༧ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་དང་། །
ཚད་མའི་གཞུང་དོན་ཚད་མས་འབྱེད་པ་ཡི། །
ཚད་མར་མཁས་པའི་རྒྱ་དང་བོད་སོགས་ཀྱི། །
ཚད་མར་གྱུར་པའི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ལ་འདུད། །
༧ཚད་མ་མདོ་དང་རྣམ་འགྲེལ་ལ་སོགས་པས། །
ཚད་མ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་བསྟན་པ་ལས། །
ཚད་མས་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གསུམ་ཡང་དག་གི །
ཚད་མས་གྲུབ་པའི་འབྲེལ་ལས་འཕྲོས་ཏེ་གླེང་། །
རྟགས་ཡང་དག་གི་ཚུལ་གསུམ་གྱི་ནང་ཚན་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་ངེས་པ་ལ་ཚད་མ་གསུམ་དང་འབྲེལ་བ་ངེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་ཞེས་ཚད་མའི་གཞུང་ལས་ལན་གཅིག་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཡང་ཡང་གསུངས་པའི་ཚུལ་ལུགས་གོ་བདེ་ལ་ཚིག་ཉུང་ངུའི་ཚུལ་དུ་འདི་ལྟར། དེ་ལ་སྤྱིར་འབྲེལ་བ་ཞེས་པ་ཟླ་ལྡོག་པས་ཟླ་བོ་ལྡོག་དགོས་པ། དཔེར་ན། མེ་ལོག་པས་དུ་བ་ལོག་པ་ལྟ་བུ་ངོ་བོ་ཐ་དད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དང་། བུམ་པ་ལོག་པས་དེ་ཚད་མས་དམིགས་པ་ལོག་པ་ལྟ་བུ་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་འབྲེལ་བ་གཉིས་སུ་ཡོད་དོ།། དེའི་གནད་ཀྱིས་གཞི་གང་དུ་དུ་བ་ཡོད་ན་མེ་ཡོད་དགོས་པའི་འབྲས་རྟགས་དང་། གཞི་གང་ཞིག་བྱས་པ་ཡིན་ན་མི་རྟག་པ་ཡིན་དགོས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་དང་། གཞི་གང་དུ་མེ་མེད་ན་དུ་བ་མེ་དགོས་པའི་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་ཡང་དག་དང་གསུམ་དུ་གྲངས་ངེས་སོ།། དེ་ལྟ་བུའི་རྟགས་སྦྱོར་གསུམ་པོའི་ཚུལ་གསུམ་ལས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་ཚད་མས་ངེས་པ་ལ་ཚད་མ་གསུམ་དང་འབྲེལ་བ་ངེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པའི་དང་པོ་ཚད་མ་གསུམ་ནི། བྱས་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན། དགག་ཆོས་རྟག་པ་དང་སྒྲུབ་ཆོས་མི་རྟག་པ་གཉིས་དངོས་འགལ་དུ་ངེས་པའི་ཚད་མ། རྟགས་ཀྱི་མཚན་གཞི་བྱས་པ་ངེས་པའི་ཚད་མ། དགག་ཆོས་རྟག་པ་ལ་རྟགས་བྱས་པ་འགོག་པའི་ཚད་མ་རྣམས་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ།། འོ་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་ངེས་པ་ལ་ཚད་མ་དེ་གསུམ་གང་ཡང་རུང་བས་ཆོག་གི་དེ་གསུམ་ཀ་སྔོན་དུ་མ་སོང་ན་ཅི་གནོད། ཚད་མ་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་ངེས་ནུས་པས། ཚད་མ་དང་པོ་མི་དགོས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་དུང་མདོག་ཆོས་ཅན། སེར་པོ་ཡིན་ཏེ། དུང་མདོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པའི་རྟགས་འདི་ལ་མཚོན་ན། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དུང་མདོག་སྒྲུབ་ཆོས་སེར་པོ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པར་ཐལ། དགག་ཆོས་སྔོན་པོ་ལ་མེད་པ་གང་ཞིག རྟགས་ཀྱི་མཚན་གཞི་དུང་མདོག་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་སྒྲུབ་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པ་དེ་བདེན་ན། དུང་མདོག་སེར་པོ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་དགོས་ཏེ། ཚད་མ་ཕྱི་མ་གཉིས་ཡོད་ཙམ་གྱི་རྟགས་ཚུལ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱབ་པ་གྲུབ་ཆོག་པ་གང་ཞིག དེ་ལ་ཚད་མ་ཕྱི་མ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟགས་ཀྱི་མཚན་གཞི་དུང་མདོག་ངེས་པའི་ཚད་མ་ཡོད་པ་གང་ཞིག དགག་ཆོས་སྔོན་པོ་ལ་རྟགས་དུང་མདོག་འགོག་པའི་ཚད་མ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཚད་མ་ཕྱི་མ་གཉིས་ཡོད་ཀྱང་། དུང་མདོག་སེར་པོ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པར་ཚད་མས་གནོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དགག་ཆོས་སྒྲུབ་ཆོས་དངོས་འགལ་དུ་ངེས་པའི་ཚད་མ་དང་པོ་མི་དགོས་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ།། ཡང་ན་ཚད་མ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་གི