བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བའང་མེ་དང་འབྲེལ་བ་དམ་པོ་ཡོད་དེ། བོད་མིའི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་མེ་ལ་ཟས་རིགས་སོགས་གཡོས་སྦྱོར་བྱེད་པའི་སྤྱི་མཐུན་གྱི་རིན་ཐང་ལས་གཞན། མེ་ལ་བརྟེན་ནས་མནོལ་གྲིབ་སེལ་བ། གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བྱ་བ་དམག་འདྲེན་གཡུལ་འགྱེད་བྱེད་པའི་སྐབས་ལ་མེ་བརྡ་གཏོང་བ། ལྷ་བསང་གཏོང་བ། མེ་ཐོ་སློང་བ། སྦྱིན་སྲེག་བྱེད་པ་སོགས་དེ་དག་ནི་མེ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་ལ། དེ་ཡང་དམངས་ཁྲོད་ཆོས་ལུགས་ནང་དུ་ཡུལ་ལྷ་དང་། ཆུ་ལྷ། ཤིང་ལྷ། མེ་ལྷ། གནས་རི་གཞི་བདག རླུང་ལྷ་སོགས་ལྷ་རིགས་མང་པོ་ཐོན་དོན་ནི་དངོས་ཟོག་ཐམས་ཅད་ལ་བླ་སྲོག་གམ་བདག་པོ་ཡོད་པར་འདོད་པའི་གདོད་མའི་བསམ་བློ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད།
སྲིད་པ་རྒྱུད་ཀྱི་བོན་ལས་སེལ་གྱི་ཆོ་གའི་ལག་ལེན་སྐོར་ནས་སེལ་གྱི་སྒོ་ཅི་སྙེད་ཅིག་བཞུགས་པ་དེ་རྣམས་ལས་དེང་དུས་བན་བོན་ཐུན་མོང་ལ་ཤིན་ཏུ་གྲགས་ཆེ་བའི་སེལ་སྒོ་ནི་བསང་གི་རིགས་རྣམས་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལས་བསལ་བྱ་ནི་མནོལ་གྲིབ་སོགས་མི་གཙང་བའི་རིགས་རྣམས་ཡིན་པ་དང་སེལ་བྱེད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ནི་བསང་དང་ཚན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ཡིན།
ཐབ་ལྷའི་ངོས་འཛིན་སྐོར།
མེ་ཐབ་ལ་དྲངས་པ་ནས་རིམ་བཞིན་ཐབ་ཀ་ལའང་བདག་པོ་བྱེད་མཁན་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད། བོད་མིའི་འདུ་ཤེས་སུ་ཐབ་དེ་ལ་ལྷ་ཞིག་གིས་སྲུང་བའམ་བདག་པོ་བྱེད་པར་འདོད་པས། དེ་ལ་མི་འགོང་བ་དང་དེ་མཐུན་གྱི་མཆོད་གསོལ་བྱེད་སྲོལ་ཡང་ཆགས་ཡོད་པ་ལྟར་རེད། དེ་ལས་ཐབ་ལྷའི་ངོས་འཛིན་ཐད་ནས་རོང་ཁུལ་གྱི་མི་དམངས་ལ་ཐབ་ལྷ་ཞེས་མིང་གི་བརྡ་ཙམ་བསྟན་པས་སྐུ་དང་གཟུགས་སོགས་བསྟན་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་ཀུན་གྱིས་ཐབ་ཀའི་བདག་པོའམ་ཐབ་ཀར་གནས་པའི་ལྷ་ཞིག་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་འཛིན། དེ་ཡང་ལྷ་ཞེས་འབོད་པ་འདི་ལ་མྱང་འདས་ཀྱི་ལྷ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་ཞེས་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་འདིར་ཐབ་ལྷ་ཞེས་འབོད་པའི་ལྷ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་ལ་གོ་བ་ཡིན།
