གཅིག

        དུས་བཞིའི་དཔྱིད་ཀ་དང་འདྲ་བའི་ཧའེ་ནན་ཞིང་ཆེན་སན་ཡ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་དགུན་དུས་སུ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོས་དྲོད་འཇམ་དང་ལྡན་པར་མི་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ལ་བྱི་དོར་བྱེད།   རྒྱ་མཚོའི་ནང་ཆུ་རྐྱལ་བརྒྱག་རྒྱུ་དེ་དགུང་ལོ84ལ་སོན་པའི་བགྲེས་སོང་ཧོ་རེན་དང་དགུང་ལོ80ལ་སོན་པའི་ལི་ཇིང་ཚའེ་ཡིས་མཉེས་ཤོས་གནང་ཡས་ཀྱི་ལུས་སྦྱོང་བྱེད་སྟངས་ཤིག་རེད།   ཁོང་རྣམ་གཉིས་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་བྱ་གཞག་མེད་པ་ནས་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དང་ཡོད་པ་ནས་སྟོབས་ཆེར་འགྱུར་བའི་དཔང་མི་ཡིན།    ལོ་ངོ་བཞི་བཅུ་ཙམ་འདས་ཟིན་རུང་།     སྐབས་དེའི་གནས་ཚུལ་དྲན་འཛིན་གྱི་ཡོལ་བའི་ངོས་སུ་ཁྲ་ལྷམ་མེར་འཆར་འོང་།    

 

        1976ལོའི་ཟླ་བ་དགུ་པར།   ཧོ་རེན་དང་ལི་ཤའོ་མའེ་ཅི་ལིང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ནས་བོད་དུ་ཡོང་རྒྱུའི་རེ་བ་ཞུས།   ལི་ཇིང་ཚའེ་ཅ་མོ་སི་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ནས་བོད་དུ་ཡོང་ནས།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་འཛུག་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་བྱས།   ཧོ་རེན་ཙུའུ་ཀྲང་ཡིན་པ་དང་།   ལི་ཇིང་ཚའེ་དབུ་ཆེན་ཡིན་ཞིང་།   ལི་ཤའོ་མའེ་ནི་མདོ་འཛིན་པ་ཡིན།   དེའི་རྗེས།   དེ་སྔའི་ཀྲུང་དབྱང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་ཀྱི་པར་པ་མིག་དམར་ཚེ་རིང་དང་།   དེ་སྔའི་བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་ཁང་གི་ཁྲེན་ཅུན་ཡང་གྲ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ནང་ཞུགས།   མི་སྣ་ལྔ་པོ་དེ་དག་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་གྲབས་འཛུགས་མཁན་ཡིན།  སྐབས་དེའི་གནས་ཚུལ་སྐོར་ལ་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དབུ་འཛིན་ཟུར་པ་ཧོ་རེན་གྱིས་ངང་རྒྱུད་རིང་པོས་སྨྱུག་འཛིན་པར་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོ་གནང་བྱུང་ལ་ཁོང་གིས།     ང་ཚོ་བོད་དུ་ཡོང་བ་དེ་མའོ་ཀྲུའུ་ཞིས་ཆོག་མཆན་གནང་བའི331ལས་གཞི་རེད།  331ལས་གཞི་ཞེས་པ་གང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན།   སྲུང་སྐར་བརྒྱུད་ཀྲུང་དབྱང་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གི་བརྡ་རྟགས་རྒྱལ་ཡོངས་ཁྱོན་ལ་ཁྱབ་པར་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད།   ཨ་ཅང་ཅང་དེའི་ནང་བོད་ལྗོངས་ཀྱང་ཚུད་ཡོད།   ང་ཚོས་འབོད་སྐུལ་དེ་དང་ལེན་བྱས་ནས།    བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་སྐྲུན་རོགས་བྱེད་པར་ཡོང་བ་ཡིན།   རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་མོ་བརྒྱུད་དཔལ་འབྱོར་ཐད་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཙམ་ཡོད།   331ལས་གཞིར་གནས་སྐབས་རིང་འགྲོ་གྲོན་བཏང་མེད།     ད་ཆ་ཡིན་ན་དངུལ་མེད་ན་ལས་ཀ་བྱེད་ཁག་པོ་རེད།   སྐབས་དེ་དུས་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་འཛུགས་པར་འགྲོ་གྲོན་འབོར་ཆེན་དགོས་པ་དང་།     སྒྲིག་ཆས་འབོར་ཆེན་དགོས་ཀྱི་རེད།   ཡིན་ནའང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་འགྲོ་གྲོན་མ་བཏང་བས་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཐུག་བྱུང་ཞེས་གསུངས།   

  

        ཧོ་རན་གྱིས་བསྒུགས་ནས་མ་བསྡད་པར་གོང་རིམ་ལ་སྙན་ཞུ་བསྒྲོན་ནས་པེ་ཅིང་དུ་སྒྲིག་ཆས་སློང་བར་འགྲོ་རྒྱུའི་སེམས་ཐག་བཅད་དེ།  གོང་རིམ་ནས་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པ་ཇི་བཞིན་ཧོ་རན་དང་ལི་ཇི་ཚའེ་རྣམ་གཉིས་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་སོང་།    

 

        པེ་ཅིང་དུ་འབྱོར་རྗེས།   ཧོ་རེན་དང་ལི་ཇིང་ཚའེ་ཡིས་བསམ་དོན་ཡིད་བཞིན་གྲུབ་སྟེ་ཀྲུང་དབྱང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་མ་བཙུགས་གོང་གི་པེ་ཅིང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ནས་ཚོན་ཁྲ་མེད་པའི་བརྙན་འཕྲིན་བརྒྱུད་གཏོང་རླངས་འཁོར་གཅིག་རག  དེའི་རྗེས་ཐན་ཅིན་ནས་གོང་ཚད་མཐོན་པོ་བྱས་ནས་འཕེན་གཏོང་འཕྲུལ་འཁོར་གཅིག་ཀྱང་ཉོས་པས།     ཁོང་གཉིས་པོར་རྩ་ཆེའི་ནོར་བུ་རག་པ་ཇི་བཞིན་དགའ་བས་བོད་དུ་ཐོན།  

 

        དཀའ་ཚེགས་ཅི་རིགས་བརྒྱུད་པའི་རྗེས1977ལོའི་ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཚེས་དགུ་ཉིན་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་ཚོན་ཁྲ་མེད་པའི་བརྙན་འཕྲིན་བརྒྱུད་གཏོང་རླངས་འཁོར་ལྷ་སར་འབྱོར།   

        1978ལོའི་ཟླ་བ་ལྔ་པའི་ཚེས་གཅིག་ཉིན།   ཚོན་ཁྲ་མེད་པའི་བརྙན་འཕྲིན་བརྒྱུད་གཏོང་རླངས་འཁོར་དེ་སྒྲིག་ཆས་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་བརྡ་རྟགས་ཐེངས་དང་པོ་བཏང་བར་མ་ཟད་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མཚོན་བརྡ་ཐེངས་དང་པོར་བསྟན།  

 

        དེའི་རྗེས་ཀྱི་ལོ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་ནང་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་གྲ་སྒྲིག་ཚོ་ཆུང་གིས་རྟ་ཕོ་ལྕག་གིས་བསྐུལ་ནས1979ལོའི་ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཚེས་གཅིག་ཉིན་ཚོན་ལྡན་བརྙན་འཕྲིན་ལེ་ཚན་ཚོད་གཏོང་བྱས།  བརྙན་འཕྲིན་གྲབས་འཛུགས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཁོངས་མི་ཧོང་ཞའོ་ཁྲེང་གིས་བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་མོལ་འདི་འདྲ་ཞིག་གསུངས་བྱུང་།    ཁོང་གིས།  1979ལོའི་ལོ་མཇུག་ཏུ་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་ཁང་ནས་ང་ཚོར་ཁ་པར་བརྒྱབ།   ང་ལ་ཤོག་དང་ཟེར།  ནེ་པ་ལའི་ཚོང་པས་བོང་བུ་གཅིག་ཁྲིད་དེ་ཚོན་ལྡན་པར་ལེན་འཕྲུལ་ཆས་འཚོང་གི་ཡིན་ཟེར་གྱིས།   ངར་ལྟ་ག་ཤོག་ཟེར།   ངས་འདུག་ཟེར་ལྟ་དུས་ཡག་པོ་འདུག  མ་གཞི་སྦྲི་གུ་གཅིག་ལས་མེད་པའི་ཚོན་ལྡན་པར་ལེན་འཕྲུལ་ཆས་རེད་བཞག  སྦྲི་གུ་གཅིག་བྱས།  སྤུས་ཚད་ཀྱང་ཞན་ཙམ་འདུག  ཚོན་ཁྲ་མེད་པའི་གློག་བརྙན་བསྟན་པ་ལས་དྲག་གི་རེད་པ།   ཚོན་ཁྲ་ཡོད་པ་རེད།   བོད་ལྗོངས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་གྱིས་གོང་བརྒྱབ་རོགས་བྱས་པ་རེད།   བལ་བོང་བུའི་ཁལ་བརྒྱབ་གཉིས་དང་པར་ལེན་འཕྲུལ་ཆས་དེ་བརྗེས།   ཉིན་གུང་ཉོས་ཏེ་དགོང་མོར་ཚོད་ལྟ་བྱས་པ་རེད།   ལྟ་ག་ཡོང་མཁན་མང་པོ་འདུག  ཚང་མ་དགའ་ཐག་ཆོད་བཞག  དེ་ནས་བཟུང་ང་ཚོར་ཚོན་ལྡན་གྱི་པར་ལེན་འཕྲུལ་ཆས་རག་བྱུང་ཞེས་སྐབས་དེའི་གནས་ཚུལ་ཕྱིར་དྲན་གནང་།    1984ལོའི་ཟླ་བ་དགུ་པའི་ཚེས18ཉིན།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སྲུང་སྐར་གྱི་སའི་གོ་ལའི་ས་ཚུགས་བསྐྲུན་པས།   གསར་འགྱུར་ཕབ་གཏོང་བྱེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་མཇུག་བསྒྲིལ།   དེ་ནས་བཟུང་ཀྲུང་དབྱང་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གི་ལེ་ཚན་དུས་མཉམ་དུ་བསྟན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། སྐབས་དེའི་གནས་ཚུལ་ཕྱིར་དྲན་བྱེད་དུས་བརྙན་འཕྲིན་གྲབས་འཛུགས་ཚོགས་ཆུང་གི་འཁྲབ་ཁྲིད་པ་རིན་ཆེན་སྒྲོལ་མས་ཆུ་ཚོད་བརྒྱད་པ་ཙམ་ནས་དགོང་མོའི་ཆུ་ཚོད་བཅུ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་བར་བསྟན་གྱི་རེད།   ཕྲུ་གུ་ཆུང་ཆུང་ཚོས་བརྙན་འཕྲིན་མཐོང་མྱོང་མེད་ཙང་།   ཚང་མས་སྒོ་འགྲམ་དུ་བསྒུགས་བསྡད་དེ་ཁྱོད་ཚོས་བརྙན་འཕྲིན་ག་དུས་བསྟན་གྱི་རེད་དམ་ཞེས་འདྲི་ཡི་འདུག  སྐབས་དེ་དུས་བརྙན་འཕྲིན་མཐོང་མྱོང་ཡོ་མ་རེད།   དགའ་ཐག་ཆོད་ཀྱི་རེད།   ང་ཚོས་ཁྱོད་ཚོས་སྐད་མ་བརྒྱབ་པར་བལྟས་སྡོད་ཨ་ཟེར་གྱི་ཡོད།   དུས་མཉམ་དུ་བསྟན་གྱི་ཡོད།   གློག་བརྙན་བསྟན་ན་ཡང་ད་ག་རེད།   གློག་བརྙན་གཉིས་པ་དེ་མ་འབྱོར་ན་གང་འདྲ་བྱེད་དགོས་ཟེར་ན།     ང་ཚོས་ཤིང་ལེབ་ཅིག་གི་སྒང་ལ་གློག་བརྙན་གཉིས་པ་དེ་འབྱོར་མ་སོང་ཞེས་བྲིས་ནས་སྒུག་རོགས་ཟེར་གྱི་རེད་ཅེས་ཞལ་འཚེར་འཚེར་གྱིས་གསུངས།   དེ་ལས་སྐབས་དེ་དུས་སྒྲིག་ཆས་འཐུས་སྒོ་ཚང་པོ་མེད་པས་དཀའ་ཚེགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཟུར་བལྟས་ལེབ་མཐོང་རེད།  

