མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་བོད་ཡིག་རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་འཕྲིན་ལས་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རགས་བཀོད།

ཐོག་མར་བརྗོད་པ་སྔོན་འགྲོའི་ཞུ་མཆིད།
དེ་ཡང་སྤྱི་ལོ་2018ལོའི་ཟླ་4པའི་ཚེས་24ཉིན། རྒྱལ་ཡོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་ཆ་ཉོ་སྒྲུབ་ཚོགས་འདུ་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པ་དེ་ཁྲེང་ཏུའུ་གྲོང་ཁྱེར་ཁྲི་ཀ་ཚང་མགྲོན་ཁང་དུ་འཚོགས་སོང་། སྐབས་དེར་ང་ཡང་ལས་གྲོགས་འགའ་དང་མཉམ་དུ་ཚོགས་འདུ་ལ་ཞུགས་ཤིང་། རང་རེའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དུས་དེབ་དང་འཕྲིན་སྦྱོར་གསར་པའི་ཐོན་རྫས་རྣམས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ཞོར། རྒྱལ་ནང་གི་བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་ལས་ཁུངས་ཁག་གིས་པར་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་པའི་དཔེ་དེབ་དག་ལ་ལྟ་ཀློག་བྱས། དེ་ཡང་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གི་དཔེ་སྒྲོམ་དུ་པར་སྐྲུན་བྱས་ནས་ཆེར་མ་འགོར་བའི་《སྡེ་པ་གཞུང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཉིན་བྱེད་སྣང་བ》ཞེས་པའི་དེབ་དེ་བཤམས་འདུག་ལ། ངས་དེ་མ་ཐག་དེབ་དེ་ལག་ཏུ་བླངས་ནས་དཀར་ཆག་ལ་ཞིབ་ཅིང་བལྟས་པས། ཕྱིར་དཔེ་སྒྲོམ་དུ་བཞག་མི་བྲ་བའི་ཚོར་སྣང་ཟབ་མོ་ཞིག་སྐྱེས་ཀྱང་། འགྲེམ་སྟོན་བྱས་པའི་དཔེ་དེབ་དག་གཞན་ལ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པ་ལས་ཡུལ་དངོས་སུ་བཙོང་བཞིན་མི་འདུག་པས་ཅི་བྱ་གཏོལ་བྲལ་དུ་གྱུར། འོན་ཀྱང་། ཟུར་དུ་འགྲེང་པའི་སྐྱེ་བོ་ཞིག་ངོ་འཛུམ་གྱིས་ཁེངས་ནས་གཟབ་ནན་སྒོས་ན་རེ། ཁྱོད་དེབ་འདི་ལ་དེ་འདྲ་དགའ་ན། ཉོ་སྒྲུབ་ཚོགས་འདུ་གྲོལ་རྗེས་ངས་ཁྱོད་ལ་སྟེར་ཆོག་ཅེས་ཟེར་བས། ངའི་སེམས་པ་ནི་རྨ་བྱས་དབྱར་རྔའི་སྒྲ་ཐོས་པ་ལྟར་གྱུར་ཅིང་། ཚོགས་འདུ་གྲོལ་རྗེས་ཁོང་གི་ཕྱག་ཟུང་དྲོན་མོས་མེས་པོའི་མཛད་རྗེས་གསལ་བའི་སྟོད་སྨད་གཉིས་ཅན་གྱི་དེབ་རྒན་དེ་ངའི་ལག་ནང་དུ་ལྗིད་ཏིག་གེར་གནང་བྱུང་བས། ངས་ཁོང་ལ་ཁ་སྟོང་པས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་བ་ཙམ་ལས་མཚན་ཙམ་ཡང་མ་ངེས།

མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏེ་ནི་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མཆོག་ལ་སྟོན་པའི་དཔེ་དེབ་ཕུལ་བར་ཕྱིན་ཏེ། པར་འདི་ནི་པཎ་ཆེན་མཆོག་གིས་འཕྲིན་ལས་རྒྱལ་མཚན་ལ་དྲན་རྟེན་གནང་བཞིན་པ་རེད།

