རིན་སྤུངས་དགོན་པ་ཕྱག་བཏབ་མཁན་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར།

    རིན་སྤུངས་དགོན་པ་༼རིན་སྤུངས་བཀྲ་ཤིས་སྨིན་གྲོལ་གླིང་༽ཕྱག་བཏབ་མཁན་ནི། སྐྱང་བཙུན་གཡུང་དྲུང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་འབོད་པ་དེ་ཡིན། 

    ཁོང་ནི་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ནང་སྐྱང་འཕགས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུད་མ་ཆད་པ་དེང་གི་ཆ་ལ་ངོས་འཛིན་ན་སི་ཁྲོན་རྔ་བ་ཁུལ་ཟིང་ཆུ་རྫོང་གཙོ་ཚང་བཀྲེན་རིན་སྤུངས་སྡེ་ཞེས་པའི་གྲོང་ཚོ་ཆུ་མདོ་ཚང་ཞེས་པའི་རིགས་རུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱིམ་དུ་སྐུར་འཁྲུངས། ཁོང་ཉིད་བསྟན་དང་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་ཐུགས་བསྐྱེད་རྒྱ་ཆེར་བཞེས་ནས་མདོ་དབུས་གཙང་གསུམ་དུ་སློབ་གཉེར་དུ་ཕེབས་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་གཙང་སྨན་རི་དགོན་དུ་བཞུགས་ཏེ་མཁན་ཆེན་དགྲ་བཅོམ་གཡུང་དྲུང་དབང་རྒྱལ་གྱི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ཏེ་ལོ་ངོ་བཅུ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་བོན་སྒོ་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་དབང་ལུང་མན་ངག་དང་གདམས་པ་སོགས་ཞུས་ནས་ཉམས་ལེན་སྒོམ་སྒྲུབ་མྱོང་བ་དང་ཐོས་བསམ་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་ཅིང་། བླ་མ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསྟེན་ནས་བླ་མས་་ཐུགས་ཟིན་གྱི་སློབ་མ་མཆོག་ཏུ་གྱུར། སྨན་རི་བ་གཡུང་དྲུང་དབང་རྒྱལ་མཆོག་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་སྐལ་ལྡན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱལ་ཐེབས་ཡོངས་འཛིན་དུ་འཛིན་གསོལ་གནང་། མཐའ་འཁོབ་ཞིང་དུ་བོན་བསྟན་སྒྲོན་མེ་སྤོར་ཞིག་དང་། རྗེས་འཇུག་ལུང་ཟིན་སྐྱེས་བུ་ཤ་སྟག་འབྱུང་ཞེས་འབྱུང་འགྱུར་མཁྱེན་པའི་གསུང་བཀོད་ཟབ་མོ་གནང་། བཀའ་རྟགས་ལའང་། སྨན་རིའི་མཛད་ཐང་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པའི་བཀའ་རྟགས་དུ་མ་གནང་སྦྱིན་རྒྱ་ཆེར་བསྩལ། དེ་ནས་རང་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཏེ་མདོ་སྨད་གནས་ཆེན་དུ་མར་སྒོམ་སྒྲུབ་མཛད་ཅིང་བཞུགས།

    སེང་གེ་སྒྲ་བསྒྲགས་ལས། རི་གསུམ་འདུས་ཤིང་རྒྱ་བོད་མཚམས། །རིན་ཆེན་སྤུངས་པའི་གནས་མཆོག་ཏུ། །ཐེག་མཛོད་བོན་གྱི་སྒོ་མོ་འབྱེད། །ཚངས་དབྱངས་ཁུ་བྱུག་སྒྲ་བསྒྲགས་པས། །འདུས་སྡེ་པད་དཀར་སྐྱེད་ཚལ་རྒྱས། །ཞེས་དང་། མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་ལས། རིན་སྤུངས་ཁྱུང་རྒོད་རྩ་བ་རུ། །བོན་ཞྭ་དཀར་ཅན་གྱི་བསྟན་པ་དར། །ཞེས་པའི་དུས་ལ་བབས་ཏེ། དཀར་ཕྱོགས་སྐྱོང་བའི་སྐྱེས་ལྷ། ཁྱུང་རྒོད་དྲག་རྩལ་གྱིས་གདན་ས་ཕུལ་ཞིང་བསྟན་པ་སྐྱོང་བའི་ཁས་ལེན་ཞུས་ཏེ་བླ་རྡོ་སོགས་ཕུལ་བ་བཞིན། དཔོན་སློབ་བཅོ་ལྔ་ལྷག་འདུས་ནས་དང་ཐོག་ས་འདུལ་བྱིན་རླབས་སོགས་ཐུགས་སྨོན་རྒྱ་ཆེ་གནང་ནས་རི་ཁྲོད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་དགོན་ཆུང་ཞིག་བཏབ། དེའི་སྐབས་ཤིག་ལ། དམུ་དགེ་ཨ་སྔོ་སྡེར་ཤེལ་ཞིག་རྒྱུད་ལས་རབ་བྱུང་བཅུ་བཞི་པ་སྐྱེས་བདག་ལྕག་མོ་ལུག་གི〔སྤྱི་ལོ་1811〕ལོར་འཁྲུངས་པའི་དམུ་དགེའི་གྲྭ་ཆུང་དགེ་འདུན་ཤེས་རབ་ཞུ་བ། དགུང་ལོ་བཅུ་གསུམ་སྟེང་དཔོན་གྲོགས་ལྔ་དང་བཅས་སྐུ་འབུམ་སོགས་ལ་བྱང་མཇལ་ལ་ཕེབས་རྩིས་ཀྱིས་ཟིང་ཆུའི་མཁར་དུ་སླེབས་པའི་ནུབ་མོར། དགེ་འདུན་ཤེས་རབ་ལགས་ཀྱི་མཚན་ལམ་དུ་གངས་རི་ཞིག་གི་རྩེ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་གཟིམ་ལམ་ཡ་མཚན་རྨིས་པ་མཇལ་གྲོགས་དག་ལ་གསུང་། 

    དེའི་ཉིན་སྐྱང་བཙུན་གཡུང་དྲུང་བསྟན་རྒྱལ་མཆོག་ལའང་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རྨིས་བཟང་ཤར་བས་ཉེ་གནས་མཁར་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་མཚན་དང་གཡུང་དྲུང་དགེ་ལེགས་སོགས་ལ་མདང་ནུབ་རྨིས་ལྟས་བཟང་བས། གཙང་གདན་ཁ་གང་མ་དང་། དར་དཀར་དྲི་མེད་སོགས་ཁུར་དང་། དེ་རིང་འགྲོ་ལམ་དུ་རང་ཅག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་དེ་ཕེབས་འོང་འདུག་གསུངས། ཟིང་ཆུའི་མཁར་མ་ཟིན་ཙམ་ཏཱ་བག་རྒུར་ཕེབས་སྐབས་གྲྭ་བ་དྲུག་འོང་བའི་སྔུན་གྱི་གྲྭ་ཆུང་དེ་ཡིན་གསུངས་ནས་རྟ་ལས་བབས་ཏེ་གདན་ཁ་གང་མ་བཏིང་། དར་དཀར་བླང་། གྲྭ་ཆུང་གིས་ཀྱང་སྐྱང་བཙུན་མཆོག་ལ་ཕྱག་ཕུལ་ནས་ཕན་ཚུན་ཕྱག་དབང་གནང་ཞུས་མཛད། དར་དཀར་དང་གསོལ་བཞེས་སོགས་ཕུལ། གཡུང་དྲུང་དགེ་ལེགས་ཀྱིས་གྲྭ་ཆུང་རྟར་བསྐྱོན་གདན་སར་བསུས། སྐྱང་བཙུན་དཔོན་གཡོག་ཟུང་། ཏཱ་བག་ངང་གྲོང་སྡེར་བྱང་ཆོག་ལ་ཕེབས་ནས་དགུང་མོ་གདན་སར་ཕེབས་ནས་ཞག་འགར་ངལ་གསོ་མཛད་དེ། ཕན་ཚུན་ཕ་བུ་ལྟར་དགྱེས་སྤྲོའི་ངང་ནས་གསུང་གླེང་ཞིབ་པར་གནང་། དེ་བྱང་མཇལ་ལ་རྫོངས་བདའ་ཞུས་ནས་སླར་ཕེབས་ཆད་བགོས་པ་ལྟར་གདན་སར་འཁོད་སྐབས་སྐྱང་བཙུན་མཆོག་ནས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་འདི་ནི་ངེད་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུ་དངོས་ཡིན་ཚུལ་ལུང་གིས་ཟིན་པ་ལ་སོགས་རྒྱས་པར་གསུངས། ངའི་རྗེས་སུ་བླ་མ་འདི་ལ་བསྟེན་གསུངས་ནས་དགོན་པའི་དངོས་རྫས་ཀུན་ཐོ་ཡིག་བྲིས་ནས་ཕྱིན་ཆད

