༄༅།། གསར་དུ་རྙེད་པའི་བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་ཅེས་པའི་དཔེ་རྙིང་ཞིག་དང་དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་སྲུང་གི་ཁྱིམ་རྒྱུད་ལ་བསྐྱར་དུ་དཔྱད་པ།

འཇད་པ་དཔལ་ལྡན་ཚེ་རིང་། རྩོམ་སྒྲིག་པ།ཚེ་དཔལ། ཡོང་ཁུངས།ཀྲུང་གོ་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ། སྤེལ་དུས། 03-12


འཇད་པ་དཔལ་ལྡན་ཚེ་རིང་།
ནང་དོན་གནད་བསྡུས།  དཔྱད་རྩོམ་འདིར་གཙོ་བོ་བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་མེད་ན་མེད་པའི་བློན་པོ་བཞིའི་གྲས་མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་སྲུང་གི་འཁྲུངས་ཡུལ་དང་རུས་ཁུངས་བཅས་ལ་བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་རྣམ་དཔྱོད་སྨྲ་བའི་སྒོ་འབྱེད་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་ཞེས་པའི་དཔེ་རྙིང་བྲིས་མ་ཁུངས་བཙན་ཞིག་ཡོད་པ་ཞིབ་གསལ་ངོ་སྤྱོད་དང་། དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་དཔྱད་གཞི་ཁག་གཞིར་བྱས་བཟུང་ཞིང་། ཡུལ་དངོས་སུ་བསྐྱོད་དེ་མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་སྲུང་གི་འཁྲུངས་ཡུལ་དེ་བཞད་མཐོང་སྨོན་རྫོང་ཁོངས་གླང་མ་ཆུ་ཚན་གྱི་འགྲམ་དུ་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གི་རུས་བརྒྱུད་དེ་ཡང་བཞད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་དམུ་རིགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་འཁྲུངས་པ་སོགས་རྟོག་ཞིབ་བྱས་པའི་སྐོར་བརྗོད་ཁུལ་བྱས་ཡོད།
བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ། བཞད་ལུང་། མགར་སྟོང་བཙན། དམུ་རིགས།
གཅིག གླེང་གཞི།
          བོད་ཀྱི་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པའི་སྐུ་དུས་སུ་མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་ཆམ་ལ་ཕབ་ཅིང་། རྒྱ་བལ་གྱི་བཙུན་མོ་ཐབས་ཀྱིས་བསུས། བོད་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་ཁམས་སྟོབས་འབྱོར་མངའ་ཐང་རྒྱས་པར་མཛད་རྗེས་བླ་ན་མེད་པའི་བློན་པོ་རིག་པ་ཅན་མགར་སྟོང་བཙན་གྱི་སྐུ་ཚེའི་མཛད་པ་བསམ་གྱི་མི་ཁྱབ་པ་བྱུང་བ་དག བོད་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ནང་གསལ་པོར་བསྟན་ཡོད་ལ། ཕྱིས་བྱོན་རྒྱ་བོད་མཁས་པ་ཇི་སྙིད་ཅིག་གིས་མགྲིན་དབྱངས་གཅིག་དུ་བསྔགས་པ་འདི་ནི་ངེས་པ་དོན་ལ་གནས་པ་ཡིན་གྱི་གཅམ་བུའི་ཚིག་གིས་ཟོལ་བསྟོད་བྱས་པ་ནི་ག་ལ་ཡིན། ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་ནང་མགར་སྟོང་བཙན་གྱི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། བློན་པོ་དེའི་རུས་ཁུངས་ཐད་ལ་བཞེད་པ་མ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ཀྱང་། མང་ཆེ་བས་བོད་ཀྱི་རུས་ཆེན་བཞིའི་ཡ་གྱལ་རྨུའམ་དམུ་རིགས་ལས་མཆེད་པ་གཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། འཁྲུངས་ཡུལ་སྐོར་ལ་ད་བར་དུ་རྒན་པོའི་ངག་རྒྱུན་ཐར་ཐོར་ཙམ་དང་། གནའ་ཤུལ་དུ་གྲགས་པའི་གྱང་རོ་ཁ་ཤས། མགར་ཞེས་པའི་ཚིག་ཙམ་ཡོད་པའི་གྲོང་མིང་འགའ་ལ་གཞི་གཅོལ་བ་ལས་ཁུངས་བཙན་གྱི་ཡིག་ཆ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱས་ནས་ར་འཕྲོད་ཐུབ་པ་ད་ཕན་བྱུང་མེད། དཔྱད་རྩོམ་འདིར་བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་རྣམ་དཔྱོད་སྨྲ་བའི་སྒོ་འབྱེད་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་ཟེར་བའི་དཔེ་རྙིང་བྲིས་མ་ཁུངས་བཙན་ཞིག་གཞིར་བཟུང་ནས། ཡུལ་དངོས་སུ་རྟོག་ཞིབ་བྱས་པ་བརྒྱུད་མགར་སྟོང་བཙན་གྱི་འཁྲུངས་ཡུལ་བཞད་ཀྱི་གླང་མ་ཆུ་ཚན་འགྲམ་དུ་ཡིན་པའི་སྐོར་རགས་བསྡུས་གླེང་ཁུལ་བྱའོ།།
ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་བདེ་གསུམ་དགེ་ལམ་སྒོ་མཆོར་ལྡེབ་རིས་ནང་གྱི་བློན་མགར་སྟོང་བཙན་རྒྱ་ནག་ཕོ་བྲང་དུ་རྩལ་འགྲན་པའི་རྣམ་པ།
གཉིས། གསར་རྙེད་བྱུང་བའི་བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་རྣམ་དཔྱོད་སྨྲ་བའི་སྒོ་འབྱེད་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་ཞེས་པའི་དཔེ་རྙིང་གི་སྐོར།