ལོ་ཡི་འཁོར་མོ་བཞི་ཙམ་འགོར་བའི་རྗེས་སུ། སྟེས་དབང་ཞིག་གིས་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་བོད་ཡིག་རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་འཕྲིན་ལས་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་རྙེད། བསམ་ཡུལ་འདས་པ་ཞིག་སྟེ་ཁོང་ནི་ང་ལ་དཔེ་དེབ་སྦྱིན་མཁན་གྱི་མི་དེ་རེད་འདུག་ལ། ཁོང་གིས་ང་རང་ངོ་ཤེས་བཞིན་མེད་པ་འདྲ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁོང་གིས་ང་དང་ང་འདྲ་བའི་གཞོན་ནུ་མང་པོ་ཞིག་ལ་མ་འོངས་མདུན་ལྗོངས་བསུ་ཞིང་མེས་པོའི་ཤེས་རབ་འཚོལ་ཆེད། ཤེས་བྱའི་སྦྱིན་པ་ཟང་ཟིང་དུ་བཏང་ཡོད་པ་རྟོགས་ཐུབ། ང་ལ་མཚོན་ན་མི་རྒྱུས་མེད་ཅིག་གིས་དཔེ་དེབ་རིན་ཐང་ལྡན་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་གནང་བ་ནི་ཐེངས་དང་པོ་ཡིན་པ་དང་། བསམ་པའི་ཡོལ་རིས་སུ་ཡལ་ཐབས་མེད་པའི་རྟག་བརྟན་གྱི་རི་མོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། དེ་བས་སེམས་ལ་དྲོད་ཁོལ་སྦྱིན་པའི་མི་རྒྱུས་མེད་དེ་ལ་ལྷག་ཏུ་རྒྱུས་ལོན་བྱ་འདོད་སྐྱེས་ཤིང་། བཅར་འདྲིའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་དུ་ཁོང་གི་ཕྱག་ལས་གནང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་དང་ལས་གནས་ལ་བཟུང་བའི་ངོས་འཛིན་སོགས་ཤོག་ངོས་སུ་ཕབ་ན། གཞོན་ནུ་བློ་གསལ་དག་ལ་སྨན་པའི་རྒྱུ་རུ་འགྱུར་བར་སེམས་སོ། །
བར་དུ་བརྗོད་པ་གཏམ་གྱི་ཚོམ་བུ།

《ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་ལུགས་སྐོར་གླེང་བ》པོད་གཉིས་པའི་ལྷ་སའི་འགྲེམ་སྤེལ་མཛད་སྒོའི་ཐོག་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གི་གསར་འགོད་པས་བཅར་འདྲི་གནང་བ།

དྲི་བ། རྒན་ལགས་ཁམས་བཟང་། ང་ནི་གངས་ལྗོངས་ཉི་གཞོན་འཕྲིན་སྦྱོར་ཀུན་འདུས་ལྟེ་གནས་ཀྱི་གསར་འགོད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟང་པོ་ཡིན། གོ་སྐབས་འདི་དང་བསྟུན་ནས་ཁྱེད་ལ་བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་དང་འབྲེལ་བའི་བཅར་འདྲི་ཐུང་ངུ་ཞིག་ཞུ་དགོས་པས། ཁྱེད་ཀྱིས་འོ་བརྒྱལ་གནང་རོགས་ཞུ།

ལན། གསར་འགོད་པ་ཁམས་བཟང་། ལགས་སོ། །

དྲི་བ། ཁྱེད་ཀྱིས་དཔེ་སྐྲུན་གྱི་ཕྱག་ལས་མཛད་ནས་ལོ་ག་ཚད་འགོར་ཡོད། བརྒྱུད་རིམ་རགས་ཙམ་གསུང་རོགས།

ལན། སྤྱི་ལོ་1987ལོའི་ཟླ་8ཚེས་15ཉིན། ཁོ་བོས་གུས་བཀུར་ཚད་མེད་ཀྱི་བསམ་པ་བཅངས་ནས་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གི་རྒྱ་སྒོའི་ནང་དུ་འཛུལ། ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་རང་གི་མི་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་མེས་རྒྱལ་གྱི་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་དོན་དུ་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་རྒྱུའི་སེམས་ཐག་བཅད། དེ་ནས་ཏང་གི་གཟིགས་སྐྱོང་དང་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་ཐུགས་ཁུར། དེ་མིན་རྩོམ་སྒྲིག་རྒན་རབས་པ་རྣམ་པའི་རོགས་རམ་དང་སྐུལ་སློང་འོག །ལོ་ཙཱ་དང་ཞུ་དག །རྩོམ་སྒྲིག །དཔེ་ཆ་འགྲེམ་སྟོན་སོགས་མདོར་ན་སྒྲིག་པར་འགྲེམས་གསུམ་གྱི་ལས་ཀ་གང་རུང་ལ་ཤུགས་ཕྱུང་པ་ཡིན་པས། མི་ལོ་35རྗེས་ཀྱི་དེ་རིང་། ཁོ་བོ་ན་གཞོན་སློབ་མ་ཞིག་ནས་རིམ་བཞིན་ལས་རིགས་དེ་གའི་རྐང་འཛིན་ཆེད་ལས་པ་ཞིག་ཏུ་རེད་སོང་།

དྲི་བ། ཁྱེད་ཉིད་དཔེ་སྐྲུན་གྱི་ལས་གནས་ལ་ཞུགས་དགོས་པའི་རྒྱུན་མཚན་གང་ཡིན།

ལན། ང་རང་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭར་ཡོད་དུས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་ལས་ཀར་ཞུགས་སྐབས། རིག་གནས་སྐོར་གྱི་ལས་གནས་ཤིག་ལ་ཞུགས་རྒྱུའི་ཕུགས་བསམ་དང་རེ་བ་སྙིང་དུ་བཅངས་ཡོད། དང་ཐོག་ཚགས་པར་ཁང་སོགས་ཉེ་འཁོར་དུ་ཡོད་པའི་རིག་གནས་སྡེ་ཁག་འགའ་ཤས་ལས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ལ་ཆ་རྒྱུས་ཆེན་པོ་མེད་ཀྱང་། རྗེས་སུ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནི་མི་ཚེ་གཅིག་ལ་དཔེ་ཆ་དང་འགྲོགས་ཆོག་པ་མ་ཟད། ཤེས་རིག་སྦྱོང་སའི་བསྟི་གནས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་རྟོགས་ནས་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་དགའ་ཞེན་སྐྱེས་ཤིང་། རང་གི་ནུས་ཤུགས་ཡོད་ཚད་དཔེ་སྐྲུན་ལས་རིགས་ལ་འབུལ་རྒྱུའི་སེམས་ཐག་བཅད་པ་ཡིན།