    སྤྲུལ་སྐུ་འདིར་ཕེབས་སྐབས་དངོས་རྫས་གང་ཡོད་ཐོ་ཡིག་ལྟར་རྩིས་སྤྲོད་དགོས་གསུངས་། དེ་ནས་སྤྲུལ་སྐུ་ཁྱེད་ཉིད་དབུས་གཙང་ལ་ཕེབས་ནས་བླ་མ་དག་ལ་འབྲེལ་ཞུས་དང་བོན་གྱི་སློབ་གཉེར་ལ་རེམ། ལོ་བདུན་གྱི་ཚུན་འདིར་ཕེབས་ནས་གདན་སར་སྐྱོང་དགོས་གསུངས་ནས་དར་དཀར་སོགས་རྟེན་འབྲེལ་ལེགས་པར་ཕུལ། དེའི་རྗེས་སྐྱང་བཙུན་རིན་པོ་ཆེ་ནས་སྤྲུལ་སྐུ་ལ་ལོ་བདུན་གྱི་ཆད་ཞུས་ལྟར་བཞུགས་ཀྱང་། སྤྲུལ་སྐུ་མ་ཕེབས་པས་ཐོ་ཡིག་དང་ཞལ་ཆེམས་སོགས་ཤིང་སྒྲོམ་ཞིག་ལ་བཅུག་སྟེ་གཟིམ་ཆུང་གི་གྱང་ཁོག་ཏུ་སྦས་ནས་བསྟན་སྲུང་མ་བདུད་རྒྱལ་གསུམ་ལ་བཅོལ་ཏེ་བཞག །སྐྱང་བཙུན་རིན་པོ་ཆེ་དགོངས་པ་བོན་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པའོ། །

    རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་གྲྭ་བ་དང་གདན་རབས། རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་གྲྭ་བའི་གྲངས་འབོར་ལ་དང་ཐོག་དགོན་པ་ཕྱག་འདེབས་སྐབས་སུ་བླ་སློབ་བཅོ་ལྔ་ཙམ་ཡོད་ཅིང་། བླ་རབས་གཉིས་པ་མཁན་ཆེན་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་གྲྭ་བ་བརྒྱད་ཅུ་ལྷག་འཕེལ། རིག་གསར་སྔོན་ལ་གྲྭ་བ་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་ཡོད། ད་ལྟའི་སྐབས་ལ་རིན་སྤུངས་སྤྲུལ་སྐུ་དང་བླ་གྲྭ་དཔོན་སློབ་སོགས་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་བླ་སློབ་བརྒྱ་ལྷག་ཡོད་ཅིང་། དགོན་བདག་གདན་རབས་སམ་བླ་རབས་བརྒྱད་བྱུང་ཚུལ། བླ་རབས་དང་བོ། སྐྱང་བཙུན་གཡུང་དྲུང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན།བླ་རབས་གཉིས་པ། མཁན་ཆེན་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས།བླ་རབས་གསུམ་པ། བསྟན་འཛིན་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ།

     བླ་རབས་བཞི་བ། མཆོག་སྤྲུལ་ཤེས་རབ་རྣམ་རྒྱལ།བླ་རབས་ལྔ་བ། སློབ་དཔོན་བསྐལ་བཟང་དར་རྒྱས།བླ་རབས་དྲུག་པ། གྲྭ་ཚང་བླ་མ་བསྟན་པ་རྒྱལ་མཚན། 

    བླ་རབས་བདུན་པ། གྲྭ་ཚང་བླ་མ་པད་མ་འོད་ཟེར།བླ་རབས་བརྒྱད་པ། གྲྭ་ཚང་བླ་མ་གཡུང་དྲུང་ཚུལ་ཁྲིམས།བླ་རབས་དང་བོ་སྐྱང་བཙུན་གཡུང་དྲུང་བསྟན་རྒྱལ་མཆོག་ནི། རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ནང་དུ་སྐྱང་འཕགས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུད་མ་ཆད་པ་དེང་གི་ཆ་ལ་ངོས་འཛིན་ན་སི་ཁྲོན་རྔ་བ་ཁུལ་ཟིང་ཆུ་རྫོང་གཙོ་ཚང་བཀྲེན་རིན་སྤུངས་སྡེ་ཞེས་པའི་གྲོང་ཚོ་ཆུ་མདོ་ཚང་ཞེས་པའི་རིགས་རུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱིམ་དུ་སྐུར་འཁྲུངས། མདོ་དབུས་ཁམས་གཙང་སོགས་ལ་ཕེབས་ནས་སློབ་གཉེར་གནང་བ་མ་ཟད། ཁྱད་པར་དུ་གདན་ས་ཆེན་མོ་སྨན་རི་སོགས་ལ་བོན་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་མན་ངག་དབང་ལུང་དུ་མ་ཞུས་པ་དང་། སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་གྱི་སྒྲུབ་པ་མ་ཕྱིན་པར་སྦྱངས་ཤིང་། སླར་རང་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ནས་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པ་ཀུན་

འཛིན་ཞེས་པ་ས་ཕོ་བྱི་བའི་ལོ། སྤྱི་ལོ་1768ལོ་རིན་སྤུངས་དགོན་འདིའི་གཞི་བཏིང་གནང་ནས་དང་ཐོག་རི་ཁྲོད་ཀྱི་ཚུལ་ཞིག་ཕྱག་བཏབ་གནང་། འཁོར་འདུས་ཀྱི་སློབ་མ་དང་ལྷ་སྡེ་ཕོ་མོ་སོགས་ཕྱི་ནང་ཀུན་ལ་སོ་སོའི་འདོད་མོས་ཀྱི་བོན་སྦྱིན་གྱིས་ཚིམས་པ་བྱས། སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་གང་ཡོད་རྣམས་བསྟན་པ་རྗེས་བཞག་གི་ཚུལ་དུ་རི་ཁྲོད་དུ་རྟེན་བཞག་མཛད་པའོ། །མཐར་དགོངས་པ་བོན་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པའོ། །སྐྱང་བཙུན་ཁོང་འཁྲུངས་འདས་ཀྱི་གསལ་ཁ་དེ་ཙམ་མེད་པས་དེས་འཐུས་པ་བྱས་སོ། །