ཡང་ས་ཆ་ལ་ལའི་བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་དུ་མི་དང་དུད་འགྲོའི་ནད་ཅི་སྙེད་ཅིག་ཀླུ་ནད་དུ་ངོས་འཛིན་སྲོལ་འདུག་ལ། རྒྱ་མཚོ་ནི་ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་པོ་དང་དེ་ཡི་འཁོར་རྣམས་འདུག་པའི་གནས་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཀླུ་ཆུང་ངུ་ཅི་སྙེད་ཅིག་ཁྱིམ་གྱི་ཐབ་དང་། ཆུ་ཡི་འགྲམ། ཤིང་གི་རྩ་བ་སོགས་ལ་གནས་པར་ངོས་བཟུང་ནས། དེའི་ཕྱོགས་སུ་གཙང་སྦྲ་ལེགས་པོ་བྱེད་པར་མ་ཟད། ཆུ་དང་ཤིང་གི་འགྲམ་དུ་ཆབ་ཆེན་དང་ཆབ་ཆུང་གཏོང་བར་འཛེམ་བྱ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཅེས་ཐབ་ལ་གནས་པ་ནི་ཀླུ་ཆུང་ངུ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་ཡོད་མོད། འདིར་རོང་ཁུལ་གྱི་མི་རྣམས་ལ་མཚོན་ན་ཐབ་ལྷ་ཞེས་པ་ནི་ལྷ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་པ་ལས་ཀླུ་ཡིན་པའི་བཤད་སྲོལ་མི་འདུག
ཐབ་ཀའི་ནང་ལ་དམར་ཟས་རིགས་མི་འཕེན་པ་དང་སྐྲ་སོགས་མི་གཙང་བའི་རིགས་ཀྱང་འཕེན་མི་རུང་ལ། གལ་ཏེ་མི་གཙང་བར་བྱས་ན་ཁྱིམ་ལ་བཀྲ་མི་ཤིས་པའམ་མི་ལ་གནོད་པ་འབྱུང་བར་འདོད། དེ་བས་ཕྱིའི་རྣམ་པའི་ཆ་ནས་མེ་གསོ་ཐབས་དང་ཁང་པའི་ཇུས་འགོད་སོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་གང་རུང་གི་དབང་གིས་ཐབ་ཀའི་བཟོ་དབྱིབས་དང་ནུས་པ་སོགས་ལ་མི་རིགས་སོ་སོར་རང་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་ལས་གཞན། མི་རིགས་སོ་སོའི་ཐབ་ཀའི་ངོས་འཛིན་སྟངས་ཐད་ནས་ཀྱང་མི་འདྲ་བ་ཡོད།
ཐབ་ལྷ་གསོལ་བའི་སྐོར།
དེ་ཡང་ཁུ་བྱུག་སྔོན་མོའི་སྒྲ་དབྱངས་ལས། ད་ནི་བརྟན་ནོ་བྱེད་དེ་འདི་སྐད་དོ། །ཡོན་བདག་ཕོ་མོ་དད་ལྡན་ལ། །ཚེ་སྲོག་དབང་ཐང་རྒྱས་པ་དང་། །མི་ནོར་ཟས་བཅུད་བརྟན་པར་ཤོག །ཕོ་སྲོག་གསེར་ཀ་མ་ཆག་བརྟན། །མོ་སྲོག་གཡུ་གདུང་མ་ཚིག་བརྟན། །ཕུག་ལྷ་འོད་འབར་ཡར་ལ་བརྟན། །འོད་ལྷ་འོད་ཁྱུག་དེ་ལ་བརྟན། །ཞིང་ལྷ་ཚངས་པ་དེ་ནི་བརྟན། །ཐབ་ལྷ་ཡུ་མོ་དེ་ནི་བརྟན། །སྒོ་ལྷ་སྟག་གཡག་དེ་ནི་བརྟན། །ཡོན་བདག་སྤྱི་བོའི་གཙུག་རུམ་ན། །ལྷ་ནི་སྤྱི་གསས་ཁོར་བུ་བཞུགས། །ལྷ་ནི་དེ་བཞུགས་དེ་ལ་བརྟན། །སྐྱིད་ལ་ལོ་བརྒྱ་ཐུབ་པར་བརྟན། །དགའ་ལ་སྟོན་བརྒྱ་མཐོང་བར་བརྟན། །ཞེས་བོད་སྤྱི་པའི་དྲན་ཤེས་ལྟར་ན་གནའ་བོའི་བོན་ལུགས་ཞེས་པའི་ཆོས་ལུགས་དེ་ནི་ཡར་ལྷ་ལ་མཆོད་པ་དང་མར་འདྲེ་ལ་གླུད་རྫོངས་པའི་ཆོ་གའི་ནང་དོན་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་ཆོས་ལུགས་ཤིག་ཡིན་ལ། མི་ཡི་མནོལ་གྲིབ་སེལ་ཚུལ་རིགས་བཞི་སྐོར་ནས་སྤེལ་བའི་ཆོས་ལུགས་ཆོ་གའི་ཁྲོད་དུའང་ཐབ་ལྷ་ཡུ་མོ་ཞེས་ངོས་འཛིན་ཚུལ་ཡོད།