   

         དེའི་རྗེས་ལ་ལེ་ཚན་གཏོང་བའི་དགོས་མཁོར་གཞིགས་ནས།   1985ལོའི་ཟླ་བ་དྲུག་པར་ལྷ་སའི་གྲོང་ཁུལ་གྱི་མཐོ་ས་སྟེ་ལྕགས་པོ་རིའི་རྩེར་བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པའི་འཕེན་གཏོང་ཐོར་ལྕོག་བཙུགས།   དབུ་འཛིན་གྱི་ལས་རོགས་ཟུར་པ།   ཏེང་ཡུས་ལུང་གིས།      འཕྲུལ་འཁོར་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་པའི་རྗེས།   བརྡ་རྟགས་ཇི་ལྟར་གཏོང་དགོས།   འཕྲུལ་ཁང་དེ་ལྕགས་པོ་རིའི་བྱང་ངོས་ལ་ཡོད་པ་དང་འཕེན་གཏོང་ས་ཚུགས་དེ་ལྷོ་ངོས་སུ་ཡོད།   ཇི་ལྟར་གཏོང་དགོས་ཞེ་ན།   འོད་སྐུད་ལ་བརྟེན་རྒྱུ་དང་འོད་སྐུད་དེ་ཞུན་མཐུད་བྱེད་ཐུབ།   ཞུན་མཐུད་བྱེད་པར་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཞེ་དྲགས་འདུག   གང་ཡིན་ཟེར་ན་འོད་སྐུད་དྲུག་དང་།  སྣེ་བཅུ་གཉིས་ཡོད།   རྗེས་ལ་ཞུན་མཐུད་བྱ་རྒྱུ་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་པ་རེད།   སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་པའི་རྗེས།   ཉིན་གཉིས་པ་དེར་འཕྲུལ་ཁང་ནང་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་པ་རེད།   ལམ་ལྷོངས་བྱུང་སོང་།   ཞེན་མ་གཏོགས་ལས་འགན་མ་སྒྲུབ་པར་བརྡ་རྟགས་དེ་ཟླ་བ་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚེས19ཉིན་འཁྲིད་མ་ཐུབ་ན།   བརྙན་ཕབ་འཕྲུལ་འཁོར་ལ་བརྟེན་ནས་ཕ་གིར་བསྟན་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་བྱས་ཡོད་ཅེས་གསུངས།   

 

        1985ལོའི་ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་ཚེས20ཉིན་ལོ་བཅུ་ཙམ་གྲ་སྒྲིག་བྱས་རྗེས།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་དངོས་སུ་བཙུགས་ཏེ།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་བྱ་གཞག་གི་ལེའུ་གསར་པ་བརྩམས།  རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ཨུད་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ།   བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ཨུད་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་དང་།     རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཏང་སྲིད་དམག་གི་དབུ་ཁྲིད་ཝུའུ་ཅིང་ཧྭ་དང་།     རག་སྡིས།   པ་སངས།     ?་རྗེ་ཚེ་རིང་།     རྣམ་རྒྱལ།    སྐྱིད་སྦྲིབ་ཕུན་ཚོགས་ཚེ་བརྟན།     ལིའུ་ཡུང་ཁང་།    རྒྱལ་ཡོངས་བུད་མེད་མཉམ་ཚོགས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་སྐུ་གཞོན།    ལྗོངས་བུད་མེད་མཉམ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་འཛིན་ཀྲུའུ་ཞི་ང་ཕོད་ཚེ་བརྟན་སྒྲོལ་དཀར་བཅས་དབུ་བརྙེས་པའི་མཛད་སྒོར་ཞུགས།    ཏེང་ཞའོ་ཕིང་གིས་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཞེས་པའི་རྒྱ་ཡིག་ཕྱག་བྲིས་ཕྱག་བསྟར་མ་གནང་བ་དང་།      ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་ཀྱིས་བོད་ཡིག་ཕྱག་བྲིས་གནང་།   

 

        ཉིན་བཅུའི་རྗེས་ཀྱི་དགུ་པའི་ཚེས་གཅིག་ཉིན།  བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་རྣམས་འདུ་འཛོམས་བྱས་ཏེ་འཕེན་གཏོང་ཁང་གི་འདབས་རོལ་གྱི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་ཐང་ཆེན་དུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུས།   དེའི་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ནང་འགྱིང་ངེར་གནས་པའི་འཕེན་གཏོང་ཐོར་ལྕོག་དེས་བརྩེ་བ་དང་འོད་སྣང་གི་གློག་རླབས་དེ་ཐག་རིང་ས་རུ་སྐྱེལ།   ཡར་ངོའི་ཟླ་བཞིན་འཕེལ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བོད་ལྗོངས་གསར་པ་མི་རྣམས་ཀྱི་མིག་ལམ་དུ་བཤམས།  རྒན་ཡོལ་ཞུས་པའི་ལས་བྱེད་པ།   ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་བཙུགས་མ་ཐག་པའི་གནས་ཚུལ་སྨྱུག་འཛིན་པར་ཕྱིར་དྲན་གནང་སྐབས།      དང་ཐོག་ཚོན་ཁྲ་མེད་པའི་བརྒྱུད་གཏོང་རླངས་འཁོར་སྟེར་པ་རེད།   བརྒྱུད་གཏོང་རླངས་འཁོར་གཉིས་པ་ཡང་འཇར་མན་ནས་ཐོན་པའི་སྦན་ཁྲེའི་བརྒྱུད་ལམ་གསུམ་བྱས་པའི་བརྒྱུད་གཏོང་རླངས་འཁོར་རེད་ཅེས་གསུངས། 

   

        1976ལོ་ནས་བཟུང་ལག་རྩལ་མ་ལག་འཛུགས་འགོ་ཚུགས་ཤིང་།   བརྒྱུད་རིམ་ཁག་ཅིག་བརྒྱུད་པ་རེད།  དང་པོ་དེ་ཚོན་ཁྲ་མེད་པའི་བརྡ་རྟགས་ནས་ཚོན་ཁྲ་ཡོད་པའི་བརྡ་རྟགས་བར་དང་།   གཉིས་པ་དེ་ལྕགས་པོ་རིའི་འདབས་རོལ་ཏུ་སྟོན་གཏོང་མ་ལག་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་པ།   བརྒྱུད་རིམ་གསུམ་པ་དེ1996ལོར་ད་ཆའི་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཡོད་སར་སྤོས་ནས་མ་ལག་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་པ་དང་།   ད་དུང2003ལོར་གྲངས་གཞི་ཅན་གྱི་སྒྱུར་བཀོད་བྱས།   ད་དུང་སྲུང་སྐར་བརྒྱུད་གཏོང་རླངས་འཁོར་ཉོ་སྒྲུབ་བྱས་ཤིང་།   ན་ནིང་ང་ཚོས་དྭངས་གསལ་བརྒྱུད་གཏོང་རླངས་འཁོར་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས།   དེ་ནི་ང་ཚོ་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་གྲངས་གཞི་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན།  ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོ་བྱུང་པ་རེད་ཅེས་ཁོང་གིས་ཞལ་རས་ལ་བྱིལ་བྱིལ་གནང་བཞིན་དུ་མུ་མཐུད་གསུངས་བྱུང་།    དེ་ནི་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཞིག་རེད།   འགོ་ཐོག་མར་འཛུགས་དུས་དཀའ་ལས་ཅི་འདྲ་ཆེ་ཨང་།    ཡིན་ན་ཡང་མི་ཐོག་དང་པོའི་བརྙན་འཕྲིན་ལས་དོན་པས་མགོ་གཏན་ནས་སྒུར་མེད་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པར་མདུན་དུ་བསྐྱོད། 

  

         ཀྲུང་གོའི་སྨྱན་སྒྲོག་སློབ་ཆེན་སློབ་སྤྱི་གཞོན་པ།   ཧུའུ་ཀྲེང་རུང་གིས་ཀྱང་བོད་ལྗོངས་སྲུང་སྐར་འཕྲིན་ལམ་གྱི་ད་ཐེངས་རང་ཉིད་ཀྱི་གནས་བབ་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་དེ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕེལ་ཕྱོགས་དང་འཚམ་པོ་འདུག  དེ་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་རྒྱུའི་ཁོར་ཡུག་གི་བླང་བྱ་དང་བསམ་པའི་བླང་བྱ་དང་ཡང་འཚམ་ཡོད།   བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱིས་དེའི་ཐད་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དང་ལོ་རྒྱུས་རྒྱུན་འཛིན་ཐུབ།   སྐབས་དེ་དུས་ནས་ངའི་བསམ་པར།   རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་གི་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བཤད་ན།   སྤྲོ་གསེང་ལ་རེ་སྙེག་བྱེད་ཐལ་ཤོར་བ་དང་། ཚོང་ལས་ཅན་རེ་སྙེག་བྱེད་ཐལ་ཤོར་བ།   དངོས་པོའི་དགོས་མཁོ་བསྐང་རྒྱུ་རེ་སྙེགས་བྱེད་ཐལ་ཤོར་བའི་ཁོར་ཡུག་འོག   ངས་བྱས་ན་བོད་ལྗོངས་སྲུང་སྐར་འཕྲིན་ལམ་གྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུ་དང་གནས་བབ་རྙེད་ཡོད་ཅེས་གསུངས།  

   

 

 གཉིས།

 

            བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་འདི་ཉིད་གསར་འགྱུར་ཚན་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས།    གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་གསར་འགྱུར་དཔུང་ཁག་ཅིག་གྲུབ་ཡོད་ཅིང་།      རང་རྒྱལ་གྱི་གསར་འགྱུར་བྱ་དགའ་མཐོ་ཤོས་ཧྥན་ཁྲང་ཅང་དང་ཐའོ་ཧྥན་བྱ་དགའ་ཡང་ཐོབ་མྱོང་མཁན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད།   ཁོ་ཚོས་བོད་ལྗོངས་གསར་འགྱུར་མཉམ་བསྒྲགས་དང་དོ་ནུབ་ཀྱི་ཆུ་ཚོད་དགུ་པ།      དམངས་འཚོའི་གསར་འགྱུར།  གསར་འགྱུར་མེ་ལོང་ཞེས་པ་སོགས་བོད་རྒྱའི་གསར་འགྱུར་ལེ་ཚན་བཞི་ཙམ་འཕྲིན་ལམ་གག་ནས་རྒྱ་ཆེའི་གཟིགས་མོ་བའི་སྤྱན་ལམ་དུ་འབུལ་བཞིན་ཡོད།   

 

        2015ལོའི་བཞི་པའི་ཚེས25ཉིན་ནི་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གསར་འགྱུར་ལས་དོན་པའི་ངོས་ནས་བཤད་ན་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་དུས་ཤིག་ཡིན།     སྤྱིར་བཏང་མིན་པའི་དུས་ཤིག་ཡིན་པས།    མི་མང་པོས་ཉིན་མཚན་སྦྲེལ་ནས་ལས་ལ་བྲེལ་ཚུལ་ད་དུང་ཡང་བརྗེད་མེད།     དེ་དུས་ནེ་པ་ལར་ས་ཡོམ་རིམ་པ8.1བྱུང་པས་བོད་ལྗོངས་ལ་ཡང་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཏེ།   བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ས་ཆ་ཁག་ཅིག་ལ་གནོད་འཚེ་ཚབས་ཆེན་ཕོག  ས་ཡོམ་བརྒྱབ་རྗེས།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མི་བརྒྱད་ཅུ་ལས་གྲུབ་པའི་གསར་འགྱུར་འགོད་མཁན་རུ་ཁག་གིས་རླངས་འཁོར་བཅུ་དགུ་དང་།   སྲུང་སྐར་འཁོར་རིགས་གཉིས།   འཁྱེར་བདེའི་སྲུང་སྐར་བརྒྱུད་གཏོང་སྒྲིག་ཆས་དྲུག་བཅས་ཁྱེར་ནས་འཕྲལ་མར་ས་ཡོམ་བྱུང་སར་ཕྱིན།   གསར་འགྱུར་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཀྲུའུ་རེན་ཙེང་ཅང་ཅུན་གྱིས་སྨྱུག་འཛིན་པར་སྐབས་དེའི་གནས་ཚུལ་ད་དུང་ཡང་དྲན་འཛིན་གྱི་ཡོལ་བའི་ངོས་སུ་ལྷན་ནེར་གནས།    ཁོང་གིས།   ས་ཡོམ་བརྒྱབ་རྗེས།   ང་ཚོས་གསར་འགོད་པ་ས་ཡོམ་བྱུང་སའི་ཡུལ་དངོས་སུ་མངགས་ཡོད།   ད་དུང་རྩོམ་སྒྲིག་པུའུ་ཆེན་མོ་བཙུགས་ནས།   གསར་འགོད་པ་དང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་གཅིག་བསྒྱུར་བྱས་ཡོད།   ང་ཚོས་འཕྲལ་དུ་ཡོམ་འགོག་གེགས་སེལ་གྱི་དམིགས་བསལ་ལེ་ཚན་བཟོས་ཏེ་ཉིན་གང་ས་ཡོམ་སྐོར་གྱི་གསར་འགྱུར་གཏོང་གི་ཡོད།   དེ་ནས་རིང་པར་མ་སོང་བར།   ང་ཚོས་གསར་འགོད་པ་དང་ཐད་འབྲེལ་བྱེད་ཐུབ་པ་རེད།   མདོར་བསྡུས་ན།   བཞི་པའི་ཉེར་ལྔའི་ཡོམ་འགོག་གེགས་སེལ་གྱི་གསར་འགྱུད་འགོད་སྤེལ་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་སྦྱོང་བརྡར་ཐེབས་ནས་ཡར་རྒྱས་དཔེ་མི་སྲིད་པ་བྱུང་ཡོད་ཅེས་གསུངས།   

