྱུང་སྲིད། 5Gལག་རྩལ་ནི་མགྱོགས་མྱུར་ལྡན་ཞིང་དུས་འགྱངས་མེད་པའི་བརྡ་གཏོང་དང་ཚོད་འཛིན་ལག་རྩལ་ཡིན་པས། མི་རྣམས་ཀྱིས་དྲ་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྙན་འཕྲིན་ཐད་གཏོང་དང་འདེམས་གཏོང་སོགས་ལ་རོལ་ཐུབ་པར་མ་ཟད། བརྙན་འཕྲིན་གཏོང་གནས་ཀྱི་ཡུལ་ལྗོངས་ཧྲིལ་པོ་མཐོང་ཐུབ་པའི་VRདང་8Kགློག་བརྙན་དང་3Dནང་དོན་དང་ARགློག་བརྙན་སོགས་ལའང་རོལ་ཐུབ་པས། 5Gདུས་སྐབས་ཀྱི་འཕྲིན་གཏོང་དུས་གནས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་འབྱུང་སྲིད་པ་རེད། །

གསུམ་པ། 5Gདུས་རབས་ཀྱི་དྲ་འབྲེལ་ཚོང་ལས་ལ་གོ་སྐབས་ཆེན་པོ་འབྱུང་སྲིད།

(1)5G དུས་སྐབས་ཀྱི་དྲ་འབྲེལ་ཚོང་ལས་ལ་ནུས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་སྲིད། སྤྱི་ལོ་2017ལོའི“དྲ་འབྲེལ+རིག་གནས”རྣམ་པའི་རིག་གནས་བརྡ་འཕྲིན་འདྲེན་གཏོང་གི་རྒྱ་ཁྱོན་དེ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་8000ལ་སླེབས་པས། ལོ་སྔོན་མ་དང་བསྡུར་ན་34.6%འཕར་སྣོན་བྱུང་ཤིང་། རྒྱུན་འབྱམས་ཅན་གྱི་རིག་གནས་ཐོན་ལས་འཕར་སྣོན་བྱུང་ཚད་ལས་12.8%ཀྱི་མཐོ་བ། སྤྱི་ལོ་2019ལོར་ལག་ཁྱེར་ཁ་པར་ལས་རིགས་ཡོད་ཚད་ཀྱིས་ནུས་ཤུགས་གང་ཡོད་སྒོས་5Gཁ་པར་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པར་འགྲན་རྩོད་བྱས་ཤིང་། གློག་བརྙན་སྤྱི་གཉེར་ཁང་སོ་སོས་ཀྱང་5Gདྲ་ལམ་གྱི་ཐོན་ཁུངས་འགྲན་རྩོད་བྱེད་འགོ་བརྩམས། འཕྲིན་གཏོང་སྨྱན་བྱད་ལས་རིགས་སྣ་ཚོགས་ལས། གང་ཞིག་གིས་ཐོག་མར་5Gལག་རྩལ་བེད་སྤྱོད་གང་ལེགས་བྱེད་ཐུབ་སོང་ན། དེར་འཕྲིན་གཏོང་ཚོང་ལས་ཕྱོགས་ནས་རྒྱལ་ཁ་དང་ཁེ་ཕན་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཐུབ་པ་ཡིན། འཕྲིན་གཏོང་སྨྱན་བྱད་སོ་སོའི་སྲོག་དབང་ནི་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་བསྟུན་གང་ཐུབ་བྱེད་པ་དེ་ཡིན་པས། འཕྲིན་གཏོང་ལས་རིགས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་གྲུབ་རང་བཞིན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། བརྡ་འཕྲིན་གྱི་དགོས་མཁོ་གང་ན་ཡོད་ཚེ། འཕྲིན་གཏོང་ལས་རིགས་ཀྱི་བྱ་བའི་ལྟེ་བའང་དེར་འཇོག་དགོས། (2)5Gདུས་རབས་ཀྱི་འཕྲིན་གཏོང་ལ་བར་ཐག་གི་ཁྱད་པར་ཡོད་མི་སྲིད། 5Gལག་རྩལ་བེད་སྤྱད་པར་བསྟུན་ནས་མི་རྣམས་ཀྱི་དུས་དང་ཡུལ་གྱི་འདུ་ཤེས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་འབྱུང་སྲིད་པས། མི་དང་མིའི་བར་དང་མི་དང་དངོས་རྫས་བར་གྱི་བར་ཐག་གི་འདུ་ཤེས་བསྒྱུར་སྲིད་ཅིང་། 5Gལ་བརྟེན་ནས་བརྙན་འཕྲིན་དང་ལྟ་མཁན་བར་གྱི་བར་ཐག་དེ་རྩ་བ་ནས་མེད་པར་གཏོང་སྲིད་པར་མ་ཟད། རིག་གནས་མཁོ་སྤྲོད་ཕྱོགས་ནས་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་འབྱུང་སྲིད་ལ། སློབ་གསོའི་མ་ལག་དང་རྣམ་པར་ཡང་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་བཟོ་སྲིད་ཅིང་། ས་ཁུལ་སོ་སོའི་རིག་གནས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རྣམ་པ་གང་མང་ལའང་། རང་ཉིད་དངོས་སུ་ཞུགས་པ་ལྟ་བུའི་མྱོང་རོལ་བྱེད་ཐུབ། །