དེ་ཡང་ད་ལྟའི་དུས་སུ་ཐབ་ལྷ་གསོལ་བའི་ཆོ་ག་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་གཞན་དང་འདྲ་བར་གཟབ་རྒྱས་སོགས་མིན་ཡང་དེ་ལ་སྟབས་བདེའི་ཆོ་ག་ཞིག་ཡོད་དེ། ལོ་རེའི་ལོ་གསར་ཚེས་པའི་གྲ་སྒྲིག་གོ་རིམ་ནང་གོ་རེ་དམར་པོ་སྟེ། སྣུམ་མོག་བཟོ་སྐབས་སྣུམ་གྱི་གོ་རེ་མགོ་མ་ཐབ་ཀའི་མེ་ལ་དྲངས་ནས་ཐབ་ལྷ་ལ་མཆོད་སྲོལ་ཡོད། གཞན་ཡང་ལོ་རེའི་གནམ་ལོ་གསར་ཚེས་ཀྱི་ལུགས་རྙིང་གི་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚེས་ཉེར་གསུམ་དང་ཉེར་བཞི་ཉིན་གང་རུང་ལ་ཐབ་ཀར་འཇིམ་བག་གསར་དུ་བྱུགས་ནས་མཛེས་པར་བྱེད་ལ། ཡང་ཨ་མདོའི་རེབ་གོང་གི་ས་ཆ་ཁ་ཤས་སུ་ལོ་གསར་ཚེས་གཅིག་ཉིན་ཟས་ཀྱི་མགོ་མ་ཐབ་ཀར་དྲངས་པ་དང་ཐབ་ལྷ་གཡང་མོ་ཞེས་ཐབ་ཀ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའི་སྲོལ་ཡང་ཡོད་པར་བཞེད། ཨ་མདོའི་ཁྲི་ཀ་སོགས་སུ་ཐབ་ལྷ་ཡུར་མོའམ་མྱུར་མོ་ཞེས་ཐབ་ལྷ་ནི་ཧ་ཅང་སྐྱེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན། ཡིན་ཡང་དེ་ལ་འདོན་པ་སོགས་དམིགས་སུ་འདོན་རྒྱུ་མེད། རོང་ཁུལ་ནས་ཐབ་ལྷ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པར་ངོས་འཛིན། དེར་དད་མོས་དང་གསོལ་མཆོད་བྱེད་པ་དེ་ཡང་ཚེ་འདིའི་མིག་སྔའི་ཁེ་ཕན་ནམ་བདེ་སྡུག་གི་ཆེད་དུ་ཡིན། ཐབ་ལྷ་ཞེས་འབོད་པ་ལས་མཐོང་བའི་གཟུགས་བསྟན་དུ་མེད་ཀྱང་གལ་ཏེ་ཐབ་ལྷ་མི་མཆོད་པ་དང་ཐབ་ཀར་མི་གཙང་བའི་དངོས་པོ་གང་རུང་འཕངས་པ་ཡིན་ན་ཁྱིམ་ལ་བཀྲ་མི་ཤིས་པའི་དོན་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ཡིན།
ཐབ་ལྷའི་དད་མོས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས།
བོད་ཀྱི་ཐབ་ལྷ་མཆོད་པ་འདི་ནི་མང་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཆོས་ལུགས་ཤིག་སྟེ། དེ་ལ་ས་གནས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་ཁེ་ཕན་གྱི་རང་བཞིན་དང་འཇིག་རྟེན་སྐྱ་མིའི་རང་བཞིན་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ་སྟེ། གཅིག དམངས་ཕལ་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ལུགས་ལ་མོས་པ་དང་དད་གུས་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཡིན། གཉིས། ཆོས་ལུགས་ཆོ་གའི་བྱེད་པོ་དང་བྱེད་སྒོའི་ནང་བཞུགས་མཁན་གཙོ་བོ་སྐྱ་མི་ལས་གྲུབ་ཅིང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དམིགས་པའང་གཙོ་བོ་ཚེ་འདིའི་མིག་སྔའི་ཁེ་ཕན་དང་བདེ་སྡུག་ལ་ཕྱོགས་པ་ཞིག་ཡིན། གསུམ། དེ་ཉིད་བན་བོན་གྱི་ཆོས་ལུགས་དང་འགལ་མེད་མཉམ་གནས་སམ་བན་བོན་གང་རུང་གི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