 

        དུས་མཚུངས་སུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དེ་ཙམ་མེད་པའི་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཐོག་བརྩེགས་ཁང་པའི་ནང་།  མི་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀའི་སྤྲོ་སེམས་སྔར་ལས་ཆེ།   གསར་འགྱུར་ལེ་ཚན་གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཆེན་མོ་དང་།   བོད་སྐད་རྩོམ་སྒྲིག་པུའུ།   སྨྱན་སྦྱོར་ཚན་པའི་རྩོམ་སྒྲིག་པུའུ་བཅས་ཀྱི་མི་གཉིས་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཕྱར་བ་གྲུ་འདེགས་བྱས་ཏེ་བརྙན་འཕྲིན་འཕྲིན་ལམ་བཞི་དང་།   ཀུན་ཁྱབ་སྨྱན་སྦྱོར་ཐོག་སྔ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཡོད་གསར་འགྱུར་ཁག12000ལྷག་ཙམ་སྤེལ་ནས།   གེགས་ཁུལ་གྱི་གསར་འགྱུར་ཐད་གཏོང་བྱེད་པ་དང་།   ཐད་གཏོང་རེར་གསར་འགོད་པ་བཞི་དང་ཐད་འབྲེལ་བྱེད་པའི་ཐོད་རྒལ་བྱུང་ནས།   གསར་འགྱུར་ཐད་གཏོང་བྱེད་པའི་སྟོབས་ཤུགས་གང་ལེགས་མངོན་པར་བྱས།  འདི་ནི་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ས་ཡོམ་འབྱུང་སའི་ཡུལ་དངོས་སུ་ཕྱིན་ནས་གསར་འགྱུར་ཐད་གཏོང་བྱེད་ཐེངས་དང་པོ་ཡིན་པས་ས་ཡོམ་གྱི་འཇིགས་པ་འཕྲད་པས་བྱུར་ཉེས་ཤིག་ཡིན་རུང་།     བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གསར་འགོད་པ་ཀྲུང་དབྱང་གི་བརྙན་འཕྲིན་ཐོག་ནས་ཐད་གཏོང་བྱ་རྒྱུ་སོགས་ཨང་དང་པོ་མང་དག་ཅིག་དུས་དེའི་རིང་ཐོན།  

 

        དེང་གི་ཆར།      བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་སུ་བོད་ལྗོངས་གསར་འགྱུར་མཉམ་བསྒྲགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་འཕྲིན་ལམ་གག་གི་གསར་འགྱུར་ལེ་ཚན་གཞོགས་འདེགས་དམ་ཟབ་བྱེད་པའི་གསར་འགྱུར་བཟོ་གཏོང་གི་མ་ལག་ཆགས་ཟིན་པ་དང་།   སྟོབས་ཆེའི་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་པའི་སྡོམ་ཤུགས་ཆགས་ཟིན།   གསར་འགྱུར་བཟོ་གཏོང་བྱེད་པའི་ལས་ཆོད་དེ་འདྲ་གསར་འགོད་པ་ལོ་མང་གནང་བའི་རྒན་གྲས་ཉན་ཤིང་ངོས་ནས་བཤད་ན་སྔོན་དང་བསྡུར་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད།    བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྒན་ཡོལ་ཞུས་པའི་གསར་འགོད་པ་ཉན་ཤིང་གིས་སྨྱུག་འཛིན་པར་སྔོན་མར་གྲོང་གསེབ་ཏུ་བཅར་འདྲི་བྱེད་པར་བསྐྱོད་པའི་གནས་ཚུལ་གསུངས་བྱུང་།  ཁོང་གིས།   ང་ཚོས་ལྷ་སར་བཅར་འདྲི་བྱེད་པར་འགྲོ་དུས་ལ་ཡང་མོ་ཊ་ཡོད་པ་མ་རེད།   རྐང་འཁོར་ལ་ཞོན་ནས་བཅར་འདྲི་བྱེད་པར་འགྲོ་དགོས་རེད།   རྐང་འཁོར་སྒང་ལ་པར་ལེན་འཕྲུལ་ཆས་བརྒྱབ་ནས།  བཅར་འདྲི་བྱེད་པར་འགྲོ་དགོས་རེད།   ང་མེ་ཏོག་རྫོང་ལ་བཅར་འདྲི་བྱེད་པར་འགྲོ་དུས་པར་ཆས་རྒྱབ་ཏུ་ཁུར་ནས་ཕྱིན་པ་ཡིན།      ལམ་བར་ནས་ཉིན་གསུམ་དང་བཞི་འགོར་གྱི་འདུག་ཅེས་གསུངས་བྱུང་།  

  

        ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ལམ་རིམ་ནང་།   གསར་འགྱུར་ལས་དོན་པ་རྒན་གྲས་ཚོས་སྲོལ་བཟང་དང་ཞུམ་མེད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་བཏང་།   བཞི་པའི་ཉེར་ལྔའི་ཡོམ་འགོག་གེགས་སེལ་གྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་དོན་ནང་།   གཞོན་སྐྱེས་གསར་འགོད་པས་རང་འགུལ་ཐོག་ཡོམ་འགོག་གེགས་སེལ་གྱི་འཐབ་ས་མདུན་མར་ཞུགས་ཏེ་སྤྲོ་བ་རབ་འཕེལ་གྱིས་གསར་འགྱུར་གྱི་ཕུགས་འདུན་སྒྲུབ་པར་བརྩོན།   བཞི་པའི་ཚེས27ཉིན།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མཉམ་བགྲོད་སྐད་སྒྱུར་གྱི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་གེགས་ཁུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་བསྒྲགས།   མཉམ་བགྲོད་སྐད་སྒྱུར་བྱེད་པར་སྙན་སྒྲོན་པར་རེ་བ་མཐོན་པོ་ཡོད།   བརྙན་པར་ལ་ལྟ་གིན་དུ་སྒྲ་ཉན་ནས་གནད་ལ་འཁེལ་པོས་བོད་སྐད་ལ་བསྒྱུར་དགོས་པར་མ་ཟད་ཐད་གཏོང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།   བོད་སྐད་ལེ་ཚན་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་བཤད་ན་ཚོད་བགམ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད།   ད་རེས་ཀྱི་ཡོམ་འགོག་གེགས་སེལ་གྱི་གསར་འགྱུར་འགོད་སྤེལ་བྱེད་པའི་ཁྲོད་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གིས་མཉམ་བགྲོད་སྐད་སྒྱུར་ལན་མང་བྱས་ཡོད་པས་ལེ་ཚན་གྱི་ཆུ་ཚད་མཐོན་པོ་དང་གདེང་ཚོད་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཟུར་བལྟས་ལེབ་མཐོང་རེད།    དེ་ནི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་ལས་དོན་པའི་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཙམ་གྱི་བསྡུས་གཟུགས་ཤིག་ཅི་ལ་མིན།    

 

གསུམ།

 

       བོད་ལྗོངས་དང་ལྷག་དོན་དུ་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་བོད་སྐད་འཕྲིན་ལམ་གྱིས་གནས་བབ་གལ་ཆེན་བཟུང་ཡོད།     ལྷག་པར་དུ་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་མང་ཚོགས་ཚོས་གསར་འགྱུར་སྙན་སྒྲོན་པ་དང་ལེ་ཚན་མདོ་འཛིན་པ་སྤྱན་ལྟ་བུར་བརྩིས་ནས་གོང་དུ་བཀུར་ཚུལ་ཁོ་བོས་དངོས་སུ་མཐོང་མྱོང་བས།     བོད་སྐད་འཕྲིན་ལམ་གྱི་ལེ་ཚན་ཁག་དང་ལྷག་དོན་དུ་བརྙན་འཕྲིན་རྒྱུན་མཐུད་འཁྲབ་ཚན་ལ་བོད་རིགས་གཟིགས་མོ་བས་མཉེས་པོ་གནང་གི་ཡོད་པ་རགས་ཙམ་ཤེས་ཐུབ།    

 

        1999ལོའི་ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཚེས་གཅིག་ཉིན་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བོད་སྐད་འཕྲིན་ལམ་བཙུགས།   དེང་གི་ཆར།   རྒྱལ་ནང་གི་བོད་ཁུལ་དང་ནེ་པ་ལ་སོགས་ཉེ་འཁོར་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ཁྱབ་ཡོད།   ལོ་རེར་བོད་སྐད་ལེ་ཚན་ཆུ་ཚོད8700ལྷག་ཙམ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་དང་།   2007ལོའི་ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཚེས་གཅིག་ཉིན་ནས་བཟུང་བོད་སྐད་འཕྲིན་ལམ་ཆུ་ཚོད་ཉེར་བཞི་སྟོན་རྒྱུ་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་།   བོད་སྐད་འཕྲིན་ལམ་ཐོག་རང་བཟོས་ལེ་ཚན་དང་།   ཆེད་སྒྲིག་ལེ་ཚན།   དངོས་མཚོན་པར་གཞི   ཚན་སློབ་པར་གཞི  སྒྱུར་མ་སོགས་འབོར་ཆེན་སྟོན་བཞིན་ཡོད།   རྒྱ་ཆེའི་གཟིགས་མོ་བ་ཚོས་མཉེས་པོ་གནང་བའི་གངས་ལྗོངས་ཀུན་གླེང་དང་།    དྲི་བཞོན་ལྷ་མོ།     བགྲོ་གླེང་དགའ་ཚལ།     ཞིང་འབྲོག་གླེང་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་གྲགས་ཅན་གྱི་ལེ་ཚན་ཁག་ཅིག་ཐོན།     དེང་གི་ཆར་བོད་སྐད་ལེ་ཚན་ལེགས་སྒྱུར་བྱས་ཏེ།    ཐན་ཉུང་འཚོ་བར་འབོད་སྐུལ་དང་བདེ་ཐང་ཡོང་རྒྱུར་དམིགས་པའི་ལེ་ཚན《ལུས་བདེ་སེམས་སྐྱིད》ཅེས་པ་དང་།    རྒྱ་ཆེའི་བོད་རིགས་མང་ཚོགས་ཚོར་རྒྱུན་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱ་སྐད་སློབ་རྒྱུའི་འགན་ཕྲག་ཏུ་འཁུར་བའི་ལེ་ཚན《རྒྱ་སྐད་སྦྱོང་བ》ཞེས་པ།    ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ཁྱབ་གདལ་དང་།     ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ།     ཁྲིམས་སྐྱོང་བོད་ལྗོངས་བསྐྲུན་པ་བཅས་དམིགས་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི《ཁྲིམས་ལུགས་རྒྱུན་ཤེས》ཞེས་པ།    ལོ་ཆུང་བྱིས་པར་ཁ་ཕྱོགས་པའི《སྤང་རྒྱན་མེ་ཏོག》ཅེས་པ།   གཞི་རིམ་གྱི་མང་ཚོགས་ཚོའི་བབ་ཆགས་པའི་སྐད་ཆར་བརྟེན་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབད་འཐབ་བྱེད་ཚུལ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི《ཁ་བའི་འདབ་མ》ཞེས་པ།   བོད་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རིག་གནས་ཐོན་ཁུངས་དང་མཁས་པས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡུན་རིང་ལྡན་པའི་རིག་གནས་ལ་གསལ་འགྲེལ་བྱ་རྒྱུར་མཚོན་པའི《ཤེས་བྱའི་ཟེགས་མ》ཞེས་པ་སོགས་ལྟ་སྤྲོ་བའི་ལེ་ཚན་མང་དག་ཅིག་ཡོད།  ལེ་ཚན་དེ་དག་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་ཉེ་བར་བཅར་ཡོད་པས་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད། 