ཚད་མ་གཉིས་པ་རྟགས་ཀྱི་མཚན་གཞི་ངེས་པའི་ཚད་མ་མི་དགོས་ན། སྒྲ་ཆོས་ཅན། མི་རྟག་ཏེ། རི་བོང་རྭ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པའི་རྟགས་འདི་ལ་མཚོན་ན། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རི་བོང་རྭ་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པར་ཐལ། དགག་ཆོས་རྟག་པ་དང་སྒྲུབ་ཆོས་མི་རྟག་པ་གཉིས་དངོས་འགལ་དུ་ངེས་པའི་ཚད་མ་ཡོད་པ་གང་ཞིག དགག་བྱའི་ཆོས་རྟག་པ་ལ་རྟགས་རི་བོང་རྭ་འགོག་པའི་ཚད་མ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་སྒྲུབ་པ་ལ། སྔར་བཞིན། རི་བོང་རྭ་སྒྲུབ་ཆོས་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། དགག་ཆོས་རྟག་པ་དང་སྒྲུབ་ཆོས་མི་རྟག་པ་གཉིས་དངོས་འགལ་དུ་ངེས་པའི་ཚད་མ་དང་། དགག་ཆོས་རྟག་པ་ལ་རྟགས་རི་བོང་རྭ་འགོག་པའི་ཚད་མ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་ཡོད་ཀྱང་ད་དུང་རྟགས་རི་བོང་རྭ་མཐུན་ཕྱོགས་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པར་མ་ངེས་པ་ནི། ཚད་མ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་གི་ཚད་མ་གཉིས་པ་མི་དགོས་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ།། ཡང་ན་ཚད་མ་དང་པོ་གཉིས་ལས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་ངེས་ནུས་པས་ཚད་མ་གསུམ་པ་མི་དགོས་སོ་ཞེ་ན། སྒྲ་ཆོས་ཅན། མི་རྟག་ཏེ། གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པའི་རྟགས་འདི་ལ་མཚོན་ན། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། གཞལ་བྱ་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པར་ཐལ། དགག་ཆོས་རྟག་པ་དང་སྒྲུབ་ཆོས་མི་རྟག་པ་གཉིས་དངོས་འགལ་དུ་ངེས་པའི་ཚད་མ་ཡོད་པ་གང་ཞིག རྟགས་ཀྱི་མཚན་གཞི་གཞལ་བྱ་ངེས་པའི་ཚད་མ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་སྔར་བཞིན་སྒྲུབ་པ་ལ། གཞལ་བྱ་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་དགོས་ཏེ། རྟགས་ཀྱི་མཚན་གཞི་གཞལ་བྱ་ངེས་པའི་ཚད་མ་དང་། དགག་ཆོས་རྟག་པ་དང་སྒྲུབ་ཆོས་མི་རྟག་པ་གཉིས་དངོས་འགལ་དུ་ངེས་པའི་ཚད་མ་དང་པོ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་མ་ཁྱབ་པ་ནི། ཚད་མ་དང་པོ་གཉིས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་གི ཚད་མ་གསུམ་པ་མི་དགོས་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ།། དེ་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་ངེས་པ་ལ་ཚད་མ་གསུམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་ཤིང་། དེ་མ་སོང་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱཔ་པ་མི་འགྲུབ་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། ཚད་མ་གསུམ་སྔོན་དུ་སོང་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་འགྲུབ་དགོས་ཞེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། བྱས་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པ་རྟོགས་ཟིན་པའི་རྒོལ་བ་དེ་ལ་ཚད་མ་གསུམ་སྔོན་དུ་སོང་ཡང་། བྱས་རྟགས་ཀྱི་ཚུལ་དང་པོ་ཕྱོགས་ཆོས་མ་གྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ཚུལ་གཉིས་མ་གྲུབ་ཏེ། ཚུལ་གཉིས་གྲུབ་པ་ལ་ཚུལ་དང་པོ་གྲུབ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ།། དེས་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་ངེས་པ་ལ་གོང་གི་ཚད་མ་གསུམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པའི་ཚུལ་ལ་ངེས་པ་གཏིང་ཚུགས་པར་མཛད་འཚལ་ལོ།། གཉིས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་ངེས་པ་ལ་འབྲེལ་བ་ངེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པའི་ཚུལ་ནི། གཅིག་ལྡོག་པས་གཞན་ལྡོག་དགོས་པ་དེ་ནི་དེ་གཉིས་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་གནད་ཀྱིས་ཡིན་པས། དེ་གསལ་དུ་གཏང་ན། གཅིག་ཡིན་པས་གཞན་དེ་ཡིན་དགོས་པ། ཡིན་པས་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་འབྲེལ་བ་དང་། གཅིག་དེ་ཡོད་པས་གཞན་དེ་ཡོད་དགོས་པ། ཡོད་པས་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་འབྲེལ་བ་དང་། ཡང་དེ་གཉིས་ཀྱི་ལོག་ཕྱོགས་གཅིག་མ་ཡིན་པས་གཞན་དེ་མ་ཡིན་དགོས་པ། ཡིན་པ་ལོག་པས་ཡིན་པར་ལོག་པའི་འབྲེལ་བ་དང་། ཡང་གཅིག་མེད་པས་གཞན་དེ་མེད་དགོས་པ། ཡོད་པ་ལོག་པས་ཡོད་པར་ལོག་པའི་འབྲེལ་བ་དང་གཉིས་ཏེ་བཞི་ཡོད། འབྲེལ་བ་བཞི་པོ་དེས་འབྲས་རང་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་གསུམ་དུ་གྲངས་ངེས་ཚུལ་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པ་དེས་ཤེས་སོ།། འོ་ན་རྟགས་སྦྱོར་ཡང་དག་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན། དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་ངེས་པ་ལ་དེའི་འབྲེལ་བ་ངེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་ན། འགྲོ་ལུགས་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བྱས་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན། ཐོག་མར་རྟེན་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ཤེས་ཤིང་དེ་ཉིད་མི་རྟག་པར་ཤེས་འདོད་ཅིང་། བྱས་པ་སྒྲ་ལ་འགོད་ཚུལ་ལྟར་རམ་སྒྲ་དེ་ཉིད་བྱས་པར་ངེས་པའི་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆོས་གྲུབ་པའི་རྗེས་སུ། བྱས་མི་རྟག་ཐ་དད་དུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས། མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་གཞིར་བྱས་པ་ལ་རྟག་པ་ལྡོག་དགོས་པའི་བྱས་པ་རྟག་པ་མ་ཡིན་པའམ་བྱས་པ་རྟག་སྟོང་དུ་རྟོགས་དགོས་པ་དང་གཅིག ཡང་མི་རྟག་པ་ལྡོག་པའི་གཞིར་རྟག་པ་ལ་བྱས་པ་ལྡོག་དགོས་པའི་རྟག་པ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའམ་རྟག་པ་བྱས་སྟོང་དུ་རྟོགས་དགོས་པ་གཅིག་དང་གཉིས་ཡོད། དེ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་བྱས་པ་རྟག་སྟོང་དུ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི། བྱས་པ་ཆོས་ཅན། རྟག་པས་སྟོང་སྟེ། རང་གྲུབ་ཙམ་ནས་འཇིག་ངེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པས་གྲུབ་ལ། གཉིས་པ་རྟག་པ་བྱས་སྟོང་དུ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི། རྟག་པ་ཆོས་ཅན། བྱས་པས་སྟོང་སྟེ། རིམ་དང་ཅིག་ཅར་བའི་དོན་བྱེད་ནུས་པས་སྟོང་བའི་ཕྱིར། ཞེས་པས་གྲུབ་བོ།། དེ་ལྟར་གྲུབ་པས་བྱས་མི་རྟག་གི་འབྲེལ་བ་གྲུབ་ལ། དེ་གྲུབ་པས་བྱས་རྟགས་ཀྱི་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་མཐུན་ཕྱོགས་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པར་གྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་རྗེས་འགྲོའི་ཁྱབ་པ་དངོས་སུ་ངེས་ནས་ལྡོག་འགྲོའི་ཁྱབ་པ་ཤུགས་ལ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། དེ་བཞིན་དུ་ལྡོག་འགྲོའི་ཁྱབ་པ་དངོས་སུ་ངེས་ནས་རྗེས་འགྲོའི་ཁྱབ་པ་ཤུགས་ལས་ངེས་ཚུལ་ཡང་དེས་ཤེས་སོ།། རེ་ཞིག་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་བྱས་ནས་འདིར་སྨྲས་པ།
གཞུང་དང་མཐུན་པར་བྲིས་ཁུལ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། །
གཞུང་དོན་མ་རྟོགས་པ་ཡི་ཆ་སྲིད་པས། །
གཞུང་ལས་མི་མཐུན་འགལ་བའི་གནས་ཡོད་ཚེ། །
གཞུང་ལུགས་སྨྲ་བ་རྣམ་པར་བཟོད་གསོལ་ཞུ། །
ཞེས་རིག་པའི་གནས་ལ་བློ་གྲོས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཡངས་པ་དགེ་བཤེས་ཤེས་རབ་ཐབས་མཁས་ལགས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྐུལ་བའི་ཞལ་ངོ་མ་ཟློག་པ་ཙམ་ཞིག་བོད་ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས་ཉེར་ལྔ་དགེ་བའི་ཉིན་མཆོག་མིང་པས སུག་བྲིས་བགྱིས་པ་དགེའོ།།