     བླ་རབས་གཉིས་པ་མཁན་ཆེན་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ནི། རབ་བྱུང་བཅུ་བཞི་བ་ལྕགས་མོ་ལུག་ལོ། སྤྱི་ལོ་1811ལོར་དམུ་དགེ་ཨ་སྔོ་སྡེར་ཤེལ་ཞིག་རྒྱུད་ལས་སྐུ་འཁྲུངས། དགུང་ལོ་བཅུ་གསུམ་སྟེང་སྐྱང་བཙུན་རིན་པོ་ཆེས་རིན་སྤུངས་སྤྲུལ་སྐུའི་ངོས་འཛིན་གནང་བ། དགུང་ལོ་ཆུང་ངུའི་དུས་ནས་རྒྱལ་རོང་ཕྱོགས་ནས་བརྒྱུད་དེ་ཁྱུང་བོ་དང་ཐུགས་སྤྲུལ་བོན་རི་སོགས་ལ་ཕེབས་ནས་རིས་མེད་ཀྱི་བླ་མ་དུ་མའི་མདུན་ནས་བོན་འབྲེལ་ཞུས། བོན་གྱི་རྨེའུ་ཚང་སོགས་གྲྭ་ས་ཡ་བཞི་གཤེན་ཁྱུང་དང་བཅས་བླ་མ་རྣམས་ལས་གདམས་ངག་ཞུས་པ་དང་། རྟེན་གང་ཡོད་རྣམས་ཞིབ་མཇལ་གནང་། ཁྱད་པར་དར་ལྡིང་ནས་མ་རྒྱུད་དབང་བཞི་དང་། ཞུ་ཡི་བླ་མའི་མདུན་ནས་སྙན་རྒྱུད་དྲི་མེད་ལྷན་སྐྱེས་སོགས་ཞུས། གདན་ས་སྨན་རི་ནས་ལོ་ངོ་བདུན་གྱི་བསླབ་གཉེར་དང་སྒྲུབ་པ་ཉམས་ལེན་བཞུགས། གནམ་མཚོ་དང་ཁྱུང་བོའི་སྒོམ་གྲྭ་སོགས་སུ་ལོ་ངོ་བདུན་ལྷག་ལ་ཉམས་ལེན་ལ་གཞོལ་ཤིང་། རིས་མེད་བླ་མ་གང་མང་བསྟེན་ནས་བོན་བན་གསར་རྙིང་གི་རྒྱུད་ལུང་མན་ངགདབང་སོགས་ཞུས། སླར་རང་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ནས་སྐྱང་བཙུན་མཆོག་གིས་དགོངས་བཞེད་ཀྱི་ངོས་འཛིན་གནང་བ་ལྟར་སྔར་ཡོད་ཀྱི་རི་ཁྲོད་དེ་རིན་སྤུངས་བཀྲ་ཤིས་སྨིན་གྲོལ་གླིང་ཞེས་མཚན་གསོལ་གནང་ནས་འཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་དང་ཇ་ཁང་སོགས་གསར་དུ་བཞེངས། རབ་བྱུང་བཅུ་བཞི་བ་ཡོངས་འཛིན་ཞེས་པ་ཆུ་ཕོ་བྱི་བའི་ལོ། 

     སྤྱི་ལོ་1852ལོར་རྒྱ་བོད་འཁྲུག་ལོང་ཆེན་པོ་བྱུང་བས་ཕན་ཚུན་སྲོག་ཤོར་མང་བོ་བྱུང་ཞིང་། ལོ་ངོ་བདུན་གྱི་རིང་ལ་བོད་རྒྱ་འཁྲུགས་པ་མ་དྭངས་པས་སྤྲུལ་སྐུ་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ལགས་ནས་བོད་རྒྱ་འཁྲུགས་པ་བསྡུམས་པར་བྱས་ནས་ཡུལ་ཁམས་ས་ཆ་ཀུན་ལ་ཞི་བདེར་བཅོས་པས་རྒྱ་ནག་གོང་མ་ཆེན་པོ་ཤན་ཏུང་གི་ཐུགས་རབ་ཏུ་མཉེས་ནས། སི་ཁྲོན་སུང་འཕན་སར་རིན་སྤུངས་བླ་མ་དེ་ལ། གོ་སའི་ཐོབ་ཐང་མིང་གང་འདོགས་ཞེས་རྒྱ་དཔོན་ཀུན་ལ་གྲོས་བསྡུར་བྱས་པས་རྒྱ་ཡི་མིང་དུ་འུག་ཙང་ལོ་པུས་ཞེས་པ། བོད་མིང་མཁན་པོ་ཞེས་བཏགས་ནས་སི་ཁྲོན་སུང་འཕན་རིན་སྤུངས་མཁན་ཆེན་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཞེས་མཚན་གསོལ། བཀས་གཟེངས་བསྟོད་དང་། བཀའ་ཤོག་གསེར་ཐམ། ན་བཟའ། དབུ་ཞྭ་བྱུར་ཏོག་རྨ་བྱའི་ལྡེམ་ཅན། ཕྲེང་བ། ཆེ་ལྷྭམ། མགྱོགས་བྱམས། རྡོ་རིང་སོགས་དང་། གཞན་ཡང་རྒྱ་ནག་གོང་མས་ཆེ་རྟགས་སུ་དེང་སང་རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་ཧ་ཤང་གི་འཆམ་འདི་ཡང་དེ་དུས་རྒྱ་ནག་གོང་མས་སྤྱི་ལོ་1862ལོར་ཆེ་རྟགས་སུ་གནང་བ་ཡིན། མཁན་ཆེན་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐབས་ཐུགས་མ་འགག་པའི་འཕྲིན་ལས་ཟབ་མོས། རྒྱ་བོད་ཡོངས་ལ་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཏུ་ཡོང་ཆེད་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་བོན་བསྟན་ཞིང་འཇིག་རྟེན་མཐུན་འཇུག་གི་སྒོ་ནས་ཞལ་ཏ་དང་གྲོས་མོལ་ཡང་ཡང་གནང་བས་རྒྱ་བོད་ཀྱི་འཁྲུགས་ཟིང་བདེ་འཇགས་སུ་སོང་བའི་དགེ་མཚན་གྱིས། ཕྱིས་རྒྱ་བོད་ཀུན་ནང་མཐུན་མཛའ་བརྩེས་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་རོགས་འདེགས་ཇེ་ལེགས་སུ་་སོང་གཤིས། ཧ་ཤང་གོང་མ་ཐུགས་རབ་ཏུ་མཉེས་ཏེ། ཁོང་སྐུ་ཉིད་ཞལ་དངོས་སུ་མཇལ་འདོད་སྐོམ་པ་ཆུས་གདུང་ལྟར་ཡོད་ཀྱང་། ས་ཐག་རིང་བ་དང་མཁན་ཆེན་སྐུ་ན་བགྲེས་ཤིང་། ཕེབས་བཞུད་དཀའ་བར་བརྟེན། རྒྱ་དཔོན་མྱེན་ཏཱ་རན་ལ་བརྒྱུད་དེ་ཕན་ཚུན་ངག་འཕྲིན་དང་འཚམས་འདྲིའི་ཞུ་འཕྲིན་གཏོང་རེས་ལས་ཕན་ཚུན་དངོས་སུ་མཇལ་བའི་གོ་སྐབས་མ་བྱུང་བས། ཕྱི་རབས་པ་རྣམས་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ཆེད་དུ་ཧ་ཤང་གོང་མ་སྐུ་དངོས་སུ་བྱོན་པ་ལྟ་བུ་གཟི་བྱིན་བླ་ན་འབར་བའི་འདྲ་འབག་སྒེག་ཉམས་ཅན་ཞིག་དང་། དེའི་འཁོར་དུ་དམག་དཔོན་བཀན་ཡན་འཆང་གི་འདྲ་འབག་ཁྲོ་ཉམས་སྨ་ར་ཅན་ཟ་འོག་འབྲུག་རིས་ཅན་གྱི་འཆམ་གོས། ཆེ་ལྷྭམ། རྒྱན་ཕྲེང་། རྒྱ་གླིང་། རྒྱ་རྔ་ཟུང་ལྡན་སོགས་ལེགས་སྐྱེས་སུ་གནང་། ཟིང་ཆུ་མཁར་དུ་གཟིམ་ཁང་གོང་འཁོར་ཀ་བ་ལྔ་ཡི་ནང་རྟེན་ཀུན་དགའ་ར་བར་གསུང་རབ་དངུལ་བྲིས་པོད་བདུན་ཅུ། བོན་ས་དགེ་བཀའ་ཇོ་སོགས་ཀྱི་རྟེན་གཙོ་སྐུ་བརྙན་རེ་དང་། གཡས་གཡོན་ཀ་བ་བཅུ་རེ་སྒོ་ཆེན་དང་བཅས་པ། རྟ་ཁང་། ཚལ་ཞིང་། མཁོ་ཆས་གང་དགོས་སོགས་གནང་སྦྱིན་རྒྱ་ཆེར་བགྱིས་པའོ། སྤྲུལ་སྐུ་དེས་ཐབས་ཐུགས་མ་འགག་པའི་མཛད་འཕྲིན་མཐའ་ཡས་མངའ་ཞིང་། ཕྱོགས་ཕྱོགས་ནས་བླ་མ་སྤྲུལ་སྐུའི་འཁོར་སློབ་ཀྱང་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་བྱུང་། དེ་འདྲའི་མཛད་རྣམ་ཞིབ་རྒྱས་གཞན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བོན་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་བླ་ན་མེད་པའི་སྐྱོང་བའི་མཐར་དགུང་གྲངས་དོན་ལྔའི་སྟེང་དུ་འོག་མིན་གནས་སུ་ཞིང་ལ་གཤེགས་པའོ། །