          སྤྱི་ལོ་༢༠༡༣ལོ་ནས་རང་ཉིད་སྐབས་དང་པོའི་རྒྱལ་ཡོངས་སྤོ་རུང་བའི་རིག་དངོས་ཡོངས་བཤེར་སྐོར་ལ་ལས་ཞུགས་བྱེད་སྐབས། བོད་ཀྱི་ས་གནས་དང་དགོན་ཁག་མང་པོར་དངོས་སུ་བསྐྱོད་པའི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས། དགོན་སྡེ་ཁག་དང་ས་གནས་སོ་སོའི་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་རྟོགས་བྱ་རྒྱུར་ཅུང་ཙམ་དོ་སྣང་བྱས་ཡོད། དེའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་རྩ་ཆེའི་རིག་དངོས་སྐུ་འདྲ་དང་། ཞལ་ཐང་། ཆོས་སྤྱོད་ཡོ་ཆས། དེ་མིན་དམངས་སྲོལ་རིག་དངོས་རྩ་ཆེན་དག་རེ་རེ་བཞིན་ལག་ཟུང་གི་རེག་ཙམ་བྱེད་པའི་སྐལ་པ་བྱུང་ལ། གནའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་དཔེ་རྙིང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཀྱང་དངོས་སུ་ཞལ་མཇལ་བྱུང་། དེའི་ཁྲོད་ནས་བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་རྣམ་དཔྱོད་སྨྲ་བའི་སྒོ་འབྱེད་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་ཞེས་པའི་དཔེ་རྙིང་ནང་། ད་ལྟའི་བོད་ལྗོངས་གཞིས་ཀ་རྩེ་ས་གནས་བཞད་མཐོང་སྨོན་རྫོང་གི་ལོ་ངོ་བདུན་བརྒྱའི་གཡས་གཡོན་གྱི་ཞིབ་ཕྲའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། དེ་བཞིན་ཐོག་མར་འཛམ་བུ་གླིང་གི་ཆགས་ཚུལ་དང་། བོད་ཡུལ་ཁ་བ་གངས་ཅན་གྱི་སྐོར། དེ་ནས་རིམ་པས་བཞད་ལུང་སྐྱ་མོ་དངུལ་དཀར་ཀྱི་ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་གལ་ཆེའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་འཁོད་འདུག གཞུང་འདིའི་ནང་འཁོད་པར་བོད་ཁ་བ་གངས་ཅན་འདིར་མཁས་ཆེན་གནམ་གྱིས་ས་བཀབ་པ་ལྟ་བུ་ནས་བཞད་ལུང་འདིར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གྲགས་ཆེ་བའི་པཎ་གྲུབ་ཇི་ཉིད་ཅིག་བྱོན་ཚུལ་དང་། བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་སྐབས་བསམ་ཡས་སུ་བོད་ཀྱི་གྲྭ་བཙུན་དང་པོ་སད་མི་བདུན་གྱི་ཡ་གྱལ་བསྟན་པའི་མེ་རོ་སྨད་ནས་གསོས་མཁན། བསྟན་པའི་རྩ་མི་གསུམ་གྱི་ནང་ཚན། བོ་དོང་ཆོས་འབྱུང་སོགས་སུ་གསུངས་པའི་འཇད་③མི་གཙང་རབ་གསལ་དང་། འཇད་པ་སྟོན་སྐྱབས་དང་འཇད་པ་གཞོན་བྱང་། ཇོ་བོ་རྗེ་ཨ་ཏི་ཤའི་སློབ་མ་འགོས་ལོ་ཙཱ་བ། དཔའ་ཁང་ལོ་ཙཱ་བ། དངུལ་ཆུ་དྷ་རྨ་བྷ་དྲ། དངུལ་ཆུ་དབྱངས་ཅན་གྲུབ་པའི་རྡོ་རྗེ། རྒྱལ་བ་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ། དེ་བཞིན་མང་སྲོང་མང་བཙན་གྱི་སྲས་འདུས་སྲོང་མང་པོ་རྗེའམ་སད་ན་ལེགས་འབྱིན་སྐབས་ཀྱི་རྩལ་པོ་ཆེ་མི་བདུན་གྱི་ནང་ནས། སེང་གེ་དཀར་མོའི་རྣ་བ་ནས་བཟུང་ནས་ཁྲིད་མཁན་ཨ་རྒོད་ལྡོང་བཙན་དང་། གླང་པོ་ཆེའི་ཕྲུ་གུ་གསོན་པོ་སྤང་དུ་ཁུར་མཁན་རྔོག་རིང་ནག་པོ་སོགས་བཞད་ཀྱི་ལུང་པར་འཁྲུངས་པས་བཞད་བཞུང་རིག་པའི་འབྱུང་གནས་ཞེས་མིང་དོན་མཚུངས་པར་གྲུབ་ཡོད། ལྷག་པར་བོད་བཙན་པོའི་བློན་པོ་གྲགས་ཆེ་བ་བོད་འབངས་བདེ་ལ་བཀོད་མཁན་མགར་སྟོང་བཙན་གྱི་རིགས་རུས་འཁྲུངས་ཡུལ་དང་། ཇི་ལྟར་བཙན་པོའི་བློན་པོར་གྱུར་མིན་སོགས་གསལ་པོ་འཁོད་འདུག་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་དེའི་ཐད་ཀྱི་དོགས་སློང་མང་པོ་ཞིག་ལ་གསལ་ཁ་ཆོད་ཐུབ་པའི་གལ་ཆེའི་རིན་ཐང་ལྡན་ཡོད།
          གསར་རྙེད་བྱུང་བའི་བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་ཅེས་པའི་དཔེ་རྙིང་དེའི་ནང་འཁོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་དོན་དག་ཀྱང་མཛད་པ་པོའི་རང་སྣང་ལྟར་མིན་པར་དངུལ་ཆུ་ཐོགས་མེད་མ་བྱོན་གོང་དུ་རྡོག་ཨཱརྱ་དེ་བས་མཛད་པའི་བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད། རྩིས་འདུལ་བ་འཛིན་པ་ཆེན་པོས་མཛད་པའི་བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་བཅས་གཉིས་དང་། ཕྱིས་སུ་རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད་བཟང་པོས་མཛད་པའི་དངུལ་ཆུའི་གནས་བཤད་ལས་འཕྲོས་པའི་བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་བཅས་ཁུངས་བཙན་གྱི་ཡིག་ཆ་གསུམ་ལས་བཏུས་ཞེས་གསུངས། དེ་བཞིན་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ནང་དོན་དག་ཀྱང་ཚིག་ཉུང་ལ་དོན་བསྡུས་པའི་ཐོག་ནས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང་བོན་བཅས་ཀྱི་གྲུབ་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་མ་བརྒྱུད་པ་དང་། དགོན་སྡེ། དེའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ལ་འཁྱོག་བཤད་དང་བྲལ་བའི་ངང་བདེན་དོན་གསལ་པོར་བསྟན་འདུག རྩོམ་གཤིས་དང་ཚིག་གི་སྦྱོར་སྡེབ། ཡིག་གཟུགས། ཤོག་བུ་སོགས་གང་གི་ཆ་ནས་བལྟས་ཀྱང་། སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བཅུ་དྲུག་བཅུ་བདུན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་གསལ་པོར་མངོན་ཐུབ་ཀྱི་འདུག་ལ། གཞུང་འདིར་གནའ་སྔོན་ལོ་རྒྱུས་མང་པོའི་ནང་རྩོད་པ་ཅན་གྱི་བློན་པོ་མགར་གྱི་འཁྲུངས་ཡུལ་དང་། བོ་དོང་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་པཎ་ཆེན་འབུམ་ཕྲག་གསུམ་པའི་བཤད་གྲྭའི་སྐོར། འབྲེ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་འབར་ལྟ་བུའི་ཤིན་ཏུ་གྲགས་ཉུང་བའི་མཁས་གྲུབ་མང་པོ་ཞིག་གི་ལོ་རྒྱུས་རྣམ་ཐར་གསལ་བས་ན་རིན་ཐང་གཞལ་དུ་མེད་པའི་དཔེ་རྙིང་ཞིག་ལགས་སེམས་སོ།
བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་རྣམ་དཔྱོད་སྨྲ་བའི་སྒོ་འབྱེད་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་ཞེས་པའི་དཔེ་རྙིང་བྲིས་མ།