དྲི་བ། ཁྱེད་ལ་དཔེ་སྐྲུན་ཐད་ཆེས་བརྗེད་དཀའ་བའི་དོན་དག་ག་འདྲ་ཡོད།

ལན། མ་གཞི་ང་རང་དཔེ་སྐྲུན་ལས་གནས་ལ་ཞུགས་ནས་ད་བར་བརྗེད་དཀའ་བའི་དོན་དག་མང་པོ་ཞིག་ཡོད། དེ་བས་ཤིན་ཏུ་བརྗེད་དཀའ་བ་ནི་ཐེངས་དང་པོར་དཔེ་ཆ་རྩོམ་སྒྲིག་འགན་ཁུར་བའི་རྣམ་པ་དང་ཐེངས་དང་པོ་དཔེ་དེབ་ཡིག་བསྒྱུར་བྱས་པའི་མྱོང་ཚོར། ཐེངས་དང་པོ་བྱ་དགའ་ཐོབ་པའི་སེམས་ཚོར། དེ་བཞིན་དཔེ་སྐྲུན་ཐད་རྒན་རབས་པས་མཛུབ་སྟོན་གནང་སྐབས་བསྟོད་པ་དང་བཀའ་བཀྱོན་གནང་བ་སོགས་རེད་འདུག་ལ། ད་ལྟ་ཕྱི་འདང་ཞིག་བརྒྱབ་ན། བརྗེད་དཀའ་བའི་དོན་དེ་དག་ནི་མཐོ་སྒང་གངས་ཀྱི་ར་བ་ནས་ཐག་རིང་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་དུ་ཕུགས་བསམ་སྙེག་ཏུ་འོང་བའི་གཞོན་ནུ་དེ་ལ་བློ་སྤོབས་རྒྱས་པའི་སྐུལ་ལྕག་དང་ལེགས་ལམ་ཁྲིད་པའི་མཛུབ་སྟོན་ཞིག་ཅིས་མ་ཡིན་སྙམ།

དྲི་བ། ཁྱེད་དང་ཐོག་ལས་གནས་ལ་ཞུགས་དུས་དཀའ་ཁག་གང་དག་ལ་འཕྲད་མྱོང་། དཀའ་ཁག་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཐག་བཅད་པ་ཡིན།

ལན། ཐེངས་དང་པོ་པེ་ཅིན་ལ་སླེབས་དུས། ས་མི་འཕྲོད། ཟས་མི་འཕྲོད། མི་མི་འཕྲོད་པ་སོགས་མི་འཕྲོད་པ་མང་པོ་འདུག །ཕུགས་བསམ་སྙེག་པའི་གཞོན་ནུ་ང་དང་ང་འདྲ་བ་གང་མང་ཞིག་ས་གནས་ལ་རྒྱུས་མེད་ཅིང་འདུ་འཛི་ཆེ་བའི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་ལྟ་བུ་ལ་སླེབས་དུས། དཀའ་ཁག་དུ་མ་ཞིག་དང་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྡོག་ཏུ་མེད་ཀྱང་། ངས་འབད་པ་ལྷུར་ལེན་དང་ལྟོ་སྐྱ་གོས་ཧྲུལ་གྱིས་དཀའ་ཁག་ཡོད་ཚད་གདོང་གིས་བསུས་ཏེ་སྤོབས་པ་བསྐྱེད་པས། ལོ་ངོ་གསུམ་ཙམ་འགོར་རྗེས། མི་དང་འཕྲོད། ཟས་དང་འཕྲོད། ས་དང་འཕྲོད་ནས་རིམ་བཞིན་ཡུན་རིང་འདུག་རྒྱུའི་བསམ་བློ་འཁོར། མདོར་ན་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དང་ཏང་ཡོན་གྱི་ཚད་གཞི་ལྟར་རང་ཉིད་ལ་རེ་བ་ནན་པོ་བྱས། ཆེད་ལས་ཀྱི་ཤེས་བྱར་སྙིང་རུས་ཆེན་པོས་སློབ་སྦྱོང་དང་།
དཔར་གཞི་རྩོམ་སྒྲིག་ཐད་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་སློབ་སྦྱོང་ཧུར་ཐག་བྱས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད། རིམ་གྱིས་འགྲེམས་སྤེལ་དང་། མ་གནས་སྔོན་རྩིས། ནོར་དོན་བསྡོམས་རྩིས་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་སྒོའི་ཤེས་བྱ་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཞིང་། རང་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཀའི་ལྟ་རྒྱ་མཐོང་རྒྱ་ལས་རྒྱ་གསུམ་གྱི་ནུས་པ་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཆེ་རུ་གཏོང་ཐུབ་པ་བྱུང་།

