《རྒྱལ་རོང་གི་ལོ་རྒྱུས་རབ་གསལ་མེ་ལོང་།》ལས། གངས་ཅན་བོད་དེ་ཁམས་སམ་མདོ་སྨད་དབུས། །ཤར་ངོས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་ལ་ཆགས་ཏེ། །འབྲི་རྫ་སྒང་དང་ཚ་སྒང་སྨར་ཁམས་སྒང་། །སྤོར་འབོར་སྒང་དང་རབ་སྒང་རྨ་རྫ་སྒང་། །རྔུལ་ཆུ་ཟླ་ཆུ་འབྲི་ཆུ་རམ་ཆུའི་རྒྱུད། །ཚ་རོང་ཀོང་རོང་སྟག་རོང་རྒྱལ་མོ་རོང་། །རོང་བཞི་ཤོད་བརྒྱད་ཁོག་དགུ་གྲགས་པ་ལ། །མི་རྒྱུད་དབྲ་འབྲུ་ལྡོང་གསུམ་སྒོ་དང་བཞི། །ནུ་བོ་དཔལ་ཟླ་གཉིས་དང་མི་ཚོ་དྲུག །ཞང་ཞུང་སྐད་རིགས་མང་ཡང་བསྡུས་པ་ནི། །ཕུག་པའི་སྐད་དང་སྒོ་པའི་སྐད་དང་གཉིས། །བར་བའི་སྐད་དང་ཕལ་བའི་སྐད་བཞི་ལས། །ཞང་ཞུང་སྨར་གྱི་སྐད་དེ་སྒོ་པའི་སྐད། །ཞེས་པ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་མོ་རོང་གི་སྐད་དེ་ཞང་ཞུང་སྒོ་པའི་སྐད་ཡིན་ཚུལ་བསྟན་ཡོད། སྤྱིར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རིན་ཐང་གཙོ་བོ་ནི་ཤེས་རིག་དང་རང་གི་སྐད་ཡིག་རང་རྐྱ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོད་མེད་ལ་ཐུག་ཡོད། དེ་དག་གི་རྩ་བ་ནི་སྐད་ཡིག་ཡིན་ཞིང་། རྒྱལ་མོ་རོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་གྲགས་ཅན་རྒྱལ་རོང་བ་བྲག་བར་དཔལ་ལྡན་དང་བཙན་ལྷ་ངག་དབང་སོགས་ཀྱིས་གསུང་རྒྱུར། སྔོན་ནས་ད་ལྟའི་བར་མདོ་སྨད་རྒྱལ་རོང་གི་སྐད་དེ་ཞང་ཞུང་བོད་སྐད་ཁོ་ན་ཡིན་པས་བརྡ་རྙིང་མ་འགྱུར་བ་ཤས་ཆེ་བས། ཞང་བོད་ཀྱི་སྐད་རང་ཡིན། དཔེར་ན། ལུང་བ་ལ‘གྱེས་ཁ’། ཡུལ་ལ‘ཁྱུང་’། ཡུལ་དཔོན་ལ‘ཁྱུང་རོ’། རུ་དཔོན་ལ‘ད་རོ’། འགྲོ་ལ‘འདོང་’། ཤ་ལ‘རྒྱ་རི’། གཅིག་ལ‘ཏེ’། བདུན་ལ‘སྣེ’སོགས་མང་ངོ་། །ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་གླིང་གི་དབུ་གཙོ། ཞང་བོད་རིག་གནས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་པ་གྲགས་ཅན་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་བ་ཚེ་རིང་ཐར་གྱིས་ཉེ་ཆར་དར་མདོ་རུ་ཞང་བོད་དང་རྒྱལ་རོང་སྐོར་གྱི་ཆེད་ཁྲིད་གནང་སྐབས། སྔོན་ཆད་འཇར་པན་སོགས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྐད་བརྡ་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་གྱི་མཁས་པ་མང་དག་གིས་ཀྱང་རྒྱལ་རོང་སྐད་དེ་བོད་སྐད་མ་ཡིན་པའི་བཤད་སྲོལ་བཏོན་ཡོད། འོན་ཏེ། ཉེ་རབས་སུ་ཁོ་ཚོས་རྒྱལ་རོང་སྐད་དེ་ཞང་ཞུང་གི་སྐད་ཡིན་པའི་ར་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱུང་ཡོད་གསུང་གིན་འདུག བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་ཐུབ་བསྟན་ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་གི་ཐོག