          མཛད་པ་པོ་ནི་དཔེ་ཆེ་དེའི་མཇུག་ཏུ་རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་ཀུན་དགའ་མཆོག་གྲུབ། གྲུབ་ཆེན་ནག་པོ་སྤྱོད་པའི་སྐྱེ་བ་ཀུན་དགའ་གྲོལ་མཆོག སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཀུན་དགའ་དཔལ་བཟང་། གྲུབ་མཆོག་དམ་པ་ཀུན་དགའ་བསྟན་གསལ་དང་བློ་མཆོག་སོགས་ཀྱི་རུས་དབོན། གྲོལ་མཆོག་ཞབས་ཀྱི་ལུང་ཟིན་གྱི་མིང་ཀུན་དགའ་ཚེ་དབང་དོན་གྲུབ་མིང་གཞན་རིག་གནས་རྒྱ་མཚོའི་ཕྲེང་བ་འཛིན་པས་བརྩམས་ཞེས་ཁ་གསལ་བསྟན་འདུག་ཀྱང་། མ་དཔེ་དེ་བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་པར་སྐྲུན་བྱེད་དུས་གང་ཉིད་ཀྱི་བཤེས་གཉེན་ཇོ་ནང་ཀུན་དགའ་སྒྲོལ་མཆོག་ཞབས་སྤྱི་ལོ་༡༥༠༧ལོར་འཁྲུངས་པ་དང་། སྤྱི་ལོ་༡༥༦༦ལོར་དགོངས་པ་རྫོགས་པ་ལས་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བཅུ་དྲུག་ནང་དུ་བྱོན་པར་ངེས་ཏེ། །གཞུང་འདིའི་ནང་དོན་ཐད་ནས་ཁོང་ནི་སྤྱིར་ལོ་རྒྱུས་ལ་མཐོང་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། ཤེས་བྱ་རྒྱ་ཆེར་སྤྱན་དཀྱུས་ཡངས་པ། ཀུན་སློང་གཟུར་བོར་གནས་པ། ལམ་སྲོལ་ཀུན་གྱི་ཁུངས་ཆོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་གཞན་འཁྲུངས་འདས་སོགས་གང་ཉིད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མ་མཇལ་བས་ཁ་ཚོན་གཅོད་པར་མ་ནུས། ཕྱིས་སུ་རང་ཉིད་གནའ་དཔེ་ལེགས་སྒྲིག་ཀྱི་སྐབས་རྗེ་ཀུན་དགའ་ཚེ་དབང་དོན་གྲུབ་ནས་མཛད་པའི་གཞུང་གཞན་དབུ་ཤོག་ཏུ་ལོ་གསར་སོགས་ཕུན་གསུམ་ཚོགས་པའི་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་བཤད་པ་ངོ་མཚར་བའི་བློ་ཡི་འདབ་རྒྱ་མཛུམ་པའི་ལེགས་བཤད་ཅེས་པའི་མཇུག་བྱང་དུ་གཉག་སྟོན་ཤཱཀྱ་མུ་ནེའི་རིགས་བརྒྱུད་འཆི་མེད་གནས་ལས་འོངས་ཞེས་དང་རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་ཀུན་དགའ་མཆོག་གྲུབ། གྲུབ་ཆེན་ནག་པོ་སྤྱོད་པའི་སྐྱེ་བ་ཀུན་དགའ་གྲོལ་མཆོག སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཀུན་དགའ་དཔལ་བཟང་། གྲུབ་མཆོག་དམ་པ་ཀུན་དགའ་བསྟན་གསལ་དང་བློ་མཆོག་སོགས་ཀྱི་རུས་དབོན། གྲོལ་མཆོག་ཞབས་ཀྱི་ལུང་ཟིན་གྱི་མིང་ཀུན་དགའ་ཚེ་དབང་དོན་གྲུབ། མིང་གཞན་རིག་གནས་རྒྱ་མཚོའི་ཕྲེང་བ་འཛིན་པའམ་བྱང་སྨོན་གྲོང་ལོ་ཙཱ་བར་གྲགས་པས་ཕོ་བྲང་བསམ་གྲུབ་རྩེའི་དཔེ་དཀར་ཕུན་གླིང་གི་སྨོན་གྲོ་ཤག་ཏུ་རྫོགས་པར་བརྩམས་ཞེས་མཛད་པ་པོ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་སྨོན་གྲོང་ཡབ་སྲས་ནས་ཡབ་ཀུན་དགའ་ཚེ་དབང་དོན་གྲུབ་ཡིན་པ་ར་འཕྲོད་བྱུང་གསལ་པོར་། སྲས་འཇམ་དབྱངས་དབང་རྒྱལ་རྡོ་རྗེ་ནི་རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོའི་རིག་གནས་སོགས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་གནང་ཡོད།
གནའ་དཔེ་རྩ་ཆེན་འདི་མ་དཔེ་ཇི་བཞིན་སྤྱི་ལོ་༢༠༡༦ལོར་པར་དུ་སྐྲུན་ཡོད།
གསུམ། མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་སྲུང་གི་རུས་རྒྱུད་སྐོར་།
          དེ་ཡང་དེབ་ཐེར་རླངས་ཀྱི་པུ་ཏི་བསེ་རུ་ལས་ལར་སྐྱེས་པའི་མིས་རང་གི་སྐྱེ་རྒྱུད་མ་ཤེས་ན། ནགས་ཁུང་གི་སྤྲེའུ་འདྲ། མི་རང་གི་ཆོ་འབྲང་མ་ཤེས་ན་གཡུ་འབྲུག་ཟོལ་མ་འདྲ། ཡབ་མེས་ཀྱི་ཆེ་དགེ་ཡིག་ཚང་མ་ཤེས་ན། མོན་ཕྲུག་ཡལ་བོར་དང་འདྲ་④གསུངས་པ་ལྟར་མགར་སྟོང་བཙན་གྱི་འཁྲུངས་ཡུལ་སྐོར་ལ་ད་བར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོའི་ཁྲོད་དུ་བོད་ལྗོངས་ལྷོ་ཁ་ས་ཁུལ་ཁོངས་གཉལ་ཞེས་པར་འཁྲུངས་པའི་བཞེད་ཚུལ་དང་། ཡང་ལྷ་ས་སྟོད་ལུང་ལྡེང་ག་དགོན་གྱི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་མགར་ཚང་གོག་ཅེས་པའི་ཁྱིམ་དུ་འཁྲུངས་པ། གཞན་ཡང་འཕན་ཡུལ་སོགས་ནསའཁྲུངས་པ་སོགས་བཞེད་པ་མི་འདྲ་བ་འགའ་ཡོད་འདུག
ཐང་རྒྱལ་རབས་སུ་རྒྱ་ས་ཐབས་ཀྱི་བསུ་བར་བྱོན་སྐབས་ཀྱི་བློན་པོ་མགར།
          མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས། མིང་དུ་གདགས་པར་མ་མཛད་ན། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྨོངས་པར་གྱུར། དེ་བས་རྨོངས་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར། མགོན་པོས་མིང་དུ་གདགས་པར་མཛད། ཅེས་པ་ལྟར་བོད་མིའི་རིགས་རུས་འདོགས་ཚུལ་སྐོར་ལ་ཡང་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གཏིང་ཟབ་མོ་ཡོད། གྱི་ལུང་བཀྲ་ཤིས་རྒྱ་མཚོས་མཛད་པའི་བོད་མི་གདུང་དྲུག་གི་རུས་མཛོད་མེ་ཏོག་སྐྱེད་ཚལ་དང་། ཆོས་འབྱུང་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་སོགས་ལས་བོད་ཁ་བ་གངས་ཅན་གྱི་སྤྱི་མེས་ཆེན་པོ་ཕ་སྤྲེའུ་བྱང་ཆུབ་དང་མ་བྲག་སྲིན་མོ་གཉིས་ཀྱིས་རང་གི་རུས་རྒྱུད་སྤྲེའུ་ཕྲུག་ལྔ་བརྒྱ་རུ་འཕེལ་བ་རྣམས་སེ་དང་རྨུ་༼དམུ་༽ ལྡོང་དང་སྟོང་གི་རུས་ཆེན་བཞི་དང་། རུས་ཆུང་དབྲ་དང་འདྲུ་སྟེ་བོད་མིའུ་གདུང་དྲུག་ཏུ་བཀར་བ་དང་། དེའི་རྗེས་སུ་ཞང་པོ་རྒོ་ལྷ་རིགས་བསྣན་ཏེ་བདུན་དུ་བཀར། བོད་ཁ་བ་ཅན་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཡུལ་གྲུ་འདི་ཡང་མི་བུ་གདུང་དྲུག་ཏུ་བགོས་པ་དང་།⑤གཞན་ཡང་མི་བུ་གདུང་དྲུག་གི་དབྱེ་བ་འབྱེད་སྟངས་སྐོར་ལ་བེེ་སེར་ནང་དུ་དགའ། ལྡོང་། འབྲུ། དབྲ། ནེ་བོ། དཔལ་དང་བཅས་མི་བུ་གདུང་དྲུག་དུ་འབྱེ་ཚུལ་འདུག⑥སྐབས་སུ་བབ་པའི་བརྗོད་བྱ་ནི་གཞུང་དེའི་ནང་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་གྱི་མེད་ན་མེད་པའི་བློན་པོ་བཞི་ལས་⑦མགར་སྟོང་བཙན་གྱི་རུས་ཁུངས་ལ་ཡང་ལྷ་རིགས་སྒོ་དང་རྨུ་༼དམུ་༽ལས་མཆེད་པའི་འདོད་ཚུལ་མི་འདྲ་གཉིས་ཙམ་བྱུང་འདུག དེ་རྣམས་ཀྱང་མགར་གྱི་ཕོ་བྲང་དུ་གྲགས་པའི་གྱང་རོ་ཙམ་དང་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་ཤོད་རྒྱུན་ཙམ་ལས་མ་འདས། ལྷག་པར་མགར་སྟོང་བཙན་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་སྙན་གྲགས་ཆེ་ཞིང་། ཕོ་རྩལ་སྣ་དགུ་དང་ལྡན་པ། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ལྷག་བསམ་དང༌། ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ། སྐུ་ཚེ་གཅིག་ལ་ཡུལ་གྲུ་མང་པོར་མཛད་པ་བསྐྱངས་པས། དེང་གི་ཆར་དེའི་རིགས་རྒྱུད་ཡིན་པར་གྲགས་མཁན་མང་པོ་ཡོད་པར་ཡ་མཚན་བྱེད་དགོས་མ་མཆིས།
ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལར་བཞུགས་པའི་མགར་སྟོང་སྟོང་བཙན་གྱི་འཇིམ་སྐུ་དང་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་བཞེངས་སྐུ།
          མདོར་ན་མགར་གྱི་མཆེད་ཁུངས་སྐོར་ལ་དེའི་དད་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམུ་ལས་མཆེད་པ་གཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པ། མགར་བུ་འཇམ་གསར་གྱི་མགར་དང་འགར་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་འཕྲོས་པའི་རིགས་རྒྱུད་སྐོར་རོབ་ཙམ་གླེང་བ་ཞེས་པ་ལས། མགར་གྱི་མཆེད་ཁུངས་རྨུ་ལས་མཆེད་པར་བརྗོད་དགོས་པར་ང་རང་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་རྣམས་ཁ་མཐུན་པའི་ཞལ་ཆམས་གཅིག་ཏུ་བཀོད་པ་ཡིན་ཞེས་དང་། མགར་སྟོང་བཙན་ལ་ཆེད་དུ་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་འབུམ་རམས་པ་མཐར་བ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་མགར་ཞེས་པ་དེ་རྩ་བའི་རུས་ཆེན་རྨུ་ལས་མཆེད་པ་ནི་ལྷ་བཙུན་ངག་དབང་ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས་མཛད་པའི་རྗེ་འབངས་རྣམས་ཀྱི་རིགས་རུས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ་སོགས་སུ་རྒྱས་པར་གསུངས་ཡོད་⑧ གཞན་ཡང་མཁས་དབང་ནམ་མཁའི་ནོར་བུའི་ཞང་བོད་ལོ་རྒྱུས་ཏི་སེའི་འོད་སྣང་ལས་བོད་ཀྱི་རུས་ཁུངས་མཆེད་ཁུངས་འདྲེན་སྐབས་རུས་ཆེན་བཞི་ཡི་མཆེད་ཚུལ་ནི། ལྡོང་ལ་རུས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་སྲིད། རྨུ་ལ་ཀོ་ལེའི་ཁྲ་བརྒྱད་སྲིད། སྟོང་ལས་རྗེ་བཞི་ཁོལ་བརྒྱད་སྲིད། སེལ༼སེ༽བྱུང་ལེགས་ཀྱི་བུ་བཞི་སྲིད། རུས་ཆེན་བཞི་ཡི་ཆད་ཚུལ་ཡིན། ཞེས་རྩ་བའི་རུས་བཞི་གསུངས་ཤིང་ནང་གསེས་རྣམས་རེ་རེ་བཞིན་དུ་དྲངས་ཡོད་དེ་རྨུའི་སྐབས་སུ། ངམ་དང་སྣུབས་དང་གཞུང་དང་གསུམ། འགར་དང་དཀར་དང་སྨོན་དང་གསུམ། སྙོས་དང་ངན་ལམ་གཉིས་ཏེ་བརྒྱད། རྨུ་ཀོ་ལེ་ཁྲ་བརྒྱད་ཟེར་བ་ཡིན། ⑨ གཞན་ཡང་རྒྱའི་ཡིག་ཚང་ཐང་ཡིག་རྙིང་མ་ལས་མགར་གྱི་རུས་དེ་ཤོ་ཡིན་ཟེར་ཡང་禄东姓蒆དེའི་འབྲེལ་པའི་ནང་ཐང་ཡིག་གསར་མའི་ནང་蒆ཟེར་བ་薛ལ་བཟོས་ཡོད། རྒྱའི་ཚིག་གཏེར་རྒྱ་མཚོའི་ནང་ཐང་རྒྱལ་རབས་སྐབས་ཡིག་གེ་འདི་དང་噶尔གཉིས་སྒྲ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པ་དོགས་སེལ་གསལ་པོ་བྱས་འདུག⑩ མདོར་ན་དེའི་ཐད་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་བློན་པོ་མགར་འཁྲུངས་དུས་དང་འཁྲུངས་གནས་གཉིས་བཞེད་པ་མི་འདྲ་བ་འགའ་བྱུང་ཡང་། རུས་ཁུངས་དེ་བོད་ཀྱི་རུས་ཆེན་རྨུ་༼དམུ་༽ལས་མཆེད་པ་གཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
          མགར་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ཡང་བོད་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ཏུ་སྐབས་རེ་མགར་དང་སྐབས་རེ་འགར་དུ་འབྲི་བ་ལས་དོན་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་བསྟན་ཡོད། སྔོན་གྱི་ཆོས་འབྱུང་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ལྡེའུ་ཇོ་སྲས་ཀྱི་མཛད་པ་དེ་ཉིད་དུ་འགར་སྟོང་ཡུལ་སྲུང་། བོད་མི་བུ་གདོང་དྲུག་གི་རུས་མཛོད་མེ་ཏོག་སྐྱེད་ཚལ་དང་། ཆོས་འབྱུང་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན། དེབ་ཐར་སྔོན་པོ། ཆོས་འབྱུང་དཔག་བསམ་ལྗོན་བཟང་། ཚེ་ཏན་ཞབས་དྲུང་མཆོག་གི་ཐོན་མིའི་དགོངས་རྒྱན། ཆོས་སྲིད་ཉི་ཟླའི་འོད་རླབས་སོགས་སུ་འགར་ཆེན་ཡེ་ཤེས་བཟང་པོ་དང་འགར་དམ་པ་ཆོས་ལྡིངས་སོགས་གནམ་གྱི་ས་བཀབ་པའི་བླ་མ་དེ་དག་གི་རྟོགས་བརྗོད་གླེང་སྐབས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འགར་བྲིས་ཡོད། ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་ནང་། དོན་ཆེན་གནད་བསྡུས་དང་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་རྣམ་ཐར་ཉུང་བསྡུས་སོགས་སུ་མགར་རྩན་ཡུལ་ཟུང་། མགར་སྟ་གུ་རི་ཐུང་སོགས་སུ་མགར་ཡིག་ཁོ་ན་བྲིས་ཡོད་པ་གཞིག་ན། སྐབས་འགར་མགར་དང་འགར་གཉིས་ཀྱི་དོན་ལ་ཁྱད་མེད་པ་ཐུན་མོང་གི་རུས་ཚན་གཅིག་ཡིན་པ་ཤ་སྟག་རེད།⑪
          གསར་རྙེད་བྱུང་བའི་དཔེ་རྙིང་འདིའི་ནང་བློན་པོ་རིག་པ་ཅན་མགར་སྟོང་བཙན་བཞད་དུ་འཁྲུངས་པའི་སྐོར་བསྟན་འདུག་པ་གཅིག ཡུལ་དེར་ད་བར་དུ་དམུ་རིགས་གཤེན་གྱི་རྒྱུད་པ་མ་ཆད་པར་དེའི་གདན་ས་དངོས་སུ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་གཉིས། རང་ཉིད་ཆུང་དུས་ནས་ཡུལ་མི་སྤུན་གྲོགས་ཚོས་ཉེ་འགྲམ་གྱི་གྲོང་ཚོ་ཞིག་ན་བློན་པོ་རིག་པ་ཅན་གྱི་རྒྱུད་པ་ཡིན་པའི་དུད་ཁྱིམ་ཞིག་ཡོད་པའི་སྐོར་དང་གསུམ། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ས་ཕྱོགས་གཞན་དང་འདྲ་བར་མགར་སྟོང་བཙན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གོང་མས་ཧོར་དང་སྟག་གཟིག་སོགས་ཀྱི་རྒྱ་བཟའ་སློང་མི་གཞན་དང་ཐབས་འགྲན་དུ་བཅུག་པའི་སྒྲུང་གཏམ་མང་པོ་རྒན་རབས་ཀྱི་ངག་རྒྱུན་ནས་ཐེངས་མང་ཐོས་མྱོང་བའི་བག་ཆགས་དང་བཞི་བཅས་ཀྱི་སྐུལ་སློང་གིས། སྔོན་བྱོན་མཁས་པས་བྲིས་པའི་མགར་སྟོང་བཙན་སྐོར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱུ་ཆ་དང་། དེང་མཁས་པ་ཚོས་དེའི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་གནས་སྟངས་སྐོར། ད་ཐེངས་གསར་རྙེད་བྱུང་བའི་དཔེ་རྙིང་འདི་དང་འདིའི་ནང་འཁོད་པའི་ཡུལ་དངོས་ལ་རྟོག་ཞིབ་ཙམ་བྱས་ཡོད།
          དེ་ཡང་མགོན་པོ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྡོང་བུ་ལས། བརྩོན་འགྲུས་བརྟུལ་ཕོད་བརྟན་པ་དང་། སྟོབས་དང་བློ་གྲོས་ཕ་རོལ་གནོན། འབད་རྩོལ་ཡོན་ཏན་དྲུག་ལྡན་པ། དེ་ལ་ལྷ་ཡང་འཇིགས་པ་སྐྱེ། ཞེས་གསུངས་པའི་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐབས་ཆེད་དུ་ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་མི་ཕྱོགས་མཐར་འཚོལ་མི་བཏང་བས། འཚོལ་མི་རྣམས་བཞད་ཀྱི་གླང་མ་ཆུ་ཚན་༼ད་ལྟ་གླང་མ་ཆབ་ཁ་ཆུ་ཚན་ཡང་ཟེར་༽དུ་འབྱོར་རྗེས་བལ་པོའི་སིའུ་མ་ཟོས་ཀྱང་། ཁ་དོག་ཉིད་ལས་བྲོ་མཆོག་ཤེས། བློ་དང་ལྡན་ན་མ་སྨྲས་ཀྱང་། རྣམ་འགྱུར་ཉིད་ལས་བསམ་པ་ཤེས་ཞེས་པ་ལྟར་། ཕྲུ་གུ་ངོ་མཚར་ཅན་ཞིག་འཕྲད་པའི་སྐོར་ཇི་བཞིན་དུ་བཀོད་འདུག་སྟེ། བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་ལས། འཚོལ་མི་རྣམས་བཞད་ཆུ་ཚན་ཁར་སླེབས། དེར་ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་བྲོའི་དུས་ལ་བབས་ནས་ལྟོ་བཞའ་བར་ཉེ་བའི་ཆར། བི་ཚ་ཕྲུ་གུ་གསུམ་ཕྱུགས་འཚོ་ཡི་འདུག་པའི་ནང་གི་ཕྲུ་གུ་སློག་རུལ་གྱོན་པ། མིག་རྩ་དམར་བ། ཡིད་དུ་འོང་བ། ངང་རྒྱུད་འཇམ་པ། ངག་སྙན་པ། ཤེས་རིག་སྒྲིམས་པ། གཏན་རྐན་ཐག་གཙང་བ། མིག་འཛུམ་ཟུར་གྱིས་བལྟ་བ། དཔའ་བའི་མཚན་རྟགས་ཡོད་པ་གཅིག་འདུག་ཞེས་འཁོད་། ཚིག་དུམ་འདིའི་ནང་མགར་སྟོང་བཙན་རྙེད་ཁུངས་དང་བྱིས་པའི་དུས་ནས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་རྟགས་མཚན་འཁོད་འདུག་ལ། ཁྱིམ་ཚང་ཕལ་པའི་རྫི་བོ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོར་བསྟན་པ་འདི་དང་། རྒྱའི་གནའ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐང་ཡིག་རྙིང་མ་⑫སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཡང་མགར་འདིར་ཡི་གེར་རྨོངས་བ་ཡིན་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱི་རིག་པ་རྣོ་ཞིང་ངང་ཚུལ་བརྟན་པ། གཡུལ་གྱི་བྱ་བར་མཁས། བོད་འབངས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱབ་རྟེན་ཁོ་ལ་བཅོལ་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེར་གྱུར་བ་ཡིན་⑬ཞེས་པའི་མགར་ཡིག་རྨོངས་བ་ཞིག་ཡིན་པ་གཅིག་མཚུངས་སུ་གྲུབ།
དཔེ་རྙིང་འདིའི་ནང་བློན་པོ་རིག་པ་ཅན་བཞད་དུ་འཁྲུངས་པའི་སྐོར།
          གཞན་ཡང་མགར་སྟོང་བཙན་ཆུང་བྱིས་པའི་དུས་ནས་བློ་རིག་བཀྲ་བའི་སྐོར་ལ་ཡང་དཔེ་རྙིང་འདི་ནང་འཁོད་པར། འཚོལ་མི་ཚོས་དངོས་སུ་མཐོང་བར། བྱིས་པ་འདི་ངོ་མཚར་བ་ཞིག་འདུག་སྙམ་པའི་ཚེ། ཆར་འབབས། བྱིས་པ་དེས། བྱེ་མ་དྲུས་ནས་སློག་རུལ་སྦས། དེའི་ཁར་རྡོ་ལེབ་གཅིག་བཞག ཁོ་རང་ཆུ་ཚན་ནང་ཉལ། བྱིས་པ་གཞན་གཉིས་ཀྱིས་གོས་བཟས་ཆར་གྱིས་བང་ཚར་བར་དེ་སྐད་བྱས། ཆར་ཆད་པ་དང་ཁོ་ལངས། སློག་རུལ་བཏོན། དཀྲུགས་ནས། སྐམ་པོ་གོན་རྒྱུ་བྱུང་། གཞན་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བྱས་པས་རློན་དུ་ཀ་སོང་བ། འདི་གྱ་ཉེས་རང་གཅིག་འདུག་བསམ་པ་བྱུང་ནས། ངེད་རྣམས་རྫོང་བདུན་ལ་ཡར་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་འཁོད། ད་དུང་ཕྲུ་གུ་ངོ་མཚར་ཅན་དེས་མཚར་གཏམ་ཅི་འདྲ་བཤད་པའི་སྐོར་ལ་ཡང་དཔེ་རྙིང་འདིའི་ནང་དུ་གསལ་བར། ངེད་རྣམས་རྫོང་བདུན་ལ་འགྲོ་བའི་ལམ་ལ། འདམ་དཀྱིལ་ཡོད་ས་གཅིག་དང་། ནུབ་ལ་ལམ་ཡོད་ས་གཅིག་སྟེ། ལམ་གཉིས་འདུག་པའི། ལམ་འདི་གཉིས་གང་ཉེ་ཞེས་ཕྲུ་གུ་དེ་དྲི་སྐབས། ཕྲུ་གུ་དེས་ཉེ་བ་འདི་ཉེ་ན། རིང་བ་འདི་རིང་སྟེ། ཁྱེད་རྣམས་ཉེ་འདོད་ན་རིང་བསྐོར་བྱ་བ་ཡིན་ཟེར། དེར་འཚོལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་འདི་གྱ་ཉེས་རང་ཞིག་འདུག་བསམ་ནས། ཕྲུ་གུ་དེ་ཟེར་ཟེར་གྱི་རྟ་པ་ཁ་བགོས་ནས། རྟ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ལམ་གཅིག་ལ་ཕྱིན། རྟ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ལམ་གཅིག་ལ་ཕྱིན་ནས་ཉེ་བ་དེ་འདམ་ལ་བྱིངས་ནས་རྗེས་སུ་ལུས། རིང་བ་དེ་སྔོན་ལ་སླེབས། ཕྲུ་གུ་ཟེར་བ་དེ་རང་བདེན་བསམ། འདི་ལྟ་བུའི་ཀུན་ངོ་མཚར་བའི་རྟགས་མང་པོ་བྱུང་བར་གསལ།
བཞད་ཀྱི་གླང་མ་ཆབ་ཁ་ཆུ་ཚན་ཉེ་འགྲམ་གྱི་མགར་སྟོང་བཙན་འཁྲུངས་གནས་ཀྱི་གནའ་ཤུལ།
          འདི་དོན་གསལ་པོར་རྟོག་པ་ངེས་ཤེས་ཅུང་ཙམ་ཡོང་ཆེད། སྤྱི་ལོ་༢༠༡༤ལོའི་སྤྱི་ཟླ་༧པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་ཡུལ་དངོས་སུ་ཆེད་དུ་རྟོག་ཞིབ་ཏུ་བསྐྱོད་པ་ཡིན། བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་ནང་གསལ་བ་བཞིན་ད་ལྟའི་གཞིས་ཀ་རྩེ་ས་གནས་བཞད་མཐོང་སྨོན་རྫོང་ཆབ་ཁ་གྲོང་ཚོར་སླེབས་དུས། ལམ་ཟུར་གྱི་གྲོང་མི་ཞིག་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པ་ལྟར་གླང་མ་ཆབ་ཁ་ཆུ་ཚན་གྱི་ཤར་ངོས་སུ་གནས་ཆགས་པའི་ཁྱིམ་མིང་ལ་རྫོང་པ་ཤར་མ་ཟེར་བ་ཞིག་འདུག དུད་ཁྱིམ་དེའི་ནང་ད་ལོ་དགུང་ལོ་༦༥སོན་པའི་མཚན་ལ་རྡོ་རྗེ་ཞུ་ཞིག་དང་། མི་རིང་བའི་སར་ཁྱིམ་རྒྱུད་འདི་ནས་ཁ་གྱེས་པའི་དུད་ཁྱིམ་གཞན་ཞིག་ཏུ་དགུང་ལོ་༧༠སོནཔའི་སྐལ་ལགས་ཞུ་བ་གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་པར་། ཁོང་གཉིས་ཆུང་དུས་ནས་ཕ་མ་གྲོང་འདས་ཕྱིན་ནས། རང་ཉིད་ཀྱི་སྤུན་མཆེད་དང་ཡུལ་མི་ཚོས། རང་གི་ཁྱིམ་བརྒྱུད་འདི་བློན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་མགར་གྱི་བརྒྱུད་པ་ཡིན་པ་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་ལ། སྤྱིར་ན་ཁྱིམ་བརྒྱུད་འདིར་སྤུན་མཆེད་ཆེ་ཆུང་དྲུག་ལས་བུ་ལྔ་དང་བུ་མོ་གཅིག་ཡོད་པས། བློ་དང་རིག་པ་སོགས་གང་ནས་ཀྱང་ཡུལ་འདིར་ཅུང་ཙམ་གྲགས་ཆེ། ལྷག་པར་འདས་གྲོང་དུ་ཕྱིན་མ་ཐག་པའི་ཁྱིམ་དེའི་རྒྱུད་པ་བགྲེས་སོང་བསམ་གྲུབ་ལགས་ནི་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པའི་སྐབས་ནས་རྐང་བྲོ་གླུ་གཞས་སོགས་ལ་མཁས་ཤིང་། ཡུལ་དེའི་དམིགས་བསལ་གྱི་གླུ་གར་གཞས་ཆེན་ཟེར་བའི་ནང་ལོ་མང་རིང་གཞས་དཔོན་གྱི་འགན་འཁུར་གནང་གི་ཡོད་ཟེར།
གླང་མ་ཆབ་ཁ་ཆུ་ཚན་ཉེ་འགྲམ་གྱི་རྗོང་པ་ཤར་མའི་མགར་གྱི་རྒྱུད་པར་གྲགས་པའི་བགྲེས་སོང་སྐལ་ལགས་དང་རྡོ་རྗེ་ལགས།
          གཞན་ཡང་སྤྱི་ལོ་༢༠༡༥ལོའི་ཟླ་བ་དང་པོའི་ཚེས་༢༤ཉིན། བོད་སོ་ནམ་ལོ་གསར་ཚེས་གསུམ་ཉིན་སླར་ཡང་བཞད་ཀྱི་གླང་མ་ཆབ་ཁ་གྲོང་ཚོའི་རྗོང་པ་ཤར་བ་ཟེར་བའི་ཁྱིམ་ཚང་དེའི་བུ་ལྔའི་ནང་གི་མཚན་ལ་ཤེས་རབ་ལགས་ཞུ་བར་ཆེད་དུ་བཅའ་འདྲི་ཞུ་བར་བསྐྱོད། ཁོང་ནི་ད་ལོ་དགུང་གྲངས་༨༢ལ་སོན་ཞིང་། སྤྱན་གཉིས་ཅུང་ཙམ་མི་གསལ་བར་གྱུར་ཡང་། སྔར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་རང་གི་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ནས་དངོས་སུ་ཐོས་མྱོང་བའི་གཏམ་བརྒྱུད་ཁག་ལ་དུས་ད་ལྟ་ཡང་ཐོག་མེད་དུ་གསུང་རྒྱུ་འདུག་ལ། བློ་དང་དྲན་པ་གསལ་བ་ཞིག་འདུག ཁོང་གི་གསུང་བར་རང་གི་ཁྱིམ་རྒྱུད་དེ་བློན་པོ་རིག་པ་ཅན་གྱི་རྒྱུད་པ་ཡིན་པ་བཤད་རྒྱུན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། བློན་པོ་མགར་གྱི་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་མྱོང་བའི་དངོས་པོ་དཔའ་དམ། ཁྲབ། དབུ་རྨོག མདའ་གྲི་གདུང་སོགས་མཚོན་ཆ་འདྲ་མིན་ཉར་ཡོད་ཀྱང་རིག་གསར་སྐབས་ཚང་མ་རྩ་མེད་དུ་སོང་བ་གསུངས། མ་ཟད་ཁོང་གི་གསུངས་པར་རང་ཉིད་ཆུང་དུས་རྨོ་ལགས་ཀྱི་གསུངས་པར་སྐབས་དེར་རྫོང་པ་ཤར་མ་ཁྱིམ་ཚང་དེ་བློན་པོ་མགར་གྱི་རྒྱུད་པ་ཡིན་པར་བརྟེན་དཔྱ་ཁྲལ་ཡང་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་མེད་པར་བཟོས་པའི་ཐོབ་ཐང་གནང་བར་གསུང་བ་སོགས་གང་ནས་དཔྱད་ཀྱང་མགར་གྱི་རྒྱུད་པ་འཁྲུལ་མེད་ཡིན་པ་ངེས་ཤེས་སྐྱེ་ཐུབ་བསམ།
གླང་མ་ཆབ་ཁ་ཆུ་ཚན་ཉེ་འགྲམ་གྱི་རྗོང་པ་ཤར་མའི་མགར་གྱི་རྒྱུད་པར་གྲགས་པའི་བགྲེས་སོང་ཤེས་རབ་ལགས།
          གོང་སྨྲོས་བཞིན་བློན་པོ་མགར་གྱི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་ཚོས་མགར་གྱི་རུས་རྒྱུད་དེ་དམུ་ལས་མཆད་པ་ངོས་འཛིན་གནང་བཞིན་ཡོད། འདི་ཡང་མནོ་བསམ་གཏོང་དགོས་པ་ཞིག་ལ་དཔེ་རྙིང་འདིའི་ནང་འཁོད་པའི་བཞད་མཐོང་སྨོན་གླང་མ་ཆབ་གའི་ཆུ་ཚན་གྱི་ཤར་ཕྱོགས་སྤྱི་ལེ་དྲུག་ཙམ་གྱི་སར། དཔལ་ལྡན་དར་ལྡིང་ཞེས་པའི་སར་དམུ་རིགས་གཤེན་གྱི་གནའ་བོའི་གདན་ས་རི་རྒྱལ་དགོན་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེ་དང་གསས་ཁང་གསེར་སྒོ་ཁྲ་མོ་གཉིས་ད་བར་དུ་ཡང་དམུ་གཤེན་གྱི་གདུང་བརྒྱུད་འཛིན་པ་ནོར་བུ་དབང་རྒྱལ་བར་མ་ཆད་པ་ཡོད། གཞན་ཡང་དམུ་རིགས་གཤེན་གྱི་བསྟན་འབྱུང་ལས་དམུ་གཤེན་ལྷའི་གདུང་རྒྱུད་དམིགས་བསལ་དུ་འཆེད་པ་ལས་སྒོང་ང་རང་རྡོལ་གྱི་ནང་ནས་མཚན་ལྡན་གྱི་ཁྱིའུ་གདུང་དྲུག་བལྟམས་པ་ནི། གདུང་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སྡེ་དྲུག་སྟེ། དམུ་གཤེན་ལྷ་ཡི་གདུང་དང་། དཔའ་བོ་གསས་རྗེའི་གདུང་། རྒྱ་ཧ་ཤང་རྒོད་གསས་ཀྱི་གདུང་དང་། གཉན་མཁའ་འགྱིང་གི་གདུང་དང་། ཤག་གར་གསས་ཀྱི་གདུང་དང་། ཧོས་གནམ་གསས་ཀྱི་གདུང་དང་དྲུག་བྱུང་།⑭ཞེས་པའི་ནང་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་གཞུང་ལས་གསུངས་པའི་དམུ་རིགས་འདི་དང་ཕྱིས་འབྱུང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཕལ་མོ་ཆེར་གསུངས་པའི་བོད་མིའི་མེས་པོ་མི་བུ་གདུང་དྲུག་ནང་གི་རྨུའམ་དམུ་རིགས་འདི་གཉིས་ཕྱོགས་གང་ནས་བསམ་ཡང་གཅིག་ཏུ་སེམས། བསྟན་འབྱུང་འདི་ལས་བོད་དུ་དམུ་གཤེན་བྱོན་ཚུལ་ཐད་ཐོག་མར་བོད་རྗེ་དམུ་ཁྲི་བཙན་པོའི་སྐབས་ཞང་ཞུང་ནས་མཁས་པ་བརྒྱ་དང་རྩ་བརྒྱད་བླའི་མཆོད་གནས་སུ་གདན་དྲངས་སོགས་བོན་གྱི་བྱམས་མའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ནས་བཤད་པ་གསུངས་ལ། ཕྱིས་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་བར་རྒྱལ་རབས་བཅུ་ཕྲག་གསུམ་དང་བདུན་ཕྲག་གཅིག་གི་བར་རྒྱལ་པོའི་མཆོད་གནས་ཁོ་ནར་བཞུགས། རྒྱལ་པོ་དེའི་རིང་ལ་བོན་གྱི་བསྟན་པ་བསྣུབས་ནས་དམུ་གཤེན་རིགས་རྒྱུད་ཡུལ་གཞན་དུ་ཁྱར་བའི་ཐད་ལ། རྒྱལ་བློན་གདུག་པའི་བསམ་སྦྱོར་གྱིས་བོན་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་བསྣུབས་པར་བརྩམ་པས། རིག་འཛིན་གཤེན་པོ་ཀུན་ཐུགས་ཆད་ནས། བོད་དུ་མ་བཞུགས་པར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འཕུར་ནས། མཁའ་སྤྱོད་དང་། གཡའ་རི་གངས་བྲག་མཚོ་གླིང་བྲག་ཕུག རྩྭ་མི་ཤིང་མི། འཇང་མོ་མི་རྐང་མའི་ཡུལ་སོགས་མཐའ་འཁོབ་རྣམས་སུ་གཤེགས་པས། དམུ་གཤེན་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཤར་ཙོང་ཁའི་ཡུལ་དུ་གཤེགས་སོ་⑮ཞེས་འཁོད། ད་ལྟའི་བཞད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཆགས་པའི་དམུ་རིགས་གཤེན་གྱི་གདན་ས་འདི་དུས་གང་ཙམ་ལ་འདིར་འཕོས་མིན་ཐད། དམུ་རིགས་གཤེན་གྱི་གདན་ས་དང་བོན་གྱི་ཆགས་འཇིག་དང་འབྲེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་ཁག་ནང་། བོད་རྒྱལ་གྲི་གུམ་བཙན་པོའི་དུས་སུ་བོན་བསྟན་ནུབ་རིར་ཕྱོགས་པའི་དབང་གིས་དམུ་གཤེན་གྱི་གདུང་དེ་ཡང་ཉག་ཕྲ་བར་གྱུར། ཕྱིས་ནང་པ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་བོད་དུ་ས་ཁྱབ་རྡོ་ཁྱབ་དུ་སོང་ནས་བན་བོན་དབར་གྱི་འཁྲུག་གཞི་ཡང་ཇེ་མང་དུ་སོང་མཐར། བོན་པོ་རྣམས་སྐབས་དེའི་རྒྱལ་པོའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟེ་གནས་ནང་ཐག་རིང་བའི་སར་ཕར་སྤྲད་བྱས་འདུག དམུ་གཤེན་གྱི་གདུང་རྒྱུད་དག་ཀྱང་ད་ལྟའི་གནས་འདིར་འཕོས་པར་སེམས།
གླང་མ་ཆབ་ཁ་ཆུ་ཚན་གྱི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་གཞིས་ཆགས་པའི་དམུ་རིགས་གཤེན་གྱི་གདན་ས་རི་རྒྱལ་དགོན།
བཞི། མཇུག་བསྡུ་བ།
          མདོར་ན། རང་ཉིད་ལ་ལག་སོན་བྱུང་བའི་དཔེ་རྙིང་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལོ་རྒྱུས་རྒྱུ་ཆ། དེ་བཞིན་ཡུལ་དངོས་སུ་རྟོག་ཞིབ་རགས་ཙམ་ཞིག་བྱས་པའི་མཐའ་བསྡོམས་ཀྱི་ས་བཅད་བསྐང་བ་ཙམ་ལས། དེ་ཙམ་གྱི་ངེས་ཤེས་སྐྱེ་ཐུབ་པ་ཞིག་འདིར་མ་ནུས་ཀྱང་། བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་ཅེས་པའི་དཔེ་རྙིང་འདིའི་ནང་འཁོད་པ་དང་། ལྷག་པར་བློན་མགར་གྱི་སྐོར་ལ་མཁས་དབང་དག་གིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་འབྲས་བུ། དེ་བཞིན་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་བསྟན་འབྱུང་སོགས་ལ་བསྐྱར་དུ་ཞིབ་དཔྱད་རགས་ཙམ་བྱས་པ་བརྒྱུད། མ་གཞི་དེང་གི་གནད་དོན་ཕལ་ཆེར་ཚན་རིག་དང་མ་བསྟུན་ན་རྗེས་ལུས་སུ་བརྩི་ཡང་། མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་སྲུང་བཞད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་དམུ་རིགས་བརྒྱུད་ལ་སྐུ་འཁྲུངས་པ་འདི་མཐའ་བསྡོམས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སྨྲ་བར་འདོད་སྟེ་སྒྲུབ་བྱེད་གོང་བཀོད་ལྟར་ལགས་སོ།།
ཞབས་མཆན།
①བཞད་ནི་ད་ལྟ་བོད་ལྗོངས་གཞི་རྩེ་ས་གནས་ཀྱི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ་༩༠ཙམ་གྱི་སར་གནས་པའི་བཞད་མཐོང་སྨོན་རྫོང་ཞེས་པ་དེ་ཡིན།
② མཚན་ཆ་ཚང་ལ་བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་རྣམ་དཔྱོད་སྨྲ་བའི་སྒོ་འབྱེད་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་ཞེས་ཞུ།
③འཇད་ཞེས་པ་འདོད་རྒྱལ་གྱི་མིང་ཡིན་ཞིང་། སྔོན་བཞད་ཀྱི་ཡུལ་འདིར་འཇད་དམ་འཇད་གཞུང་ཟེརས་ལ་ཕྱིས་སློབ་དཔོན་པདྨ་འབྱུང་ནས་མ་རྒྱ་གར་ནས་བོད་ལ་ཕེབས་པའི་ལམ་བར་དུ་ཞབས་བརྐྱངས་ཏེ་གཟིགས་ནས་མཛུམ་ཤོར་བས་བཞད་ཅེས་གྲགས་ལ། ཞབས་བརྐྱངས་ནས་བཞུགས་སའི་ལ་དེར་ད་ལྟ་ཡང་བརྐྱངས་ལ་ཟེར།
④རླངས་ཀྱི་པོ་ཏི་བསེ་རུ་རྒྱས་པ། ཏཱ་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན། བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༢༠༡༣ ལོའི་ཟླ་བ་༥
⑤བོད་ཀྱི་གདུང་རུས་ཞིབ་འཇུག ལྡོང་ཀ་ཚང་དགེ་ཤིས་ཆོས་གྲགས་སོགས མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། སྤྱི་ལོ་༢༠༠༡ལོའི་ཟླ་༥ ཤོག་གྲངས་གཉིས་པ།
⑥དགའ་ལྡན་ཆོས་འབྱུང་བེེཌཱུརྱ་སེ་པོ། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ། ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། སྤྱི་ལོ་༡༩༨༧ལོ།
⑦ཐོན་མི་སམྦྷོ་ཊ་དང་། མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་བཟུང་། འབྲི་སེ་རུ་གུང་སྟོན། ཁྲི་བཟང་ཡང་སྟོན།
⑧མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་བཟུང་གི་རུས་ཁུངས་དང་ཁྱིམ་རྒྱུད་ལ་དཔྱད་པ། མཐའ་བ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ།
⑨ནམ་མཁའི་ནོར་བུ། ཞང་བོད་ལོ་རྒྱུས་ཏི་སེའི་འོད། [M]ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༡༩༩༦.༥ ༣༢
⑩《两唐书》 (吐蕃传) 罗广武 译注,中国藏学出版社。2014年5月1号,17页。
⑪མགར་དང་འགར་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་འཕྲོས་པའི་རིགས་རྒྱུད་སྐོར་རོབ་ཙམ་གླེང་བ། མགར་བུ་འཇམ་བསམ།
⑫《两唐书》 (吐蕃传) 罗广武 译注,禄东赞姓噶尔,虽不识文字,而性明毅严重,讲宾训师,雅有节制,吐蕃之并诸羌,雄霸本土,多其谋也。中国藏学出版社。2014年5月1号,15页。
⑬མདོ་སྨད་ཞིབ་འཇུག བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་མགར་རྒྱུད་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱུང་བ་མདོ་ཙམ་བརྗོད་པ། ནོར་བུ་ཆོས་འཕེལ། མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༢༠༠༧ལོའི་ཟླ་བ་༡ ཤོག་གྲངས་༥
⑭དམུ་རིགས་གཤེན་གྱི་བསྟན་འབྱུང་། དམུ་རིགས་གཤེན་གྱི་གདན་ས་རི་རྒྱལ་དགོན་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེར་བཞུགས། གཤེན་བཙུན་ཉི་མ་འོད་ཟེར། ཤོག་གྲངས། ༧༨
⑮དམུ་རིགས་གཤེན་གྱི་བསྟན་འབྱུང་། དམུ་རིགས་གཤེན་གྱི་གདན་ས་རི་རྒྱལ་དགོན་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེར་བཞུགས། གཤེན་བཙུན་ཉི་མ་འོད་ཟེར། ཤོག་གྲངས། ༨༡
དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ།
【1】བཞད་ཀྱི་ལུང་བཤད་རྣམ་དཔྱོད་སྨྲ་བའི་སྒོ་འབྱེད་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན། བྲིས་མ་དཔེ་ཚུགས།
རྗེ་ཀུན་དགའ་ཚེ་དབང་དོན་གྲུབ། ཤོག་གྲངས་༥༨
【2】རླངས་ཀྱི་པོ་ཏི་བསེ་རུ་རྒྱས་པ། ཏཱ་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན། བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་།
༢༠༡༣ ལོ། ཤོགས་གྲངས་༧
【3】བོད་ཀྱི་གདུང་རུས་ཞིབ་འཇུག ལྡོང་ཀ་ཚང་དགེ་ཤིས་ཆོས་གྲགས་སོགས མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། སྤྱི་ལོ་༢༠༠༡ལོའི་ཟླ་༥ ཤོག་གྲངས་༢
【4】དགའ་ལྡན་ཆོས་འབྱུང་བེེཌཱུརྱ་སེ་པོ། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ། ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་།
སྤྱི་ལོ་༡༩༨༧ལོ།
【5】མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་བཟུང་གི་རུས་ཁུངས་དང་ཁྱིམ་རྒྱུད་ལ་དཔྱད་པ། མཐའ་བ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ། http://www.tbmgar.com
【6】 ཞང་བོད་ལོ་རྒྱུས་ཏི་སེའི་འོད། [M] ནམ་མཁའི་ནོར་བུ། ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༡༩༩༦.༥
【7】མགར་དང་འགར་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་འཕྲོས་པའི་རིགས་རྒྱུད་སྐོར་རོབ་ཙམ་གླེང་བ། མགར་བུ་འཇམ་བསམ། http://www.tbmgar.com
【8】མདོ་སྨད་ཞིབ་འཇུག བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་མགར་རྒྱུད་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱུང་བ་མདོ་ཙམ་བརྗོད་པ། ནོར་བུ་ཆོས་འཕེལ། མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༢༠༠༧ལོའི་ཟླ་བ་༡ ཤོག་གྲངས་༥
【9】དམུ་རིགས་གཤེན་གྱི་བསྟན་འབྱུང་། དམུ་རིགས་གཤེན་གྱི་གདན་ས་རི་རྒྱལ་དགོན་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེར་བཞུགས།
གཤེན་བཙུན་ཉི་མ་འོད་ཟེར། ཤོག་གྲངས། ༧༨
【10】《两唐书》 (吐蕃传) 译注 ,罗广武,中国藏学出版社,2014年5月1


དྲ་ཚིགས་འདིའི་པར་དབང་གངས་ལྗོངས་ཉི་གཞོན་དྲ་བར་དབང་བས་ཕན་ཚུན་ལ་དབང་བཅོལ་མ་བྱས་གོང་རང་དགར་མི་སྤྱོད་པར་མཁྱེན།
དྲ་ཚིགས་དཔང་རྟགས། 蜀ICP备14009601号-1