     བླ་རབས་གསུམ་པ་སྐྱང་བཙུན་རིན་པོ་ཆེའི་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་ནི། འབྲོག་ཡུལ་རྣ་གཙང་མ་ཞེས་བྱ་བར་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་། མཁན་ཆེན་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ངོས་འཛིན་གནང་སྟེ་གདན་སར་བཀོད་ནས་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་གཞི་མ་ཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་སོགས་ལེགས་པར་སྦྱང་། དབུས་གཙང་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ཏེ་ཐོས་བསམ་བསླབ་གཉེར་དང་སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་མཛད་ཅིང་། ཁྱད་པར་དུ་མཁན་ཆེན་བསྐལ་བཟང་ཉི་མ་སོགས་བླ་མ་དུ་མའི་མདུན་ནས་དབང་ལུང་ཁྲིད་གསུམ་དང་གདམས་པ་མང་དུ་ཞུས། སྐུ་ཚེ་གཅིག་ལ་བསྙེན་སྒྲུབ་དང་ཉམས་ལེན་ཁོ་ནར་བསྐྱལ་བའོ། །

     བླ་རབས་བཞི་བ་མཁན་ཆེན་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་རིན་སྤུངས་ཤེས་རབ་རྣམ་རྒྱལ་ནི། དམུ་དགེ་ཡུལ་དུ་ཤེལ་བོད་ཚང་ལ། རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བ། མྱོས་བྱེད་ཞེས་པ་ཤིང་མོ་ལུག་གི་ལོར། སྤྱི་ལོ་1895ལོར་ཡུམ་ཀླུ་མོ་ཐར་དང་ཡབ་〔མིང་གསལ〕གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས། དགུང་ལོ་བཞིའི་སྟེང་མཁན་ཆེན་ཤེས་རབ་ཡེཤེས་ཀྱི་ཡང་སྤྲུལ་དུ་ངོས་འཛིན་གནང་། སྐུ་ན་ཆུང་དུས་ནས་ཆུ་རྐ་རྟོགས་ལྡན་དྲུང་ནས་ཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་སོགས་ལ་སྦྱངས། དགུང་ལོ་བདུན་གྱི་སྟེང་ལ་ཡོངས་འཛིན་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་མདུན་ནས་འབུད་རྡུང་བཅའ་གཞི་སོགས་འདོན་ཆའི་སྐོར་ལ་སྦྱངས་པ་བྱས། བླ་མ་ལྷུན་གྲུབ་རྒྱལ་མཚན་དྲུང་ནས་སྔོན་འགྲོའི་ཁྲིད་ཞུས་ཕྱག་དང་བསགས་སྦྱངས་བྱས། ལོ་དགུའི་སྟེང་ལ་དབལ་གསས་སྒྲུབ་པའི་ཞོར་དུ་སེམས་ཁྲིད་སེམས་སྦྱངས་འཕོ་སྦྱངས་སོགས་ལ་བརྩོན། ལོ་བཅུ་སྟེང་ལ་གསང་གཅོད་སྒྲུབ་པ་དང་རི་བརྒྱ་འགྲིམ་པ་དང་རྩ་རླུང་བཅུད་ལེན་མུན་མཚམས་ལ་སོགས་སྦྱངས། རང་ལོ་བཅུ་གཉིས་སྟེང་གདན་སར་བཀོད། བཅོ་ལྔའི་སྟེང་ནས་མཁར་ཡག་ངག་དབང་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་སྐུ་མདུན་ནས། སྔོན་འགྲོ་དངོས་གཞི་སོགས་ལ་སྐྱར་སྦྱངས་དང་རིག་གནས་ཆེ་ཆུང་ཅི་རིགས་ལ་འབད་པར་གནང་། དགུང་གྲངས་ཉེར་གཅིག་སྟེང་དབུས་གཙང་ཕྱོགས་མཇལ་སྐོར་ལ་གྲྭ་ས་ཡ་བཞི་དང་དར་ལྡིང་སོགས་ལ་ཕེབས་ནས་བླ་མ་དུ་མའི་མདུན་ནས་དབང་གདམས་སོགས་ཞུས། 