དྲི་བ། ཁྱེད་ཀྱིས་རྩོམ་སྒྲིག་གནང་བའི་བརྩམས་ཆོས་ཁྲོད་རང་ཉིད་འདོད་བློ་ཆེས་ཁེངས་པ་དེ་གང་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ཅི།

ལན། མི་ལོ་སུམ་ཅུ་ལྷག་གི་རིང་ལ། ངས་དཔེ་དེབ་མང་པོ་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་ཡོད། ཕལ་ཆེར་དཔེ་དེབ་བརྒྱ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཀྱི་དཔེ་སྐྲུན་དང་རྩོམ་སྒྲིག་གི་འགན་ཁུར་ཡོད་རྒྱུ་རེད། དེ་ལས་སྤུས་ཀ་ལེགས་ཤིང་འདོད་བློ་ཆེས་ཁེངས་པ་ནི་ཇོ་ནང་དཔེ་ཚོགས་དེ་ཡིན་ལ། དཔེ་ཚོགས་དེ་ནི་རང་གིས་ཐོག་མར་སྒྲིག་པ་པོ་ལ་འབྲེལ་བ་བྱས་པ་དང་བར་དུ་རྩོམ་སྒྲིག་དང་ཞུ་དག་བྱས། མཐའ་མ་རྩིས་ཞིབ་དང་པར་སྐྲུན་འགྲེམས་སྤེལ་སོགས་མདོར་ན་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་གྱི་ལས་ཀ་ཚང་མ་རང་གིས་འགན་ཁུར་ནས་སྒོ་ལ་བཏོན་ཐུབ་པ་བྱུང་བར་མ་ཟད། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གདེང་འཇོག་ཀྱང་ཚད་མཐོན་པོ་ཐོབ་སོང་བས། རང་ཉིད་འདོད་བློ་ཆེས་ཁེངས་པའི་དཔེ་ཆ་ལ་ངོས་འཛིན་བཞིན་ཡོད། གཞན་ཡང་། ངའི་ཆེད་སྦྱོང་ནི་སྒྲ་རིག་པ་ཡིན་པ་དང་། ངེད་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དུ་སྒྲ་རིག་པ་ཆེད་སྦྱོང་བྱེད་མཁན་ང་ལས་མེད་པས་སྒྲ་རིག་པའི་དཔེ་དེབ་ཡོད་དོ་ཅོག་རྩོམ་སྒྲིག་བྱེད་དགོས་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། དེས་མ་ཟད་རང་ཉིད་སྒྲ་རིག་པ་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་དགའ་ཞེན་ཀྱང་ཡོད་སྟབས། སྒྲ་རིག་པའི་དཔེ་དེབ་སྤུས་ལེགས་གང་མང་བསྒྲིགས་མྱངས་ལ། དེ་དག་ནི་རང་གིས་རྗེས་རབས་པ་ལ་བཞག་པའི་བྱས་རྗེས་སམ་མགྲིན་པ་གཟེངས་སུ་བཏེགས་ནས་བརྗོད་ཆོག་པའི་བྱ་གཞག་ཅིག་ལ་ངོས་འཛིན་བཞིན་ཡོད།

དྲི་བ། ཁྱེད་ལས་ཞུགས་མཛད་ནས་ད་བར་བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་ཐད་འགྱུར་བ་ག་འདྲ་འདུག །

ལན། བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་ཐད་དར་རྒྱས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཕྱིན་སོང་། ང་རང་ཐེངས་དང་པོ་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དུ་ལས་ཞུགས་བྱེད་སྐབས་དཔེ་དེབ་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་པ་མ་ཟད། དཔེ་དེབ་འགྲེམས་ཚོང་གི་ལས་འགན་ཁུར་བས། དཔེ་དེབ་འགྲེམས་ཚོང་གི་གྲངས་འབོར་སོགས་ལ་ཆ་རྒྱུས་ཅུང་ཙམ་ཡོད། དཔེར་ན། སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་དཔེ་དེབ་ཅིག་བསྒྲིགས་ནས་ཚར་500ཙམ་དཔར་ན། ལོ་ངོ་གཉིས་གསུམ་ཙམ་འགོར་ན་ད་གཟོད་བཙོང་ཚར་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་དགོས་མཁོ་ཡོད་མ་རེད་ལ། ཉོ་མཁན་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཉུང་ཉུང་རེད། ད་ལྟ་འདྲ་ཡིན་ན་ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་དཔེ་དེབ་དགོས་མཁོ་ཆེ་ཞིང་། བཙོང་སར་སྟབས་བདེ་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། གལ་སྲིད་པར་ཐེངས་གཅིག་ལ་དཔེ་དེབ་3000དཔར་ན། ལོ་གཅིག་མ་འགོར་བར་ཚང་མ་བཙོང་ཚར་བཞིན་འདུག །དཔེ་དེབ་འགྲེམས་ཚོང་གི་གྲངས་ཀ་འདི་གཅིག་པུ་ལས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དར་རྒྱས་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཤེས་མཁན་མང་བ་དང་དགོས་མཁོ་ཆེ་བ། སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་སློབ་མ་མང་པོ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཡོད་པ་རྟོགས་ཐུབ་བཞིན་འདུག །ད་དུང་དཔེ་དེབ་པར་སྐྲུན་གྱི་གྲངས་ཀ་ཇེ་མང་ཕྱིན་པ་ཙམ་མིན་པར་དེའི་སྤུས་ཀ་དང་སྣ་ཁ་སོགས་གྲ་ཇེ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།