 

           གལ་པོ་ཆེར་ནན་ཏན་ཚུལ་དུ་ཞུ་རྒྱུར།     བོད་སྐད་བརྙན་འཕྲིན་རྒྱུན་མཐུད་འཁྲབ་གཞུང་མང་པོ་རྒྱ་ཆེའི་གཟིགས་མོ་བའི་མིག་ཡིད་རྣ་བའི་དགའ་སྟོན་དུ་གྱུར།   ཞུས་ཆུང་ལོ་ཙཱ་བའི་མཚན་འཛིན་པ་འཇམ་དབྱངས་དང་ཤེས་རབ་ཆོས་འཕེལ།   ཞུས་ཆེན་ལོ་ཙཱ་བ་བྱམས་པ་བསྟན་དར་བཅས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་བརྙན་འཕྲིན་རྒྱུན་མཐུད་འཁྲབ་གཞུང་ཡིག་སྒྱུར་བ་དང་། མཚམས་ལགས་དང་།     ལྷུན་གྲུབ་པ་སངས།    ཉི་སྒྲོན།     སྐལ་བཟང་ཟླ་བ་སོགས་སྒྲ་སྦྱོར་བ་གཞོན་དར་རྒན་གསུམ་གྱིས་རྒྱལ་ཕྱི་རྒྱལ་ནང་གི་གྲགས་ཅན་འཁྲབ་གཞུང་མང་པོ་ཞིག་བོད་ཀྱི་གཟིགས་མོ་བའི་སྤྱན་ལམ་དུ་བཤམས་པས། ལོ་ཏོག་བྱུང་ན་ཕུབ་མ་ཞོར་ལ་བྱུང་བའི་དཔེ་བཞིན།     ཡིག་སྒྱུར་གྱི་བྱ་གཞག་ཀྱང་འཕེལ་ཁ་རྒྱས།   དེའི་ནང་གྲུབ་འབྲས་ཏོག་ལྟར་ཐོན་པ་ནི་འཇམ་དབྱངས་ཡིན་ཞེས་ཁོ་བོས་ཞུ་བར་སྤོབས།       འཇམ་དབྱངས་ནི1942ལོར་གནའ་བོའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྷ་སར་འཁྲུངས་ཤིང་།  2012ལོར་ཚེ་ཡི་འཕེན་པ་རྫོགས། ཡིན་ན་ཡང་ཁོང་གིས་བརྙན་འཕྲིན་སྒྲ་སྒྱུར་བྱེད་པའི་ཐད་ལ་བྱས་རྗེས་མི་དམན་པ་བཞག་པ་ཀུན་གྱི་སེམས་ལ་གསལ།     ཁོང་ནི1982ལོར་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་སུ་ལས་སྒྱུར་གནང་ནས་བརྙན་འཕྲིན་འཁྲབ་གཞུང་སྒྱུར་འགོ་བརྩམས།    འཁྲབ་གཞུང་སྤོས་གཞོང་བརྡབས་པ་ཞེས་པ་ཡིག་སྒྱུར་བྱས་པ་དང་།   སྐབས་དེ་དུས་ཁོང་གཅིག་པུས་ཡིག་སྒྱུར་དང་དག་བཅོས།    འཁྲབ་ཁྲིད་བཅས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས།    དེ་ནས་རིམ་པས་བཞིན་མཐུན་རྐྱེན་ཚང་དུ་ཕྱིན་ནས་ལྗོངས་གློག་བརྙན་ལས་ཁུངས་ནས་ཆེད་ལས་སྒྲ་སྦྱོར་བ་གཡར་ཏེ།   བརྙན་འཕྲིན་འཁྲབ་གཞུང་ཐུང་གྲས་ཀུན་གསལ་མེ་ལོང་ཞེས་པ་དང་།    བྱ་དེ་སྐྱེལ་བ་ཞེས་པ།    སྟོང་ཟད་དུ་སོང་བའི་ལོ་ཟླ་ཞེས་པ་སོགས་ཡིག་སྒྱུར་སྒྲ་སྦྱོར་བྱས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་བསྟན་པས་བག་ཆགས་ཤིན་ཏུ་ཡག་པོ་བྱུང་།   རྒྱ་ཆེའི་གཟིགས་མོ་བའི་རིག་གནས་འཚོ་བ་སྔར་བས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་ཕྱིན།     འཇམ་དབྱངས་ལགས་ཀྱིས་ལོ་མང་རིང་གི་བརྙན་འཕྲིན་རྒྱུན་མཐུད་འཁྲབ་གཞུང་ཡིག་སྒྱུར་བྱེད་པའི་ཉམས་མྱོང་སྐོར་གསུངས་དུས།    བརྙན་འཕྲིན་འཁྲབ་གཞུང་ཕབ་སྒྱུར་བྱེད་སྐབས་གཤམ་གྱི་ནང་དོན་ཁག་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པ་འདུག  གཅིག་ནས།    ཚིག་མཛོད་ལྟ་ཤེས་པ་དང་།    ཚིག་མཛོད་ལྟ་རྒྱུར་དགའ་ཞེན་བྱེད་དགོས།    གཉིས་ནས།    ཡིག་སྒྱུར་གྱི་བྱང་ཚད་མཐོན་པོ་ཡོད་དགོས།    གསུམ་ནས་མི་རིགས་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་དང་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ལ་བསྟུན་དགོས།    བཞི་ནས།    བརྙན་འཕྲིན་འཁྲབ་གཞུང་གི་ཡིག་སྒྱུར་དག་ཆའི་སྐོར་གྱི་གནད་དོན་དེ་ཡིག་སྒྱུར་བྱ་གཞག་གཞན་དང་གཏན་ནས་མི་འདྲ་བར་དམིགས་བསལ་དོན་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས།    དེའི་ཐད་ཞིབ་འཇུག་གཏིང་ཟབ་བྱ་རྒྱུའི་དགོས་གལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ།    ལྔ་ནས།    བརྙན་འཕྲིན་འཁྲབ་གཞུང་ཡིག་སྒྱུར་བྱེད་སྐབས་མི་སྣའི་དབང་ཐང་དང་།    ལོ་ན།    ཡོན་ཚད་བཅས་ཀྱི་མཐོ་དམན་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས།    དྲུག་ནས།    བརྙན་འཕྲིན་འཁྲབ་གཞུང་ནི་རྩོམ་རིག་གཞན་གྱི་ཡིག་སྒྱུར་བྱ་ཐབས་དང་མི་འདྲ་བར་འཁྲབ་གཞུང་ནང་གི་མི་སྣའི་ཁའི་བཟོ་ལྟ་དང་།    གདོང་གི་རྣམ་འགྱུར།    གཟུགས་པོའི་འགྱིང་སྟབས་བཅས་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པར་མ་ཟད་དེ་དང་ཆབས་ཅིག་སྒྲ་སྦྱོར་མཁན་གྱི་བྱང་ཚད་ལའང་ངོས་འཛིན་གསལ་པོ་ཐུབ་པ་དགོས་ཞེས་བདག་ཅག་རྗེས་རབས་པར་ཕན་པའི་བརྙན་འཕྲིན་ཡིག་སྒྱུར་སྐོར་ལ་སྡོམ་ཆེན་པོ་ཞིག་བཞག་ཡོད།    དེ་ནི་འུ་ཅག་ཚོས་མ་འོངས་བརྙན་འཕྲིན་རྒྱུན་མཐུད་འཁྲབ་གཞུང་ཡིག་སྒྱུར་ནང་གི་གཞི་འཛིན་སར་བརྩིས་ཆོག་སྙམ།   ལྷག་དོན་དུ་ངྒིཐྱཻཀྵྱུཾཎྞཞེས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཡིན་པ་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་རུང་།     བརྙན་འཕྲིན་རྒྱུན་མཐུད་འཁྲབ་ཚན་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་པའི་རྣམ་ཐར་ཞེས་པའི་ནང་ལོ་ཙཱ་བ་འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མ་ཞེས་བསྒྱུར་བ་ནི་ནོར་འཕྱུགས་ཤོར་བ་ཞིག་མིན་པར།     གཟུགས་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པའི་བརྙན་འཕྲིན་ནང་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཞེས་པའི་ཕོ་མོའི་མཚོན་དོན་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་དབང་གིས་དེ་ནི་འགྱུར་དེའི་དགེ་མཚན་ཞིག་ཏུ་མཁས་པ་ཚོས་གླེང་བཞིན་ཡོད།   ལྷུན་གྲུབ་པ་སངས་ནི་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྒན་པའི་བོད་སྐད་སྒྲ་སྦྱོར་བ་ཞིག་རེད།   སྐད་ཐོས་པ་ཙམ་ལས་གདོང་འདོན་གྱི་ཡོད་པས།   མི་རྣམས་ཀྱི་ཁོང་མི་ངོ་ཆོད་མདོག་ཁ་པོ་མ་རེད།   ཡིན་ནའི་གསོན་ཉམས་དོད་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་དེ་དག་ཏན་ཏན་ཁྱེད་ཀྱི་དྲན་འཛིན་གྱི་ཡོལ་བའི་ངོས་སུ་ཐིམ་ཡོད་སྲིད།  

 

        དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུའི་ནང་སྐད་གྲགས་ཆོད་པའི་འཁྲབ་ཚན་འགྱུར་མ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སྐྱོད་པའི་རྣམ་ཐར་ཞེས་པའི་ནང་གི་སུན་ཝུའུ་ཁུང་གི་སྒྲ་སྦྱོར་མཁན་ཁོང་ཡིན་འདུག ཁོང་གིས་ད་བར་བརྙན་འཕྲིན་རྒྱུ་མཐུད་འཁྲབ་གཞུང་ནང་གི་མི་སྣ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་སྒྲ་སྦྱོར་གནང་མྱོང་།   ཡིན་ན་ཡང་ཡིད་ལ་བག་ཆགས་ཟབ་ཤོས་ནི་སྔར་བཞིན་སུན་ཝུའུ་ཁུང་རང་ཡིན།     སྒྲ་སྒྱུར་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཀྲུའུ་རེན།   གྲགས་ཅན་གྱི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་ལྷུན་གྲུབ་པ་སངས་ཀྱིས་སྨྱུག་འཛིན་པར་ཁོང་གིས་དང་ཐོག་མར་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་པའི་རྣམ་ཐར་ཞེས་པའི་ནང་གི་སུན་ཝུའུ་ཁུང་གི་སྒྲ་སྦྱོར་སྦྱོར་སྟངས་སྐོར་གསུངས་དུས་བཀའ་མོལ་འདི་འདྲ་ཞིག་གསུངས་བྱུང་།   ཁོང་གིས།      འཁྲབ་གཞུང་དེའི་རྐང་པ་འཐེན་མི་ཡོང་ངམ་བསམས།  གང་ཡིན་ཟེར་ན་འཁྲབ་གཞུང་དེ་དུས་སྐབས་ཤིག་རིང་བསྟན་རྒྱུ་ཙམ་མ་རེད།   ང་ལས་ཀར་ཞུགས་ནས་ལོ་ངོ་བཞི་བཅུ་ཙམ་ཕྱིན་པ་རེད།   ད་ལྟ་ཡང་བསྟན་གྱི་ཡོད་རེད།   དང་ལེན་མ་ཐུབ་ན་ལོ་ངོ་བཞི་བཅུ་ཙམ་ལབ་བསྡད་ཀྱི་རེད།   ང་མེད་པ་བྱས་ནའི་གཏམ་དེ་བསྡད་བསྡད་ཀྱི་རེད་པ།   སྒྲ་སྦྱོར་ཐེངས་གཉིས་པ་བྱེད་དུས་ཙམ་པ་བླང་བྱ་དེ་དང་འཚམ་པོ་