    དགུང་ལོ་ཉེར་གསུམ་སྟེང་རྔ་ལྗོངས་རྟོགས་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་གླིང་ལ་ཕེབས་ནས་འཇའ་ལུས་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཤར་རྫ་བ་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་སྐུ་དངོས་སུ་མཇལ། ཤར་རྫ་བའི་མདུན་ནས་རྫོགས་ཆེན་སྐུ་གསུམ་རང་ཤར་སོགས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་དབང་ལུང་ཁྲིད་ཀྱི་ཟབ་མོ་གདམས་པ་སོགས་ཞུས། ཚུལ་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་མདུན་ནས་ཀྱང་ཁྲིད་ལུང་དུ་མ་ཞུས། ཉེར་བཞིའི་སྟེང་གདན་སར་ཕེབས་ནས་ཀུན་མཁྱེན་ཤར་རྫ་བའི་བཀའ་བཞིན་སྒྲུབ་གྲྭ་དང་བཤད་གྲྭ་རྩོད་པའི་སྲོལ་བཙུགས་ཤིང་ལོ་ངོ་བཅུ་ལྷག་ནས་རབ་འབྱམས་མཚན་རྟགས་བཞེས་མཁན་བཅོ་ལྔ་ཙམ་བྱུང་། དེ་ལྟར་བཤད་སྒྲུབ་བསྟན་པའི་སྲོལ་ཆེན་བཙུགས་ནས་ཡུལ་ཕྱོགས་དེར་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ཉི་འོད་བཞིན་དུ་གསལ་བ་བྱས། རྣམ་ཐར་རྒྱས་པ་གཞན་དུ་གསལ་བ་ཡོད་དོ། །བླ་རབས་ལྔ་བ་སློབ་དཔོན་བསྐལ་བཟང་དར་རྒྱས་ནི། ཨ་སྟོང་དྲང་ཚང་ཡབ་ལྕགས་པོ་འབྲུག་དང་་ཡུམ་ལྕགས་སྨན་གཉིས་སུ་སྲས་སུ་སྤྱི་ལོ1926ལོ་བོད་ཟད་པ་ཞེས་པའི་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བ། མེ་སྟག་ལོའི་དབྱར་ཟླའི་ཚེས་བཟང་ལ་སྐུ་འཁྲུངས། ཆུང་ནས་གཤིས་བཟང་དགེ་མཚན་གྱིས་བརྟས། རིན་སྤུངས་མཆོག་སྤྲུལ་ཤེས་རབ་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་རྗེས་སུ་བཟུང་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་། མཆོག་སྤྲུལ་མདུན་ནས་ཐུན་མོང་རིག་གནས་བརྡ་དག་སྙན་གསུམ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མདོ་སྔགས་རྫོགས་གསུམ་གྱི་ཁྲིད་ཅི་རིགས་ཞུས། ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་དང་དགེ་ལྡན་པའི་གདན་ས་ཆེན་མོ་འབྲས་སྤུངས་སོགས་སུ་ཕེབས་ནས་ལོ་ངོ་དུ་མའི་རིང་ལ་རིས་མེད་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ལ་སྦྱངས་པར་བྱས་ཤིང་། བོན་གྱི་གདན་ས་ཆེན་མོ་རབ་ལེགས་གཡུང་དྲུང་གླིང་དུ་བཞུགས་ནས་དགོན་དེ་ཀའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་བཞུགས་ནས་སྔོན་ཆད་མཇལ་མ་མྱོང་བའི་དཔེ་གཞུང་མང་བོ་ཞིག་མཇལ་བ་དང་དཔེ་གཞུང་དེ་དག་ཀུན་ཐོ་བཀོད་གནང་བ་དེ་ཁོང་གི་གསུང་འབུམ་ནང་དུ་གསལ། རིག་གསར་སྐབས་དཀའ་ཁག་དུ་མར་བརྒྱུད་སླར་སྲིད་ཇུས་ཡང་དུ་སོང་སྐབས་རིན་སྤུངས་དགོན་པ་དང་ཟིང་ཆུ་དགོན་ལག་བཅུ་གསུམ་གྱི་དགོན་པ་བྱང་བྱ་དུར་དགའ་མལ་དགོན་ཆེན་གྱི་དཔོན་སློབ་ཀྱི་འགན་བཞེས་གནང་ནས་འཁོར་སློབ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་ལ་རིག་གནས་ཆེ་ཆུང་དང་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་དཔེ་ཁྲིད་གནང་ནས་བཀའ་འབྱམས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཚན་བཞེས་གནང་མཁན་བཅུ་ཕྲག་འགའ་ཞིག་བྱུང་། ད་དུང་རྒྱལ་ཕྱི་ནང་གི་སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་གི་དགེ་རྒན་དང་རབ་འབྱམས་པ། ཞིབ་འཇུག་པ། སློབ་མ་གང་མང་ཞིག་ལ་བོད་རིག་པའི་རིག་གཞུང་སྐོར་འཆད་ཁྲིད་གནང་། མཐར་དགུང་ལོ་རེ་བཞི་བ་རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་ས་སྦྲུལ་ལོའི་〔སྤྱི་ལོ་1989〕ཡོས་ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་དྲུག་ཉིན་དགོངས་པ་བོན་དབྱིངས་སུ་གཤེགས་པའོ། །གསུང་རྩོམ་ལའང་ཞྭ་དཀར་བསྟན་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་སྡུད་གྲྭ། མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་བཞག སྙན་ངག་རིན་ཆེན་ལྡེ་མིག མངོན་བརྗོད། བརྡ་དག་སོགས་གསུངས་པའོ། །2009ལོར་གསུང་འབུམ་དག་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་ཏེ་སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་པར་བསྐྲུན་བྱས་ཡོད། ཁོང་གི་རྣམ་ཐར་རྒྱས་པ་ཨ་སྔགས་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་མཛད་པ་དེར་གསལ་ལོ། །

     བླ་རབས་དྲུག་པ་གྲྭ་ཚང་བླ་མ་བསྟན་པ་རྒྱལ་མཚན་ནི། ཤར་དུང་རིའི་མདུན་ཨ་སྟོང་ཁང་གསར་ཚང་ཞེས་པར་སྐུ་འཁྲུངས། ཆུང་ནས་འབྲི་ཀློག་འདོན་གསུམ་སོགས་ལ་སྦྱང་མཐར་སོན་པར་གནང་། རིན་སྤུངས་ཤེས་རབ་རྣམ་རྒྱལ་སོགས་བླ་མ་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་བསྟེན་ནས་བོན་ཕྱི་ནང་གསངབའི་གདམས་པ་ཞུས། མཐར་དགུང་ལོ་གྱ་གཅིག་སྟེང་། རྒྱལ་བ་གཉིས་པ་མཉམ་མེད་བླ་མའི་དུས་ཆེན་ཉིན་བོད་ཟླ་དང་བོའི་ཚེས་ལྔའི་ཉིན་གྲྭ་མང གླིང་སྐོར་ལ་ཕེབས་དུས་ཁོང་གིས་ཀྱང་བདེ་ཆེན་རྒྱལ་པོ་གསུང་གྱིན་ཕྱག་ཐལ་མོ་སྦྱར་བཞིན་དགོངས་པ་རྫོགས་པའོ། །

    བླ་རབས་བདུན་པ་གྲྭ་ཚང་བླ་མ་པད་མ་འོད་ཟེར་ནི། སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་བསྐལ་བཟང་དར་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཚ་ཡིན་ལ། བླ་མ་ཁོང་སྐུ་ན་ཆུང་དུས་ནས་སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་མཉེས་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟེན་ཏེ་སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་སྙན་ངག་སྡུད་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་ས་ལམ་ཕར་ཕྱིན་སོགས་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་སྦྱངས་པ་བྱས་ཏེ་མཐར་བཀའ་རབ་འབྱམས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཚན་རྟགས་བཞེས། གཞན་ཡང་སྐྱང་སྤྲུལ་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་མཆོག་དང་རྟོགས་ལྡན་མཆོག་སྤྲུལ་རྣམ་གཉིས་སོགས་བསྟེན་ནས་དབང་ལུང་ཁྲིད་གསུམ་སོགས་ཞུས་བཞིན་པ་ལགས་སོ། །

     བླ་རབས་བརྒྱད་པ་གྲྭ་ཚང་བླ་མ་གཡུང་དྲུང་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། ཤར་དུང་རིའི་ཉེ་འདབས་གཡང་རྟེན་དུ་སྐུ་འཁྲུངས་ནས་དགུང་གྲངས་ཆུང་དུས་ནས་སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་བསྐལ་བཟང་དར་རྒྱས་མཆོག་བསྟེན་ནས་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་དབང་ལུང་ཁྲིད་གདམས་སོགས་ཞུས་པ་དང་སྐྱང་སྤྲུལ་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་སོགས་ནས་དབང་ལུང་སོགས་ཞུས་བཞིན་པའོ། །

    རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་བཟོ་བཀོད་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