དྲི་བ། བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་གྱི་མིག་སྔའི་གནས་བབ་ག་འདྲ་ཡིན།

ལན། ད་ལྟ་ངོ་མ་དུས་ཚོད་བཟང་པོ། སྲིད་ཇུས་བཟང་པོ། རྫོགས་ལྡན་གྱི་དུས་ཚོད་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་འཁེལ་ནས། རང་ཚོའི་བོད་ཡིག་གི་དཔེ་སྐྲུན་ཙམ་མ་ཟད། མི་རིགས་སོ་སོའི་དཔེ་སྐྲུན་ལས་རིགས་ལ་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་ནི་དབྱར་ཆུ་རྒྱས་པ་ལྟར་དར་ཞིང་རྒྱས་པ་དང་། མི་རིགས་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོའི་ཉི་ཟེར་འོག་བཅུ་ཕྲག་རིག་པའི་འདབ་སྟོང་ཕྱོགས་བཞིར་གྲོལ་གྱི་འདུག །

དྲི་བ། བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་གྱི་ཐོག་མའི་ལས་ཞུགས་པ་ཞིག་ཡིན་ཚེ། དོ་སྣང་བྱ་ཡུལ་ག་འདྲ་ཡོད།

ལན། བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་ལ་ཞུགས་པའི་ལས་དང་པོ་ཞིག་ཡིན་ཚེ། ལས་ཀ་ལ་བྲེལ་བ་གཏན་ནས་བྱ་མི་རུང་ལ། རང་གི་རྒྱུད་ལ་དལ་མོ་དང་ཞིབ་མོ། གཟབ་མོ་བཅས་གཟབ་ཞིབ་དལ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་འཛོམས་དགོས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བཞིན་ཡོད། དེ་ཡང་རང་ཉིད་བཟོ་མཁན་དང་སྐྲུན་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་འཛིན་ནས་མུ་མཐུད་དུ་འབད་བརྩོན་བྱས་ཚེ། སྒྲུབ་པའི་བྱ་བར་སྤུས་ཀ་ལྡན་ཞིང་མ་འོངས་པར་རང་གི་ལུས་ལ་གོམས་གཤིས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞིག་ཆགས་ངེས།

དྲི་བ། བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་ལ་མཚོན་ན་དེང་དུས་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་དེ་གང་ཡིན།

ལན། ངའི་བསམ་པར། དེང་རབས་ཀྱི་འགྲོས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དང་མཐུན་པའི་ཆ་རྐྱེན་འོག །གློག་རྡུལ་དཔེ་དེབ་ཐད་ལ་བསམ་མནོ་བཏང་ནས་དེ་ལ་ཚོད་ལྟ་དང་ཞིབ་འཇུག་གང་མང་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་སེམས་ལ། ཤོག་དེབ་དེ་གློག་རྡུལ་དཔེ་དེབ་ཏུ་བསྒྱུར་བ་ནི་དུས་རབས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་ཤིག་ལ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་བྱིས་པ་ལ་འཚམ་པའི་དཔེ་དེབ་དང་ཚན་རིག་གི་དཔེ་དེབ། དེ་མིན་དམངས་ཁྲོད་རིག་གནས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་སོགས་ཡི་གེ་དང་རི་མོ་སྦྲགས་མའི་དཔེ་དེབ་སྤུས་ལེགས་བཏོན་ཅི་ཐུབ་གང་ཐུབ་བྱས་ན་ཡག་པོ་འདུག་བསམ་གྱི་ཡོད། མི་དམངས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཤིང་མིག་སྔའི་སྲིད་ཇུས་དང་མཐུན་པའི་དཔེ་དེབ་བསྒྲིག་རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེན་ནང་གི་འགངས་ཆེན་ཞིག་རེད་ལ། རིག་གནས་ལ་ཞབས་ཞུ་དང་མི་དམངས་ལ་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་པའི་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་གྱི་བྱ་གཞག་ཅིག་རེད་འདུག་སྙམ།

དྲི་བ། མིག་སྔར་རྒྱལ་ནང་དུ་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་བསྡུ་སྒྲིག་དང་པར་སྐྲུན་གྱི་གནས་བབ་ག་འདྲ་ཡིན། ཁྱེད་ལ་དེའི་ཐད་དགོངས་ཚུལ་ག་འདྲ་ཡོད།