བྱུང་སོང་།   དུམ་བུ་ཁ་ཤས་ལ་དཔར་མ་ངོ་མ་ལས་འདྲ་ཆགས་པ་ཡོད།   དེ་འདྲ་སོང་ཙང་།  ང་རང་གིས་སྒྲ་སྦྱོར་བྱེད་དུས་ཀྱང་སྣང་བ་སྐྱིད་པོ་བྱས།   དབྱིངས་ཚུད་འགྲོ་གི་འདུག  བསྟན་དུས་ལ་ཡང་དགའ་ཚོར་སྐྱེ་ཡོང་གི་འདུག་ཅེས་གསུངས། 

  

        བོད་སྐད་ལེ་ཚན་ལ་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་མང་ཚོགས་ཚོས་དགའ་ཤོས་བྱེད་པའི་ལེ་ཚན་ཞིག་རེད།   1981ལོར་བོད་ལྗོངས་རླུང་འཕྲིན་བརྙན་འཕྲིན་བྱ་གཞག་ཅུད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་གྲ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གིས་བོད་སྐད་ཀྱི་འཁྲབ་ཚན་འགྱུར་མ་ངོགས་གསར་ཞེས་པ་སྒྲ་སྦྱོར་བྱས་ཤིང་།   1985ལོར་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་སྒྲ་སྒྱུར་པུའུ་བཙུགས།  ཡིན་ན་ཡང་ཡིག་སྒྱུར་བ་དང་ལག་རྩལ་པ་སོགས་མི་ལག་བསྡོམས་ཀྱང་ལྔ་ལས་མེད།      ཡིན་ན་ཡང་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣས་དཔའ་ཞུམ་ནས་མ་བསྡད་པར་པར་གཞི་རག་ཐབས་བྱས་ཏེ་ལྗོངས་གློག་བརྙན་ཀུང་སི་ནས་སྒྲ་སྦྱོར་བ་གཡར་ཐབས་ཞུས་ནས་བརྙན་འཕྲིན་འཁྲབ་ཚན་ཐུང་གྲས་ངོགས་གསར་པ་ཞེས་པ་དང་དུས་ཚོད་འཕྲོ་བརླག་གཏོང་བ་ཞེས་པ་སོགས་སྐད་ཆ་མང་པོ་དེ་ཙམ་མེད་པའི་བརྙན་འཕྲིན་འཁྲབ་ཚན་སྒྲ་སྒྱུར་བྱས་ནས་བསྟན་པར་གཟིགས་མོ་བའི་ཁྲོད་སྦིར་གྲག་ཆེན་པོ་བྱུང་། 

   

        དེ་ནས་བཟུང་།   གཡོག་མོ་ཞེས་པ་དང་།   རྩ་བ་ཞེས་པ།   བུད་མེད་བཙོན་ཁང་གི་སྙན་ཞུ་ཞེས་པ།   གྲོང་པ་ཨང་ལྔ་པ་ཞེས་པ།   མེ་ལོང་ཟུར་མང་ཞེས་པ།   ཡི་གེ་གཅིག་གི་ཁྱད་ཅེས་པ།   ཉིན་མོ་རིང་མོ་ཞིག་ཅེས་པ་སོགས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་བསྟན་པར་རྒྱ་ཆེའི་གཟིགས་མོ་བའི་ཁྲོད་བག་ཆགས་ཆེན་པོ་བཞག     ལོ་ངོ་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཙམ་ནང་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱོར་ལས་དོན་པས་འབད་པ་ལྷུར་ལེན་བྱས་ཏེ་ཡག་ཐོག་ཡག་བརྩེགས་ཡོང་བ་བྱས་པར་བརྟེན་གཟིགས་མོ་བས་མཉེས་པོ་གནང་བའི་རྒྱུན་མཐུད་འཁྲབ་ཚན་མང་པོ་ཆར་རྗེས་ཀྱི་ཤ་མོ་ཇི་བཞིན་ཐོན།     ལྷག་དོན་དུ《ནུབ་ཕྱོགས་ལ་སྐྱོད་པའི་རྣམ་ཐར》ཞེས་པ་དང་།     《ལྷ་བསྐོས་?་རིང་གསེར་གྱི་མེ་ལོང》ཞེས་པ།   《བསྐོས་པའི་ལས་དེ་ཐར་ཐབས་དཀའ》ཞེས་པ།   《སྐྱོ་སེམས་བདག་ལ་མི་དགོས》ཞེས་པ།  《སྤྱང་གྲུང་ལྡན་པའི་དབྱི་ཤིའུ》ཞེས་པ།   《ཆར་སིམ་སིམ།    དྲན་ལྷང་ལྷང》ཞེས་པ།    《འཆིང་ཐག་ལས་གྲོལ་བའི་བུད་མེད》ཅེས་པ།     《ཆུ་ངོགས་གཏམ་རྒྱུད》ཅེས་པ།  《རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ》ཞེས་པ།    《ཇ་རྟའི་གནའ་ལམ》ཞེས་པ།  《རུས་དཀར་སྲིན་མོའི་གཏམ་རྒྱུད་གསར་མ》ཞེས་པ།    《བྱ་གླག་གསོད་མཁན་གྱི་དཔའ་བོའི་གཏམ་རྒྱུད》ཅེས་པ།   《ལིའུ་ལའོ་ཀེར》ཞེས་པ།    《བོད་ཀྱི་དུས་འགྱུར》ཞེས་པ།   《ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐྱོ་གླུ》ཞེས་པ།   《སྦའོ་ཅིན་ཐན》ཞེས་པ།  《གཏན་གྲོགས》ཞེས་པ།  《འགྲོ་སྟངས་ཤོར་བ》ཞེས་པ།  《བོད་ཀྱི་གསང་སྒྲུང》ཞེས་པ་སོགས་འཁྲབ་ཚན་འགྱུར་མར་མང་ཚོགས་ཚོས་གདེང་འཇོག་མཐོན་པོ་ཐོབ་ཡོད།   དེང་གི་ཆར་ལོ་རེར་ཆུ་ཚོད་ཆིག་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་བོད་སྐད་ལ་བསྒྱུར་ནས་རྒྱ་ཆེའི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ལ་ཡིད་གསོས་གྱ་ནོམ་པ་འབུལ་བཞིན་མཆིས།     བོད་སྐད་འཕྲིན་ལམ་ལེགས་སྒྱུར་ཚོགས་ཆུང་གི་ཙུའུ་ཀྲང་ཀྲའུ་པིང་གིས་བོད་སྐད་འཕྲིན་ལམ་ལ་རེ་ལྟོས་ཆེན་པོ་བཅོལ་ཡོད་ཅིང་།    ཁོང་གིས།     ད་ཐེངས་ཀྱི་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ལེགས་སྒྱུར་བྱ་རྒྱུ་དེ་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་བཙུགས་ནས་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ནང་།   གཞི་ཁྱོན་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་ལེགས་སྒྱུར་བྱས་པ་ཞིག་རེད།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ལམ་ཚད་?་རིང་ལྟ་བུའི་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་ལེ་ཚན་མང་པོ་ཞིག་ཐོན་ཡས་ཐེངས་དང་པོ་རང་རེད།   ལེགས་སྒྱུར་བྱེད་ཡས་དེ་འགོ་ཁྲིད་ཚན་པས་རྒྱབ་སྐྱོར་གང་ཡོང་བྱས་པ་བརྒྱུད།   ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བཟོ་ཡོངས་ཞུགས་ནས།   ལེགས་སྒྱུར་བྱ་རྒྱུར་འབྲས་བུ་མི་དམན་པ་ཐོབ་ཡོད་ཅེས་གསུངས།    

 

 

བཞི།

 

             ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ནང་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རིག་རྩལ་གྱི་གར་སྟེགས་ཐོག་འཁྲུག་ཆ་ཅི་ལས་དོད།   1980ལོའི་སྤྱི་ལོའི་ལོ་གསར་རིང་།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་གྲ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གིས་མཉམ་སྡེབ་གསར་རྩོམ་བྱས་པའི་རིག་རྩལ་དགོང་ཚོགས་ཆུང་གྲས་སྤྱི་ལོའི་ལོ་གསར་གྱི་འདུ་འཛོམས་ཞེས་པའི་ཐོག་ཞུགས་པ་ནས་བཟུང་།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རིག་རྩལ་འཁྲབ་སྟོན་ནང་ཞུགས་རྒྱུ་དེ་ཐུབ་བསྟན་ལགས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་ལམ་བུའི་ནང་གི་དོན་ཆེན་ཞིག་ལ་གྱུར།  ཁོང་གིས་འཁྲབ་སྟོན་གནང་བའི་དགོད་བྲོའི་གཏམ་གླེང《སྐད་ར་མ་ལུག》ཅེས་པ་དང་།    《གླུ་གར་གྱི་རྒྱ་མཚོ》 《གནས་ཆེན་པོ་ཏ་ལ》《གཏམ་དཔེ་རྒྱ་མཚོ》《ཡིག་སྒྱུར་ལགས》《ཁྱིམ་བདག་དང་དགེ་རྒན》  《ཕོ་རབ་འབྲིང་ཐ་གསུམ》   《རིན་ཆེན་དང་པོ》   《ཕོ་ཁྱོ་ག》  《ལྷ་སའི་གློ་བ》  《གཏམ་བརྗོད་ཐུང་ངུ་དེ་དངོས་གནས་མ་ཡིན》 《སྔོ་ལྗོང་གི་འབོད་སྒྲ》ཞེས་པ་སོགས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དགོང་ཚོགས་ཐོག་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་པར་རྒྱ་ཆེའི་གཟིགས་མོ་བའི་དགའ་བསུ་དཔག་མེད་ཐོབ་ནས།   དགུང་ལོ་མཐོན་པོ་དེ་འདྲ་ལ་ཕེབས་རུང་།     སྔར་བཞིན་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བསླུ་བྲིད་མ་བཟློགས་པར་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་འཁྲབ་སྟོན་གནང་གིན་ཡོད།    སྒྱུ་རྩལ་པ་རྒན་གྲས་ཐུབ་བསྟན་གྱིས་རང་ཉིད་དང་ལོ་གསར་དགོང་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འབྲེལ་སྐོར་གསུང་དུས་དྲིན་གཟོའི་སེམས་པ་འཆང་བཞིན་དུ་སྨྱུག་འཛིན་པར།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལེ་ཚན་ལྟ་མཁན་མང་པོ་ཡོད།   བྱས་ཙང་ང་ཚོ་བྱེད་སྒོ་དེ་རིགས་ལ་ཞུགས་འདོད་ཡོད།   དེའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོའི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་རིན་ཐང་མངོན་གྱི་ཡོད་ལ།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ་བརྒྱུད་སྒྲོག་བྱ་རྒྱུའི་ཐད་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ནུས་པ་ཐོན་ཡོད་ཅེས་གསུངས།     

 

        1984ལོར་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་གྱི་རིག་རྩལ་དགོང་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་གཉེར།   དེང་གི་ཆར།   གཉེར་ནས་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུ་སོ་གཅིག་ཕྱིན་པའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཚོང་རྟགས་གྲགས་ཅན་དེ་བོད་ལྗོངས་དང་།   མཚོ་སྔོན།   ཀན་སུའུ།   ཡུན་ནན།   ཟི་ཁྲོན་སོགས་བོད་ཁུལ་དང་ཕྱིད་སྡོར་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླའི་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་རིག་གནས་ཀྱི་སེམས་གསོས་ཤིག་ལ་གྱུར་ཏེ།   དགའ་འཛོམས་བྱེད་པའི་དུས་སུ་ཁྱིམ་ཚང་མང་པོར་སྤྲོ་སྐྱིད་སྦྱིན་པ་དང་།   ས་མཐོའི་དར་བཟོའི་སྣེ་འཁྲིད་བཞིན་ཡོད།   བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་གྱི་རིག་རྩལ་དགོང་ཚོགས་འདི་ཉིད་བོད་པའི་གནམ་གང་དགོང་མོའི་རིག་གནས་ཀྱི་སྟོན་མོ་གྲ་རྒྱས་ཤིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་ཀུན་གྱིས་དོ་ཁུར་ཆེན་པོ་བྱེད།    དེའི་རིང་ཐུབ་བསྟན་ལགས་དང་མིག་དམར་ལགས།     བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་ལགས།     ཨ་མ་ཉི་མ་ལགས།    རིག་དབང་ལགས།    དེ་བཞིན་?་རྗེ་གྲགས་པ།     བསྟན་ཆོས་སོགས་དགོད་བྲོའི་གཏམ་གླེང་དང་གཏམ་བརྗོད་ཐུང་ངུ་འཁྲབ་མཁན་མང་པོ་སྤྱན་འབིར་ལ་གྱུར་ཅིང་ཀུན་གྱིས་གཙུག་ཏུ་བཀུར།     ཕུན་ཚོགས་བཀྲ་ཤིས་ལགས་དང་ཉི་མ་དོན་གྲུབ་ལགས་སོགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་བརྩམས་ཆོས《ལྷག་པའི་གཏམ་རྒྱུད》ཅེས་པ་དང་།   《ཧ་ལོ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས》ཞེས་པ་སོགས་ད་ལྟ་བལྟས་རུང་ད་དུང་ཡང་བལྟ་འདོད་པའི་བརྩམ་ཆོས་སྤུས་མ་མང་པོ་ཞིག་ཐོན།    སྒྱུ་རྩལ་མཁས་པ་ཐུབ་བསྟན་གྱིས།     ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ནང་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་གྱི་དགོང་ཚོགས་ནང་ཕུལ་བྱུང་གི་རིག་རྩལ་གྱི་བརྩམས་ཆོས་དང་།   ཕུལ་བྱུང་གི་རིག་རྩལ་གྱི་ཤེས་ལྡན་པ་མང་པོ་ཐོན།   དུས་མཚུངས་སུ་གསོན་ཤུགས་ལྡན་པ་དང་།   གསར་རྩོམ་བྱེད་ཕོད་པ།   འགན་འཁྲི་འཁུར་ཕོད་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཡོད་ཅེས་གསུངས་བྱུང་པ་ཡང་དོན་ལ་གནས་པའི་བཀའ་མོལ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འཁུམས་སོ། །

    

        གླུ་གཞས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཡང《ལྷ་སའི་བུ་མོ》དང་།   《ཁམས་པའི་ཕོ་རྒོད》    《ལྷ་བྱར་ཕྱོགས་པ》   《ཨ་མ་ལགས་ཀྱི་མཆོད་མེ》   《ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་བོད་ལྗོངས》    《སྒྲོལ་མ》  《མཁའ་དབྱིངས་ཀྱི་བོད་ལྗོངས》  《གངས་ལྗོངས》   《གངས་ལྗོངས་སྐྱིད་པའི་ཡུལ་ལ》ཞེས་པ་སོགས་སྙན་ཞིང་འཇེབས་པའི་གླུ་གཞས་མང་པོ་རིག་རྩལ་དགོང་ཚོགས་བརྒྱུད་ཀུན་གྱི་རྣ་བའི་གསོས་སུ་སྨིན།  དེ་བཞིན་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་མངའ་རིས་ཀྱི་ཤོན་དང་།  ལྷ་རྩེའི་སྒྲ་སྙན་ཞབས་བྲོ།    འཕྱོངས་རྒྱས་ཀྱི་བྲོ།    ཆབ་མདོའི་སྟེང་ཆེན་རལ་པ།    གྲ་ནང་སྒོར་གཞས་སོགས་ལ་དེང་རབས་ཀྱི་གློག་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་མཚོན་སྟངས་ཐོག་ནས་མངོན་པར་བྱས་པས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་དུ་བོད་ལྗོངས་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུར་སྔ་ན་མེད་པའི་ནུས་པ་ཐོན། 

    

        དེང་གི་ཆར་རིག་རྩལ་ལེ་ཚན་ནི་མིག་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཡིན་ན།   དངོས་མཚོན་པར་གཞི་ནི་སེམས་ཀྱི་ཟས་ཡིན།   བོད་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རིག་གནས་ཀྱིས་དཔར་མཚོན་པར་གཞི་གསར་རྩོམ་བྱེད་པར་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར།   ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ནང་།   《བོད་བྱང་ཐང་གི་འབྲོག་ཁྱིམ》དང་།   《?་རིང》   《སྒེག་ཉམས་ལྡན་པའི་མཁའ་ལམ》   《འོད་སྟོང་འབར་བའི་ལམ་རིམ》  《བོད་ལ་བསྟོད་གླུ་གྱེར》  《སྐལ་བཟང་མེ་ཏོག་གང་སར་བཞད》  《བཅིངས་འགྲོལ》   《བོད་ཀྱི་སྐོར་གླེང་བ》   《ཐང་ག》 《བོད་ལྗོངས།   ངོ་མཚར་ལྡན་པའི་ལྷ་སྒྲུང》ཞེས་པ་སོགས་ཕུལ་བྱུང་གི་དངོས་མཚོན་པར་གཞི་ཁག་ཅིག་ཏོག་ལྟར་ཐོན། 

 

        ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ནང་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་དངོས་མཚོན་པར་གཞི་དང་ཆེད་སྒྲིག་ལེ་ཚན་བརྒྱ་གྲངས་བཟོས་པར།  སྔ་རྗེས་སུ་ཕུལ་བྱུང་གི་བརྩམས་ཆོས་ལ་རིགས་ཁག་གི་བྱ་དགའ་མང་པོ་ཐོབ།   དངོས་མཚོན་པར་གཞི་དང་འདྲ་བར།   རིགས་ཁག་གི་ལེ་ཚན་ལ་ཐོབ་པའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོག་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་རྗེས་ཤུལ་བརྐོས་ཡོད་ཅིང་།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་དོན་པའི་འགྱུར་དུ་མེད་པའི་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་ཕུགས་བསམ་དང་འགྱུར་མེད་ཀྱི་དད་འདུན་ལ་དཔང་རྟགས་བྱས།   ལྗིད་ཏིག་ཏིག་གི་ཕུགས་འདུན་དང་གཟི་བྱིན་གྱི་འོད་སྣང་འཚེར།   ཡིན་ན་ཡང་།   དེང་གི་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་ལས་དོན་པས་དེ་ཙམ་ལ་ཡིད་ཚིམས་ནས་མ་བསྡད་པར།    སྤུས་ཀ་དང་ཆུ་ཚད་དེ་བས་མཐོ་བའི་གསར་རྩོམ་སྒྱུ་རྩལ་བརྩམས་ཆོས་གང་ཡང་བོད་ཀྱི་གཟིགས་མོ་བའི་མིག་གི་དགའ་སྟོན་དུ་བཤམ་རྒྱུར་འབད་པ་ལྷུར་ལེན་གནང་བཞིན་མཆིས། 

 

ལྔ།

 

        ད་ཆ་ལས་འཁྱུར་རྒན་ཡོལ་ཞུས་ཟིན་པའི་བསྟན་འཛིན་ལགས1977ལོར་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་གྲ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ནང་ཡོང་ཞིང་།   གྲ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ནང་ནས་ལོ་ན་ཆུང་ཤོས་ཡིན་པས།   མི་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་ལ་བསྟན་འཛིན་ཆུང་ཆུང་ཟེར་གྱི་ཡོད།   ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་བྱ་གཞག་གི་འཕེལ་ཚུལ་སྐོར་གསུངས་དུས་བཀའ་མོལ་འདི་འདྲ་ཞིག་གསུང་བྱུང་།   1975ལོར་ཁོང་ཞི་ཨན་འགྲིམ་འགྲུལ་སློབ་ཆེན་དུ་སློབ་གཉེར་བྱེད་དུས་སློབ་ཆེན་དེ་གར་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་སློབ་མ་ཚོས་དེ་ཉིན་བརྙན་འཕྲིན་ཐོག་ནས《ལྷ་མོ་ལྒང་ཞུ་དམར་པོ》ཞེས་པ་བསྟན་རྒྱུ་ཡིན་པ་གོ་ཐོས་བྱུང་།     ཡིན་ན་ཡང་བརྙན་འཕྲིན་བལྟ་ས་མེད་པས་སློབ་མ་ཚོས་སློབ་གྲྭའི་འགོ་ཁྲིད་བཙལ་བས།   མཐར་ཚོད་ལྟ་ཁང་ལ་བཞག་པའི་བརྙན་འཕྲིན་གོག་ཏོ་ཞིག་རྙེད་ནས་ལེ་ཚན་དེ་ཉིད་བལྟ་ཐུབ་བྱུང་།     སྐབས་དེར།   ནང་སར་ཡང་བརྙན་འཕྲིན་བལྟ་ཁག་པོ་དེ་འདྲ་འདུག་པས།     དཔལ་འབྱོར་སོགས་གང་ཅིའི་ཐད་རྗེས་ལུས་ཡིན་པའི་ཕ་ཡུལ་དུ་བརྙན་འཕྲིན་བལྟ་རྒྱུ་ཚེ་ཕྱི་མར་མ་གཏོགས་རག་གི་མ་རེད་སྙམ་བྱུང་།    ཡིན་ན་ཡང་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ལ་ང་ཚོས་སློབ་གྲྭའི་ནང་གང་སར་བརྙན་འཕྲིན་འཕྲུལ་འཁོར་འཚོལ་བའི་དུས་སུ་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ནས་བོད་དུ་བརྙན་འཕྲིན་ལས་དོན་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་དགོངས་པ་བཞེས་བཞིན་ཡོད་འདུག་ཅེས་གསུངས།      1983ལོར་བསྟན་འཛིན་ཆུང་ཆུང་པེ་ཅིང་རྒྱང་བསྒྲགས་སློབ་གླིང་གི་འཁྲབ་ཁྲིད་ཚན་ཁག་ནས་ཐོན་ཏེ།   སྤྲོ་བ་རབ་ཏུ་འཕེལ་བཞིན་པར་བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་འཁྲབ་གཞུང་དང་པོ་སྨོན་ལམ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་པ་པར་ལེན་བྱེད་པའི་ནང་ཞུགས།  

     

        1983ལོར་འཁྲབ་ཚན་དེར་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྐབས་གསུམ་པའི་བརྙན་འཕྲིན་འཁྲབ་གཞུང་གི་ཕའེ་ཐན་བྱ་དགའི་དམིགས་བསལ་བྱ་དགའ་ཐོབ།  དེ་ནི་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ལ་བརྙན་འཕྲིན་འཁྲབ་ཚན་ཐད་ཐོབ་པའི་བྱ་དགའ་ཆེ་ཤོས་དང་པོ་དེ་ཡིན།  《སྨོན་ལམ་སྒྲུབ་པ》ཞེས་པ་ནས་བཟུང་།   བརྙན་འཕྲིན་རྒྱུན་མཐུད་འཁྲབ་ཚན་དང་གཏམ་བརྗོད་ཐུང་ངུ་པར་ལེན་བྱ་རྒྱུ་དེ་མེད་ཐབས་མེད་པའི་གལ་ཆེའི་ལས་ཀ་ཞིག་རེད།  

 

        དེའི་རྗེས།   《གྱ་གྱུའི་བཀྲ་ཤིས་ཆུ་བོ》ཞེས་པ་དང་།   《བསྟན་འཛིན་གྱི་ཉིན་གཅིག》ཅེས་པ།   《ལྷ་སའི་བུ་མོ་སྤུན་གསུམ》  《ལྷ་ས་སྐྱིད་ཆུའི་ངོགས》ཞེས་པ།   《ཟླ་བ་སྒྲོལ་མ》  《གཙང་པོའི་ཕ་རོལ》  《བང་སོ་སྲུང་མཁན》ཞེས་པ་སོགས་བརྙན་འཕྲིན་བརྩམས་ཆོས་གང་མང་ཐོན།   1986ལོར་ཤང་ཀང་གི་ཚོགས་པ་ཞིག་དང་མཉམ་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གློག་བརྙན་དང་པོ《སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ》ཞེས་པ་པར་ལེན་བྱས། བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དེ་སྔའི་དབུ་འཛིན་གཞོན་པ་བསྟན་འཛིན་གྱིས།     མཐོལ་བཤགས་ཀྱི་པར་ལེན་ཚོགས་ཆུང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་གི་སློབ་གྲྭའི་སར་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་རེད།   ནང་ས་ནས་གདན་འདྲེན་ཞུས་པའི་ལག་རྩལ་པ་ཕུད།  འཁྲབ་ཁྲིད་པ་དང་འཁྲབ་སྟོན་པ།   འཁྲབ་གཞུང་རྩོམ་མཁན་ལ་སོགས་པ་ཚང་མ་བོད་ལྗོངས་རང་ས་ནས་རེད།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་རྒྱུན་མཐུད་འཁྲབ་ཚན་པར་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་དེ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མདུན་གྲལ་ལ་སླེབས་ཡོད།   རྒྱལ་ཡོངས་ལ་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་མང་པོ་ཡོ་རེད།   ཡིན་ནའང་བརྙན་འཕྲིན་རྒྱུན་མཐུད་འཁྲབ་ཚན་པར་ལེན་བྱེད་ཐུབ་མཁན་ཉུང་ཉུང་རེད།   སྐབས་དེ་དུས་ཙམ་པ་ང་ཚོས་པར་ལེན་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།   ལོ་ལྟར་རེ་བཞིན་བརྙན་འཕྲིན་རྒྱུན་མཐུད་འཁྲབ་ཚན་རེ་པར་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས།   བསྟན་འཛིན་དང་བཅས་པའི་འཁྲབ་ཁྲིད་པ་རྒན་གྲས་ཚོས་ལམ་བུ་བཤངས་པར་བརྟེན།    ད་ཆ་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་སུ་ཅུང་གྲགས་ཆེ་བའི་འཁྲབ་ཁྲིད་པ་པ་སངས་ཚེ་རིང་དང་།   ཕུར་བུ།    ཁེ་ཁེ་སོགས་འཚར་ལོང་ཡོང་བཞིན་ཡོད།    