མཁས་པ་ཚོས་རྒྱལ་རོང་སྐད་དེ་བོད་སྐད་མ་ཡིན་པའི་བཤད་སྲོལ་ལ་ལམ་སང་ལན་བཏབ་རྒྱུར། སྐད་བརྡ་རིག་པ་ཁོ་ནའི་ཐོག་ནས་རྒྱལ་རོང་སྐད་དེ་བོད་སྐད་མ་ཡིན་ཟེར་ན་རྒྱུ་མཚན་དེ་འདྲ་མི་འདུག མི་རིགས་ཤིག་གི་སྐད་ལ་ཞིབ་འཇུག་ཡང་དག་པ་བྱ་དགོས་ན་མི་རིགས་དེའི་ལོ་རྒྱུས་འཕེལ་རིམ་གསལ་པོ་ཞིག་ཤེས་དགོས། དཔེར་ན། ཤིང་དང་ལོ་མ་གཉིས་ཕྱིའི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་ཐོག་ནས་མི་འདྲ་བས་དེ་ཁ་ཁ་རེད་ཟེར་ན་མི་འགྲིག རྒྱལ་རོང་གི་སྐད་དེ་ས་འོག་ཏུ་ནུབ་པའི་ཤིང་གི་རྩ་བ་དང་། དབུས་གཙང་གི་སྐད་དེ་ཤིང་གི་ལོ་མ་ལྟ་བུ་རེད་ཅེས་པའི་ལྟ་བ་བཏོན་པ་རེད།
སྤྱིར་རྒྱལ་རོང་ཡུལ་དུ་ད་ལྟའང་ཡུལ་ལུང་མི་འདྲ་བ་ལ་ཡུལ་སྐད་མི་འདྲ་བ་མང་དག་བྱུང་ཞིང་གཙོ་བོ་བཙན་ལྷ་དང་བྲག་སྟེང་སོགས་ནི་ཞང་ཞུང་སྐད་དང་། རོང་མིའི་སྐད་ནི་ཁམས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐད། དགེ་ཤིས་ཙ་སོགས་ནི་ས་གནས་རང་གི་སྐད་ཡིན་པའི་བཤད་སྲོལ་འདུག དཔེར་ན་རོང་བྲག་གི་བྲག་སྟེང་སོགས་ཀྱིས་བུ་མོ་ལ‘མི་ཙྭ་ཕོ’དང་། བུ་ལ‘ཀུ་ཆི་ཕོ’ཟེར། གནས་འགོ་དང་དགེ་ཤིས་ཙ་སོགས་ཀྱིས་བུ་མོ་ལ‘སི་མེ’དང་། བུ་ལ‘སྦུ་བྱི’ཟེར། རོང་མི་ཚོས་བུ་མོ་ལ‘བུ་མོ’དང་། བུ་ལ‘བུ’ཞེས་ཁམས་སྐད་དང་ཧ་ཅང་མཚུངས། མཁས་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས“རྒྱ་གར་རྒྱ་ནག་བོད་དང་ཞང་ཞུང་སྐད། །ཅུང་ཟད་འདྲེས་མ་རྒྱལ་མོ་རོང་གི་སྐད། །”ཟེར་བ་ལའང་རྒྱུ་མཚན་གཏན་ནས་མེད་པ་ག་ལ་ཡིན། སྤྱིར་ཧ་ལམ་མི་ལོ་བཞི་སྟོང་ཙམ་གྱི་དུས་རབས་ཀྱི་འཕེལ་འགྱུར་ཁྲོད་སྐད་ཅུང་འདྲེས་འགྲོ་བ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་རིགས་རུས་དང་སྲོལ་ལུགས། སྐད་ལུགས་མི་འདྲེས་པ་ཞིག་ག་ལ་ཡོད་སྲིད། རྒྱལ་རོང་གི་སྐད་ཀྱང་ཚ་ཁོག་རང་མིའི་སྐད་དང་། ཞང་ཞུང་སྐད། ཁམས་སྐད་དང་ཨ་མདོའི་སྐད། རྒྱ་གར་སྐད་དང་རྒྱ་ནག་སྐད་སོགས་འདྲེས་ཀྱང་སྲིད། འོན་ཏེ། རྒྱལ་རོང་ནི་སྔོན་ནས་རི་ལུང་དོག་ཅིང་བྲག་གཟར་བ། མཁར་རྫོང་བཙན་པ་སོགས་ཀྱིས་ཕྱིའི་ཡུལ་དང་འབྲེལ་འདྲིས་དེ་ཙམ་མི་ཆེ་བས་ཡུལ་སྲོལ་དང་སྐད་བརྡ། རིག་གནས་སོགས་ལ་གཞན་པའི་ས་གནས་ལྟ་བུའི་འགྱུར་ལྡོག་དེ་འདྲ་ཆེན་པོ་ཐེབས་མ་ཐུབ། དཔེར་ན་དབུས་གཙང་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་དང་རིག་གནས་ཀྱི་ལྟེ་བ་ཡིན་པས་འཕེལ་རྒྱས་ཧ་ཅང་མྱུར་བས་ད་ལྟ་སྐད་ཀྱང་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་ཟིན་པ་ནི་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་རེད།