དེ་ཡང་རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་བཟོ་བཀོད་སོགས་ཀྱི་སྐོར་བཤད་པ་ལ། སྤྱིར་རིན་སྤུངས་ཞེས་མིང་ཐོགས་ཚུལ་ནི། རིན་ཆེན་སྤུངས་པ་འདྲ་བའི་ས་མིག་གི་སྟེང་ན་ཆགས་ཡོད་པས་རིན་སྤུངས་ཞེས་འབོད་པ་ཡིན་ལ། དགོན་འདིའི་མཐའ་ན་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་ཀྱི་རི་མོ་འབུར་ཐོན་དང་རྩི་ཤིང་དང་མེ་ཏོག་གི་རིགས་དཀར་སེར་དམར་སྔོ་མང་བོ་སྤུངས་པའི་སྟེང་ན་ཆགས་པས་དེ་ལྟར་ཐོགས་ཞེས་གྲགས། དགོན་པའི་འདུ་ཁང་སོགས་བཞེངས་ཚུལ་ལ། སྤྱིར་སྐྱང་བཙུན་གཡུང་དྲུང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རི་ཁྲོད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་འདུ་ཁང་ཞིག་བཞེངས་པར་གྲགས། དེའི་རྗེས་སུ་མཁན་ཆེན་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གིས་རིན་སྤུངས་བཀྲ་ཤིས་སྨིན་གྲོལ་གླིང་ཞེས་པའི་མཚན་གསོལ་གནང་སྟེ་སྔར་ཡོད་ཀྱི་རི་ཁྲོད་དེ་དགོན་པར་བསྒྱུར་ནས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་དང་ཇ་ཁང་བླ་བྲང་སོགས་གསར་བཞེངས་མཛད་ཅིང་། བླ་རབས་བཞི་བ་མཆོག་སྤྲུལ་ཤེས་རབ་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་འཚོགས་ཁང་སོགས་ཀྱི་སྟེང་། བཤད་གྲྭ་ཁང་དང་སྒྲུབ་གྲྭ་ཁང་སོགས་གསར་བཞེངས་གནང་། རིག་གསར་སྐབས་སུ་དགོན་པའི་འདུ་ཁང་སྒྲུབ་གྲྭ་ཁང་སོགས་རྩ་མེད་དུ་བཏང་། སླར་ཡང་སྲིད་ཇུས་ལྷོད་གྲོལ་བྱུང་དུས་སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་བསྐལ་བཟང་དར་རྒྱས་མཆོག་དང་གྲྭ་ཚང་བླ་མ་བསྟན་པ་རྒྱལ་མཚན། སྒྲུབ་གྲྭའི་བླ་མ་བརྩོན་འགྲུས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་གསུམ་ཐུགས་འགན་རྒྱ་ཆེ་བཞེས་ཏེ་དགོན་པའི་འཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་དང་སྒྲུབ་གྲྭ་ཁང་སྐུ་གདུང་ཁང་ཇ་ཁང་སྤྱི་ཁང་སོགས་བསྐྱར་བཞེངས་མཛད། དེང་གི་དུས་འདིར་ཡང་གྲྭ་ཚང་བླ་མ་གཡུང་དྲུང་ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་དང་སྒྲུབ་གྲྭའི་དཔོན་སློབ་ལྷུན་གྲུབ་བསྟན་འཛིན། དགོན་པའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་རྒན་གཞོན་སོགས་ཀྱིས་གཙོ་འགན་བཞེས་ནས་དགོན་པའི་ཕྱི་ནང་གི་འཛུགས་བསྐྲུན་ཡང་དག་པ་བྱས་ཡོད་པའོ། །

     རིན་སྤུངས་དགོན་པ་རིག་གསར་རྗེས་སུ་གསར་བཞེངས་མཛད་མཁན།སྤྱིར་བོད་ཀྱི་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ལ་རིག་གསར་སྐབས་སུ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དམངས་སྲོལ་དང་ལྷག་པར་དུ་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་སྔོན་ཆད་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་གོད་ཆག་ཞིག་བྱུང་བ་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་རེད། དགོན་པ་འདི་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟར་གོད་ཆག་ཆེན་པོ་བྱུང་སྟེ་ཕྱིའི་ལྷ་ཁང་འདུ་ཁང་སྒྲུབ་ཁང་སོགས་དང་། ནང་གི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་གྱི་རྟེན་ལྷ་རྫས་མཆོད་རྫས་སོགས་རིན་གོང་སྲིད་ན་ཚོད་འཛིན་དཀའ་བའི་རིག་དངོས་དུ་མ་ཞིག་རྩ་བརླག་ཏུ་སོང་བ་རེད། སླར་ཡང་སྲིད་ཇུས་ལྷོད་དུ་སོང་སྟེ་སྲིད་གཞུང་ནས་ཀྱང་དགོན་སྡེ་དག་གསར་བཞེངས་ཆོག་པའི་རང་དབང་སྤྲད་པ་དང་། དགོན་འོག་མི་སེར་ཚང་མས་རེ་བ་ལྟར་རྟོགས་ལྡན་བསྟན་པ་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་དགོན་པའི་གྲྭ་ཚང་བླ་མར་བསྐོས་བཞག་དང་མཁས་དབང་བསྐལ་བཟང་དར་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་སློབ་དཔོན་ལ་ཁྲི་བཀོད་གནང་ནས་བླ་དཔོན་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ནས་ཐུགས་འགན་གཙོར་བཞེས་ནས་སྔར་ཡོད་ཀྱི་བླ་རྒན་རྣམ་པ་དང་གསར་བཞུགས་ཀྱི་གྲྭ་བཙུན་རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་དཀའ་ཁག་གང་ལ་ཡང་མ་འཛེམས་པ་གྲྭ་ཚང་བླ་མ་སོགས་གྲྭ་གཞོན་འགའ་འབུལ་བསྡུད་ལ་ཕེབས་པ་དང་། གཞན་དཔོན་སློབ་ཚང་མས་དགོན་པ་གསར་བཞེངས་ལས་འགུལ་ལ་དངོས་བཞུགས་གནང་ནས་འདུ་ཁང་ཆེན་མོ་དང་སྒྲུབ་ཁང་། སྐུ་གདུང་ཁང་སོགས་གསར་བཞེངས་མཛད། སྤྱི་ལོ་1990ལོ་ནས་དགེ་སློང་བརྩོན་འགྲུས་ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་ཉིད་སྒྲུབ་གྲྭའི་བླ་མར་ཁྲི་འདོན་གནང་ནས་སྒྲུབ་གྲྭ་བསྐྱར་གསོ་མཛད་དེ་སྒྲུབ་གྲྭ་བ་རྣམས་ཀྱི་བཞུགས་ཤག་དང་འདུ་ཁང་སོགས་གསར་བཞེངས་མཛད་ནས་ད་བར་དུ་སྒྲུབ་གྲྭ་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་ལྷག་ཕྱིན་པའི་རིང་ལ་དབུས་གཙང་དང་ཁམས་སོགས་ནས་སྒྲུབ་གྲྭར་བཞུགས་མཁན་དུ་མ་བྱུང་བ་དང་། ལོ་རེའི་མཚམས་སུ་བོན་གྱི་གདན་ས་ཆེན་མོའི་དགེ་སློང་ཤེས་རབ་བསྟན་འཛིན་མཆོག་དང་སྐྱང་སྤྲུལ་དྲི་མེད་འོད་ཟེར། རྟོགས་ལྡན་ཁྲི་བ་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་ཕྱོགས་ངེས་མེད་ནས་བླ་སྤྲུལ་དུ་མས་སྒྲུབ་གྲྭ་བ་རྣམས་ལ་དབང་ལུང་ཁྲིད་གདམས་ཀྱི་མན་ངག་གནང་བཞིན་པའོ། རང་དགོན་གྱི་གྲྭ་གཞོན་ཚང་མ་སྒྲུབ་གྲྭར་བཞུགས་ནས་སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་ལ་ལོ་ངོ་དུ་མའི་རིང་ལ་གཞོལ་བཞིན་པ་ལགས། སྒྲུབ་གྲྭའི་དཔོན་སློབ་ཀྱང་དང་ཐོག་ལོ་ངོ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་རིན་སྤུངས་ཨ་ལགས་ཚང་གི་རྒྱལ་ཚབ་བ་ཨ་ཁུ་ཚངས་སྐྱབས་སམ་ཤེས་རབ་དཔལ་འབྱོར་མཆོག་ནས་གནང་བ་དང་། དེ་ནས་དེང་གི་བར་དུ་སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་བསྐལ་བཟང་དར་རྒྱས་མཆོག་གི་ཐུགས་སྲས་དམ་པ་སྒྲུབ་སློབ་ལྷུན་གྲུབ་བསྟན་འཛིན་མཆོག་ནས་ཐུགས་འགན་བཞེངས་བཞིན་པའོ། །

     རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ།བོད་ཟླ་དང་བོའི་ཚེས་4ནས་6བར་དུ་རྗེ་རྒྱལ་བ་གཉིས་པ་མཉམ་མེད་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་གི་འདས་མཆོད་ཆེན་མོ་འཚོགས་པ་དང་། ཚེས་ལྔའི་ཉིན་ལ་མཉམ་མེད་ཆེན་པོའི་གོས་སྐུ་ཆེན་མོ་གཤམ་སྟོན་གནང་ཞིང་། དམངས་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གོས་སྐུ་ཆེན་མོ་མཇལ་བའི་དུས་ཆེན་ཞིག་ཡིན། 

     ཟླ་དང་བོའི་ཚེས9ནས་ཚེས་16་བར་དུ་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོ་འཚོགས་པ་དང་ལོ་གསུམ་རེའི་མཚམས་སུ་ཚེས་དགུའི་ཉིན་ལ་སྒྲུབ་གྲྭ་རྙིང་བ་རྣམས་ཕྱིར་ཐོན་པ་དང་གསར་བ་རྣམས་བཞུགས་པ་དང་། བླ་སློབ་གྲྭ་བ་ཚང་མས་བསུ་སྐྱེལ་སོགས་གནང་བ།བོད་ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས25ནས་ཚེས་27བར་དུ་རིན་སྤུངས་ཨ་ལགས་ཚང་ངམ་མཆོག་སྤྲུལ་ཤེས་རབ་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་འདས་མཆོད་ཆེན་མོ་སྟེ་གསང་སྔགས་མ་རྒྱུད་ཀྱི་ཚོགས་འཁོར་རྒྱ་ཆེ་འབུལ་བ།

    བོད་ཟླ་བཞི་བའི་ཚེས6ནས་ཚེས་17བར་དུ་དབྱར་གནས་ཆེན་མོར་གནས་ཏེ་གཞི་གསུམ་གྱི་ཆོ་གའི་ལག་ལེན་ཇི་བཞིན་དུ་འཚོགས། ཚེས་15དང་16་ཉིན་གཉིས་རིང་ལ་དགོན་པའི་འཆམ་རྒྱག་པ་སྟེ་དགོན་པའི་ལོ་གཅིག་གི་དུས་ཆེན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན། འཆམ་ལའང་། ཁྲོ་འཆམ་དང་། རྒྱ་ནག་ཧ་ཤང་། རྣམ་བརྒྱད། དུར་ཁྲོད། གཟེར་གྱད་བྱིན་གསུམ་འཆམ། སེང་འཆམ། ཤ་འཆམ། གར་འཆམ། ཨ་ཙ་ར། འགུག་སྒྲོལ་སྟབས་གསུམ། གཤེན་རབ་དགུ་འཆམ་སོགས་འཆམ་རྒྱག་པ་དང་། དགོང་དྲོར་གཏོར་རྒྱག་བྱས་ཏེ་མདོས་སྐྱེལ་པ་དང་བྲོ་བརྡུང་ལྷ་རྒྱལ་སོགས་ཀྱིས་དུས་ཆེན་གྱི་མཐའ་བསྡུད་པའོ། །དུས་ཆེན་ལ་ཕྱོགས་སོ་སོ་ནས་ཕེབས་པའི་སྐྱ་སེར་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་འཛོམས། 

    ཟླ་དྲུག་པའི་ཚེས་6ནས་ཚེས་9དགུའི་བར་རྣམ་རྒྱལ་སྟོང་མཆོད་འཚོགས་པ་དང་། ཚེས་8ཉིན་ལ་དགོན་པའི་བླ་གྲྭ་ཚང་མས་ལ་བཙས་གསོལ་ནས་བསང་མཆོད་དང་མདའ་དར་སོགས་ཀྱིས་ལ་བཙས་བསྟོད་པའོ། །

     ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་6ཉིན་སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་བསྐལ་བཟང་དར་རྒྱས་མཆོག་གི་འདས་མཆོད་ལ་ཀུན་མཁྱེན་ཤར་རྫ་བའི་རྫོགས་ཆེན་གཞུང་བཞིའི་ཚོགས་འཁོར་འབུལ་བ། 

    ཟླ་དགུ་བའི་ཚེས་14ནས་ཚེས་16་བར་དུ་སྨྱུག་གནས་འཚོགས་པ། སྐྱ་སེར་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མས་བསྙེན་སྨྱུང་ལ་གནས་པ།

   ཟླ་དགུ་བའི་17་ནས་ཚེས་23་བར་དུ་ལོ་རེར་རེས་མོ་བཞིན་ལོ་གཅིག་ལ་ཕུར་བའི་གྱེར་མོ་འཚོགས་པ་དང་། ལོ་གཅིག་ལ་ཕུར་བའི་སྒྲུབ་པ་ཆེན་མོ་འཚོགས་པའོ། །

    རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་དཔལ་འབྱོར་ཡོང་ཁུངས།གྲྭ་ཚང་འཚོགས་སྐབས་ཀྱི་འགྲོ་སོང་སོགས་ཕལ་ཆེར་དགོན་སྡེའི་དམངས་ཚོགས་ཀྱིས་ཕུལ་བ་ཤ་སྟག་ཡིན། སྐབས་རེར་དགོན་པའི་འཚོགས་ཐེངས་རེ་ལ་དམངས་ཚོགས་སྦྱིན་བདག་རེ་རེས་འབུལ་མཁན་ཀྱང་ཡོད། དགོན་པའི་འཛུགས་བསྐྲུན་ཐད་ཀྱི་ཡོང་ཁུངས་ཕལ་ཆེར་གྲྭ་ཚང་བླ་མ་སོགས་ཀྱིས་དམངས་ཚོགས་སྦྱིན་བདག་ལ་བསོད་སློང་བྱས་ཏེ་བསྐྲུན་པ་དང་། གྲྭ་བའི་ཡོང་འབབས་སམ་འཚོ་བའི་ཡོངས་འབབས་ཚང་མ་སོ་སོའི་ཁྱིམ་ནས་ཕུལ་བཞིན་ཡོད།རིན་སྤུངས་དགོན་པ་དང་དགོན་པ་གཞན་དག་གི་འབྲེལ་བ།རིན་སྤུངས་དགོན་པ་དང་དགོན་པ་གཞན་དག་དང་འབྲེལ་བ་དུས་གང་ལ་བྱུང་ཟེར་ན་དང་ཐོག་སྐྱང་བཙུན་རིན་པོ་ཆེ་གདན་ས་ཆེན་མོ་དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རི་དགོན་དང་འབྲེལ་བ་བྱུང་བའི་ཚུལ་ཏེ་གོང་གི་སྐྱང་བཙུན་མཛད་རྣམ་བསྡུས་པ་ལས་གསལ་བ་བཞིན་དང་། དེ་ནས་མདོ་སྨད་འཕགས་པ་རྣམ་གསུམ་གྱི་ནང་ཚན་གཙོ་འཕགས་ཟླ་བ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་གདན་ས་གཙོ་ཚང་སྨིན་གྲོལ་བསྟན་རྒྱས་གླིང་དེའི་དགོན་བདག་གཙོ་ཚང་དབོན་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱང་བཙུན་རིན་པོ་ཆེ་བླ་མར་བསྟེན་ནས་གདན་ས་གཙོ་ཚང་དགོན་དེ་ཡང་རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་དགོན་ལག་ཏུ་གྱུར་བའོ། །དེ་ནས་མཆོག་སྤྲུལ་ཤེས་རབ་རྣམ་རྒྱལ་སྐབས་སུ་ཟིང་ཆུའི་དགའ་མལ་དགོན་པ་དང་འབྲེལ་བ་བྱུང་ནས་མཆོག་སྤྲུལ་ཁོང་ཉིད་མཁར་ཡག་མཁས་པའི་མདུན་ནས་དབང་ལུང་ཁྲིད་གདམས་སོགས་དུ་མ་ཞུས་མྱོང་། ཡང་མཆོག་སྤྲུལ་ཤེས་རབ་རྣམ་རྒྱལ་ཁོང་གིས་ཐུགས་འགན་གཙོ་བོར་བཞེས་ནས་ཟིང་ཆུ་དགོན་ལག་བཅུ་གསུམ་མཉམ་མཛོམས་ཀྱི་ལོ་རེ་ལ་ཐེངས་གཉིས་རེ་དགོན་ལག་བཅུ་གསུམ་པོའི་བླ་གྲྭ་ཚང་མ་འཚོགས་རྒྱུའི་གྲོས་འགོ་གནང་ནས་དུས་དེང་གི་བར་དུ་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་དགོན་ལག་བཅུ་གསུམ་གྱི་དབུ་བླ་ཡང་མཆོག་སྤྲུལ་ཁོང་ཉིད་བཀོད་པ་དང་། ད་དུང་མཆོག་

    སྤྲུལ་ཤེས་རབ་རྣམ་རྒྱལ་སྐུ་དངོས་རྔ་ཡུལ་བོན་གྱི་འདུས་སྡེ་ཆེན་མོ་རྟོགས་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་དུ་ཕེབས་ནས་ཀུན་མཁྱེན་ཤར་རྫ་བ་དང་མཁས་དབང་ཚུལ་ཆེན་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་སོགས་ལ་བསྟེན་ནས་དགོན་དེ་ཀ་དང་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་ལྟར་དུས་ད་ལྟའི་བར་དུའང་རྟོགས་ལྡན་དགོན་དང་རིན་སྤུངས་དགོན་གཉིས་བར་ནས་འབྲེལ་འདྲིས་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་ཡོད། གཞན་ཟིང་ཆུའི་དཔྱོད་དཔྱིད་བསམ་འགྲུབ་དགོན་སོགས་དང་འབྲེལ་བ་བྱུང་སྟེ་བསམ་འགྲུབ་དགོན་དེ་རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་དགོན་ལག་ཏུ་གྱུར་ནས་ལོ་རེའི་མཚམས་སུ་བསམ་འགྲུབ་དགོན་པའི་དུས་ཆེན་སྐབས་སུ་རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་གྲྭ་བ་དག་ཕེབས་ནས་འཆམ་ལ་སོགས་རྒྱག་སྲོལ་ཡོད། ད་དུང་རྒྱ་ནག་ཁྲེན་ཏུའུ་ཀྲོའུ་ཆོ་དགོན་དང་འབྲེལ་བ་བྱུང་རབས་ཀྱང་གྲགས་ཀིན་འདུག རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་སྒྲིག་ཁྲིམས་དང་དགོན་པ་བདག་གཉེར།རིན་སྤུངས་དགོན་པ་ནི་རྒྱལ་བ་གཉིས་པ་མཉམ་མེད་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རིང་ལུགས་དྲི་མེད་འཛིན་པའི་འདུས་སྡེ་ཞིག་ཡིན་ལ། དགོན་པའི་སྒྲིག་གཞི་དང་བཅའ་ཡིག་སོགས་མཉམ་མེད་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་བཅའ་ཡིག་ལྟར་གཙོ་བོ་འདུལ་བ་འཛིན་པའི་འདུས་སྡེ་ཞིག་ཡིན་ལ། རབ་ཏུ་མ་བྱུང་བ་འཚོགས་གྲལ་དུ་བཞུགས་མི་ཆོག་པ་དང་། སྒྲུབ་གྲྭའི་བཅའ་ཡིག་སྒྲིག་ཁྲིམས་དེ་མཆོག་སྤྲུལ་ཤེས་རབ་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་ཀུན་མཁྱེན་ཤར་རྫ་བའི་ཕྱག་སྲོལ་ལྟར་གྱི་བཅའ་ཡིག་བཀོད་པ་ལྟར་ལོ་ངོ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་སྒྲུབ་སྦྱང་ཉམས་ལེན་འགྲོ་སྟངས་སྐོར་ཞིབ་རྒྱས་སུ་བཀོད་པ་ལྟར་བྱེད། བཤད་གྲྭའི་འགྲོ་རིམ་ཀྱང་སྨན་རིའི་ལུགས་བཞིན་བྱེད་པ། དགོན་པའི་སྤྱིའི་རྫས་དག་ཕྱོགས་སོ་སོར་བགོས་ནས་ཁ་ཤས་སྒྲུབ་ཁང་ཨ་མཆོད་ནས་དོ་དམ་བྱེད་པ། ཁ་ཤས་སྐུ་གདུང་ཨ་མཆོད་ནས་དོ་དམ་བྱེད་པ། སྦྱིན་བདག་རྣམས་ཀྱིས་ཕུལ་བའི་རྒྱུ་རྫས་དག་གྲྭ་ཚང་སྤྱི་བ་ཆེན་མོ་ནས་དོ་དམ་གནང་བ། དགོན་པའི་སྤྱིའི་བདག་གཉེར་བྱེད་ཕྱོགས་དེ་དེང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་བཞིན་སྤྲུལ་སྐུ་དང་གྲྭ་ཚང་བླ་མ་དང་དགོན་པའི་དོ་དམ་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་རྒན་གཞོན་སོགས་གཙོ་བོ་དག་དང་གྲྭ་ཚང་དགེ་སྐོས་ཆེན་མོ་དང་དགེ་གཡོག་དང་གཞན་ཚོགས་འདུ་ནང་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཟེར་བའི་དགོན་པ་བདག་གཉེར་བྱེད་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ། སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་བསྐལ་བཟང་དར་རྒྱས་མཆོག་གིས་མུ??ད་པ་རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་ལོ་རྒྱུས།

     སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ཚ་བླ་མ་པད་མ་འོད་ཟེར་གྱིས་བརྩམས་པའི་རིན་སྤུངས་དགོན་པའི་ལོ་རྒྱུས།གནས་ཆེན་ཤར་ཕྱོགས་དུང་རི་དང་དགོན་སྡེ་དུ་མའི་དཀར་ཆག་མཐོང་བ་དོན་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།ཟིང་ཆུ་རྫོང་དགོན་པ་སོ་སོགས་ཀྱི་དཀར་ཆག