 

        བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་བཤད་ན་ཡང་གློག་བརྙན་པར་ལེན་བྱ་རྒྱུའི་ཕུགས་འདུན་རེ་སྙེག་བྱ་རྒྱུར་མཚམས་འཇོག་གཏན་ནས་བྱས་མེད།   ལོ་གསུམ་ལྷག་ཙམ་གྲ་སྒྲིག་བྱས་རྗེས།   2015ལོའི་ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཚེས15ཉིན་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མ་རྩ་བཏང་བ་དང་།   པར་ལེན་བྱས་པའི་གློག་བརྙན་གཞན་ཞིག་སྟེ་བོད་རིགས་ཀྱི་གྲགས་ཅན་ལུས་རྩལ་པ་ཆོས་དབྱིངས་སྐྱིད་ཀྱི་འཚར་ལོངས་བརྒྱུད་རིམ་མཚོན་པའི་གློག་བརྙན་ས་ལེ་བར་ཁྲི་བརྒྱད་ཅེས་པ་སྐབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ཧྲང་ཧའེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་ཆེན་ཐོག་བསྟན་པས།   བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ས་སྐྱེས་?་སྐྱེས་ཀྱི་འཁྲབ་ཁྲིད་པའི་གློག་བརྙན་རྒྱལ་སྤྱིའི་རིམ་པ་ཀ་པའི་གློག་བརྙན་དུས་ཆེན་ཐོག་འདོན་ཐེངས་དང་པོ་ཡིན།   ཟླ་བ་བདུན་པར།   གློག་བརྙན་དེ་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་པེ་ཅིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལུས་རྩལ་གློག་བརྙན་གཟའ་འཁོར་ཞེས་པའི་ནང་ཚུད་པར་མ་ཟད་སྨི་ལན་དུ2015ལོའི་འཛམ་གླིང་སྨི་ལན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལུས་རྩལ་གློག་བརྙན་དུས་ཆེན་ལ་ཞུགས།  

 

        ཉིན་དྲུག་གི་རྗེས།   ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཚེས19ཉིན་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མ་དངུལ་བཏང་ནས་འཁྲབ་པའི་གློག་བརྙན་གཞན་ཞིག་སྟེ་གློག་བརྙན་ཁང་གི་འཇིགས་སྣང་ཞེས་པ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གློག་བརྙན་ཁང་ཁག་ཏུ་བསྟན་པའི་གཏམ་བཟང་གྲགས།  སྤ་སེའི་རིན་ཡང་མཐོ་ཙམ་རག་ཚུལ་ཐོས།

    

        ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཚེས21ཉིན་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རིག་འཛོམས་ལེ་ཚན《བཀྲ་ཤིས་ཤོག》ཅེས་པ་བསྟན་ནས།   རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་གཟིགས་མོ་བར་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་མིག་གི་ལོངས་སྤྱོད་བཤམས།   《བཀྲ་ཤིས་ཤོག》ཅེས་པ་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རིགས་འདྲ་བའི་ལེ་ཚན་ནང་འགྲོ་སོང་ཉུང་ཤོས་དང་།  འགོག་ཤུགས་ཆེ་ཤོས།   ཉམས་མྱོང་ཞན་ཤོས།   འགོ་འཛུགས་འཕྱི་ཤོས།   དཀའ་གནད་ཆེ་ཤོས་བཅས་ཀྱི་ལེ་ཚན་ཆེ་གྲས་ཤིག་ཡིན་ལ།   ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་བའི་སྙིང་སྟོབས་གང་ལེགས་མངོན་པ་དང་།   མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྷག་ཏུ་ལྡན་པའི་རིག་འཛོམས་ལེ་ཚན་ཞིག་ཀྱང་ལགས།  ལེ་ཚན་དེའི་ནང་བོད་རིགས་ཀྱི་གཞས་པ་གཞས་མ་ཚེ་རིང་གཡང་འཛོམས་དང་།     བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ།    པད་མ་བསམ་གྲུབ་བཅས་ཀྱིས་ཚོགས་པ་གསུམ་གྱི་ཚོགས་གཙོ་བྱས་ནས་གླུ་གཞས་འགྲན་པའི་རྣམ་པ་བརྒྱུད་ཚེ་རིང་བསམ་གྲུབ་དང་།   བསྟན་ཆོས་ཨ་ཏི།   སམ་བྷོ་ཊ་ཚན་སྡེབ།    བསྟན་འཛིན་སྒྲོལ་དཀར་སོགས་བོད་རིགས་ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་གཞས་པ་གཞས་མ་འགྲན་སྡུར་ནང་ཞུགས་པས་བོད་ཀྱི་གཟིགས་མོ་བར་མིག་ཡིད་རྣ་བའི་དགའ་སྟོན་གྱ་ནོམ་པ་བཤམས།    

བཀྲ་ཤིས་ཤོག་ཅེས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་པར་གཉེར་བ།   མགོན་པོ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས།     བཀྲ་ཤིས་ཤོག་ཅེས་པའི་རིག་འཛོམས་ལེ་ཚན་གཉེར་ཚུལ་སྐོར་གསུང་དུས།     ཁོང་གི་ཞལ་འཛུམ་མདངས་འཕྱུར་འོང་།    ཁོང་གིས་སྨྱུག་འཛིན་པར་ང་ཚོས་པེ་ཅིང་དུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ལྔ་བཅུ་ཚུན་དུ།   གྲ་རྒྱས་ཤོས་ཀྱི་བྱ་དགའ་སྤྲོད་པའི་མཛད་སྒོ་འཚོགས།   བོད་ཀྱི་གླུ་གཞས་བྱ་གཞག་ལ་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་མཁན་གྱི་མི་སྣར་བྱ་དགའ་གྱ་ནོམ་པ་ཞིག་ཕུལ་ཡོད།  དེ་དག་ཐོག་ནས་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གསར་པ་མངོན་ཡོད།   ཕུགས་འདུན་གསར་རྐྱང་ཐོག་ནས་གང་སར་ཁྱབ་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས།   

 

       2015ལོའི་ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ཚེས18ཉིན་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཐོན་རྐང་འཁོར་འགྲན་པའི་ལེ་ཚན་ཐོག་མ་སྟེ་ས་མཐའ་འགྲིམ་པ་ཞེས་པའི་ཁག་དང་པོ་རྒྱལ་ལམ318སྐོར་བ་ཞེས་པ་བཏོན།   དུས་ཡུན་ལོ་ཕྱེད་ནང་།   པར་ལེན་ཚོ་ཆུང་གིས་འགྲོ་གྲོན་ཉུང་ཤས་བཏང་ནས་གཟིགས་མོ་བ་ཚོར་ཐུན་མིན་དཔེ་གསར་དང་གསོན་ཤུགས་རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་ལེ་ཚན་གྱི་རྣམ་པ་ཞིག་མིག་ལམ་དུ་བཤམས།   སྤྱི་ལེ2140དེ།   རྔུལ་ཆུ་དང་བློ་སྟོབས་ཀྱིས་འཇལ་བའི་ལང་ཚོའི་འགྲུལ་བཞུད་ཡིན་ལ།   གཞོན་སྐྱེས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་དོན་པས་ཕུགས་འདུན་རེ་སྙེག་བྱེད་པའི་འགྲུལ་བཞུད་ཀྱང་ལགས།  

 

         2015ལོའི་ཟླ་བ་གསུམ་པར།   སྤེན་པ་བདེ་སྐྱིད་ཟེར་བའི་བུ་མོ་ཞིག་གིས《སྙིང་སྡུག་ལགས》ཞེས་པའི་གཞས་སྒྱུར་མ་དེ་གང་སར་ཁྱབ།   MVབཏོན་ནས་གཟའ་འཁོར་གཅིག་ནང་ལྟ་ཚད་དྲ་ཐོག་ནས་ལྟ་ཉན་བྱེད་ཐེངས་དུང་ཕྱུར་གཅིག་ལས་བརྒལ་ཏེ།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔར་སོང་བྱུང་མྱོང་མེད་པའི་བརྒྱུད་སྒྲོག་གི་ངོ་མཚར་བཏོད།   དེ་ནས་བཟུང་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི《སེམས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས》ཞེས་པའི་འཕྲིན་ཕྲན་ལས་སྟེགས་ཀྱང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྲུང་སྐར་འཕྲིན་ལམ་གག་གི་སྤྱི་པའི་འཕྲིན་ཕྲན་ནང་མདུན་གྲལ་བཅུའི་ནང་སྡོད་ཀྱི་ཡོད།   ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཚེས15ཉིན་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་བོད་རྒྱ་ཡིག་རིགས་གཉིས་ཀྱི་འཕྲིན་ཕྲན་ལས་སྟེགས་ཐོག་མ《རབ་གསལ་བོད་ལྗོངས》ཞེས་པ་དངོས་སུ་གཏོང་འགོ་བརྩམས་པས།    སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་སྨྱན་སྦྱོར་དང་དེང་གི་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པ་མཉམ་བསྡུས་བྱ་རྒྱུ་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་ནས།    དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་ནུས་སྔར་བས་ཆེ་རུ་ཕྱིན།     ཆིང་ཧྭ་སློབ་ཆེན་གྱི་གསར་འགྱུར་སྨྱན་སྒྲོག་སློབ་གླིང་།  ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ།   ཡིང་ཧུང་གིས་ཀྱང་ཞལ་པར་ཐོག་ནས་སྨྱུག་འཛིན་པར།     སྨྱན་སྦྱོར་གཅིག་བསྡུས་བྱ་རྒྱུ་དེ་ང་ཚོ་སྨྱན་སྦྱོར་གྱི་འཕེལ་ཕྱོགས་ཤིག་རེད།   ལྷག་པར་དུ་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་ངོས་ནས་བཤད་ན།   དེ་སྔ་ང་ཚོར་ཐབས་ལམ་གྱི་དགེ་མཚན་དེ་སྨྱན་སྦྱོར་ཚན་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས།   མངོན་གསལ་དེ་ཙམ་དོད་པོ་མེད།   དེ་འདྲ་ཡིན་ཡང་།   ང་ཚོའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་སྨྱན་སྦྱོར་དེ་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་ཐབས་ལམ་ཙམ་མ་རེད།   ང་ཚོ་ནི་ནང་དོན་མཁོ་འདོན་བྱེད་མཁན་ཡང་རེད།   གཞས་སྒྱུར་མ《སྙིང་སྡུག་ལགས》ཟེར་བ་དེ་གླུ་གཞས་ཤིག་རེད།   ཡིན་ནའང་དེ་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པ་བརྒྱུད་ལྟ་ཚད་དུང་ཕྱུར་ལས་བརྒལ་བ་རེད།   ང་ཚོའི་སྲོལ་རྒྱུན་བརྙན་འཕྲིན་ལྟ་མཁན་གྱི་གཞི་ཁྱོན་ལས་བརྒལ་ཡོད།   ང་ཚོས་སྨྱན་སྦྱོར་ཚན་པའི་ཐོག་བརྒྱུད་སྒྲོག་བྱ་རྒྱུའི་ཐད་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་སྨྱན་སྦྱོར་གྱིས་ནུས་པ་ཆེན་པོ་སྔར་བཞིན་ཐོན་རྒྱུ་རེད་ཅེས་གསུངས།

    