གལ་ཏེ་སྐབས་དེའི་ཞང་ཞུང་གི་སྐད་ཡང་དག་པ་ཞིག་དེ་རིང་བར་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་ཡོད་ཚེ་རྒྱལ་རོང་མ་གཏོགས་ས་གནས་གང་ལའང་དེའི་ཆ་རྐྱེན་ལྡན་མེད་པ་འདྲ། རྒྱུ་མཚན་གང་ལགས་ཟེར་ན། ཞང་ཞུང་སྐད་དང་རིག་གནས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་མངའ་རིས་ཡིན་ཡང་ཆབ་སྲིད་དབང་བསྒྱུར་དང་། བན་བོན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་འོག་མངའ་རིས་ནི་ཞང་ཞུང་རིག་གནས་གཏོར་བརླག་ཐེབས་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་ས་ཆ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས་སྐད་དང་རིག་གནས་རྩ་བརླག་ཏུ་གྱུར་པའི་གནས་སུ་ལྷུང་། འོན་ཏེ། རྒྱལ་རོང་ཡུལ་ལ་རྒྱ་ནག་གོང་མ་ཆན་ལུང་གི་སྔོན་དུ་བོན་གྱི་རིག་གནས་ལ་བར་ཆད་ཆེན་པོ་མ་ཐེབས་པས་ཞང་ཞུང་གི་སྐད་དང་རིག་གནས་མ་ཉམས་པར་གནས་ཐུབ་པར་བྱུང་། དཔེར་ན་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་དེ་སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་ལ་དར་ཁྱབ་ཆེ་རུང་ད་ལྟ་རྒྱ་གར་ལ་དེ་ཤེས་མཁན་གྱི་མཁས་པ་ཉུང་ཤོས་ཙམ་མ་གཏོགས་ཧ་ཅང་ཉུང་། འོན་ཏེ། བོད་ལ་ད་དུང་དེའི་རྒྱུན་མ་ཉམས་པར་གནས་ཡོད་པ་ནི། རྒྱལ་རོང་དུ་ཞང་ཞུང་གི་སྐད་དང་རིག་གནས་ད་དུང་གནས་ཡོད་པ་གཅིག་མཚུངས་ལྟ་བུ་རེད་སྙམ། ད་ལྟ་རྒྱལ་རོང་གི་སྐད་དེ་ས་གནས་གཞན་དག་གི་བོད་པ་ཚོས་ཅུང་ཉན་དཀའ་བས་དེ་བོད་མ་རེད་ཟེར་ན་ག་ལ་འགྲིག རྒྱལ་རོང་གི་སྐད་དེ་ཞང་བོད་རང་སྐད་དང་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་སྤྱི་འགྲོས་དང་ཧ་ཅང་མཐུན་ནོ། །དོན་དུ་རྒྱལ་མོ་རོང་ལ་སྐད་བརྡ་གོ་བདེ་མིན་གྱི་ཡུལ་སྐད་མང་རུང་ཚང་མ་བོད་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ལས་མི་རིགས་གཞན་པའི་སྐད་མིན་པ་ཁོ་ཐག་ཆོད་དོ། །
སི་ཏུ་པཎ་ཆེན་གྱི་《སུམ་རྟགས་འགྲེལ་ཆེན》ལས། ཁམས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཨ་མདོ་དང་རྒྱལ་རོང་སོགས་བྱང་ཤར་གྱི་ས་ཆ་རྣམས་སུ་འཁོད་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་ལའང་གནའ་བོའི་དུས་སུ་ཡུལ་དབུས་ནས་བྱུང་བའི་ཀློག་ཚུལ་མ་ཉམས་པ་ཡིན་གྲགས་པའི་ཡི་གེ་འདོན་ཚུལ་དང་། དེ་དག་གི་ཡུལ་སྐད་བཅས་ལའང་ཅུང་ཉམས་ཆེ་ཙམ་ལས་འཕུལ་རྟེན་སོགས་སྒྲ་དག་པར་འདོན་པ་བྱུང་བ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་ཅེས་གསུངས་སོ། །མཁས་དབང་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་གྱིས་ཀྱང་མ་གཞི་རྒྱལ་རོང་གི་སྐད་འདི་བོད་སྐད་རང་ཡིན་པ་ངེད་ཅག་བོད་རང་མཚན་པ་དང་བོད་ཡིག་ཤེས་པ་དག་གིས་བལྟས་ན་ཤིན་ཏུ་གསལ། བོད་སྐད་དང་བོད་ཡིག་མི་ཤེས་ཤིང་། རྒྱལ་རོང་གི་སྐད་ཀྱང་མི་ཤེས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་བྱུང་རྒྱལ་དུ་སྨྲ་བས་དོན་དངོས་ལྕགས་ལྟ་བུ་དག་བསྒྱུར་ག་ལ་ནུས་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཧ་ཅང་རྒྱུ་མཚན་དང་ལྡན་ནོ། །དེང་སྐབས་བོད་ཡིག་དང་རྒྱལ་རོང་སྐད་ཙམ་མི་ཤེས་མཁན་གྱིས་རྒྱལ་རོང་བོད་རིགས་མ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱལ་རོང་སྐད་དེ་བོད་སྐད་མ་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་བཞིན་འདུག དཔེར་ན། ལོ་ཤས་སྔོན་དུ་འབར་ཁམས་དགེ་འོས་སློབ་གྲྭའི་རྒྱ་རིགས་དགེ་རྒན་ལིང་ཤམ་རུང་ཞེས་པས་རྒྱལ་རོང་སྐད་དེ་བོད་སྐད་མ་ཡིན་ཞེས་པའི་དེབ་ཅིག་བརྩམས་ནས་དཔེ་སྐྲུན་བྱེད་གྲབས་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ། ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་བཙན་ལྷ་ངག་དབང་གིས་ཞང་ཞུང་དང་རྒྱལ་རོང་སྐད་ཀྱི་ཚིག་མཛོད་ཅིག་པར་དུ་བསྐྲུན་པ་མཐོང་དུས་ཁོའི་དེབ་དེ་པར་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུའི་སྤོབས་པ་ཡེ་ནས་ཉམས་སོ། །མ་འོངས་པ་ལའང་དེ་ནང་བཞིན་གྱི་གནས་ཚུལ་འབུད་སྲིད་པ་ནི་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ནང་བཞིན་ལགས།
རྒྱལ་རོང་གི་ཡི་གེ་ནི་ཞང་ཞུང་གི་ཡི་གེ་ཡིན་པ་བཤད་མ་དགོས་པར་གསལ་ཞིང་། རྒྱལ་རོང་ནི་ཡ་ཐོག་དུས་ནས་ཞང་ཞུང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པས་སྐབས་དེར་སྤྱོད་རྒྱུའི་ཡི་གེ་ནི་ཞང་ཞུང་གི་དུས་རབས་རིམ་བྱུང་གི་ཡི་གེ་ཡིན་པར་སྨོས་མ་དགོས། ཞང་ཞུང་གི་ཡི་གེ་བྱུང་ཚུལ་ནི《ལེགས་བཤད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད》དང་ནམ་མཁའི་ནོར་བུའི《ཞང་བོད་གནའ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནོར་བུའི་མེ་ལོང》སོགས་ལས་བོད་ཀྱི་ཡི་གེ་ནི་མི་ལོ་སུམ་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་ཙམ་གྱི་སྔོན་རོལ་ནས་བོན་གྱི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེས་ཡི་གེའི་སྲོལ་གསར་བ་བཏོད་ཚུལ་ཞིབ་པར་གསུངས་ཡོད། གཞན་ཡང་། མདོ་ལས། ཡི་གེ་སུམ་ཅུ་བོན་གྱི་ཁོག་ཡང་ཕུབ། །མགོ་ཡིས་ལམ་དྲངས་ཤད་ཀྱིས་མདོར་ཡང་བཅད། །ཚེག་གིས་བར་ཕྱེ་མི་འཁྲུགས་གསལ་བར་སྙོམས། །གུག་འགྲེང་ན་རོ་ཞབས་ཀྱུ་ཡ་སྟ་ཡིས། །སྐབས་སྦྱོར་དོན་དུ་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཏགས། །ཞེས་པས་དག་པ་ལྷའི་ཡི་གེ་སྟག་གཟིག་སྤུངས་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར། དེ་ཞང་ཞུང་ཡིག་རྒན་དུ་བསྒྱུར། དེ་སྨར་སྦྲག་ཏུ་བསྒྱུར་ཞེས་སོགས་རྒྱས་པར་གསུངས་ཟིན་པས་འདིར་མ་སྤྲོས། ད་ལྟ་རྒྱལ་རོང་གི་བོན་པོའི་དགོན་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་སྟེང་དང་ནང་གི་གདུང་མའི་སྟེང་ལ་ཡི་གེ་སུམ་ཕབས་ཤིག་འབྲི་སྲོལ་ཡོད་པ་ནི་ཐོག་མར་སྟག་གཟིག་སྤུངས་ཡིག་དང་། དེའི་འོག་སྨར་ཆེན་ནམ་སྨར་ཆུང་། དེའི་འོག་ད་ལྟའི་བོད་ཡིག་འབྲི་སྲོལ་འདུག་པ་ཁོ་ནས་སྔོན་ཆད་ཞང་ཞུང་གི་ཡི་གེ་སྟག་གཟིག་སྤུངས་ཡིག་དང་། སྨར་ཆེན་སྨར་ཆུང་སོགས་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ། གནས་འགོ་སྤྲུལ་སྐུས་སྔོན་ཆད་བྲག་ཁུང་ནང་དུ་སྦས་པའི་རྒྱལ་རོང་ཡུལ་གྱི་དཔེ་རྙིང་ཤོག་གྲངས་སུམ་ཁྲི་ཙམ་ཉར་ཚགས་བྱས་ཡོད་པའི་ནང་དུ་སྨར་ཆེན་སྨར་ཆུང་གིས་བྲིས་པ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ད་ལྟའང་མཐོང་ཐུབ། ད་དུང་རྒྱལ་རོང་ཡུལ་དུ་ཞང་ཞུང་ཡི་གེ་སྨར་ཆེན་སྨར་ཆུང་སོགས་ལས་གཞན་པའི་ས་གནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིག་གཟུགས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ད་ལྟ་མཐོང་བཞིན་པའི་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་དུ་རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང་གི་ཡི་གེ་ཞེས་པའི་ཀ་དཔེ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལགས། དོན་དངོས་ཡི་གེ་དེ་དུས་རབས་གང་ཞིག་ཏུ་དར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཁ་གསལ་པོ་མི་འདུག་རུང་། མཁས་དབང་བཙན་ལྷ་ངག་དབང་གིས་ཡི་གེ་དེ་ནི་བེེ་རོ་ཙ་ན་ནས་བརྩམས་པ་ཡིན་པའི་བཤད་སྲོལ་འདུག་གསུངས། གཞན་རྡོ་རིང་པཎྚིཏའི་རྣམ་ཐར་ནང་ཁོང་གིས་རྡོ་རིང་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་ལས་རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང་གི་ཡི་གེ་སྦྱོང་ཚུལ་བཀོད་འདུག གནས་འགོ་དགོན་པའི་མཆོག་སྤྲུལ་ངག་དབང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་ན་སྔོན་ཆད་རྒྱལ་རོང་དུ་ཤིང་ཐུར་བསྒྲིགས་ནས་སྦྱོང་རྒྱུའི་ཡི་གེ་ཞིག་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་གསུང་གིན་འདུག དེ་ནི་ཕལ་ཆེར་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་གི་རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང་གི་ཡི་གེ་དེ་ཡིན་པ་འདྲ་སྙམ།