ལན། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་ཞིང་། བོད་ཡིག་གསར་བཏོད་བྱས་ནས་ད་བར་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་མང་པོ་དར་བ་མ་ཟད། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་པོ་ཏི་རི་བོའི་གཏོས་དང་མཉམ་ལ། ད་ལྟ་སྲིད་ཇུས་བཟང་བའི་རྫོགས་ལྡན་གྱི་དུས་འདི་ལ་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ལ་ཉར་བའི་དཔེ་དེབ་དག་ཡར་ལེན་ནས་ཡང་བསྐྱར་པར་དུ་སྐྲུན་ཞིང་། དེང་རབས་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་གྱི་ལག་ཆ་ལ་བརྟེན་ནས་པར་གཞི་རྙིང་པ་གསར་པ་བཟོ་བའི་གོ་སྐབས་རྙེད་ཡོད། བགྲང་བྱ་དུ་མའི་རིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དང་རིག་གནས་སྡེ་ཁག་སོ་སོས་གནའ་དཔེ་བསྡུ་སྒྲིག་དང་པར་སྐྲུན་སོགས་ལ་ནུས་ཤུགས་གཞལ་ཐབས་བྲལ་བ་ཕྱུང་ཡོད་པས། དེའི་གྲུབ་འབྲས་གཡུར་དུ་ཟ་ཞིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སེམས་པ་ཤིན་ཏུ་སྤྲོ་བཞིན་ཡོད་ལ། གཙུག་ལག་རིག་པའི་བང་འཛོད་འདི་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་དང་ཁོག་ལ་སྤོབས་པ་སྐྱེས་འོས་པའི་དོན་ཞིག་ཡིན་པས། ང་ཚོས་ནམ་ཡང་མེས་པོའི་བཞག་པ་དང་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོ་ལ་བཀའ་དྲིན་ཞུ་དགོས་པར་སེམས།

དྲི་བ། བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་བསྡུ་སྒྲིག་དང་པར་སྐྲུན་བྱེད་སྐབས་དོ་སྣང་བྱ་དགོས་པ་གང་དག་ཡོད།

ལན། གལ་སྲིད་དཔེ་རྙིང་གི་མ་དཔེ་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་ཆད་ལྷག་སོང་མེད་ཚེ། དེ་ཐད་ཀར་བཤེར་འབེབས་བྱས་ནས་པར་ཐུབ་ན་ཤིན་ཏུ་ལེགས། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་དཔེ་རྙིང་གི་མ་དཔེ་མི་གསལ་ཞིང་ཉམས་ཆག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་ཚེ། དེ་ཉིད་གློག་རྡུལ་དུ་བཏང་ནས་ཞུ་དག་ཡང་དང་བསྐྱར་དུ་བྱས་རྗེས། མུ་མཐུད་དུ་དཔེ་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་བསམ་བཞིན་ཡོད། དེ་ལྟར་མིན་ཚེ། གློག་རྡུལ་དུ་བཏགས་བའི་དཔེ་དེབ་ལ་ཡིག་ནོར་རྒྱག་པ་དང་འཁྲུལ་བ་མང་པོ་འབྱུང་བཞིན་འདུག་པས་དོ་སྣང་དང་ཡིད་གཟབ་ཤིན་ཏུ་བྱ་དགོས་པར་འདོད།

དྲི་བ། བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་སྡེ་ཁག་གི་ལས་སྒྲུབ་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་ཚེ། དེ་ལ་མ་མཐའ་ཡང་ཆ་རྐྱེན་གང་དག་ཚང་དགོས།

ལན། མ་མཐའ་ཡང་སློབ་གྲྭ་ཆེན་ཁག་ནས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་པར་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་བཅུ་ཕྲག་རིག་གནས་ཡོངས་རྫོགས་མཐིལ་ཕྱིན་པ་ཞིག་མ་ཤེས་རུང་།
དེ་ལ་བག་ཆགས་ཟབ་ཅིང་བོད་ཡིག་གི་རྨང་གཞི་བཟང་བ། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་སྙིང་ཁོང་རུས་པའི་སྟེང་ནས་དགའ་ཞེན་ཡོད་ཅིང་། མེས་པོ་བཀའ་དྲིན་ཅན་གྱིས་བཞག་པའི་གཙུག་ལག་རིག་པའི་གནས་ཀུན་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་སྐུལ་སློང་རྣམ་པ་དག་པ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་དགོས། གལ་སྲིད་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་རང་གི་ཡོང་སྒོ་གཅིག་པུ་ལ་བསམ་མནོ་གཏོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཚེ། ལས་ཀ་ཡག་མོ་བསྒྲུབ་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད།

དྲི་བ། དེང་དུས་བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་སྡེ་ཁག་ཏུ་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་གནས་བབ་ག་འདྲ་ཡིན། བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་ལས་རིགས་ཀྱི་ཆེད་ལས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་ཇི་ལྟར་སྐྱེད་བསྲིང་བྱ་དགོས།

