མཚོ་སྔོན་ནི་རང་རྒྱལ་གྱི་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་འབྱུང་གནས་དང་རྒྱུད་སྤེལ་ས་ཆ་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་དང་། བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཧ་ཅང་རིང་བ་དང་རྒྱ་ཆེ་ལ། མང་ཚོགས་ཀྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་འཕེལ་རྒྱས་ཁྲོད་ངེས་པར་དུ་ཐག་གཅོད་དགོས་པའི་གནད་དོན་འགའ་ཡང་རྙེད། དེར་བརྟེན། མཚོ་སྔོན་དུ་སྡོད་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཨུ་ཡོན་རྡོ་རྗེ་རབ་བརྟན་གྱིས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་བའི་ཐད་རྒྱབ་སྐྱོར་སྔར་ལས་ཆེན་པོ་བྱེད་རྒྱུའི་གྲོས་གཞི་བཏོན།
        གྲོས་གཞིའི་ནང་བཤད་རྒྱུར། མིག་སྔར། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་སུ་བོད་སྨན་ཐོན་སྐྱེད་ཁེ་ལས་བཅོ་ལྔ་ཡོད་པ་དང་། 2017ལོའི་བཟོ་ལས་སྤྱིའི་རིན་ཚད་སྒོར་ཐེར་འབུམ་གཉིས་དང་དུང་ཕྱུར་ལྔར་སླེབས་ལ། བོད་སྨན་གྱི་སྤྱིའི་རིན་ཚད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྨན་གྱི་སྤྱིའི་རིན་ཚད་ཀྱི་བརྒྱ་ཆའི་བཞི་བཅུ་ཡས་མས་ཟིན། མཚོ་སྔོན་་ཞིང་ཆེན་དུ་གཞུང་བཙུགས་བོད་སྨན་ཁང་དང་སོག་སྨན་ཁང་ཉེར་བརྒྱད་ཡོད་པ་དང་། དེས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་སྨན་ཁང་གི་སྤྱིའི་གྲངས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆེའི་ཉེར་བདུན་ཟིན་ལ། ནད་པའི་མལ་ཁྲི་སྟོང་གཉིས་དང་དྲུག་བརྒྱད་ང་གཉིས་ཡོད་པ་དང་། དེས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་སྨན་ཁང་གི་མལ་ཁྲི་ཡི་གྲངས་ཀའི་བརྒྱ་ཆའི་བཅུ་གཅིག་ཟིན་ལ། གཞུང་བཙུགས་བོད་སྨན་ཁང་གཙོ་བྱས་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་ལུགས་སྨན་ཁང་འཛུགས་པ་དེ་ཁ་གསབ་ཏུ་བྱས་པའི་ཅུང་འཐུས་ཚང་ཡིན་པའི་བོད་སྨན་སྨན་བཅོས་ཞབས་ཞུ་མ་ལག་གྲུབ་པར་བྱས། ལྷག་པར་དུ་མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཆེད་དུ་གསར་གཏོད་བྱས་པའི་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་སྨན་བཅོས་དང་ལུས་གསོ་བདེ་སྲུང་། ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག སློབ་གསོ། ཐོན་ལས། རིག་གནས། ཕྱི་ཕྱོགས་འབྲེལ་འདྲིས་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་རྣམ་པ་དེས། བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་ཐོན་ཁུངས་ཕན་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་མཉམ་བསྲེས་དང་བཀོད་སྒྲིག་བཟང་བོ་བྱས་པ་དང་། རང་རྒྱལ་གྱི་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་ལས་དོན་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་བར་སྣེ་ཁྲིད་དང་སྐུལ་འདེད་བྱས་ཏེ། བོད་ལུགས་གསོ་རིག་ཐོན་ལས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་དགེ་མཚན་གྱི་ཐོན་ལས་སུ་གྱུར་བར་བྱས།
        མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་ཐོན་ལས་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འཕེལ་རྒྱས་སུ་སོང་བ་དང་བསྟུན་ནས། བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་ཐད་ཀྱི་དངུལ་གཏོང་ཚད་མི་འདང་བ་དང་། བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ད་དུང་ཤུགས་སྣོན་དགོས་ལ། བོད་སྨན་ཚོང་ར་རྒྱ་སྐྱེད་པའི་ཐད་ནས་དཀའ་ཁག་ལྡན་པ་དང་། བོད་སྨན་ཐོ་འགོད་དང་ལས་གཉེར་ཆོག་མཆན་འགོད་པ་སོགས་གནད་དོན་གྱིས་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་བའི་ཐད་བཀག་འཛིན་ཚབས་ཆེན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ཟེར།
        གོང་གི་གནད་དོན་དེ་དག་ལ་ཁ་གཏད་དེ། རྡོ་རྗེ་རབ་བརྟན་གྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་བོད་སྨན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཞི་རྩའི་སྨན་རྫས་དཀར་ཆག་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཞི་རྩའི་སྨན་བཅོས་འགན་སྲུང་དང་ལས་རྨས་ཉེན་སྲུང་གི་སྨན་རྫས་དཀར་ཆག་ཁྲོད་ཀྱི་རིགས་སྣ་དང་བསྡུར་ཚད་ཇེ་མང་དུ་གཏོང་བ་དང་། བོད་སྨན་གསར་བར་ཡིག་ཐོག་སྙན་ཞུ་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བཟོས་སྨན་རྫས་ཐོན་སྐྱེད་ཐད་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། བོད་ལུགས་གསོ་རིག་སློབ་ཚན་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རིམ་པ་དང་པོའི་སློབ་ཚན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། མཚོ་སྔོན་གྱིས་འགན་ཁུར་བའི་བོད་སྨན་གྱི་རྨང་གཞིའི་ཚད་གཞི་དང་ནད་ཐོག་སྨན་བཅོས་ཚད་གཞི། བོད་སྨན་གྱི་ཚད་གཞི། སྨན་འདུལ་བའི་ལག་རྩལ་ཚད་གཞི་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚད་གཞིའི་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་བྱ་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ། མཚོ་སྔོན་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་ཚན་རྩལ་ཡིག་ཚགས་ཆ་འཕྲིན་གཞི་གྲངས་ལྟེ་གནས་འཛུགས་པ་དང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་གླིང་དང་བོད་སྨན་གྱི་ཁེ་ལས་གཙོ་བོའི་ཞིབ་འཇུག་ལས་གཞི་དང་མ་དངུལ། ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་སོགས་ཕྱོགས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་ཞོར་དུ། མཚོ་སྔོན་གྱི་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་སྨན་བཅོས་སྡེ་ཁག་གིས་ལས་སྣོན་བྱས་པའི་སྨན་རྫས་ཐོ་འགོད་བྱེད་པའི་བྱ་བར་སྲིད་ཇུས་ཐད་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་གྲོས་གཞི་བཏོན།