       དབང་གྲགས་ལྡན་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་འགྲེམ་ས་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་སྒོ་ཡང་རྒྱ་ཡངས་པའི་བར་མཐོངས་ལ་བསྲིངས།   2014ལོའི་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚེས་བཞི་ཉིན་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཐོ་བཀོད་དེབ་སྐྱེལ་བྱས་ནས་བོད་ལྗོངས་གློག་བརྙན་བརྙན་འཕྲིན་འཕེལ་རྒྱས་ཚད་ཡོད་ཀུང་སི་ཞེས་པ་བཙུགས།   

 

        བོད་ལྗོངས་གློག་བརྙན་བརྙན་འཕྲིན་གོང་འཕེལ་ཚད་ཡོད་ཀུང་སི་ནི་ཁྲོམ་ར་ཅན་གྱི་འཁོར་སྐྱོད་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་པའི་ཁེ་ལས་ཤིག་ཡིན།   དུས་རབས་ཀྱི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་རིག་གནས་ཁྲོམ་ར་གོང་འཕེལ་ཆེན་པ་ཡོང་བའི་རླབས་རྒྱུན་ཁྲོད་དུ་ཞུགས། 

 

            

དྲུག

 

        དུས་ཀྱི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་ཡར་རྒྱས་ཡོང་བ་བྱས་ཚེ་གཞི་ནས་གསོན་ཤུགས་རྒྱས་ངེས།     བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཀྱང་ད་ཡོད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཁྲོད་དུ་སྐྱིད་ཉལ་བརྒྱབ་ནས་མ་བསྡད་པར་བྱ་ཐབས་ཅི་རིགས་སྤྱད་དེ་རྒྱ་ཆེའི་གཟིགས་མོ་བའི་རེ་བ་སྐོང་ཅི་ཐུབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

    

        2014ལོའི་ཟླ་བ་དང་པོའི་ཚེས་གཅིག་ཉིན།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མི་བརྒྱད་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་གྱིས་ལོ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་བརྒྱུད།   དཀའ་ཚེགས་དང་རྔུལ་ཆུས་སྐབས་དེ་དང་དུས་འདིར་དྭངས་གསལ་གྱི་འཁྱགས་ཤེལ་སྔོན་པོ་གྲུབ་སྟེ་ཁྱིམ་ཚང་ཁྲི་སྟོང་མང་པོའི་བརྙན་འཕྲིན་ཐོག་ནས་གཟིགས་མོ་བ་མང་པོའི་སེམས་ལ་ཟུག  རྒྱ་སྐད་སྲུང་སྐར་འཕྲིན་ལམ་ལེགས་སྒྱུར་བྱས་པ་དང་དུས་མཚུངས་གློག་བརྙན་བརྙན་འཕྲིན་རིག་གནས་འཕྲིན་ལམ་ལ་ཡང་ཕྱི་ཡོངས་རྒྱན་སྤྲོས་བྱས་པ་དང་རང་བཟོས་ལེ་ཚན་ཁག་ལེགས་བསྒྱུར་བྱས།   དེ་ནི2002ལོའི་ཟླ་བ་གཉིས་པའི་ཚེས་བརྒྱད་ཉིན་སྟོན་འགོ་ཚུགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཁོངས་ཀྱི་འཕྲིན་ལམ་ཞིག་རེད།   བསྟན་མ་ཐག་ནས་ལྷ་སའི་གྲོང་མི་ཚོའི་དགའ་བསུ་ཐོབ།   《དོ་ནུབ་ཀྱི་ཆུ་ཚོད་དགུ་པ》དང་།   《འཚོ་བ་བཟང་པོ》 《ཁང་པ་དང་མོ་ཊ་ཡོད་པ》ཞེས་པ་སོགས་ལེ་ཚན་གྲགས་ཅན་ཁག་ཅིག་ཆགས།

  

        2014ལོའི་ཟླ་བ་ལྔ་པའི་ཚེས23ཉིན་འཚོ་བའི་འཕྲིན་ལམ་བསྟན་རྒྱུ་སླར་གསོ་བྱུང་བར་མ་ཟད་ལྗོངས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ།   འཚོ་བའི་འཕྲིན་ལམ་དེས་བོད་རྒྱ་སྐད་རིགས་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་དམངས་འཚོའི་སྲིད་ཇུས་གསར་པར་གསལ་འགྲེལ་བྱེད་པ་དང་།   མང་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་སྒྲ་ཉན་ཏེ་བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་གསར་པ་དང་།   འགྱུར་ལྡོག་གསར་པ།   འཚོ་བ་གསར་པ་བཅས་ལ་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད།   བདེ་བའི་གནས་སུ་སྐྱོད་འགྲོ་ཞེས་པ་ཕུགས་འདུན་གཙོ་བོ་བྱས་ཏེ་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་གསར་འགྱུར《དུས་དེབ་དམངས་འཚོའི་གསར་འགྱུར》དང་།   《ངོ་མཚར་གནས་ཀྱི་འགྲུལ་བཞུད》《དམངས་འཚོ་རྒྱས་གླེང》  བརྙན་འཕྲིན་རྒྱུན་མཐུད་འཁྲབ་ཚན་སོགས་ལེ་ཚན་ཁག་ཅིག་ཡོད་ཅིང་།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་དོན་རྒྱ་བསྐྱེད་བྱེད་པའི་གསར་སྐྱེས་སྟོབས་ཤུགས་ཤིག་ལ་གྱུར་ཟིན།  

 

        ས་ཐག་རིང་བའི་བོད་ལྗོངས་མེ་ཏོག་རྫོང་དུ་མི་རྣམས་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལེ་ཚན་དང་ཀུན་ཁྱབ་སྨྱན་སྦྱོར་གྱི་ཆ་འཕྲིན་ལྟ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།   

        ད་ལྟ་བར་དུ་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བཅར་འདྲི་དང་།   རྩོམ་སྒྲིག  ཡིག་སྒྱུར།   སྟོན་པ་བཅས་གྲངས་གཞི་ཅན་དང་དྲ་འབྲེལ་ཅན་དུ་གྱུར་ཟིན།   ལྗོངས་ཡོངས་སུ་བརྙན་འཕྲིན་ཁེབས་ཚད་བརྒྱ་ཆ95.5ཟིན་ཞིང་།   རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ཁེབས་ཚད་མི་འབོར་དུང་ཕྱུར་བདུན་ལྷག་ཙམ་ཟིན་གྱི་ཡོད་པ་རེད།  བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གིས་འབྲེལ་ཡོད་དབུ་ཁྲིད་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་ཁེངས་བཞིན་དུ།     ང་ཚོས་ལོ་དེ་དག་ནང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་དོན་པ་མི་ཐོག་ཁག་ཅིག་གི་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་བརྒྱུད་ང་ཚོར་རྨང་གཞི་བཟང་པོ་བཏིང་ཡོད།   དུས་མཚུངས་སུ་སྨྱན་སྦྱོར་གྱི་འགྲན་རྩོད་དང་འཕེལ་རྒྱས་མྱུར་པོ་འགྲོ་བའི་དེང་གི་དུས་འདིར།   ང་ཚོས་ཐོད་རྒལ་བྱེད་ས་དང་ང་ཚོའི་ཐུན་མིན་གྱི་ལེགས་ཆ་རྙེད་ཡོད།   ཞིབ་ཕྲ་བཤད་ན།   ཕྱིན་ཆད་ང་ཚོས་ཕྱོགས་གསུམ་ཐད་ཀྱི་ཐད་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུ་ཡིན་པ་སྟེ།   དང་པོ།   ས་ཡོམ་གྱི་གནས་ཚུལ་འགོད་སྤེལ་བྱས་པས་ང་ཚོར་ཐོད་རྒལ་གསར་པ་བྱུང་བར་བརྟེན་ནས།   ང་ཚོས་ཕྱིན་ཆད།   ཐད་གཏོང་བྱ་རྒྱུར་རྒྱུན་རྣམ་དུ་འགྱུར་བ་བྱེད་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག  གསར་འགྱུར་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན།   དེར་ང་ཚོ་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་ཁེངས་བཞིན་ཡོད།   གཉིས་པ།   ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་བླང་བྱ་གཞིར་བཞག  ང་ཚོས་ང་ཚོའི་ཀུན་ཁྱབ་སྨྱན་སྦྱོར་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན།   ང་ཚོའི་བཤད་སྟངས་བྱས་ན།  ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་བརྙན་འཕྲིན་དང་དྲ་བ་མཉམ་བསྡུས་བྱེད་པ་དང་།   དྲ་བ་གཙོ་བོར་བཞག་ནས་སྨྱན་སྦྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།   གསུམ་པ་དེ།   རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་བླང་བྱ་གཞིར་བཞག  ང་ཚོས་མཚོན་སྟངས་དང་རྣམ་པ་ཅི་རིགས་ཐོག་ནས།   རྒྱལ་ཡོངས་དང་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་གྱི་རིག་གནས་དང་སྒྱུ་རྩལ་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གལ་པོ་ཆེ་ལ་ནན་ཏན་དང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བརྒྱ་ཚར་ཞེས་པ་བཞིན་ནན་གྱིས་གསུངས།  

  

        དེང་གི་ཆར།   ཚོན་ཁྲ་མེད་པའི་བརྙན་འཕྲིན་བརྒྱུད་གཏོང་རླངས་འཁོར་དེས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་བསྒྲུབས་ཟིན་ནས་ཁུ་སིམ་མེར་ལྕགས་པོ་རིའི་འདབས་རོལ་ཏུ་བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་བྱ་གཞག་ཡར་ངོའི་ཟླ་བཞིན་འཕེལ་བར་དཔང་པོ་བྱེད་བཞིན་མཆིས།   བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་འཛུགས་མཁན་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྔར་བཞིན་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཛུགས་འཕྱི་ཤོས་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་དེ་དར་རྒྱས་ཡོང་རྒྱུར་དོ་ཁུར་བྱེད་བཞིན་ཡོད།   དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་དགུ་བཅུའི་ནང་ལས་ཀར་ཞུགས་པའི་ཕོ་གསར་ཚོ་ད་ཆ་དབུ་སྐྲ་དཀར་པོར་གྱུར་ཡོད།  དེ་བཞིན་དུ་བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་བྱ་གཞག་ཐད་བྱས་རྗེས་མི་དམན་པ་འཇོག་མཁན་གྱི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཚེ་ཡི་འཕེན་པ་རྫོགས་ཟིན།     ཡིན་ན་ཡང་ཁོང་རྣམ་པས་བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་དོན་དུ་བཞག་པའི་བྱས་རྗེས་གསུབ་ཏུ་མེད།     ད་ཆར་བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་བྱ་གཞག་ཡར་ངོའི་ཟླ་བཞིན་འཕེལ་བའི་དུས་འདིར་ཁོང་རྣམ་པ་ཤུལ་རྗེས་ལ་འོད་མདངས་འཚེར་ཡོང་།     དེ་ནི་ང་ཚོ་གཞོན་སྐྱེས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་དོན་པར་བཤམས་པའི་ལམ་སྟོན་སྒྲོན་མེ་ཅི་ལ་མིན། 

    

        ལོ་ཡི་བགྲང་བྱ་སུམ་ཅུའི་རིང་།   དབུ་སྐྲ་དཀར་པོར་གྱུར་རུང་།   བརྙན་འཕྲིན་ལས་དོན་པའི་ཕུགས་འདུན་ལ་ས་རྡུལ་འདྲེས་མེད།

  

        ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ལམ་རིམ་ནང་།   དྲན་འཆར་ཟབ་མོ་ཆགས་ཡོད་རུང་།   ལྷད་མེད་པའི་མིག་ཟུང་རབ་རིབ་ཏུ་གཏན་ནས་གྱུར་མེད། 

   

        ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་རྗེས།   ང་ཚོས་ལག་གདང་སྦྲེལ་ནས་སླར་ཡང་ཐོན་དགོས།   ང་ཚོ་ལག་གདང་སྦྲེལ་ནས་འཛམ་གླིང་ས་ཡི་རྩེ་མོར་ཉི་མ་གསར་པ་བསུ་བར་ཆས་འགྲོ  

 

        ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་རྗེས།      སྨྱན་སྦྱོར་གྱི་ལས་སྟེགས་ལ་འགྱུར་བ་ཡོང་བཞིན་ཡོད་པས།     ང་ཚོས་མིག་གཉིས་རྒྱང་རིང་ལ་བསྲིངས་ནས་རང་གི་རིན་ཐང་འཚོལ་བར་འགྲོ།

   རྩོམ་སྒྲིག་འགན་འཁུར་བ།  བསྟན་པ་ཡར་རྒྱས།