ལན། དཔེར་ན་ང་ཚོའི་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན། ལས་བྱེད་པ་རྒན་པ་མང་པོ་ཞིག་ལས་འཁྱུར་ངལ་གསོ་བརྒྱབ་ཟིན་པ་དང་། གསར་དུ་ལས་གནས་ལ་ཞུགས་པའི་ལོ་ཆུང་མང་པོ་ཞིག་ལས་ཀ་ལ་ཆ་རྒྱུས་དེ་ཙམ་མེད་པར། ད་ལྟ་བར་སྟོང་དེ་ཁ་སྐོང་བྱེད་པའི་དུས་ཚོད་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་འཁེལ་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ལོ་ཆུང་རྣམས་ལ་རེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་དེ། ཁོང་རྣམ་པ་ནི་འབུམ་རམས་པ་དང་རབ་འབྱམས་པ་སོགས་སློབ་སྦྱོང་གི་ཆུ་ཚད་ཤིན་ཏུ་མཐོ་ལ། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་དགའ་ཞེན་ཆེན་པོ་ཡོད་མཁན་ཤ་སྟག་ཡིན། དཔེ་སྐྲུན་སྐོར་གྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་ཐད། དཔེ་སྐྲུན་ལས་རིགས་ཀྱི་རྒན་རབས་ཚོས་གཞོན་ནུ་རྣམས་ལ་དཔེ་སྐྲུན་གྱི་ཉམས་མྱོང་དང་འདུ་ཤེས་འཛིན་སྟངས་སོགས་ཁྲིད་སྟོན་བྱ་དགོས་ལ། བོད་ཡིག་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གི་ལས་སྒྲུབ་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་ཚེ། རང་ཉིད་ནི་བོད་ཡོངས་ཀྱི་དཔེ་སྐྲུན་ལས་རིགས་སྐོར་གྱི་སྐུ་ཚབ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་གྱི་འོས་འགན་ཕྲག་ཏུ་ཁུར་བའི་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་འཛིན་ནས། སྤྱི་ཚོགས་ཕན་འབྲས་དང་དཔལ་འབྱོར་ཕན་འབྲས་གཉིས་ལས་དང་པོ་དེ་ལྷག་ཏུ་གཙིགས་སུ་འཛིན་དགོས།

དྲི་བ། རྒན་ལགས་ཀྱིས་དཔེ་སྐྲུན་གྱི་བྱ་བ་གཉེར་ཞོར་དེང་རབས་སྲིད་དོན་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ལོ་ཙཱ་གང་མང་གནང་སྐད་འདུག །དེ་བས་དེང་རབས་སྲིད་དོན་སོགས་བོད་ཡིག་ལ་བསྒྱུར་སྐབས་དོ་སྣང་བྱ་ཡུལ་གང་དག་འདུག །ཉིད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་དང་སྦྲགས་ནས་ཅུང་ཙམ་གསུང་རོགས།

ལན། ཁོ་བོས་ཡིག་སྒྱུར་ཚོ་ཆུང་དུ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཡི་རིང་ལ། ལས་རོགས་གཞན་དག་དང་མཉམ་དུ《མི་རིགས་བརྙན་པར》དང《མི་དམངས་བརྙན་པར》《བདེན་འཚོལ》སོགས་དུས་དེབ་ཀྱི་ཡིག་སྒྱུར་དང་ཕན་ཚུན་ཞུ་དག་བརྗེ་རེས་ཀྱིས་ལས་ཀ་བྱས་པར་མ་ཟད། ད་དུང་སྲིད་དོན་དཔྱད་གླེང་གི་རྩོམ་ཡིག་དང་།
ཚན་རྩལ་རིགས་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག །མི་སྣའི་རྣམ་ཐར་སོགས་ཡིག་སྒྱུར་བྱས། གཞན་ཡང་། 《ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་བདུན་ཅུ་ལོན་པ》དང་། 《ཤེས་བྱའི་ཟེགས་མ》《གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་རྒྱུན་ཤེས》《ཀྲུང་ཧྭ་གོང་འོག་གི་ལོ་ངོ་ལྔ་སྟོང》སོགས་ཀྱི་ཡིག་སྒྱུར་ལས་གཞིའི་ནང་ཞུགས། སྔ་ཕྱི་ཁྱོན་བསྡོམས་ཡིག་འབྲུ་ས་ཡ་ལྷག་ཙམ་ཡིག་སྒྱུར་བྱས་ཡོད།

སྤྱིར་ཡིག་བསྒྱུར་ལ་སྒྲ་བསྒྱུར་དང་དོན་བསྒྱུར། ཐད་བསྒྱུར། རགས་བསྒྱུར་སོགས་རིགས་ཆེན་པོ་བཞི་ཙམ་འདུག །ང་ཚོས་ཡིག་བསྒྱུར་བྱེད་སྐབས་མ་ཡིག་གི་ནང་དོན་ཇི་བཞིན་དུ་བཏོན་དགོས་པར་མ་ཟད། བུ་ཡིག་གི་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་ལུགས་དང་ཡོངས་སུ་མཐུན་པ་བྱ་དགོས་པ་དང་། ཀློག་པ་པོའི་ངོས་ཐད་ནས་བསམ་མནོ་ཡང་ཡང་གཏང་རྒྱུ་སོགས་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེང་གི་ཆབ་སྲིད་དང་རྩ་ཁྲིམས་སོགས་བསྒྱུར་བའི་སྐབས་སུ། ཐ་སྙད་གསར་པ་དང་བརྡ་ཆད་གསར་པ་ཤིན་ཏུ་མང་བས། བོད་ཡིག་གི་ཡིག་སྒྱུར་ལས་ཁུངས་ཁག་དང་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་བྱས་ནས། ཚད་ལྡན་དང་གཅིག་གྱུར་ཡོང་ཐབས་ལ་འབད་པ་བྱ་དགོས། གཞན་ཡང་ས་མིང་དང་མི་མིང་རྣམས་ནི་སྒྲ་བསྒྱུར་བྱ་དགོས་ལ། སྔོན་བྱོན་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲ་བསྒྱུར་མཛད་ནས་རྒྱུན་ཆགས་སུ་གྱུར་ཟིན་པའི་ཐ་སྙད་དེ། དཔེར་ན་པེ་ཅིང་སོགས་སྔ་སྲོལ་ལྟར་འཇོག་དགོས་ཤིང་། གསར་དུ་བསྒྱུར་དགོས་པ་དག་ནི་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་བསྒྲིགས་པའི་རྒྱ་བོད་ཤན་སྦྱར་ཚིག་མཛོད་ཀྱི་གཞུག་ཏུ་བཀོད་པའི་རེའུ་མིག་དེ་ལྟར་བསྒྱུར་ན་ལེགས། གལ་སྲིད་དེ་ལྟར་མིན་པར་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱིས་ཕལ་སྐད་ཀྱི་སྒྲ་གདངས་ལྟར་འདྲ་མིན་བསྒྱུར་ན་གཅིག་གྱུར་ཡོང་ཐབས་བྲལ།

མཇུག་ཏུ་བརྗོད་པ་དམ་པའི་ཕྲིན་ལས།

གཅིག །བརྒྱུད་རིམ་རགས་བསྡུས།

འཕྲིན་ལས་རྒྱལ་མཚན་ནི་སྤྱི་ལོ་1965ལོར་མི་ཉག་སྐྱ་གད་ཡུལ་ཚོའི་ཞིང་པ་དཀྱུས་མ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས། སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་ནས་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭར་རྒྱུགས་འཕྲོད། སྤྱི་ལོ་1987ལོར་པེ་ཅིང་དུ་ཕེབས་ནས་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་། སྤྱི་ལོ་1990ལོར་བཀའ་བསྟན་དཔེ་བསྡུར་གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་ལས་ཀར་ཞུགས། ལས་ཞོར་དུ་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་རབ་འབྱམས་པའི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་ཡོན་གནས་བཞེས། སྤྱི་ལོ་2008ལོ་ནས་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་རབ་འབྱམས་པའི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་དཔྱད་རྩོམ་བགྲོ་གླེང་ཐོག་དཔྱད་འདེམས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་འཐུས་ཚབ་གདན་ཞུའི་མི་སྣ་ཡིན། ད་ལྟ་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་བོད་ཡིག་རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་དང་རྩོམ་སྒྲིག་ཞུ་ཆེན་པའི་འགན་གཅིག་ལྕོགས་སུ་ཁུར་བཞིན་མཆིས།

གཉིས། བརྩམས་ཆོས་ངོ་སྤྲོད།

དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་དཀོན་མཆོག་བསྟན་འཛིན་དང་མཉམ་དུ《བོད་ལུགས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན》དང《བོད་ཀྱི་ལག་ཤེས་ཀུན་འདུས་ཆེན་མོ》（སྟོད་སྨད）བརྩམས་པར་མ་ཟད། ཁོང་གིས《སྔགས་ཀློག་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》དང་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་དང་མཉམ་དུ་《དཀའ་གནད་སྡོམ་ཚིག་སི་ཏུ་དགོངས་གསལ》བཅས་བསྒྲིགས། 《མི་ཉག་ལོ་རྒྱུས་ངོ་སྤྲོད་རགས་བསྡུས》དང《བོད་ཡིག་པར་སྐྲུན་རིག་པ་བྱུང་ཚུལ་སྐོར་ཅུང་ཟད་བརྗོད་པ》སོགས་དཔྱད་རྩོམ་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་རྒྱལ་ནང་གི་དུས་དེབ་ཁག་ཏུ་སྤེལ་བ་དང་། སྙན་ངག་དང་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་རྩལ་ལ་དགའ་ཞེན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས། དུས་དེབ་དང་ཚགས་པར་སོགས་སུ་གྲངས་མང་བཀོད་ཅིང་བྱ་དགའ་ཆེ་ཆུང་མང་ཙམ་ཐོབ། གཞན་ཡང་། 《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དམངས་དོན་ཁྲིམས་གཞུང》（རྒྱ་བོད་ཤན་སྦྱར་མ）དང《རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་གྱི་གསུང་འབུམ་དཔེ་བསྡུར་མ》（དེབ་1-45）《གསོ་རིག་གནའ་དཔེ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བསྟུད་མ》（དེབ་1-126）ལ་སོགས་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་གསུང་རྩོམ། ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས། གསུང་འབུམ་དང་གསོ་རིག་སོགས་ཀྱི་དེབ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་རྩོམ་སྒྲིག་མཛད་པས། རྒྱ་ཆེའི་ཀློག་པ་པོའི་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་གཟེངས་བསྟོད་བྱ་དགའ་དང་གཟི་བརྗིད་མཚན་སྙན་གང་མང་བསྩལ། །