་དམངས་ཁྲོད་དུ་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་གནས་པ། བཞི། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་ཁག་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་དཔེ་རྒྱུན་བསྟན་རྒྱུ་མེད་ཅིང་། ཆོས་ལུགས་རང་ངོས་མ་ལག་ཅན་དུ་འགྱུར་ཐུབ་མེད། ལྔ། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཕྱིའི་རྣམ་པ་དང་ནང་དོན་གང་ཅིར་བན་བོན་གཉིས་ཀའི་ཤན་ཞུགས་ནས་འབྲས་བུ་ཕུང་གསུམ་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་དོན་དུ་དེ་གཉིས་ཀའི་ཁོངས་སུ་མི་གཏོགས་པ་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལྡན།
ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རིག་གནས་ཀྱི་གསར་སྐྲུན་ནུས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐབ་ཀར་རིགས་མང་པོ་བྱུང་ཡོད་དེ། ཁང་ཁྱིམ་གྱི་བཀོད་སྒྲིག་མི་འདྲ་བ་གཞིར་བཟུང་ནས་ལྷས་ར་ཡི་གནས་གང་རུང་ཞིག་ནས་དབྱར་ཐབ་ཅེས་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁ་ཟས་གཡོ་སྐོལ་བྱེད་སའི་ཐབ་ཀ་སྟབས་བདེ་ཞིག་བྱེད་སྲོལ་བྱུང་ཡོད། དེ་ནི་ཁང་ཁྱིམ་ནང་གི་ཐབ་ཀ་ལྟ་བུའི་བརྩི་མཐོང་ཆེན་པོ་མི་བྱེད་ལ་སྤྱིར་བཏང་དུ་ཐབ་ཀའི་མདུན་དུ་མེ་ར་མེད་ལ། གཙང་སྦྲའི་ཆ་ནས་ཀྱང་དང་དོད་དེ་འདྲ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་བཞིན་ཐབ་ལྷ་ལ་གསོལ་བའི་སྲོལ་ཡང་མེད།གཞན་ཞིག་ནི་ལྕགས་ཐབ་སོགས་དེང་སྐབས་ཀྱི་སྟབས་བདེའི་ཐབ་ཀའི་རིགས་ཐོན་པས་སྔར་གྱི་ཚབ་བྱས་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། ཐབ་ཀ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐ་སྙད་སྐོར་ཞིག་རིམ་བཞིན་ཉམས་པ་སྟེ། གོ་ཁ། ཐབ་ཁུང་། ཐབ་གཉའ། མེ་ར། གོ་ཁའི་འདབས་དང་ཕུགས་སོགས་རིམ་བཞིན་མི་བཀོལ་བ་ལྟ་བུ། གཞན་ཡང་འདུག་གནས་ཐད་ནས་སྤྱིར་སྐྱེས་པ་དང་མགྲོན་པོ་སོགས་གོ་ཁའི་ཕུགས་ལ་འདུག་པའི་སྡོད་སྟངས་ཐད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་ཉམས་པ། ད་ལྟའི་དུས་སུ་ལྕགས་ཐབ་བཙུགས་ཡོད་པའི་ཁང་ཁྱིམ་ལས་སྤྱིར་ལྕགས་ཐབ་ཀྱི་མཐའ་སྐོར་ནས་འདུག་པ་ལས་ཡར་དང་མར་གྱི་བར་སྟོང་གི་ཁྱད་པར་དེ་ཙམ་མི་འབྱེད། གཞན་ད་དུང་ཐབ་ལྷའི་ངོས་འཛིན་ཐད་ནས་ཀྱང་སྔར་དང་འདྲ་བར་དང་དོད་ཆེན་པོ་མེད་པའམ་དེ་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་ཀྱང་མག་མོག་ཏུ་གྱུར་འདུག་ལ་རིམ་བཞིན་དེར་གསོལ་མཆོད་བྱེད་པའི་ལུགས་དེའང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །